Το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α. κρίνει (με ψήφους 5-4) ότι κατοχυρώνεται στο Σύνταγμα το δικαίωμα γάμου μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου

http://www.humanrightscaselaw.gr/

Σημαντικότερες πρόσφατες αποφάσεις

U.S. Supreme Court 26.6.2016, Obergefell et al. v. Hodges  
Δικαίωμα γάμου – Ισότητα – Δικαίωμα γάμου μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου – Κατοχυρώνεται στην 14η Τροποποίηση του Συντάγματος των Η.Π.Α. και συνεπώς οι Πολιτείες υποχρεούνται να χορηγούν άδεια γάμου μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου και να αναγνωρίζουν τους γάμους ομοφυλοφίλων που έγιναν σε άλλη Πολιτεία, σύμφωνα με τη νομοθεσία της 

(Α) Η ιστορία του γάμου χαρακτηρίζεται τόσο από συνέχεια όσο και από μεταβολές, οι οποίες έχουν ενδυναμώσει το θεσμό – Εξάλλου, η ομοφυλοφιλία, η οποία στο παρελθόν θεωρούνταν ασθένεια ή ανήθικη, πλέον αντιμετωπίζεται εντελώς διαφορετικά από την κοινωνία, πράγμα που έχει επιτρέψει στα ομόφυλα ζευγάρια να διάγουν μια πιο ανοιχτή και δημόσια ζωή, ενώ και το Δικαστήριο έχει αναγνωρίσει, αφενός, το δικαίωμά τους να συνάπτουν σεξουαλικές σχέσεις (απόφαση Lawrence v. Texas του 2003) και, αφετέρου, ότι ο ομοσπονδιακός νόμος που προβλέπει απαλλαγή από το φόρο κληρονομίας υπέρ του επιβιώσαντος συζύγου θα πρέπει, σύμφωνα με τη συνταγματική αρχή της ισότητας, να ερμηνευθεί υπό την έννοια ότι εφαρμόζεται και στα ομόφυλα ζευγάρια, ο γάμος των οποίων είχε αναγνωρισθεί στην Πολιτεία της κατοικίας τους (απόφαση United States v. Windsorτου 2012) 
(Β) Οι θεμελιώδεις ελευθερίες που εγγυάται η 14η Τροποποίηση, σύμφωνα με την οποία οι Πολιτείες μπορούν να στερήσουν ή να περιορίσουν την περιουσία ή την ελευθερία των ατόμων, μόνο κατ’ εφαρμογή κατάλληλων κανόνων δικαίου (απαίτηση “due process of law” – ουσιαστικό σκέλος), επεκτείνονται σε ορισμένες προσωπικές επιλογές που είναι κεντρικές για την προσωπική αξιοπρέπεια και αυτονομία, συμπεριλαμβανομένων επιλογών που καθορίζουν την ταυτότητα και τα πιστεύω του ατόμου – Συναφώς, έχει ήδη νομολογηθεί ότι το Σύνταγμα προστατεύει το δικαίωμα γάμου (μεταξύ προσώπων διαφορετικής φυλής ή των φυλακισμένων)
(Γ) Οι βασικοί λόγοι για τους οποίους ο γάμος συνιστά θεμελιώδες συνταγματικό δικαίωμα είναι το ίδιο ισχυροί και ως προς τους γάμους προσώπων του ιδίου φύλου: (i) το δικαίωμα γάμου ανάγεται στην ελευθερία επιλογών για προσωπικά θέματα και είναι αναπόσπαστο τμήμα της προσωπικής αυτονομίας, (ii) το δικαίωμα γάμου στηρίζει την ένωση δύο ανθρώπων περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο θεσμό και τα ομόφυλα ζευγάρια έχουν ισάξιο με το ετερόφυλα ζευγάρια δικαίωμα απόλαυσης της οικειότητας και στενής σχέσης που βασίζεται στην εν λόγω ένωση, (iii) το δικαίωμα γάμου δεν είναι λιγότερο σημαντικό και δεν αξίζει μικρότερης προστασίας για όσους δεν έχουν ή δεν μπορούν να κάνουν παιδιά, (iv) το δικαίωμα γάμου συνδέεται με την προστασία της οικογένειας και των παιδιών που μεγαλώνουν σε αυτήν, τα οποία μπορεί να νιώσουν το στίγμα και την ανασφάλεια της οικογενειακής ζωής με ανύπαντρους γονείς, (v) ο γάμος έχει θεμελιώδη σημασία για την κοινωνία και την έννομη τάξη των Η.Π.Α., στο πλαίσιο δε αυτό, μολονότι δεν υπάρχει ουσιώδης διαφορά μεταξύ ομόφυλων και ετερόφυλων ζευγαριών, τα πρώτα δεν έχουν τα δικαιώματα και οφέλη που οι πολιτειακές νομοθεσίες παρέχουν στους παντρεμένους, εξοβελίζονται σε μια κατάσταση αστάθειας που πολλά ετερόφυλα ζευγάρια δεν θα μπορούσαν να ανεχθούν και ταπεινώνονται με το να αποκλείονται από έναν κεντρικό θεσμό της αμερικανικής κοινωνίας – Συνεπώς, ο περιορισμός του γάμου στα πρόσωπα διαφορετικού φύλου είναι πλέον προδήλως ασύμβατος με το κεντρικό νόημα του θεμελιώδους δικαιώματος στη σύναψη γάμου 
(Δ) Λαμβανομένων υπόψη των παραπάνω, το δικαίωμα γάμου μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου απορρέει επίσης από την προβλεπόμενη στη 14η Τροποποίηση αρχή της ισότητας, η οποία συνυφαίνεται με τη συνταγματική επιταγή που μνημονεύεται ανωτέρω υπό στοιχ. (Β) – Οι επίδικοι πολιτειακοί νόμοι, που αποκλείουν το γάμο μεταξύ προσώπων του ιδίου φύλου, παραβιάζουν το δικαίωμα των αιτούντων για ίση αξιοπρέπεια ενώπιον του νόμου  
(Ε) Το επιχείρημα των αιτούντων ότι η αναγνώριση του δικαιώματος γάμου στα ομόφυλα ζευγάρια θα παραβλάψει το θεσμό του γάμου, διότι θα οδηγήσει σε μείωση των γάμων μεταξύ προσώπων διαφορετικού φύλου, στηρίζεται σε μη εύλογη άποψη σχετικά με τους λόγους για τους οποίους τα ετερόφυλα ζευγάρια αποφασίζουν να παντρευτούν – Εξάλλου, η προστατευόμενη από το Σύνταγμα θρησκευτική ελευθερία και ελευθερία συνείδησης, δεν θίγονται, δεδομένου ότι όσοι δεν πιστεύουν στο γάμο προσώπων του ιδίου φύλου, για θρησκευτικούς ή κοσμικούς λόγους, διατηρούν το δικαίωμα να διακηρύττουν τα πιστεύω τους    

ΣτΕ 2439/2015 επταμ. 
Οικονομική ελευθερία – Δικαίωμα περιουσίας – Αναλογικότητα – Ισότητα – Ασφάλεια δικαίου – Μηχανισμός αυτόματων επιστροφών (claw back), σε περίπτωση υπέρβασης του προϋπολογισμού φαρμακευτικής δαπάνης των φορέων κοινωνικής ασφαλίσεως (ΦΚΑ)
Με τις διατάξεις του άρ. 11 του ν. 4052/2012 θεσπίσθηκε μέτρο προσωρινής ισχύος (από 1.1.2012 έως 31.12.2015) με σκοπό τη συγκράτηση της ετήσιας φαρμακευτικής δαπάνης εντός των ορίων του εκάστοτε προϋπολογισμού των ΦΚΑ – Σύμφωνα με το εν λόγω μέτρο, εάν επί τη βάσει των τιμών που προβλέπονται στις διατάξεις της κειμένης νομοθεσίας καλύπτονται οι γενόμενες, εντός μιας χρονικής περιόδου αναφοράς, εξωνοσοκομειακές πωλήσεις φαρμάκων (συνταγογραφούμενων ιδιοσκευασμάτων) χωρίς υπέρβαση του προϋπολογισμού φαρμακευτικής δαπάνης του οικείου ΦΚΑ, οι διατάξεις αυτές (περί τιμών) εφαρμόζονται για τον προσδιορισμό των χρηματικών απαιτήσεων των κατόχων αδείας κυκλοφορίας φαρμακευτικών προϊόντων (ΚΑΚ) κατά του ΦΚΑ, ενώ στην αντίθετη περίπτωση δεν εφαρμόζονται οι ως άνω διατάξεις και η δαπάνη του ΦΚΑ περιορίζεται, όσο απαιτείται για να ισοσκελισθεί ο προϋπολογισμός του, με ισόποσο περιορισμό αντιστοίχων χρηματικών απαιτήσεων των ΚΑΚ – Συνεπώς, το μέτρο συνίσταται σε περιορισμό χρηματικών απαιτήσεων που απορρέουν από εξωνοσοκομειακές πωλήσεις φαρμάκων προς χρήση των ασφαλισμένων των ΦΚΑ με (ολική ή μερική κατά περίπτωση) κάλυψη της δαπάνης από τους ΦΚΑ και όχι σε επιβολή φόρου ή κοινωνικής εισφοράς ως πόρου των ΦΚΑ [αντίθετη μειοψηφία, σύμφωνα με την οποία πρόκειται κοινωνικό πόρο των ΦΚΑ, ήτοι για εισφορά, κατά το άρ. 7 παρ. 1 περ. α΄ του ν. 702/1977]
Το εν λόγω μέτρο είχε εξαγγελθεί με τον ν. 4046/2012 (δεύτερο Μνημόνιο) – Συνεπώς, οι ΚΑΚ γνώριζαν ότι επίκειται η λήψη και αυτού του μέτρου, μεταξύ πολλών άλλων, λόγω παρατάσεως της οξείας δημοσιονομικής κρίσεως που αντιμετωπίζει η χώρα από το 2010 και μπορούσαν να αποφύγουν, ευθύς εξ αρχής, τις επιπτώσεις του διαθέτοντας τα προϊόντα τους στην ελληνική αγορά ως πωλούμενα εφεξής χωρίς κάλυψη της σχετικής δαπάνης από τους ΦΚΑ – Εν πάση περιπτώσει, το επίμαχο μέτρο θεσπίστηκε για την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και τηρεί την αρχή της δίκαιης ισορροπίας, λαμβανομένου υπόψη ότι η επίδικη επιβάρυνση των ΚΑΚ κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους 2012 (περιορισμός απαιτήσεων κατά 78.980.967 ευρώ επί πωλήσεών τους συνολικού ύψους 1.478.980.967 ευρώ) δεν προκύπτει ότι ήταν απρόσφορη ή μη αναγκαία ή υπέρμετρη, ώστε να κριθεί απαγορευμένη από το Σύνταγμα (αρχές της οικονομικής ελευθερίας, της αναλογικότητας, της ισότητας, της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης και της ασφάλειας δικαίου, που επικαλέσθηκε η αιτούσα) ή από το άρθρο 1 του ΠΠΠ της ΕΣΔΑ [αντίθετη μειοψηφία, σύμφωνα με την οποία παραβιάσθηκε το άρ. 5 παρ. 1 Σ.] – Επίσης, το μέτρο δεν αντιβαίνει στα άρθρα 34, 49 της ΣΛΕΕ και στις διατάξεις της Οδηγίας 89/105/ΕΟΚ, διότι δεν υφίσταται εναρμόνιση, σε κοινοτικό επίπεδο, ως προς τις προϋποθέσεις των παροχών κοινωνικής ασφαλίσεως, επομένως και ως προς το ύψος του σχετικού δημοσιονομικού κόστους