ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΩΝ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΥΦ΄ ΟΡΟΝ ΤΟΥ ΑΞΙΟΠΟΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΜΗ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΥΦ΄ ΟΡΟΝ ΤΩΝ ΠΟΙΝΩΝ

Αθήνα, 15-9-2016

Επιμέλεια:

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι,

Κατά τη διάρκεια των δύο προηγούμενων διετιών από το Μάιο του 2012 μέχρι το Μάιο του 2016, το Προεδρείο της Ενώσεως, στο οποίο είχαμε την τιμή να συμμετέχουμε, πέτυχε, όπως είναι γνωστό, την επανάκτηση του μισθολογίου μας και χωρίς να αφήσει εκκρεμότητες συντέλεσε, στο μέτρο του δυνατού, στη διαμόρφωση ενός θεσμικού περιβάλλοντος σύμφωνου με τις επιταγές του Συντάγματος. 

Αυτή την Ένωση παραδώσαμε στις 10 Ιουνίου 2016.  

Παράλληλα, κατά την προαναφερόμενη περίοδο (2012-2016) της θητείας μας στο Προεδρείο δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση, επίσης στο μέτρο του δυνατού, εξίσου και στην επιστημονική δράση της Ενώσεως με τη διοργάνωση συνεδρίων, ημερίδων, σεμιναρίων επιμόρφωσης των μελών της Ενώσεως κλπ. κλπ.

Στην παρούσα χρονική στιγμή, ενόψει της έναρξης του νέου δικαστικού έτους (2016 – 2017) και προς διευκόλυνση των συναδέλφων θεωρήσαμε σκόπιμο να δημοσιεύσουμε συνολικά και κωδικοποιημένα στο αμέσως κατωτέρω κείμενο και για πρακτικούς λόγους τις νομοθετικές ρυθμίσεις, που ισχύουν για την παραγραφή του αξιοποίνου υφ΄ όρον, καθώς και για την παραγραφή και μη εκτέλεση υφ΄ όρον των ποινών. Το κείμενο είναι διαμορφωμένο σε word ώστε να είναι δυνατή η αναδημιουργία του εγγράφου από τον κάθε συνάδελφο.    

                                                          Α) Παραγραφή υφ΄ όρον αξιοποίνου

Ν. 4043/2012 (ημερομηνία δημοσίευσης 13-2-2012)

αρθρο 4

παρ. 1. Παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η δίωξη των ακόλουθων αξιόποινων πράξεων, που έχουν τελεσθεί μέχρι 31.12.2011: α) των πταισμάτων και β) των πλημμελημάτων, κατά των οποίων ο νόμος απειλεί ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος ή χρηματική ποινή ή και τις δύο ποινές. Στην περίπτωση των πλημμελημάτων, εάν ο υπαίτιος υποπέσει μέσα σε ένα έτος από τη δημοσίευση του νόμου σε νέα από δόλο αξιόποινη πράξη κακουργήματος ή πλημμελήματος και καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι μηνών, συνεχίζεται η κατ` αυτού παυθείσα ποινική δίωξη και δεν υπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής του αξιόποινου της πρώτης πράξης ο διανυθείς χρόνος από την παύση της δίωξης μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη για τη νέα πράξη.

παρ.2. Οι δικογραφίες που αφορούν αξιόποινες πράξεις της προηγούμενης παραγράφου, τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου. Για την τύχη των πειστηρίων αποφαίνονται με αιτιολογημένη διάταξη, επί πλημμελημάτων ο αρμόδιος εισαγγελέας και επί πταισμάτων ο αρμόδιος πταισματοδίκης.

παρ.3. Οι αστικές αξιώσεις που τυχόν απορρέουν από τις αξιόποινες πράξεις της παραγράφου 1 δεν θίγονται με οποιονδήποτε τρόπο.

παρ. 4. Η παραγραφή του αξιόποινου και η παύση της ποινικής δίωξης κατά την παράγραφο 1, δεν ισχύει για τις παραβάσεις: α) του άρθρου 358 του Ποινικού Κώδικα, β) του ν. 690/1945, γ) του άρθρου 28 του ν. 3996/2011 και δ) των νόμων 703/1977 και 3959/2011.

Ν. 4198/2013 (ημερομηνία δημοσίευσης 11-10-2013)

Άρθρο 8

παρ. 3.α. Παραγράφεται το αξιόποινο και παύει η δίωξη των ακόλουθων αξιόποινων πράξεων, που έχουν τελεσθεί μέχρι 31.8.2013: α) των πταισμάτων και β) των πλημμελημάτων, κατά των οποίων ο νόμος απειλεί ποινή φυλάκισης μέχρι ένα έτος ή χρηματική ποινή ή και τις δύο ποινές. Στην περίπτωση των πλημμελημάτων, εάν ο υπαίτιος υποπέσει μέσα σε ένα έτος από τη δημοσίευση του νόμου σε νέα από δόλο αξιόποινη πράξη κακουργήματος ή πλημμελήματος και καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι μηνών, συνεχίζεται η κατ` αυτού παυθείσα ποινική δίωξη και δεν υπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής του αξιόποινου της πρώτης πράξης ο διανυθείς χρόνος από την παύση της δίωξης μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη για τη νέα πράξη.

β. Οι δικογραφίες που αφορούν τις παραπάνω αξιόποινες πράξεις, τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου. Για την τύχη των πειστηρίων αποφαίνονται με αιτιολογημένη διάταξη, επί πλημμελημάτων ο αρμόδιος εισαγγελέας και επί πταισμάτων ο αρμόδιος πταισματοδίκης.

γ. Οι αστικές αξιώσεις που τυχόν απορρέουν από τις παραπάνω αξιόποινες πράξεις δεν θίγονται με οποιονδήποτε τρόπο. Η παραγραφή του αξιοποίνου και η παύση της δίωξης δεν κωλύει την επιβολή των κατά νόμο προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων στις υποθέσεις αυτές.

δ. Η κατά τα ανωτέρω παραγραφή του αξιόποινου και η παύση της ποινικής δίωξης, δεν ισχύει για τις παραβάσεις: α) του άρθρου 358 και του άρθρου 377 του Ποινικού Κώδικα για τις περιπτώσεις αγοράς εμπορευμάτων με πίστωση, β) του ν. 690/1945, γ) του άρθρου 28 του ν. 3996/2011, δ) του άρθρου 29 του ν. 703/1977 και του άρθρου 44 του ν. 3959/2011, ε) του ν. 2168/1993, στ) της Α5/3010 από 14.8.1985 απόφασης του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Β` 593), ζ) του άρθρου 6 του ν. 456/1976 και η) του άρθρου 41 ΣΤ` του ν. 2725/1999, θ) του άρθρου 268 του ν.δ. 86/1969 (Α` 7) (Η περίπτωση θ` προστέθηκε με  το άρθρο 48 παρ.1 Ν.4280/2014,ΦΕΚ Α 159/8.8.2014)

Ν.4411/2016 (ημερομηνία δημοσίευσης 3-8-2016)

Άρθρο 8

1. Εξαλείφεται το αξιόποινο και παύει η δίωξη των ακόλουθων αξιόποινων πράξεων, που έχουν τελεσθεί μέχρι και τις 31.3.2016: α) των πταισμάτων και β) των πλημμελημάτων, κατά των οποίων ο νόμος απειλεί ποινή φυλάκισης μέχρι δύο (2) έτη ή χρηματική ποινή ή και τις δύο ποινές.

2. Εάν, στην περίπτωση των πλημμελημάτων της παραγράφου 1, ο υπαίτιος υποπέσει μέσα σε δύο (2) έτη από τη δημοσίευση του νόμου σε νέα από δόλο αξιόποινη πράξη κακουργήματος ή πλημμελήματος και καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι (6) μηνών, συνεχίζεται η κατ` αυτού παυθείσα ποινική δίωξη και δεν υπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής του αξιόποινου της πρώτης πράξης ο διανυθείς χρόνος από την παύση της δίωξης μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη για τη νέα πράξη.

3. Οι δικογραφίες που αφορούν τις παραπάνω αξιόποινες πράξεις, τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου. Για την τύχη των πειστηρίων αποφαίνονται με αιτιολογημένη διάταξη, επί πλημμελημάτων ο αρμόδιος εισαγγελέας και επί πταισμάτων ο αρμόδιος πταισματοδίκης.

4. Οι αστικές αξιώσεις που απορρέουν από τις πράξεις που αναφέρονται στις προηγούμενες παραγράφους, δεν θίγονται με οποιονδήποτε τρόπο. Η παραγραφή του αξιοποίνου και η παύση της δίωξης δεν κωλύει την επιβολή των κατά νόμο προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων στις υποθέσεις αυτές.

5. Η κατά τα ανωτέρω παραγραφή του αξιόποινου και η παύση της ποινικής δίωξης, δεν ισχύει για τα εγκλήματα:

α) ως προς τον ποινικό κώδικα, των άρθρων 81Α, 142, 149, 154, 155, 157 παρ. 3 εδάφιο β`, 158 παράγραφοι 1 και 2, 162, 163, 164 παρ. 1, 165 παράγραφοι 1 και 2, 166, 173 παρ. 1, 175, 177, 178, 181, 182, 192, 193 παρ. 1, 200, 201, 215, 218 παρ. 3, 220, 221 παράγραφοι 1 και 2, 222, 228 παρ. 1, 230, 234, 241, 251 παράγραφοι 1 και 2, 255, 259, 261, 286 παρ. 2, 334 παρ. 1, 337, 345 παρ. 1 περιπτώσεις β` και γ`, 346 παρ. 1, 352Β, 358, 359, 360 παρ. 3, 362 για τις περιπτώσεις που τελείται δια του τύπου, 375 παρ. 1 εδάφιο α`, 377 για τις περιπτώσεις αγοράς εμπορευμάτων με πίστωση, 389 παρ. 1, 397 παράγραφοι 1 και 2, 398 (απλή χρεοκοπία), 399 παράγραφοι 1 και 2, 403 παράγραφοι 1 και 2, 406,

β) του άρθρου 2 παρ. 11 περίπτωση β` του N. 2168/1993,

γ) του άρθρου 28 παρ. 1 του N. 1650/1986,

δ) του άρθρου πέμπτου του N. 2803/2000,

ε) του άρθρου 45 παρ. 1 περιπτώσεις δ` και θ` εδάφιο α` του N. 3691/2008,

στ) του άρθρου 6 παρ. 4 και παρ. 6 του N. 3213/2003,

ζ) του άρθρου μόνου παρ. 1 του N. 690/1945,

η) του άρθρου 28 του N. 3996/2011,

θ) του άρθρου 29 του N. 703/1977 και του άρθρου 44 του N. 3959/2011,

ι) του άρθρου 6 του N. 456/1976,

ια) του άρθρου 41ΣΤ του N. 2725/1999,

ιβ) του άρθρου 59 εδάφιο α` του N. 3028/2002,

ιγ) του άρθρου 13 του N. 3402/2005,

ιδ) του άρθρου 9 παράγραφοι 1 και 3 του N. 3500/2006,

ιε) του άρθρου 31 παράγραφοι 4 και 6 του N. 3904/ 2010,

ιστ) του άρθρου τρίτου του N. 1788/1988,

ιζ) του N. 927/1979.

Σημείωση: Ανάλογα με το χρόνο τέλεσης της πράξης και το ποιες διατάξεις ισχύουν πρέπει να ερευνάται το ζήτημα εφαρμογής του επιεικέστερου νόμου με βάση τις σχετικές εξαιρέσεις, που ισχύουν σε κάθε νόμο.

                 Β) Παραγραφή και μη εκτέλεση ποινών  υφ΄ όρον

Ν. 4043/2012 (ημερομηνία δημοσίευσης 13-2-2012)

άρθρο 2

1. Ποινές διάρκειας μέχρι έξι μηνών που έχουν επιβληθεί με αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου (δηλ. μέχρι 13-2-2012), εφόσον οι αποφάσεις δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες και οι ποινές αυτές δεν έχουν εκτιθεί με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, παραγράφονται και δεν εκτελούνται, υπό τον όρο ότι ο καταδικασθείς δεν θα τελέσει μέσα σε δύο έτη από τη δημοσίευση του νόμου αυτού νέα από δόλο αξιόποινη πράξη, για την οποία θα καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι μηνών. Σε περίπτωση νέας καταδίκης ο καταδικασθείς εκτίει αθροιστικά, μετά την έκτιση της νέας ποινής και τη μη εκτιθείσα, και δεν υπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής της μη εκτιθείσας ποινής, ο διανυθείς χρόνος από τη δημοσίευση του νόμου αυτού μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη για τη νέα πράξη.

2. Οι μη εκτελεσθείσες κατά την παράγραφο 1 αποφάσεις τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου.

3. Εξαιρούνται των άνω ρυθμίσεων αποφάσεις που αφορούν παραβάσεις των άρθρων 235, 236, 237, 242. 256, 258, 259 και 390 του Ποινικού Κώδικα.

Ν. 4198/2013 (ημερομηνία δημοσίευσης 11-10-2013)

Άρθρο 8

Παρ.4 α. Ποινές στερητικές της ελευθερίας διάρκειας μέχρι έξι μηνών που έχουν επιβληθεί με αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου (δηλ. μέχρι 11-10-2013), εφόσον οι αποφάσεις αυτές δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες και οι επιβληθείσες ποινές δεν έχουν εκτιθεί με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, παραγράφονται και δεν εκτελούνται, υπό τον όρο ότι ο καταδικασθείς δεν θα τελέσει μέσα σε δύο έτη από τη δημοσίευση του νόμου αυτού, νέα από δόλο αξιόποινη πράξη, για την οποία θα καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι μηνών. Σε περίπτωση νέας καταδίκης ο καταδικασθείς εκτίει αθροιστικά, μετά την έκτιση της νέας ποινής και τη μη εκτιθείσα, και δεν υπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής της μη εκτιθείσας ποινής, ο διανυθείς χρόνος από τη δημοσίευση του νόμου αυτού μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη για τη νέα πράξη.

Παρ.4 β. Οι μη εκτελεσθείσες κατά τα ανωτέρω αποφάσεις τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου. Η παραγραφή των ποινών δεν κωλύει την επιβολή των κατά νόμο προβλεπόμενων διοικητικών κυρώσεων στις υποθέσεις αυτές.

Παρ.4 γ. Εξαιρούνται των ως άνω ρυθμίσεων αποφάσεις που αφορούν παραβάσεις των άρθρων 167,189, 235, 236, 237, 242, 256, 258, 259, 292, 309, 334 παράγραφος 3, 372, 382 και 390 του Ποινικού Κώδικα. Ομοίως εξαιρούνται αποφάσεις που αφορούν παραβάσεις: α) του ν. 2168/1993, β) του άρθρου 6 του ν. 456/1976, γ) της Α5/3010 από 14.8.1985 απόφασης του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Β` 593), δ) του άρθρου 41 ΣΤ` του ν. 2725/1999 και ε) του άρθρου 268 του ν.δ. 86/1969 (Α` 7) (Η περίπτωση ε` προστέθηκε με  το άρθρο 48 παρ.1 Ν.4280/2014,ΦΕΚ Α 159/8.8.2014)

Ν.4411/2016 (ημερομηνία δημοσίευσης 3-8-2016)

Άρθρο 9

1. Ποινές διάρκειας μέχρι έξι (6) μηνών που έχουν επιβληθεί με αποφάσεις, οι οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου (δηλαδή μέχρι 3-8-2016), εφόσον οι αποφάσεις δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες και οι ποινές αυτές δεν έχουν εκτιθεί με οποιονδήποτε τρόπο μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου, παραγράφονται και δεν εκτελούνται, υπό τον όρο ότι ο καταδικασθείς δεν θα τελέσει μέσα σε δύο (2) έτη από τη δημοσίευση του νόμου αυτού νέα από δόλο αξιόποινη πράξη, για την οποία θα καταδικαστεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη των έξι (6) μηνών. Σε περίπτωση νέας καταδίκης ο καταδικασθείς εκτίει αθροιστικά, μετά την έκτιση της νέας ποινής και τη μη εκτιθείσα, και δεν υπολογίζεται στο χρόνο παραγραφής της μη εκτιθείσας ποινής, ο διανυθείς χρόνος από τη δημοσίευση του νόμου αυτού μέχρι την αμετάκλητη καταδίκη για τη νέα πράξη.

2. Οι μη εκτελεσθείσες κατά την παράγραφο 1 αποφάσεις τίθενται στο αρχείο με πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου. Η παραγραφή των ποινών δεν κωλύει την επιβολή των προβλεπόμενων από το νόμο διοικητικών κυρώσεων στις υποθέσεις αυτές.

3. Εξαιρούνται των άνω ρυθμίσεων αποφάσεις που αφορούν παραβάσεις των άρθρων 81Α, 235, 236, 237, 242, 256, 258, 259, 358 και 390 του Ποινικού Κώδικα, καθώς και των νόμων 927/1979 και 3304/2005.

Σημείωση: Το ζήτημα εφαρμογής του επιεικέστερου νόμου ανάλογα με τις προβλεπόμενες εξαιρέσεις ερευνάται και εδώ.

Τέλος, παρατίθεται σκεπτικό της ΑΠ 670/2012:

Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 2 παρ. 1 και 2 του Ν. 4043/2012 ο οποίος ισχύει από 13-2-2012 (άρθρο 8 άνω Νόμου) 2 παρ. 1 και 114 ΠΚ και 568 ΚΠοινΔ, προκύπτει ότι ποινές διάρκειας μέχρι έξι μηνών που έχουν επιβληθεί με αποφάσεις οι οποίες έχουν εκδοθεί μέχρι 13-2- 2012, εφόσον οι αποφάσεις δεν έχουν καταστεί αμετάκλητες και οι ποινές αυτές δεν έχουν εκτιθεί, παραγράφονται και δεν εκτελούνται υπό τον όρο ότι ο καταδικασθείς δεν θα τελέσει μέσα σε δύο έτη από την δημοσίευσή του άνω νόμου (13-2-2012) νέα από δόλο αξιόποινη πράξη για τη οποία θα καταδικασθεί αμετάκλητα οποτεδήποτε σε ποινή στερητική της ελευθερίας, ανώτερη των έξι μηνών, ενώ οι μη εκτελεσθείσες άνω αποφάσεις τίθενται στο αρχείο με πράξη του Εισαγγελέα ή δημόσιου κατηγόρου, κατά περίπτωση, σε οποιοδήποτε διαδικαστικό στάδιο και αν ευρίσκονται. Κατά την παρ. 3 του άρθρου 2 του άνω νόμου εξαιρούνται από τις άνω ρυθμίσεις αποφάσεις που αφορούν παραβάσεις των άρθρων 235, 236, 237, 242, 256, 258, 259 και 390 του ΠΚ. Στην προκειμένη περίπτωση με την προσβαλλόμενη υπ` αριθμ…απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου, που δίκασε σε δεύτερο βαθμό, ο κατηγορούμενος ήδη αναιρεσείων κηρύχθηκε ένοχος για παράβαση του άρθρου μόνον παρ. 1 του ΑΝ 690/1945 κατά συρροή πράξη που τέλεσε από 15-9-2004 έως 28-2-2005 και του επιβλήθηκε ποινή φυλάκισης τριών μηνών για κάθε πράξη και χρηματική ποινή 1800 και 1300 ευρώ αντίστοιχα και συνολική ποινή φυλακίσεως τεσσάρων μηνών ανασταλείσα και συνολική χρηματική ποινή δύο χιλιάδων τριακοσίων (2.300) ευρώ. Σύμφωνα, όμως με όσα προεκτέθηκαν, η υπόθεση που αφορά την άνω πράξη και δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις της ρυθμίσεως της παρ. 3 του άρθρου 2 του άνω νόμου, έπρεπε κατά νόμο να τεθεί από τον αρμόδιο Εισαγγελέα στο αρχείο. Συνεπώς, η συζήτηση της υπό κρίση αιτήσεως αναιρέσεως πρέπει να κηρυχθεί απαράδεκτη. Διαφορετική αντιμετώπιση του ζητήματος αυτού θα προσέκρουε στα άρθρα 221 ΠΚ και 470 ΚΠΔ.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ

Κηρύσσει απαράδεκτη τη συζήτηση της υπ` αριθ. …αιτήσεως του…περί αναιρέσεως της υπ` αριθ. … αποφάσεως του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου….

                                     

                                     Με συναδελφικούς χαιρετισμούς

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ