ΣτΕ Γ΄ Τμ. 1277/2018 αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας - Πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις - Μοριοδότηση

Συνταγματικές αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας – Πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις – Εκπαίδευση – Πρόσληψη αναπληρωτών και ωρομίσθιων στις μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης - Εκπαιδευτικοί με βασικό τίτλο σπουδών Ειδικής Αγωγής και λοιποί εκπαιδευτικοί – Μοριοδότηση
(Α) Από τις διατάξεις των άρθρων 21 παρ. 3 και 22 παρ. 1 του ν. 3699/2008, όπως ισχύουν, προκύπτει ότι η κάλυψη των κενών οργανικών θέσεων των μονάδων της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΕΑΕ) με διορισμούς εκπαιδευτικών, καθώς και η κάλυψη αναγκών των μονάδων αυτών με την πρόσληψη αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών γίνεται κατά τα ισχύοντα στη
γενική εκπαίδευση, δηλαδή κατόπιν συμμετοχής των υποψηφίων για διορισμό ή πρόσληψη σε διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις διατάξεις των άρθρων 1-5 του ν. 3848/2010 – Η ρύθμιση αυτή εναρμονίζεται με τα οριζόμενα στη διάταξη του άρθρου 103 παρ. 7 του Συντάγματος, η οποία επιβάλλει, για τη σύσταση των ανωτέρω υπηρεσιακών σχέσεων, τη διεξαγωγή είτε διαγωνισμού είτε διαδικασίας επιλογής σύμφωνα με προκαθορισμένα και αντικειμενικά κριτήρια υπό τον έλεγχο ανεξάρτητης αρχής είτε ειδικής διαδικασίας επιλογής, η οποία περιβάλλεται με αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοκρατίας – Εν όψει των ανωτέρω, η διάταξη του άρθρου 22 παρ. 2 του ν. 3699/2008, με την οποία χορηγείται εξουσιοδότηση στον Υπουργό Παιδείας για τον καθορισμό με κανονιστική απόφαση διαφοροποιήσεων από τα ισχύοντα στη γενική εκπαίδευση κατά την πρόσληψη προσωρινών αναπληρωτών “λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών στην ΕΑΕ”, ερμηνευόμενη σύμφωνα με την προαναφερθείσα συνταγματική διάταξη, έχει την έννοια ότι οι θεσπιζόμενες κανονιστικές ρυθμίσεις δεν μπορούν να ανατρέψουν το κύριο σύστημα προσλήψεων αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών μέσω διαγωνισμού κατά τον ν. 3848/2010, δυνάμενες να έχουν μόνο συμπληρωματικό χαρακτήρα ως προς το σύστημα αυτό – Συνεπώς, η εφαρμογή τους είναι συνταγματικώς επιτρεπτή έως ότου εφαρμοσθεί το εν λόγω σύστημα (βλ. ΣτΕ 1882-83/2017 επταμ.), μετά δε την εφαρμογή του, μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, κατά τις οποίες η κάλυψη των σχετικών αναγκών δεν είναι δυνατή μέσω του κυρίου συστήματος
(Β) Με το άρθρο 48 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4415/2016 θεσπίσθηκε η ισχύουσα διάταξη του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008, κατά την οποία οι θέσεις νηπιαγωγών και δασκάλων ΕΑΕ καλύπτονται με μετάθεση, διορισμό, απόσπαση ή προσωρινή αναπλήρωση από εκπαιδευτικούς των κλάδων ΠΕ61 Νηπιαγωγών ΕΑΕ και ΠΕ71 Δασκάλων ΕΑΕ, καθώς και των κλάδων ΠΕ60 Νηπιαγωγών και ΠΕ70 Δασκάλων (γενικής εκπαιδεύσεως), οι οποίοι κατέχουν τα προβλεπόμενα πρόσθετα προσόντα στην Ειδική Αγωγή – Οι ρυθμίσεις του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008 υπαγορεύθηκαν από την εκτίμηση του νομοθέτη, η οποία δεν ελέγχεται δικαστικώς ως προς την ουσιαστική ορθότητά της, ότι ο επιστημονικά ενδεδειγμένος τρόπος οργανώσεως του εκπαιδευτικού συστήματος επιβάλλει οι δομές της Ειδικής Αγωγής να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος ενός ολοκληρωμένου και ενιαίου εκπαιδευτικού συστήματος, στο πλαίσιο του οποίου πρέπει να κατοχυρώνεται η δυνατότητα των εκπαιδευτικών με βασικούς τίτλους γενικής εκπαιδεύσεως των κλάδων ΠΕ60 Νηπιαγωγών και ΠΕ70 Δασκάλων, οι οποίοι διαθέτουν αυξημένα ειδικά προσόντα σχετικά με την Ειδική Αγωγή (εξειδικευμένες μεταπτυχιακές σπουδές, μακρόχρονη προϋπηρεσία), να υπηρετούν σε δομές ΕΑΕ ισότιμα με εκπαιδευτικούς-κατόχους βασικών τίτλων σπουδών ΕΑΕ, λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι οι εν λόγω εξειδικευμένοι εκπαιδευτικοί (των κλάδων ΠΕ60 και ΠΕ70) στελέχωναν τις δομές της Ειδικής Αγωγής διαχρονικώς και συνέβαλαν ουσιωδώς στην εδραίωση και εξέλιξή της στη χώρα – Περαιτέρω, κατά την επίσης ανέλεγκτη ουσιαστική εκτίμηση του νομοθέτη, τα απαιτούμενα αυξημένα επιστημονικά ή επαγγελματικά προσόντα Ειδικής Αγωγής, τα οποία πρέπει να διαθέτουν οι εκπαιδευτικοί με βασικό τίτλο γενικής εκπαιδεύσεως, τους παρέχουν τη δυνατότητα να ανταποκρίνονται επαρκώς στις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες των μαθητών, τα προσόντα δε αυτά, έχοντας χαρακτήρα ακαδημαϊκό και επαγγελματικό (διδακτορικοί, μεταπτυχιακοί τίτλοι, τίτλοι ειδικής μετεκπαιδεύσεως, ειδική εμπειρία στην ΕΑΕ), συνιστούν γενικά και αντικειμενικά κριτήρια, τα οποία τελούν σε συνάφεια προς το αντικείμενο των σχετικών ρυθμίσεων – Περαιτέρω, ο νομοθέτης είναι ελεύθερος να καθορίζει το ειδικότερο ουσιαστικό περιεχόμενο των ανωτέρω κριτηρίων, έχοντας την ευχέρεια, εφόσον κατά την κρίση του εξυπηρετείται το δημόσιο συμφέρον, ακόμη και να μεταβάλλει τους προϊσχύοντες κανόνες δικαίου, αδιαφόρως αν θίγονται δικαιώματα, συμφέροντα ή προσδοκίες στηριζόμενα σε αυτούς, αρκεί η επιχειρούμενη ρύθμιση να χωρεί κατά τρόπο απρόσωπο και αντικειμενικό – Εν όψει των ανωτέρω, οι ρυθμίσεις του άρθρου 16 παρ. 1 του ν. 3699/2008, στις οποίες ευρίσκουν έρεισμα οι αντίστοιχες ρυθμίσεις των άρθρων 2 και 4 παρ. 3 της προσβαλλόμενης ΥΑ, με τις οποίες εξομοιώνονται οι εκπαιδευτικοί με βασικό τίτλο σπουδών Ειδικής Αγωγής των κλάδων ΠΕ61και ΠΕ71 με τους εκπαιδευτικούς των κλάδων ΠΕ60 και ΠΕ70 οι οποίοι διαθέτουν εξειδίκευση στην ΕΑΕ κατά τα προεκτεθέντα, δεν παραβιάζουν τις αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας ούτε άλλες διατάξεις ή αρχές αυξημένης τυπικής ισχύος 
(Γ) Με την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 22 παρ. 2 του ν. 3699/2008 παρεσχέθη στον Υπουργό Παιδείας η ευχέρεια να καθορίσει τα ειδικότερα κριτήρια κατατάξεως των υποψηφίων αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών Ειδικής Αγωγής στους οικείους πίνακες, καθώς και τη μοριοδότησή τους, “με γνώμονα την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών της ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης” – Με τα δεδομένα αυτά, εν όψει και όσων εκτέθηκαν παραπάνω, η μοριοδότηση με 6 μόρια των υποψηφίων που είναι κάτοχοι διδακτορικού τίτλου, έναντι 5 μορίων για τους κατόχους (μόνο) βασικού πτυχίου ΕΑΕ, αποτελεί ρύθμιση η οποία λαμβάνει υπόψη τόσο τη διαφορετική διαβάθμιση των αντίστοιχων ακαδημαϊκών προσόντων, όσο και τον εξειδικευμένο χαρακτήρα της προπτυχιακής εκπαιδεύσεως των εκπαιδευτικών με βασικό τίτλο Ειδικής Αγωγής, όπως προκύπτει από το ότι οι εκπαιδευτικοί γενικής εκπαιδεύσεως που είναι κάτοχοι απλού μεταπτυχιακού τίτλου (όχι διδακτορικού) ή τίτλου διετούς μετεκπαιδεύσεως μοριοδοτούνται με λιγότερα μόρια (4), έναντι των κατόχων βασικού πτυχίου ΕΑΕ (5 μόρια) – Επομένως, η κανονιστική αυτή ρύθμιση κινείται εντός των ορίων της προαναφερθείσας εξουσιοδοτήσεως, ο δε λόγος ακυρώσεως με τον οποίο προβάλλεται ότι δεν στηρίζεται σε συγκεκριμένο αξιολογικό, επιστημονικό και εκπαιδευτικό κριτήριο και έρχεται σε αντίθεση με τις ανάγκες της ειδικής αγωγής, οι οποίες επιβάλλουν την πρόσληψη του κατ' εξοχήν ειδικώς καταρτισθέντος προσωπικού, είναι απορριπτέος ως αβάσιμος – Κατά το μέρος δε με το οποίο ο ίδιος λόγος πλήττει ευθέως την ακυρωτικώς ανέλεγκτη κρίση του κανονιστικού νομοθέτη ως προς την καλύτερη δυνατή εξυπηρέτηση των αναγκών της ειδικής αγωγής είναι απορριπτέος ως απαράδεκτος – Τέλος, ο ισχυρισμός των αιτούντων κατά τον οποίο τα κριτήρια των διδακτορικών και των μεταπτυχιακών τίτλων στην ΕΑΕ είναι “ασαφή και αόριστα”, διότι δεν εξειδικεύονται επαρκώς ως προς τη συνάφειά τους με την ΕΑΕ, είναι απορριπτέος, προεχόντως, ως αλυσιτελώς προβαλλόμενος, καθόσον για το ζήτημα αυτό προνοεί ειδικώς το άρθρο 28 παρ. 11 του ν. 4186/2013, όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 50 του ν. 4386/2016, ορίζοντας ρητώς ότι στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής συστήνεται επιστημονική επιτροπή, η οποία θα ορίζει τα κριτήρια και θα εξετάζει τις συνάφειες των μεταπτυχιακών-διδακτορικών τίτλων στην ΕΑΕ και τη Σχολική Ψυχολογία των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαιδεύσεως

http://www.humanrightscaselaw.gr/