ΕνΔΕ: Διακηρυξη της Λισαβονας

 

26 Ιουνίου 2018/in Ανακοινώσεις /



Την 1η Ιουνίου 2018 συγκλήθηκε στη Λισαβόνα η ετήσια ΓΣ του Ευρωπαϊκού Δικτύου Δικαστικών Συμβουλίων (αντίστοιχων του Α.Δ.Σ. της Ελλάδας). Την Ελλάδα εκπροσώπησε ο κ. Μιλτιάδης Χατζηγεωργίου- Αρεοπαγίτης, ο οποίος μετέφρασε την Διακήρυξη στα ελληνικά και μας την απέστειλε.

The General Assembly of the European Network of Councils for the Judiciary

Lisbon 30 May-1 June 2018

THE LISBON DECLARATION On leading positive change

The Members of the European Network of Councils for the Judiciary gathered in LISBON between 30th May and 1st June 2018

HEREBY DECLARE that:

1. The ENCJ and its Members aim to improve justice systems across Europe for the benefit of citizens generally. A judiciary that resists change and is perceived to be backward looking will ultimately lose the trust of the people and become vulnerable to external attacks in particular from the other state powers and the media.

2. Councils for the Judiciary should initiate and lead a process of positive change with a view to promoting an independent, accountable and high quality judiciary, so enabling judiciaries to optimize the timely, impartial and effective delivery of justice for the benefit of all. There are two aspects to this: first, the internal in the sense of the engagement of stakeholders; and secondly, the external in the sense of the judiciary’s relationship with other state powers and strengthening the role of the judiciary within the State.

3. As to the first point, key to making any initiative for change a success, is ensuring that all stakeholders are on board during the change process and, to this end, Councils should encourage stakeholders (in particular, judges) not merely to accept change but positively to embrace change by motivating them to support the change in any way possible. In this regard:

(1) Councils should make stakeholders understand why the process needs to be changed or how the outcome will benefit them in order to increase the likelihood that they will give the process their support.

(2) Councils should encourage all judges to take part in continuing education and be part of ever revolving improvements to the way in which they do their job.

(3) In selecting judges for appointment, consideration should be given to candidates’ willingness to embrace change and adopt a modern approach.

(4) Councils should act as a bridge between judges and the executive in relation to proposed reforms, so ensuring that judges’ views are made known and that reforms are not made which take insufficient account of their impact on judges.

(5) Councils should also actively encourage judges to give their views as to what reforms would be worthwhile, conveying those views to the executive and impressing upon the executive the good sense of the judiciary ‘buying in’ to necessary changes.

4. As to the second, the ENCJ reiterates that a fundamental requirement for maintaining and enhancing mutual trust between judicial authorities in the EU, as a basis for mutual recognition, is the independence, quality and efficiency of each of the judicial systems and respect in every state for the Rule of Law. In particular:

(1) Councils should assume a new role, both as regards their own countries and more generally, to achieve a better balance of powers and strengthen the position of the judiciary by expressing and explaining the role of an independent and accountable judiciary within a State governed by the Rule of Law. The Rule of Law is universal; it does not end at the border of any particular country but is transnational.

(2) Councils should be instrumental in helping educate society about what judges do by building on existing efforts in several countries where judges go into schools and talk to children, as part of an overall effort to explain how the judiciary is a vital, and independent, part of any democracy.

(3) This should be part of more general efforts to make the judiciary more visible, relevant and understood by the public, with the ENCJ serving as a platform through which the nature of the role of judges and the judicial system is known about by lawyers and non-lawyers alike.

5. In this respect, the ENCJ has been following the reform of the Polish National Council for the Judiciary (KRS) with growing alarm. To be a Member of the ENCJ the Statutes require that the national institution of a Member State of the European Union must be independent of the executive and legislature and shall ensure the final responsibility for the support of the judiciary in the independent delivery of justice. The ENCJ makes it clear that the presence at the General Assembly of representatives of the KRS does not mean that the ENCJ accepts that its Member status within our association will be maintained after the Executive Board has completed its review of the position concerning the KRS. Part of this review will involve a dialogue with the KRS. The Executive Board expects that the review will be completed within a few months from now. These results will be shared with the Members, together with a recommendation of the Executive Board on the continuation of the KRS as a Member of the ENCJ.

6. The situation in Turkey is also very disturbing. In December 2016 the ENCJ suspended the observer status of the High Council for Judges and Prosecutors for non-compliance with European Standards and the ENCJ Statutes. The ENCJ has more recently learned with great regret that one of the former members of the High Council for Judges and Prosecutors has passed away in detention. The ENCJ wishes to express, once again, its solidarity with the dismissed judges and prosecutors of Turkey and calls upon the relevant Turkish authorities to ensure speedy, open, fair and impartial judicial process for the detained judges and prosecutors. The first reports of the trials against judges and prosecutors give little reason to believe that justice is being valued.

THEREFORE, THE ENCJ CALLS upon Councils for the Judiciary across Europe to initiate and lead a process of positive change with a view to promoting an independent, accountable and high quality judiciary (i) by engaging with stakeholders in the manner described above and (ii) by strengthening the role of the judiciary as regards other state powers.

Adopted in Lisbon, 1 June 2018

Η Γενική Συνέλευση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Δικαστικών Συμβουλίων

Λισαβόνα 30 Μαΐου-1 Ιουνίου 2018

ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΗΣ ΛΙΣΑΒΟΝΑΣ

«Προωθώντας θετικές αλλαγές»

Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Δικτύου Δικαστικών Συμβουλίων (ENCJ) που συγκεντρώθηκαν στη Λισαβόνα μεταξύ 30^ής Μαΐου και 1^ης Ιουνίου 2018

ΔΗΛΩΝΟΥΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ ότι:

1. Το ENCJ και τα μέλη του αποσκοπούν στη βελτίωση των συστημάτων δικαιοσύνης σε όλη την Ευρώπη προς όφελος του συνόλου των πολιτών. Η δικαστική εξουσία που αντιδρά στις αλλαγές και αντιμετωπίζεται ως οπισθοδρομική θα χάσει τελικά την εμπιστοσύνη του κοινού και θα γίνει ευάλωτη σε εξωτερικές επιθέσεις, ιδίως από τις άλλες κρατικές εξουσίες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.

2. Τα Ανώτατα Δικαστικά Συμβούλια (στο εξής: συμβούλια για το δικαστικό σώμα)  θα πρέπει να κινήσουν και να προωθήσουν περαιτέρω διαδικασίες θετικών αλλαγών για ανεξάρτητη, υπεύθυνη και υψηλής ποιότητας δικαστική εξουσία, ώστε οι δικαστικές αρχές να γίνουν ικανές να βελτιώσουν την έγκαιρη, αμερόληπτη και αποτελεσματική απονομή δικαιοσύνης προς όφελος όλων. Το θέμα έχει δύο πτυχές: πρώτον, την εσωτερική, με την έννοια της δέσμευσης των ενδιαφερομένων μερών· δεύτερον, την εξωτερική, υπό την έννοια της σχέσης της δικαστικής εξουσίας με τις άλλες κρατικές εξουσίες και της ενίσχυσης του ρόλου της δικαστικής εξουσίας στο εσωτερικό του Κράτους.

3. Όσον αφορά το πρώτο σημείο, το κλειδί για την επιτυχία οποιασδήποτε πρωτοβουλίας για αλλαγή, είναι να διασφαλιστεί ότι όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη συμμετέχουν στη διαδικασία αλλαγής· προς τον σκοπό αυτό, τα συμβούλια θα πρέπει να ενθαρρύνουν τα ενδιαφερόμενα μέρη (κυρίως δικαστές) όχι μόνο να αποδεχτούν, αλλά και να υιοθετήσουν θετικά τις αλλαγές, προτρέποντάς τους να τις υποστηρίζουν με κάθε δυνατό τρόπο. Από την άποψη αυτή:

(1) Τα συμβούλια θα πρέπει να βοηθήσουν τους ενδιαφερόμενους να κατανοήσουν γιατί πρέπει να αλλάξουν οι διαδικασίες ή με ποιο τρόπο το αποτέλεσμα θα τους ωφελήσει, προκειμένου να θελήσουν να τις υποστηρίξουν.

(2) Τα συμβούλια πρέπει να ενθαρρύνουν όλους τους δικαστές να συμμετέχουν στη συνεχή εκπαίδευση και στις συνεχώς εξελισσόμενες βελτιώσεις όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο εκτελούν την εργασία τους.

(3) Κατά την επιλογή δικαστών για διορισμό, θα πρέπει να εξεταστεί η προθυμία των υποψηφίων να ενστερνιστούν τις αλλαγές και να υιοθετήσουν μια σύγχρονη προσέγγιση.

(4) Τα συμβούλια πρέπει να λειτουργούν ως σύνδεσμος μεταξύ των δικαστών και της εκτελεστικής εξουσίας σε σχέση με προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι απόψεις των δικαστών γίνονται γνωστές και ότι δεν πραγματοποιούνται μεταρρυθμίσεις, οι οποίες δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη τις επιπτώσεις τους στους ίδιους.

(5) Τα συμβούλια πρέπει επίσης να ενθαρρύνουν ενεργά τους δικαστές να εκφράζουν τις απόψεις τους σχετικά με το ποιες μεταρρυθμίσεις είναι χρήσιμο να πραγματοποιηθούν, μεταφέροντας αυτές τις απόψεις στην εκτελεστική εξουσία ώστε να γίνει αντιληπτό από την τελευταία ότι οι δικαστές μετέχουν στις αλλαγές αυτές.

4. . Όσον αφορά το δεύτερο σημείο, το ENCJ επαναλαμβάνει ότι θεμελιώδης αρχή για τη διατήρηση και την ενίσχυση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των δικαστικών αρχών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ως βάση αμοιβαίας αναγνώρισης, είναι η ανεξαρτησία, η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα του δικαστικού συστήματος και ο σεβασμός του Κράτους Δικαίου από κάθε Κράτος – Μέλος. Συγκεκριμένα:

 (1) Τα συμβούλια θα πρέπει να αναλάβουν νέο ρόλο, τόσο στις χώρες τους όσο και γενικότερα, προκειμένου να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία εξουσιών και να ενισχυθεί η θέση της δικαστικής εξουσίας, εκφράζοντας και επεξηγώντας τον ρόλο μιας ανεξάρτητης και υπεύθυνης δικαστικής εξουσίας σε ένα Κράτος που διέπεται από το Κράτος Δικαίου. Το Κράτος Δικαίου αφορά όλους· δεν περιορίζεται εντός των συνόρων οποιασδήποτε χώρας, αλλά είναι διακρατικό.

(2) Τα συμβούλια πρέπει να συντελέσουν στην εκπαίδευση της κοινωνίας σχετικά με το έργο των δικαστών, βασιζόμενα σε δράσεις αρκετών χωρών, όπου οι δικαστές επισκέπτονται τα σχολεία και συνομιλούν με τους μαθητές, ως μέρος μιας συνολικής προσπάθειας να γίνει κατανοητό ότι το δικαστικό σώμα είναι απαραίτητο αλλά και ανεξάρτητο τμήμα ενός δημοκρατικού πολιτεύματος. 

(3) Αυτό θα πρέπει να αποτελεί μέρος μιας γενικότερης προσπάθειας να καταστεί η δικαστική εξουσία πιο εξωστρεφής, προσιτή και κατανοητή από το κοινό, με το ENCJ να λειτουργεί ως χώρος ανταλλαγής ιδεών, μέσω του οποίου θα καθίσταται ευρύτερα γνωστός ο ρόλος του δικαστικού συστήματος και στους μη έχοντες τη δικηγορική ιδιότητα.

5. Υπ’ αυτή την άποψη, το ENCJ παρακολουθεί τη ριζική αντικατάσταση των μελών  του Πολωνικού Εθνικού Συμβουλίου για τη δικαστική εξουσία (KRS) με αυξανόμενη ανησυχία. Προκειμένου ο εθνικός φορέας να αποτελεί μέλος του ENCJ, το Καταστατικό του απαιτεί ο θεσμός αυτός να είναι ανεξάρτητος από την εκτελεστική και τη νομοθετική εξουσία και να έχει την τελική ευθύνη για την υποστήριξη της ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας κατά την απονομή της Δικαιοσύνης. Το ENCJ καθιστά σαφές ότι η παρουσία κατά τη Γενική Συνέλευση των εκπροσώπων του KRS δεν σημαίνει ότι αποδέχεται ότι η ιδιότητα του Μέλους αυτού θα διατηρηθεί και μετά την ολοκλήρωση της επανεξέτασης από το Διοικητικό Συμβούλιο της κατάστασης σχετικά με το KRS. Μέρος αυτής της επανεξέτασης θα περιλαμβάνει ανταλλαγή απόψεων με αυτό. Το Διοικητικό Συμβούλιο αναμένει ότι η επανεξέταση θα ολοκληρωθεί μέσα σε λίγους μήνες. Τα αποτελέσματα της επανεξέτασης, καθώς και η εισήγηση του Διοικητικού Συμβουλίου αναφορικά με το αν το KRS θα πρέπει να συνεχίσει να αποτελεί μέλος του Δικτύου, θα κοινοποιηθούν στα μέλη.

6. Η κατάσταση στην Τουρκία είναι επίσης πολύ ανησυχητική. Τον Δεκέμβριο του 2016 το ENCJ ανέστειλε το καθεστώς παρατηρητή του τουρκικού Ανώτατου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων λόγω μη συμμόρφωσης προς τα ευρωπαϊκά πρότυπα και το Καταστατικό του ENCJ. Το ENCJ πρόσφατα έμαθε με μεγάλη λύπη ότι ένα από τα προηγούμενα μέλη του Ανωτάτου Συμβουλίου Δικαστών και Εισαγγελέων απεβίωσε, ενώ βρισκόταν υπό κράτηση. Το ENCJ επιθυμεί να εκφράσει και πάλι την αλληλεγγύη του προς τους απολυθέντες δικαστές και εισαγγελείς της Τουρκίας και καλεί τις αρμόδιες τουρκικές αρχές να εξασφαλίσουν ταχεία, ανοικτή, δίκαιη και αμερόληπτη δικαστική διαδικασία στους κρατούμενους δικαστές και εισαγγελείς. Οι πρώτες αναφορές σχετικά με τις δίκες σε βάρος δικαστών και εισαγγελέων αφήνουν ελάχιστα περιθώρια να υποθέσει κανείς ότι απονέμεται η Δικαιοσύνη όπως θα έπρεπε.

Κατόπιν τούτων, το ENCJ καλεί

τα Συμβούλια για το δικαστικό σώμα σε όλη την Ευρώπη να κινήσουν και να προωθήσουν διαδικασίες θετικών αλλαγών για ανεξάρτητη, υπεύθυνη και υψηλής ποιότητας δικαστική εξουσία με: (i) την ανάληψη δέσμευσης από τα ενδιαφερόμενα μέρη κατά τον τρόπο που περιγράφηκε ανωτέρω και (ii) την ενίσχυση του ρόλου της δικαστικής εξουσίας σε σχέση με τις λοιπές κρατικές εξουσίες.

Υιοθετήθηκε στη Λισαβόνα την 1η Ιουνίου 2018.