Bundesverfassungsgericht Πολιτικά δικαιώματα – Ισότητα πολιτικών κομμάτων – Ελευθερία έκφρασης Υπουργών

Bundesverfassungsgericht 27.2.2018, 2BvE 1/16
Πολιτικά δικαιώματα – Ισότητα πολιτικών κομμάτων – Ελευθερία έκφρασης Υπουργών – Συνταγματικές αρχές της ουδετερότητας και της αντικειμενικότητας της Κυβέρνησης – Απαγόρευση στα όργανα του κράτους και, ιδίως, στα μέλη της Κυβέρνησης να αντιδρούν σε δηλώσεις ή εκδηλώσεις πολιτικών κομμάτων που ασκούν κριτική στο έργο της κατά τρόπο μη αντικειμενικό και δυσφημιστικό

(Α) Το Σύνταγμα κατοχυρώνει όχι μόνο το δικαίωμα ίδρυσης πολιτικών κομμάτων αλλά και το δικαίωμά τους να συμμετέχουν, κατά το δυνατόν, ισότιμα στον πολιτικό ανταγωνισμό – Συνεπώς, η συμμετοχή των κομμάτων στη διαμόρφωση της πολιτικής βούλησης βασίζεται στην αρχή της ισότητας των δικαιωμάτων και των ευκαιριών, τούτο δε ισχύει και εκτός προεκλογικών περιόδων, καθώς και όσον αφορά τη διενέργεια συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας, που αποτελεί σημαντικό μέσο του πολιτικού διαλόγου, ιδίως για τα κόμματα της αντιπολίτευσης
(Β) Τούτων έπεται ότι τα κρατικά όργανα, που υπηρετούν τους πάντες, πρέπει να παραμένουν ουδέτερα στο πλαίσιο του πολιτικού ανταγωνισμού μεταξύ των κομμάτων (αρχή της ουδετερότητας) – Toύτο ισχύει και όταν η Κυβέρνηση ασκεί την εξουσία της να πληροφορεί – Κατά το Σύνταγμα, η Κυβέρνηση δεν μπορεί να ταυτίζεται με ορισμένα κόμματα ούτε να χρησιμοποιεί τα μέσα και τις δυνατότητες που έχει στη διάθεσή της υπέρ ή κατά των κομμάτων – Κατ’ ακολουθίαν, η Κυβέρνηση πρέπει να απέχει από δηλώσεις υπέρ ή κατά των κομμάτων και να περιορίζεται στην παροχή εξηγήσεων για τις πολιτικές επιλογές της και στην αντιμετώπιση των αντιρρήσεων κατά της πολιτικής της,  με αντικειμενικό τρόπο, που βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα (αρχή της αντικειμενικότητας), στο πλαίσιο δε αυτό, η Κυβέρνηση μπορεί να αντικρούει αναληθείς πραγματικούς ισχυρισμούς και δυσμενείς αξιολογικές κρίσεις – Ωστόσο, δεν έχει δικαίωμα «αντεπίθεσης», που θα επέτρεπε στα κρατικά όργανα να αντιδρούν σε μη αντικειμενικές και δυσφημιστικές επιθέσεις με ανάλογο τρόπο – Τα ανωτέρω ισχύουν και για τα μέλη της Κυβέρνησης, όταν δρουν υπό την ιδιότητά τους αυτή, πράγμα που εξετάζεται ενόψει του συνόλου των συνθηκών εκάστης περίπτωσης – Δήλωση Υπουργού θεωρείται ότι γίνεται υπό την ιδιότητά του αυτή, εάν περιλαμβάνεται σε επίσημο δημοσίευμα ή δελτίο τύπου ή σε επίσημο ιστοχώρο του πεδίου ευθύνης του ή εάν χρησιμοποιούνται κρατικά σύμβολα
(Γ) Δήλωση τύπου Υπουργού εναντίον συγκέντρωσης που οργάνωνε κόμμα κατά της πολιτικής της Κυβέρνησης για τους αλλοδαπούς – Η δήλωση στρεφόταν και κατά των εκπροσώπων του κόμματος, τους οποίους η Υπουργός χαρακτήρισε ως ακροδεξιούς εξτρεμιστές, που παρακινούσαν στη μισαλλοδοξία και στη βία – Η Κυβέρνηση ναι μεν δικαιούται να αντικρούσει τις επιθέσεις που δέχεται η πολιτική της, αλλά, στο πλαίσιο του ανωτέρω καθήκοντος ουδετερότητας, δεν μπορεί να επιτίθεται στα κόμματα που της ασκούν κριτική, προβαίνοντας σε αξιολογικές κρίσεις κατά των εκπροσώπων του ή σε ενέργειες ικανές να επηρεάσουν αρνητικά την προσέλευση στη συνάθροιση του κόμματος – Η Υπουργός ενήργησε ασκώντας κυβερνητική λειτουργία όταν προέβη στη δημοσίευση του δελτίου τύπου στον ιστοχώρο του Υπουργείου της, χρησιμοποιώντας το επίσημο σήμα του – Το περιεχόμενο του επίμαχου δελτίου τύπου δεν δικαιολογείται από το δικαίωμα της Κυβέρνησης να εξηγήσει δημοσίως τις πράξεις της και να αντικρούσει τις αντιρρήσεις κατ’ αυτών – Σε κάθε περίπτωση, το δελτίο υπερβαίνει τα τιθέμενα από της αρχές της ουδετερότητας και της αντικειμενικότητας όρια  της κυβερνητικής δράσης, στο πλαίσιο των δημοσίων σχέσεων και της πληροφόρησης, δεδομένου ότι δεν ενημερώνει για την κυβερνητική πολιτική ούτε αντιμετωπίζει αντιρρήσεις κατ’ αυτής με αντικειμενικό τρόπο, αλλά αναφέρεται αρνητικά στη συγκέντρωση του αιτούντος κόμματος και επιτίθεται εναντίον του – Υπό τα ανωτέρω δεδομένα, διαπιστώνεται παραβίαση του συνταγματικού δικαιώματος ίσων ευκαιριών του αιτούντος κόμματος, λόγω του επίμαχου δελτίου τύπου   

http://www.humanrightscaselaw.gr/