Η "ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ" ΤΩΝ ΜΥΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΝ

EDITORIAL

Σύμφωνα με το άρθρο 38 του Ν. 2717/1999 - ΚΔΔ   : «Μυστικότητα των διασκέψεων:  Η διάσκεψη για την έκδοση απόφασης είναι μυστική και το αποτέλεσμά της είναι

απόρρητο ως τη δημοσίευση της απόφασης.», ενώ κατά το άρθρο 131 του Π.Δ.  503/1985 – ΚΠολΔ: «1. Οι συνεδριάσεις όλων των πολιτικών δικαστηρίων γίνονται δημόσια. Η διάσκεψη για την έκδοση της απόφασης γίνεται μυστικά.» και τέλος κατά το άρθρο  371 του Π.Δ. 258/ της 26 Ιουλίου 8-Αυγούστου 1986   - ΚΠοινΔ: «Κατάρτιση και δημοσίευση των αποφάσεων: 2.  Οι  αποφάσεις  των πολυμελών δικαστηρίων καταρτίζονται από  την ψήφο  των  δικαστών  που  συγκρότησαν  το  δικαστήριο  σε  μυστική  διάσκεψη, στην οποία παρίσταται ο γραμματέας.».

Από τις ανωτέρω διατάξεις  προκύπτει ότι ο νομοθέτης καθιέρωσε την αρχή  της «μυστικότητας των διασκέψεων», με μοναδικό σκοπό την προστασία του κύρους της δικαιοσύνης και την κατοχύρωση της δικαστικής ανεξαρτησίας. Ως γνωστόν, η «ζωή» - τα «γενέθλια» μιας δικαστική απόφασης ταυτίζονται με την ημερομηνία που αυτή θα δημοσιευτεί σε δημόσια συνεδρίαση (άρθρο 93§3 Συντ.). Πριν από το χρόνο αυτό η απόφαση είναι απλά ανύπαρκτη και ανυπόστατη (άρθρο 313 §1 ΚΠολΔ, άρθρο 192§1 ΚΔΔ).  Μέχρι τη δημοσίευση, κατά το διάστημα της διάσκεψης, τα μέλη της σύνθεσης ακούνε τον εισηγητή, μελετούν τη δικογραφία,  ανταλλάσουν απόψεις και διατυπώνουν τους προβληματισμούς τους. Ειδικά, δε, όταν πρόκειται να επιλυθεί ένα δύσκολο νομικό ζήτημα (και δη από τα Ανώτατα Δικαστήρια) η διάσκεψη  μπορεί να είναι πολύωρη ή  ακόμα και  πολυήμερη. Έως ότου, λοιπόν, να αχθεί η σύνθεση στην τελειωτική απόφαση (με τις τυχόν πλειοψηφίες και μειοψηφίες της) και στο «Κρίθηκε και Αποφασίσθηκε σε μυστική διάσκεψη…», η όποια είδηση για το που οδηγείται η πλειοψηφία, τι λέει η μειοψηφία, το τι λέγεται  κατά τη διάσκεψη ποιες είναι οι ζυμώσεις που γίνονται κ.τ.λ., πλήττει το κύρος της δικαιοσύνης. Δημιουργεί την εύλογη αμφιβολία σε κάθε τρίτο ότι πέραν των δικαστών της συνθέσεως, υπάρχουν και άλλοι που μετέχουν στη διάσκεψη και έχουν προνομιακή ενημέρωση, πριν το πανηγυρικό «Δημοσιεύθηκε σε δημόσια συνεδρίαση…». Για το λόγο αυτό «…δεν επιτρέπεται ούτε άμεση ούτε έμμεση ανακοίνωση. Αποκλείονται τα δημοσιεύματα και οι προφορικές γνωστοποιήσεις των διαβουλεύσεων της διασκέψεως και αν ακόμη έχουν προηγηθεί άλλες διαρροές ή γνωστοποιήσεις…» (Χριστόφορου Χριστοφορίδη, Αντιπροέδρου ΑΠ ε.τ., ΝοΒ 40/666). Θυμάμαι πριν από χρόνια, πάρεδρος ακόμα, όταν με είχαν τοποθετήσει  σε Πολυμελή σύνθεση του  Ενοχικού Τμήματος του Πρωτοδικείου Αθηνών. Τα τρία μέλη της σύνθεσης (η Πρόεδρος και οι δύο Πρωτοδίκες)  θα διασκέπτονταν μια πάρα πολύ σοβαρή υπόθεση που απασχολούσε και τον τύπο. Δεν με άφησαν να παραβρεθώ στη διάσκεψη (παρότι μετείχα στο τμήμα και θεωρητικά ως πάρεδρος θα έπρεπε να παραβρίσκομαι για να ακούω και  να αντλώ γνώση)  και δεν έμαθα το διατακτικό της απόφασης, παρά μόνον όταν αυτή δημοσιεύθηκε και ανακοινώθηκε από τα ΜΜΕ.

Σκεφτείτε, λοιπόν, τι εντυπώσεις προκαλούνται όταν κατά καιρούς διαρρέουν πληροφορίες (οι οποίες εμφανίζονται ως «εκ των έσω»)  για την έκβαση σοβαρών υποθέσεων και όταν αυτές μεταδίδονται  στα ΜΜΕ και τι ερωτήματα δημιουργούνται σε  κάθε καλόπιστο τρίτο: Είναι αληθινές οι πληροφορίες ή κάποιος ηθελημένα θέλει να εμφανιστεί ότι γνωρίζει πράγματα και καταστάσεις που λαμβάνουν χώρα κατά τη διάσκεψη; Αν είναι αληθινές  πόθεν προκύπτει αυτή η γνώση; Ποιο μέλος της σύνθεσης «μίλησε» και γιατί;  Μήπως η σύνθεση επηρεάζεται;  

Καταλαβαίνουμε, λοιπόν,  ότι η παραβίαση της αρχής της μυστικότητας  των διασκέψεων πρώτα από όλα πλήττει την ίδια τη δικαιοσύνη και τους δικαστές που την υπηρετούν και επομένως πρώτιστο καθήκον όλων μας, όταν μετέχουμε σε πολυμελείς συνθέσεις,  θα πρέπει να είναι η πάση θυσία διαφύλαξή της και η αποχή από κάθε είδους συζητήσεις που θα μπορούσαν να αποτελέσουν αφορμή για εικασίες και διαδόσεις.

dikastis.gr