ΕΔΔΑ ευρ. συνθ. 5.9.2017, Bărbulescu v. Romania (61496/08)-Απόλυση εργαζόμενου σε εταιρεία, λόγω χρήσης του επαγγελματικού Η/Υ για προσωπικές επικοινωνίες,

Προστασία ιδιωτικού βίου και αλληλογραφίας (άρ. 8 ΕΣΔΑ) – Πεδίο εφαρμογής – Θετικές υποχρεώσεις κράτους – Απόλυση εργαζόμενου σε εταιρεία, λόγω χρήσης του επαγγελματικού Η/Υ για προσωπικές επικοινωνίες, κατά παράβαση του εσωτερικού κανονισμού της εταιρείας –  Απόρριψη από τα εθνικά δικαστήρια αγωγής του προσφεύγοντος, με την οποία προέβαλε ότι ήταν παράνομη η παρακολούθηση από τον εργοδότη του των ηλεκτρονικών μηνυμάτων του
(Α) Ο προσφεύγων ήταν εργαζόμενος σε ιδιωτική εταιρεία και,
κατόπιν αιτήματος του εργοδότη του, δημιούργησε λογαριασμό Yahoo Messenger, προκειμένου να επικοινωνεί με τους πελάτες της εταιρείας – Ο εργοδότης παρακολούθησε τα μηνύματα στο λογαριασμό αυτό, για μία εβδομάδα και σε εργάσιμες ώρες, χωρίς να προκύπτει με σαφήνεια προηγούμενη ενημέρωση του προσφεύγοντος,  ο οποίος είχε ανταλλάξει μέσω του λογαριασμού αυτού, σε εργάσιμες ώρες, μηνύματα με την μνηστή του και τον αδελφό του, για προσωπικά θέματα – Απόλυσή του, ως πειθαρχικό μέτρο, διότι, κατά παράβαση των εσωτερικών κανονισμών της εταιρείας, χρησιμοποίησε το κομπιούτερ του για προσωπικούς σκοπούς – Απόρριψη αγωγής ακύρωσης της απόλυσης, λόγω παράνομης παρακολούθησης των επικοινωνιών του από την εταιρεία – Με την από 12.1.2016 απόφαση Τμήματος του ΕΔΔΑ κρίθηκε ότι δεν παραβιάσθηκε, εν προκειμένω, το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ
(Β) Τα κράτη μέλη διαθέτουν ευρύ περιθώριο εκτίμησης ως προς τη διαμόρφωση του νομικού καθεστώτος σχετικά με τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες ο εργοδότης μπορεί να ρυθμίζει τις ηλεκτρονικές ή άλλες επικοινωνίες μη επαγγελματικής φύσης των εργαζομένων στο χώρο εργασίας – Το κράτος πρέπει, όμως, να διασφαλίζει ότι η παρακολούθηση από τον εργοδότη της εν λόγω επικοινωνίας συνοδεύεται από επαρκείς εγγυήσεις έναντι αυθαιρεσιών – Στο πλαίσιο αυτό, το κράτος πρέπει, ιδίως, να λαμβάνει υπόψη (α) εάν ο εργαζόμενος έχει ενημερωθεί για την πιθανότητα να λάβει ο εργοδότης τέτοια μέτρα παρακολούθησης καθώς και για την εφαρμογή των μέτρων αυτών, ειδικότερα δε η γνωστοποίηση πρέπει να είναι σαφής ως προς τη μορφή της παρακολούθησης και να διενεργείται εκ των προτέρων,  (β) την έκταση της παρακολούθησης και το βαθμό διείσδυσης στον ιδιωτικό χώρο του εργαζόμενου, συναφώς δε πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ παρακολούθησης της ροής των επικοινωνιών και παρακολούθησης του περιεχομένου τους και να συνεκτιμάται εάν όλες οι επικοινωνίες ή μόνο μέρος τους παρακολουθούνται, η χρονική διάρκεια και τοπική έκταση της παρακολούθησης καθώς και ο αριθμός των προσώπων που είχαν πρόσβαση στα αποτελέσματά της, (γ) εάν ο εργοδότης επικαλέσθηκε θεμιτούς λόγους, για να δικαιολογήσει την παρακολούθηση των επικοινωνιών και την πρόσβαση στο περιεχόμενό τους, η οποία απαιτεί πιο ισχυρή δικαιολόγηση, (δ) εάν, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών της περίπτωσης και, ιδίως, των λόγων της παρακολούθησης, ήταν δυνατό να εφαρμοσθεί σύστημα παρακολούθησης ερειδόμενο σε λιγότερο επεμβατικές μεθόδους από την απευθείας πρόσβαση στο περιεχόμενο των επικοινωνιών του εργαζόμενου, (ε) τις συνέπειες της παρακολούθησης για τον εργαζόμενο και τη χρήση των αποτελεσμάτων της, προς εξυπηρέτηση του δηλωθέντος σκοπού της, και (στ) εάν ο εργαζόμενος διέθετε επαρκείς εγγυήσεις, ιδίως προς διασφάλιση της μη πρόσβασης του εργοδότη στο περιεχόμενο των επικοινωνιών, εκτός κι αν ο εργαζόμενος είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων γι’ αυτό – Τέλος, ο εργαζόμενος πρέπει να έχει τη δυνατότητα πρόσβασης σε δικαστήριο, προκειμένου να ελεγχθεί η νομιμότητα του επιβληθέντος μέτρου, ενόψει των ανωτέρω κανόνων
(Γ) Το ΕΔΔΑ ελέγχει εάν οι εθνικές αρχές προχώρησαν σε στάθμιση των αντικρουόμενων συμφερόντων σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ, αναγνωρίζοντας ότι ο εργοδότης έχει θεμιτό συμφέρον να διασφαλίζει την ομαλή λειτουργία της επιχείρησής του και ότι αυτό μπορεί να γίνει μέσω μηχανισμών ελέγχου εάν οι μισθωτοί του εκπληρώνουν τα καθήκοντά τους επαρκώς και με την αναγκαία επιμέλεια
(Δ) Εν προκειμένω, ο προσφεύγων είχε ενημερωθεί για τον εσωτερικό κανονισμό της εταιρείας, που απαγόρευε τη χρήση για προσωπικούς σκοπούς των μηχανημάτων της, καθώς και για το ότι ένας εργαζόμενος είχε απολυθεί για παράβαση του εν λόγω κανόνα – Ωστόσο, δεν προκύπτει ότι ο εργοδότης του είχε γνωστοποιήσει τη φύση και την έκταση της δραστηριότητας παρακολούθησής του – Εξάλλου, τα εθνικά δικαστήρια παρέλειψαν (α) να λάβουν θέση ως προς το εάν ο προσφεύγων είχε εκ των προτέρων ενημερωθεί με σαφήνεια για την πιθανότητα παρακολούθησης των επικοινωνιών του, (β) να εξετάσουν την έκταση της παρακολούθησης και το βαθμό διείσδυσης στον ιδιωτικό βίο του προσφεύγοντος, μολονότι φαίνεται ότι ο εργοδότης κατέγραφε ζωντανά τις επικοινωνίες του και εκτύπωσε το περιεχόμενό τους, (γ) να ερευνήσουν επαρκώς εάν συνέτρεχαν θεμιτοί λόγοι για την επίμαχη παρακολούθηση, ενόψει της φύσης και της έκτασής της, καθώς και εάν ο επιδιωκόμενος σκοπός μπορούσε να επιτευχθεί με λιγότερο επεμβατικά μέσα από την εκτίμηση του περιεχομένου των επικοινωνιών, στο πλαίσιο δε αυτό, δεν εξέτασαν το χρόνο κατά τον οποίο ο εργοδότης εξέτασε το περιεχόμενο των επικοινωνιών (πριν ή μετά από την κλήση του προσφεύγοντος για παροχή εξηγήσεων), (δ) να εκτιμήσουν τη σοβαρότητα των συνεπειών της παρακολούθησης και της πειθαρχικής διαδικασίας, που κατέληξε στην απόλυση του προσφεύγοντος – Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, το συμπέρασμά τους δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι στηρίζεται σε εύλογη στάθμιση των αντικρουόμενων συμφερόντων – Διαπιστώνεται παραβίαση των δικαιωμάτων του προσφεύγοντος κατά το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ (με ψήφους 11-6)

http://www.humanrightscaselaw.gr/