ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΧΡΟΝΟΥ ΤΩΝ ΔΙΚΩΝ ΣΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ

του
Μιχάλη Πικραμένου

Συμβούλου του ΣτΕ





Στη μελέτη “Χωροταξική οργάνωση και διαχείριση χρόνου των δικών στα διοικητικά δικαστήρια” επιχειρείται η διατύπωση πρότασης αναδιοργάνωσης της διοικητικής δικαιοσύνης, αλλά και του δικαστικού συστήματος ευρύτερα, με βάση τα σύγχρονα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα, με σκοπό τη δημιουργία αποτελεσματικού συστήματος επίλυσης των διαφορών που να διασφαλίζει την ουσιαστική απόλαυση του ατομικού δικαιώματος δικαστικής προστασίας και να επιτρέπει την εύρυθμη λειτουργία της κοινωνίας και του κράτους. Πυλώνες της νέας οργάνωσης της διοικητικής δικαιοσύνης είναι αφενός η αναδιάταξη της δικαστικής χωροταξίας και αφετέρου η εισαγωγή νέων μεθόδων διαχείρισης της δικαστικής ύλης, τόσο από τις διοικήσεις των Διοικητικών Δικαστηρίων όσο και από τους διοικητικούς δικαστές σε ατομικό επίπεδο.

 http://www.nb.org/greek/xwrotaksiki-organwsi-kai-diaxeirisi-xronou-dikwn-sta-dioikitika-dikastiria.html#product_tabs_attribute_nb_product_tabs_content_1

ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ	Σελ. V
ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ	Σελ. XΙX
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Όψεις της οργάνωσης των Διοικητικών Δικαστηρίων και του καθεστώτος των δικαστικών λειτουργών στο Σύνταγμα και την κοινή νομοθεσία
Ι. Κριτική θεώρηση του συνταγματικού πλαισίου για το Συμβούλιο της Επικρατείας, τα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Σκέψεις για την αναθεώρησή του	Σελ. 1
ΙΙ. Βασικές επιλογές του κοινού νομοθέτη στο πεδίο των αρμοδιοτήτων των διοικητικών δικαστηρίων και της κατάστασης των δικαστικών λειτουργών
Α. Επισκόπηση των αρμοδιοτήτων των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και του Συμβουλίου της Επικρατείας
α) Μεταφορά των διοικητικών διαφορών ουσίας από τα Πολιτικά και τα Ειδικά Διοικητικά Δικαστήρια στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια	Σελ. 18
β) Μετατροπή ακυρωτικών διαφορών σε ουσίας και υπαγωγή τους στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια	Σελ. 21
γ) Μεταφορά διαφορών, ακυρωτικών και ουσίας, από το Συμβούλιο της Επικρατείας στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια	Σελ. 23
δ) Οι αρμοδιότητες του Συμβουλίου της Επικρατείας μετά την ενεργοποίηση του νομοθέτη για την κατανομή των διοικητικών διαφορών	Σελ. 25
ε) Το δικονομικό πλαίσιο των διοικητικών διαφορών	Σελ. 28
Β. Η αξιολόγηση των δικαστικών λειτουργών ως συνιστώσα της αποτελεσματικότητας του συστήματος απονομής της διοικητικής δικαιοσύνης
α) Στοιχεία του υπηρεσιακού καθεστώτος των δικαστικών λειτουργών των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων κατά το Σύνταγμα και τον Κώδικα Δικαστικών Λειτουργών	Σελ. 30
β) Συστήματα αξιολόγησης των δικαστικών λειτουργών - Η ευρωπαϊκή προσέγγιση και εμπειρία	Σελ. 32
γ) Η αξιολόγηση των δικαστικών λειτουργών των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων μέσω του θεσμού της επιθεώρησης	Σελ. 39
δ) Κριτικές σκέψεις για τον θεσμό της τακτικής επιθεώρησης των δικαστών των Tακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων	Σελ. 43
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
Χωροταξία των δικαστηρίων και δικαστικό management: Η ευρωπαϊκή προσέγγιση για την αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος
Ι. Αρχή της αποτελεσματικότητας και δικαιοσύνη	Σελ. 53
ΙΙ. Χωροταξία των δικαστηρίων
Α. Οι κατευθυντήριες οδηγίες της CEPEJ για τη δικαστική χωροταξία, με σκοπό την πρόσβαση σε ένα ποιοτικό δικαστικό σύστημα
α) Δικαστική χωροταξία: επιλογή του νομοθέτη με μείζονα σημασία για το δικαστικό σύστημα	Σελ. 70
β) Οι κατευθυντήριες αρχές της CEPEJ για τη δικαστική χωροταξία	Σελ. 72
i) Εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης	Σελ. 72
ii) Η θέση των στόχων και των κριτηρίων	Σελ. 73
iii) Δημιουργία και μέτρηση δεικτών	Σελ. 74
iv) Το μέγεθος των δικαστηρίων	Σελ. 75
v) Ροή δικών και φόρτου εργασίας	Σελ. 77
vi) Γεωγραφική θέση, διαθέσιμα μέσα μεταφοράς και υποδομές	Σελ. 78
vii) Μηχανοργάνωση	Σελ. 80
viii) Τεχνολογικές υποδομές δικαστηρίων	Σελ. 80
ix) Επίπεδο επιχειρηματικότητας	Σελ. 81
x) Η εξασφάλιση διαρκούς παρουσίας των δικαστών στο δικαστήριο, η κατάρτιση των υπαλλήλων και η προσφορά δικηγορικών υπηρεσιών	Σελ. 81
xi) Μετάβαση στη νέα χωροταξία	Σελ. 82
xii) Εκτίμηση των επιπτώσεων της μεταρρύθμισης	Σελ. 84
Β. Η μεταρρύθμιση της δικαστικής χωροταξίας σε κράτη της Ευρώπης
α) Ιταλία	Σελ. 85
β) Γαλλία	Σελ. 90
γ) Δανία	Σελ. 96
δ) Ολλανδία	Σελ. 100
ε) Κροατία	Σελ. 104
ΙΙΙ. Αρχές και μεθοδολογία της CEPEJ και ευρωπαϊκών κρατών για τη διασφάλιση της ποιότητας της δικαστικής εργασίας (quality management) και διαχείρισης του δικαστικού χρόνου (judicial time management)
Α. Η δικαιοσύνη ως δημόσια υπηρεσία και η εισαγωγή του management στην οργάνωση και λειτουργία του δικαστικού συστήματος	Σελ. 107
α) Συστήματα οργάνωσης διοίκησης της δικαιοσύνης στην Ευρώπη	Σελ. 113
β) Η ποιότητα της δικαστικής εργασίας: τεχνικές, δείκτες και κριτήρια	Σελ. 117
i) Οι συμφωνίες για την επίτευξη στόχων ανά δικαστήριο και τον καθορισμό χρονοδιαγράμματος ανά υπόθεση	Σελ. 117
ii) Η αξιολόγηση του δικαστικού συστήματος με δείκτες και κριτήρια από τη νομολογία του ΕΔΑΔ	Σελ. 120
iii) Μέτρηση της ικανοποίησης των χρηστών δικαστικών υπηρεσιών από το βαθμό ανταπόκρισης του συστήματος	Σελ. 121
iv) Μηχανισμοί εξέτασης αιτιάσεων κατά του δικαστικού συστήματος	Σελ. 124
Β. Το Κέντρο SATURN (Study and Analysis of judicial Time Use Research Network) και το εγχειρίδιο για τη διαχείριση του δικαστικού χρόνου
α) Ίδρυση και αποστολή του Κέντρου SATURN	Σελ. 127
β) Γενικές αρχές του εγχειριδίου	Σελ. 129
γ) Αρχές με αποδέκτες το νομοθετικό σώμα και τους διαμορφωτές πολιτικής	Σελ. 132
δ) Αρχές που απευθύνονται στους χρήστες των δικαστικών υπηρεσιών	Σελ. 135
ε) Αρχές που διέπουν τη δράση της διοίκησης των δικαστηρίων	Σελ. 137
στ) Αρχές που διέπουν την άσκηση των καθηκόντων εκ μέρους των δικαστών	Σελ. 139
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Η σύσταση των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων στην επικράτεια, οι Κανονισμοί λειτουργίας και η διοίκησή τους
Ι. Το νομοθετικό πλαίσιο σύστασης και κατάργησης δικαστηρίων και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας
Α. Η ιστορική εξέλιξη του νομοθετικού πλαισίου για τα διοικητικά δικαστήρια
α) Το ν.δ. 3845/1958 και η σύσταση των Φορολογικών Δικαστηρίων κατά την περίοδο 1961-1963	Σελ. 143
β) Η μετονομασία των Φορολογικών Δικαστηρίων σε Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια και η σύσταση Tακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων κατά την περίοδο 1975-1988	Σελ. 147
Β. Ο Οργανισμός των Δικαστηρίων (ν. 1756/1988) και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας
α) Οι ρυθμίσεις του Οργανισμού των Δικαστηρίων για τη σύσταση και κατάργηση δικαστηρίων όλων των δικαιοδοτικών κλάδων	Σελ. 149
β) Η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας	Σελ. 151
i) Ίδρυση δικαστηρίων	Σελ. 151
ii) Κατάργηση και συγχώνευση δικαστηρίων	Σελ. 157
iii) Ορισμός μεταβατικής έδρας	Σελ. 160
γ) Κριτική προσέγγιση των επιλογών του νομοθέτη και της νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας	Σελ. 162
II. Το νομοθετικό πλαίσιο των κανονισμών λειτουργίας και του ορισμού διοίκησης των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων
Α. Οι κανονισμοί λειτουργίας και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας	Σελ. 164
Β. Η διοίκηση των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων	Σελ. 169
ΙΙΙ. Η υφιστάμενη χωροταξική διάρθρωση των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και οι Κανονισμοί λειτουργίας τους
Α. Η διαίρεση της επικράτειας σε εννέα Εφετειακές Περιφέρειες και ο αριθμός των οργανικών θέσεων των δικαστών των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων	Σελ. 174
α) Η Εφετειακή Περιφέρεια Αθηνών - Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 175
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών: Οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές	Σελ. 176
ii) Το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών: Οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές	Σελ. 177
β) Η Εφετειακή Περιφέρεια Πειραιά - Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 180
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά: Οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές	Σελ. 181
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Χαλκίδας:	Σελ. 183
iii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Λιβαδειάς: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργίες- υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 185
iv) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Λαμίας: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 187
v) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Σύρου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργίες- υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 189
vi) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ρόδου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργίες- υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 191
vii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Μυτιλήνης: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 194
viii) Το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά: Οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές	Σελ. 196
γ) Η Εφετειακή Περιφέρεια Θεσσαλονίκης-Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 198
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης: Οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές	Σελ. 199
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Βέροιας: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 201
iii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Κοζάνης: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 203
iv) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Σερρών: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 205
v) Το Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης: Οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές	Σελ. 207
δ) Η Εφετειακή Περιφέρεια Λάρισας-Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 209
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Λάρισας: Οργάνωση-λειτουργίες-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 211
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Βόλου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 211
iii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Τρικάλων: Φυσιογνωμία της πόλης- έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 213
iv) Το Διοικητικό Εφετείο Λάρισας	Σελ. 215
ε) Η Εφετειακή Περιφέρεια Κομοτηνής-Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 216
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Κομοτηνής: Οργάνωση-λειτουργία-υποδομές	Σελ. 217
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Καβάλας: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 218
iii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Αλεξανδρούπολης: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 221
iv) Το Διοικητικό Εφετείο Κομοτηνής	Σελ. 223
στ) Η Εφετειακή Περιφέρεια Πατρών-Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 223
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πατρών: Οργάνωση-λειτουργία-υποδομές	Σελ. 225
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Πύργου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 226
iii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Μεσολογγίου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία- υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 228
iv) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Aγρινίου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 230
v) Το Διοικητικό Εφετείο Πατρών	Σελ. 232
ζ) Η Εφετειακή Περιφέρεια Ιωαννίνων-Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 233
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ιωαννίνων: Οργάνωση-λειτουργία-υποδομές	Σελ. 234
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Κέρκυρας: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 235
iii) Το Διοικητικό Εφετείο Ιωαννίνων	Σελ. 237
η) Η Εφετειακή Περιφέρεια Τρίπολης-Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 238
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Τρίπολης: Οργάνωση-λειτουργία-υποδομές	Σελ. 239
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Καλαμάτας: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 240
iii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ναυπλίου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 242
iv) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Κορίνθου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 244
v) Το Διοικητικό Εφετείο Τρίπολης	Σελ. 246
θ) Η Εφετειακή Περιφέρεια Χανίων-Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας	Σελ. 247
i) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Χανίων: Οργάνωση-λειτουργία-υποδομές	Σελ. 248
ii) Το Διοικητικό Πρωτοδικείο Ηρακλείου: Φυσιογνωμία της πόλης-έδρας και οργάνωση-λειτουργία-υποδομές του δικαστηρίου	Σελ. 250
iii) Το Διοικητικό Εφετείο Χανίων	Σελ. 252
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
H μεταρρύθμιση του κράτους και του δικαστικού συστήματος στην εποχή της κρίσης: Το μακρύ ταξίδι της ημέρας μέσα στη νύχτα	Σελ. 255
Ι. Για μια νέα χωροταξία των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων	Σελ. 259
A. Η παθολογία της υφιστάμενης κατάστασης	Σελ. 260
Β. Τα εμπόδια για ένα νέο σχεδιασμό και η πρόταση Γεραρή για την μεταβολή του χάρτη	Σελ. 267
Γ. Η ανοιχτή διακυβέρνηση στη δικαιοσύνη (cyberjustice) και ο σχεδιασμός της νέας χωροταξίας	Σελ. 274
α) Η ανοιχτή διακυβέρνηση στη δικαιοσύνη: Προσανατολισμοί, ευκαιρίες και κίνδυνοι	Σελ. 274
β) Ο σχεδιασμός της νέας χωροταξίας: τα βήματα μιας σύγχρονης πολιτικής για ουσιαστική μεταρρύθμιση της διοικητικής δικαιοσύνης	Σελ. 282
ΙΙ. Προσανατολισμοί για ένα σύγχρονο, ανοιχτό και αποτελεσματικό δικαστικό σύστημα	Σελ. 297
Α. Η οικονομική αυτοτέλεια της δικαιοσύνης	Σελ. 298
Β. Μεταρρυθμιστικές πολιτικές και το μοντέλο του σύγχρονου δικαστή: Οι δύο πόλοι για τον εκσυγχρονισμό του δικαστικού συστήματος	Σελ. 300
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ελληνική Βιβλιογραφία	Σελ. 309
Αλλοδαπές Πηγές	Σελ. 321
Αλλοδαπή Βιβλιογραφία	Σελ. 325
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ	Σελ. 329
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι	Σελ. 331
Πίνακας 1: Προσωπικό και υποθέσεις Διοικητικών Πρωτοδικείων (2014-2015)
Πίνακας 2: Προσωπικό και υποθέσεις Διοικητικών Εφετείων (2014-2015)
Πίνακας 3: Κίνηση υποθέσεων στα Διοικητικά Δικαστήρια 1.1. έως 15.9.2016
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ	Σελ. 339
Χάρτης 1: Τα υφιστάμενα Διοικητικά Εφετεία και οι Εφετειακές Περιφέρειες
Χάρτης 2: Τα υφιστάμενα Διοικητικά Πρωτοδικεία
Χάρτης 3: Πρόταση για νέα διάρθρωση των Διοικητικών Εφετείων και των Εφετειακών Περιφερειών
Χάρτης 4: Πρόταση για νέα διάρθρωση των Διοικητικών Πρωτοδικείων
Χάρτης 5: Η υφιστάμενη διάρθρωση των Πολιτικών και Ποινικών Δικαστηρίων
Χάρτης 6: Η υφιστάμενη διάρθρωση των Εισαγγελιών