Γνωμ.ΕισΑΠ: Εφαρμογή του άρθρου 469 του Π Κ από τη Φορολογική Διοίκηση

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ     

ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Τμήμα Διοίκησης & Προσωπικού

Τηλ. : 210-6411526          

Fax : 210-6411523

Αθήνα, 1-11-2019

Αρ. Γνωμοδότησης: 9

Αριθ. Πρωτ. 8822

Προς

Τη Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης Διεύθυνση Εισπράξεων

ΘΕΜΑ: Εφαρμογή του άρθρου 469 του Π Κ από τη Φορολογική Διοίκηση— Γνωμοδοτική αρμοδιότητα του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γενικές οδηγίες, παραγγελίες και συστάσεις του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.

Με το υπ' αριθ. πρωτ. Δ. ΕΙΣΠΡ.Β 1113234 ΕΞ 2019 έγγραφο σας ζητήσατε να γνωμοδοτήσουμε σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 469 ΠΚ αττό τη Φορολογική διοίκηση.

Επί του εν λόγω θέματος, θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε τα ακόλουθα:

Α. Το αντικείμενο και τα όρια της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου προβλέπονται στη διάταξη του άρθρου 25 παρ 2 του Κώδικα Οργανισμού των Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών (ΚΟΔΚΔΛ — Ν. 1756/1988, όπ. ισχ.), συνίσταται δε η αρμοδιότητά του αυτή στη διατύπωση της γνώμης του γενικώς και αφηρημένως ως προς την αμφιλεγόμενη έννοια διατάξεων νόμων επί ζητημάτων γενικότερου ενδιαφέροντος, και πάντως όχι επί υποθέσεων επί των οποίων επελήφθησαν ήδη ή πρόκειται να επιληφθούν οι αρμόδιες δικαστικές αρχές, ή επί θεμάτων που απασχόλησαν ή πρόκειται να απασχολήσουν τα δικαστήρια ή τα δικαστικά συμβούλια, προς αποφυγή επηρεασμού της κρίσης τους, ενόψει μάλιστα και των προβλεπομένων ενδίκων μέσων και βοηθημάτων (βλ, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 47/1994 [Π. Ζαβολέα] σε Π. Κατραλή, Γνωμοδοτήσεις της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου 1951-1994, 1994, σελ. 17, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 2771/1994 [Στ. Κουτελιδάκη], ΕλλΔνη 1995, 1661, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 752/1995 [ΣΤ. Κουτελιδάκη, Υπερ. 1996, 366, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 5/2001 [Δ. Κατσιρέα], Ποιν. Δικ. 2002, 30 και πρόσφατες Γνωμοδοτήσεις Εισ ΑΠ 1/2018 και 2/2018 [Β. Πλιώτα] Ποιν Χρ 2018, 328 = Ποιν ΔΙΚ 2018, 208, 5/2018 [Ε. Σπυροπούλου] και 9/2018 [Κ. Παρασκευάίδη], αναρτημένες στην ιστοσελίδα eisap.gr, καθώς και Ευτύχη Φυτράκη, Ο εισαγγελέας και το κράτος δικαίου, ΤΟΣ 2008, σελ. 351 επ. 389, 390), Η πάγια αυτή (αυτο)περιοριστική θέση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου ως προς τη γνωμοδοτική της αρμοδιότητα, με βάση τη διάταξη του άρθρου 25 παρ 2 ΚΟΔΚΔΛ, συνδυάζεται και με την παραδοχή ότι το αντικείμενο της γνωμοδότησης του Ανώτατου Εισαγγελέα πρέπει να αφορά ευρύτατες κατηγορίες προσώπων, αφού μόνον τότε πρόκειται περί θέματος που παρουσιάζει γενικότερο ενδιαφέρον (βλ. Γνωμοδ. Εισ ΑΠ 1/2005 [Β. Μαρκή], Ποιν. ΔΙΚ. 2005, 170).

Β. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ως προϊστάμενος όλων των εισαγγελικών λειτουργών της Χώρας (άρθρο 24παρ 5 εδ α ΚΟΔΚΔΛ), έχει το δικαίωμα να απευθύνει προς αυτούς παραγγελίες, γενικές οδηγίες και συστάσεις (άρθρο 24παρ 5 στοιχ. α ΚΟΔΚΔΛ), η δε εποπτεία που ασκεί κατά το νόμο (άρθρο 19 παρ 1 στοιχ. γ, ΚΟΔΚΔΛ) στις Εισαγγελίες της Χώρας συνίσταται στην επίβλεψη και στην έκδοση γενικών οδηγιών. Ωστόσο, ομόφωνα γίνεται δεκτό ότι οι γενικές οδηγίες του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου έχουν την έννοια του συντονισμού των εισαγγελικών λειτουργών και δεν πρέπει να αφορούν τον χειρισμό συγκεκριμένης υπόθεσης (βλ. Π. Δημόπουλου, Η Εισαγγελία, 2000, σελ. 91, και Ευτ. Φυτράκη, όπ. παρ. σελ. 368). Δηλαδή, δεν επιτρέπεται η γενική καθοδήγηση να εξειδικεύεται σε συγκεκριμένη παρέμβαση επί της ουσίας με την επιβολή ορισμένης αξιολόγησης των αποδείξεων ή ορισμένης επιστημονικής άποψης (βλ. Ευτ. Φυτράκη, όπ. παρ.). Είναι προφανές ότι οι παραπάνω παραδοχές βασίζονται και στη διάταξη του άρθρου 19παρ 3 ΚΟΔΚΔΛ, σύμφωνα με την οποία «οποιαδήποτε οδηγία, σύσταση ή υπόδειξη σε δικαστικό λειτουργό για ουσιαστικό ή δικονομικό θέμα σε συγκεκριμένη υπόθεση ή κατηγορία υποθέσεων είναι ανεπίτρεπτη και συνιστά πειθαρχικό αδίκημα», σχετίζονται δε με τη λεγόμενη «εσωτερική λειτουργική ανεξαρτησία» των δικαστών και των εισαγγελέων (βλ. Ι.Γιαννίδη, Δικαιοσύνη [ως θεσμός και ως οργάνωση], 2016, σελ. 64).

Γ. Στην προκείμενη περίπτωση το ερώτημά σας δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο γνωμοδότησης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου εάν το θέμα αυτό αφορά συγκεκριμένη υπόθεση εκκρεμούσα ενώπιον δικαστηρίου ή δικαστικού συμβουλίου, Από τα υπάρχοντα στοιχεία προκύπτει ότι η ήδη για το θέμα της σχέσης του άρθρου 469 ΠΚ με το άρθρο 25 του Ν 1882/1990 και με το άρθρο 66' του Ν 4174/2013 εκκρεμούν ποινικές δικογραφίες, άλλες εκ των οποίων είναι στο στάδιο της προδικασίας και άλλες εκκρεμούν στα ακροατήρια των Ποινικών Δικαστηρίων. Συνακόλουθα, δεν καταφάσκεται αρμοδιότητά μας για γνωμοδότηση επί του ζητήματος, για το οποίο επίκειται κρίση του των αρμοδίων Δικαστικών Οργάνων. Ομοίως, δεν υφίσταται πεδίο εκδόσεως οδηγίας από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου διότι, κατά τα ήδη εκτεθέντα (υπό στοιχείο Β), μία τέτοια οδηγία θα αποτελούσε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στον επί της ουσίας χειρισμό των συγκεκριμένων ποινικών υποθέσεων.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑΣ     

ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

Τμήμα Διοίκησης & Προσωπικού

Τηλ. : 210-6411526          

Fax : 210-6411523

Αθήνα, 1-11-2019

Αρ. Γνωμοδότησης: 9

Αριθ. Πρωτ. 8822

Προς

Τη Γενική Διεύθυνση Φορολογικής Διοίκησης Διεύθυνση Εισπράξεων

ΘΕΜΑ: Εφαρμογή του άρθρου 469 του Π Κ από τη Φορολογική Διοίκηση— Γνωμοδοτική αρμοδιότητα του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Γενικές οδηγίες, παραγγελίες και συστάσεις του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.

Με το υπ' αριθ. πρωτ. Δ. ΕΙΣΠΡ.Β 1113234 ΕΞ 2019 έγγραφο σας ζητήσατε να γνωμοδοτήσουμε σχετικά με την εφαρμογή του άρθρου 469 ΠΚ αττό τη Φορολογική διοίκηση.

Επί του εν λόγω θέματος, θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε τα ακόλουθα:

Α. Το αντικείμενο και τα όρια της γνωμοδοτικής αρμοδιότητας του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου προβλέπονται στη διάταξη του άρθρου 25 παρ 2 του Κώδικα Οργανισμού των Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών (ΚΟΔΚΔΛ — Ν. 1756/1988, όπ. ισχ.), συνίσταται δε η αρμοδιότητά του αυτή στη διατύπωση της γνώμης του γενικώς και αφηρημένως ως προς την αμφιλεγόμενη έννοια διατάξεων νόμων επί ζητημάτων γενικότερου ενδιαφέροντος, και πάντως όχι επί υποθέσεων επί των οποίων επελήφθησαν ήδη ή πρόκειται να επιληφθούν οι αρμόδιες δικαστικές αρχές, ή επί θεμάτων που απασχόλησαν ή πρόκειται να απασχολήσουν τα δικαστήρια ή τα δικαστικά συμβούλια, προς αποφυγή επηρεασμού της κρίσης τους, ενόψει μάλιστα και των προβλεπομένων ενδίκων μέσων και βοηθημάτων (βλ, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 47/1994 [Π. Ζαβολέα] σε Π. Κατραλή, Γνωμοδοτήσεις της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου 1951-1994, 1994, σελ. 17, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 2771/1994 [Στ. Κουτελιδάκη], ΕλλΔνη 1995, 1661, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 752/1995 [ΣΤ. Κουτελιδάκη, Υπερ. 1996, 366, Γνωμοδ. Εισ. ΑΠ 5/2001 [Δ. Κατσιρέα], Ποιν. Δικ. 2002, 30 και πρόσφατες Γνωμοδοτήσεις Εισ ΑΠ 1/2018 και 2/2018 [Β. Πλιώτα] Ποιν Χρ 2018, 328 = Ποιν ΔΙΚ 2018, 208, 5/2018 [Ε. Σπυροπούλου] και 9/2018 [Κ. Παρασκευάίδη], αναρτημένες στην ιστοσελίδα eisap.gr, καθώς και Ευτύχη Φυτράκη, Ο εισαγγελέας και το κράτος δικαίου, ΤΟΣ 2008, σελ. 351 επ. 389, 390), Η πάγια αυτή (αυτο)περιοριστική θέση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου ως προς τη γνωμοδοτική της αρμοδιότητα, με βάση τη διάταξη του άρθρου 25 παρ 2 ΚΟΔΚΔΛ, συνδυάζεται και με την παραδοχή ότι το αντικείμενο της γνωμοδότησης του Ανώτατου Εισαγγελέα πρέπει να αφορά ευρύτατες κατηγορίες προσώπων, αφού μόνον τότε πρόκειται περί θέματος που παρουσιάζει γενικότερο ενδιαφέρον (βλ. Γνωμοδ. Εισ ΑΠ 1/2005 [Β. Μαρκή], Ποιν. ΔΙΚ. 2005, 170).

Β. Εξάλλου, είναι γνωστό ότι ο Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, ως προϊστάμενος όλων των εισαγγελικών λειτουργών της Χώρας (άρθρο 24παρ 5 εδ α ΚΟΔΚΔΛ), έχει το δικαίωμα να απευθύνει προς αυτούς παραγγελίες, γενικές οδηγίες και συστάσεις (άρθρο 24παρ 5 στοιχ. α ΚΟΔΚΔΛ), η δε εποπτεία που ασκεί κατά το νόμο (άρθρο 19 παρ 1 στοιχ. γ, ΚΟΔΚΔΛ) στις Εισαγγελίες της Χώρας συνίσταται στην επίβλεψη και στην έκδοση γενικών οδηγιών. Ωστόσο, ομόφωνα γίνεται δεκτό ότι οι γενικές οδηγίες του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου έχουν την έννοια του συντονισμού των εισαγγελικών λειτουργών και δεν πρέπει να αφορούν τον χειρισμό συγκεκριμένης υπόθεσης (βλ. Π. Δημόπουλου, Η Εισαγγελία, 2000, σελ. 91, και Ευτ. Φυτράκη, όπ. παρ. σελ. 368). Δηλαδή, δεν επιτρέπεται η γενική καθοδήγηση να εξειδικεύεται σε συγκεκριμένη παρέμβαση επί της ουσίας με την επιβολή ορισμένης αξιολόγησης των αποδείξεων ή ορισμένης επιστημονικής άποψης (βλ. Ευτ. Φυτράκη, όπ. παρ.). Είναι προφανές ότι οι παραπάνω παραδοχές βασίζονται και στη διάταξη του άρθρου 19παρ 3 ΚΟΔΚΔΛ, σύμφωνα με την οποία «οποιαδήποτε οδηγία, σύσταση ή υπόδειξη σε δικαστικό λειτουργό για ουσιαστικό ή δικονομικό θέμα σε συγκεκριμένη υπόθεση ή κατηγορία υποθέσεων είναι ανεπίτρεπτη και συνιστά πειθαρχικό αδίκημα», σχετίζονται δε με τη λεγόμενη «εσωτερική λειτουργική ανεξαρτησία» των δικαστών και των εισαγγελέων (βλ. Ι.Γιαννίδη, Δικαιοσύνη [ως θεσμός και ως οργάνωση], 2016, σελ. 64).

Γ. Στην προκείμενη περίπτωση το ερώτημά σας δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο γνωμοδότησης του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου εάν το θέμα αυτό αφορά συγκεκριμένη υπόθεση εκκρεμούσα ενώπιον δικαστηρίου ή δικαστικού συμβουλίου, Από τα υπάρχοντα στοιχεία προκύπτει ότι η ήδη για το θέμα της σχέσης του άρθρου 469 ΠΚ με το άρθρο 25 του Ν 1882/1990 και με το άρθρο 66' του Ν 4174/2013 εκκρεμούν ποινικές δικογραφίες, άλλες εκ των οποίων είναι στο στάδιο της προδικασίας και άλλες εκκρεμούν στα ακροατήρια των Ποινικών Δικαστηρίων. Συνακόλουθα, δεν καταφάσκεται αρμοδιότητά μας για γνωμοδότηση επί του ζητήματος, για το οποίο επίκειται κρίση του των αρμοδίων Δικαστικών Οργάνων. Ομοίως, δεν υφίσταται πεδίο εκδόσεως οδηγίας από τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου διότι, κατά τα ήδη εκτεθέντα (υπό στοιχείο Β), μία τέτοια οδηγία θα αποτελούσε ανεπίτρεπτη παρέμβαση στον επί της ουσίας χειρισμό των συγκεκριμένων ποινικών υποθέσεων.

O Αντεισαγγελέας του ΑΠ

Παναγιώτης  Μπρακουμάτσος

https://www.eisap.gr/?q=node/1387