ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟΥ ΓΙΑ ΤΙΣ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΥΠΕΡΧΡΕΩΜΕΝΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ

Της Ακριβής Ερμίδου, Ειρηνοδίκη Αθηνών και μέλους του Δ.Σ της Ενδε.

-------------------------------------------

Επί εγγράφου με τίτλο «Προτάσεις και προτεινόμενες λύσεις για τις υποθέσεις των υπερχρεωμένων νοικοκυριών»  που εκκεμούν σε Ειρηνοδικείο της  Χώρας , το οποίο   μου απεστάλη  μέσω e-mail τις τελευταίες ημέρες και που όπως  , πληροφορήθηκα,   πρόκειται   να αποσταλεί  στον κ. Υπουργό Δικαιοσύνης, θα ήθελα να παρατηρήσω τα εξής:

Ως  μέλος του ΔΣ της Ενωσης Δικαστών  και Εισαγγελέων ,απο το έτος 2016  μέχρι σήμερα,   από κοινού με τους λοιπούς συναδέλφους του Προεδρείου, έχουμε καταθέσει και στην προηγούμενη ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης και στην παρούσα ,πολλές προτάσεις για την βελτίωση των συνθηκών εργασίας των Ειρηνοδικών και την αποσυμφόρηση  εν γένει των δικαστηρίων, τις οποίες έχουμε  υποστηρίξει και εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε διαρκώς με εμπεριστατωμένα επιχειρήματα , όπως :

1/ Αμεση προώθηση  εκδόσεως του Π.Δ. για την ίδρυση κατεύθυνσης Ειρηνοδικών στην Εσδι , για το οποίο  η ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε με τη υπ΄αριθμ 84709/φ.323/4.12.2018 απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΦΕΚ τ. ΥΟΔΔ 728/2018), ολοκλήρωσε τις εργασίες  της  και παρέδωσε  στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης αντίστοιχο σχέδιο Π.Δ.  την 1.2.2019. ( ηδη το ανωτέρω σχέδιο  βρίσκεται  στην αρμόδια υπηρεσία του  Υπουργείου Οικονομικών για έγκριση της οικονομικής μελέτης)

2/ Αμεση προώθηση της κάλυψης των κενών οργανικών θέσεων Ειρηνοδικών που δημιουργήθηκαν   την 30/6/2019  απο τον ισχύοντα  πίνακα των επιτυχόντων Ειρηνοδικών  του έτους 2016 , ο οποίος έχει παραταθεί και ισχύει μέχρι την 31.12.2020  δυνάμει του  ν. 4587/2018 . ( ήδη  το αίτημα αυτό προωθείται ,  έχοντας επιστρέψει απο το ΝΣΚ).

3/ Αμεση προώθηση  ψήφισης του νέου ΚΟΔΚΔΛ   ,  το σχέδιο του οποίου  παραδόθηκε απο την νομοπαρασκευαστική επιτροπή κατά το μήνα Δεκέμβριο 2018 στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

4/  Αμεση προώθηση του αιτήματος της  Ενωσής μας  για την θέσπιση δυνατότητας διενέργειας  ειδικού  διαγωνισμού  μεταξύ των ήδη υπηρετούντων Ειρηνοδικών Γ΄ και Δ΄ Τάξης, που έχουν συμπληρώσει διετή τουλάχιστον υπηρεσία, από τον οποίο θα καλύπτεται ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) από τον συνολικό αριθμό των εισακτέων κατά τον ετήσιο διαγωνισμό παρέδρων της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών». 

5/ Μέχρι την ψήφιση του νέου ΚΟΔΚΔΛ    και μέχρι να γίνει οποιαδήποτε μεταβολή στο ζήτημα του διορισμού των Ειρηνοδικών ,

α.  Να τροποποιηθεί η διάταξη του άρθρου 77Β παρ. 2 ισχύοντος ΚΟΔΚΔΛ   ώστε να επανέλθει η εξάμηνη ειδική άσκηση των Ειρηνοδικών, όπως προβλεπόταν    πριν την τροποποίησή της από τις παρ.6 και 7  του άρθρου ενδέκατου του ν.4411/2016 (ΦΕΚ Α΄142/3.8.2016). ,   και   η οποία  εξάμηνη άσκηση να  προβλεφθεί   ότι πρέπει  να γίνεται εν μέρει στο Πρωτοδικείο και εν μέρει στην έδρα του Ειρηνοδικείου .                  

β. Να τροποποιηθεί η διάταξη του  αρθρου 6Α  του ισχύοντος ΚΟΔΚΔΛ   με σκοπό όπως προβλεφθεί ότι  οι  υπηρεσίες των Ειρηνοδικών, θα βγαίνουν από τον προιστάμενο του Ειρηνοδικείου της έδρας .

6/  Να τροποποιηθεί  η διάταξη  του άρθρου 421 ΚΠολΔ  αναφορικά με την αρμοδιότητα για  την λήψη ένορκων βεβαιώσεων  και να προβλεφθεί   ότι αυτές θα λαμβάνονται   ενώπιον  του δικαστικού γραμμματέα του καθύλην αρμοδίου δικαστηρίου στο οποίο εκκρεμεί η δίκη στην οποία πρόκειται να χρησιμοποιηθούν..

7/ Κατάργηση των ενόρκων βεβαιώσεων που προορίζονται για χρήση σε διάφορες διοικητικές υπηρεσίες και η αντικατάστασή τους από υπεύθυνες δηλώσεις του άρθρου 8 του ν. 1599/1986.

8/ Πέρα των ανωτέρω   στην  Ομάδα Εργασίας με αντικείμενο την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων εφαρμογής της μεταρρύθμισης του ΚΠολΔ, σύμφωνα με το άρθρο 9 του ν. 4048/2012, έχουμε επισημάνει  τα προβλήματα και τις δυσλειτουργίες που υπάρχουν   στα ειρηνοδικεία της χώρας ( είτε αναφορικά με τον ν. 4335/2015 είτε  διαχρονικά)  και πρόκειται κατά την ολοκλήρωση των εργασιών της Ομάδας Εργασίας, να κατατεθούν απο πλευράς μας προτάσεις για την καλύτερη δυνατόν επίλυσή τους.

 9/Τέλος η  Ενδε  έχει απο το έτος 2017 συντάξει και παραδόσει στο αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης πλήρες σχέδιο νόμου για την δικαστική μεσολάβηση ,το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο  , για την αποσυμφόρηση εν γένει των δικαστηρίων και επομένως και των Ειρηνοδικείων απο τις εκκρεμείς αιτήσεις του νόμου  3869/2010.

Ωστόσο στο προαναφερόμενο  έγγραφο  με τίτλο  «Προτάσεις και προτεινόμενες λύσεις για τις υποθέσεις των υπερχρεωμένων νοικοκυριών»  ,που εκκεμούν στο συγκεκριμένο Ειρηνοδικείο  και που ανέρχονται  περίπου στις 9.000 , αλλά και για την εν γένει αποσυμφόρηση των Ειρηνοδικείων, μεταξύ άλλων προτείνεται :  α/  η εισαγωγή του τεκμηρίου ομολογίας στις ερήμην υποθέσεις των εργατικών διαφορών με την αιτιολογία ότι με αυτόν κερδίζεται πολύτιμος χρόνος  εξ’ αιτίας της μικρότερης επιβάρυνσης του δικαστή με τον υπολογισμό των σχετικών κονδυλίων, β/ η υποβολή αιτήσεων απόρων  για νομική βοήθεια στους οικείους δικηγορικούς συλλόγους, με την αιτιολογία ότι προστίθενται στην χρέωση και αυξάνουν τις  εκκρεμείς υποθέσεις γ/ η θέσπιση , για το παραδεκτό της συζήτησης των   εκκρεμών αιτήσεων    των υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, χρηματικού παραβόλου, αντιστοίχου με  το δικαστικό ένσημο  που καταβάλλεται στις καταψηστικές αγωγές των εργατικών διαφορών  ,δ/ η έναρξη ευρείας συζήτησης για  την αναγκαιότητα παράστασης Δικαστικού Λειτουργού στις κατ΄οίκον έρευνες και την αντικατάστασή της με χρήση δικαστικού εντάλματος, με την αιτιολογία ότι αυτό γίνεται σε όλες της νομικά προηγμένες και μη χώρες.

Χωρίς καμμιά πρόθεση άσκησης κριτικής στις ανωτέρω απόψεις και προτάσεις των συναδέλφων μου  ,  έχω την άποψη  ότι :  Α. Ως προς τη δυνατότητα εισαγωγής τεκμηρίου ομολογίας στις περιουσιακές – εργατικές διαφορές: Ως γνωστό, το τεκμήριο ομολογίας, που εισήχθη, εκ νέου, στην πολιτική δίκη με το αρ. 28 ν. 3994/2011 (ΦΕΚ Α’ 165/25.7.2011), αφορά στα επίδικα πραγματικά περιστατικά και όχι στα βιοτικά εκείνα στοιχεία της επίδικης έννομης σχέσης που καθορίζονται από το νόμο   Ο διάδικος, με αλλά λόγια, δεν μπορεί να ομολογήσει τον νόμο. Μεταξύ, δε, των δικαιωμάτων που εκφεύγουν της εξουσίας διάθεσης του διαδίκου, κυρίως, για λόγους ελάχιστης προστασίας του φορέα τους, έστω και αν η καταγωγή τους σε Δίκη επαφίεται στον ίδιο, είναι οι περιουσιακές εργατικές διαφορές των αρ. 614 παρ. 3, 621 – 622 ΚΠολΔ.Επομένως δεν μπορεί να λειτουργήσει  το τεκμήριο  ομολογίας  σε αγωγή με αντικείμενο τον νόμιμο μισθό εργαζόμενου,  όπως αυτός ορίζεται σε υποχρεωτικές ΣΣΕ και ΔΑ, επιδόματα εορτών, αποδοχές αδείας και επίδομα αδείας, προσαυξήσεως λόγω νυκτερινής εργασίας, λόγω εργασίας την ημέρα υποχρεωτικής εβδομαδιαίας ανάπαυσης, καθώς και τις λοιπές ημέρες υποχρεωτικής αργίας, αποζημίωσης αδείας, αποζημίωσης λόγω καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας και προσαυξήσεως κατ’ εξαίρεση υπερωριακής απασχόλησης του μισθωτού και, για τον λόγο αυτό, δεν νοείται εισαγωγή τεκμηρίου στις περιουσιακές – εργατικές διαφορές, οι οποίες και, ορθώς, εξαιρέθηκαν, εκ νέου, από την εφαρμογή του, στο Βιβλίο Τέταρτο ΚΠολΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 άρθρο τέταρτο ν. 4335/2015. Β. Ως  προς την αρμόδια αρχή για την παροχή νομικής βοήθειας .: Η υποχρέωση παροχής νομικής βοήθειας σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος, που απορρέει από το αρ. 47 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, εισήχθη στην χώρα μας με τον ν.   3226/2004, επιλέχθηκε, δε, διαδικασία για την χορήγησή της ενώπιον Δικαστή, που ασκεί δικαιοδοτικό έργο, με  βασικές αρχές της την  απλότητα, την ταχύτητα και την ευελιξία. Σημειωτέον   ότι   στην ακολουθούμενη απο το Ειρηνοδικείο και Πρωτοδικείο Αθηνών πρακτική, οι εν λόγω υποθέσεις χρεώνονται σε δικαστή υπηρεσίας ο οποίος εκδίδει αυθημερόν τις αποφάσεις επι των συγκεκριμένων αιτήσεων  και δεν συμπεριλαμβάνονται στις εκκρεμείς υποθέσεις. Πέραν, όμως, αυτού η διαδικασία χορήγησης νομικής βοήθειας από Δικαστήριο ισχύει στα περισσότερα κράτη της ΕΕ, και, ιδίως, στα κράτη με τα οποία συγγενεύει το Δίκαιό μας (Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία).  Γ. Ως προς τη δυνατότητα εισαγωγής παραβόλου στις Δίκες του ν. 3869/2010:  Οι  δίκες του ν. 3869/2010, ως μη γνήσιες υποθέσεις της εκουσίας δικαιοδοσίας, ακριβώς λόγω του διαπλαστικού τους χαρακτήρα, δεν υπόκεινται σε δικαστικό ένσημο (πγια νμλγια ΑΠ 1408/1980 ΝοΒ 29.694, ΕφΑθ 3217/1994 ΝοΒ 1995.264, Νίκας, Πολιτική Δικονομία Ι, Σάκκουλας, Αθήνα – Θεσσαλονίκη, 2003. Σ. 464 μ.π.π.), ούτε σε οιαδήποτε μορφή παραβόλου, εφόσον, κατά την αιτιολογική έκθεση του νόμου, λαμβάνεται κρατική πρόνοια για την κοινωνική και οικονομική επανένταξη του αιτούντος, ο οποίος, για τον λόγο αυτό  , απαλλάσσεται από τα δικαστικά έξοδα, κατά τη διάταξη του αρ. 8 παρ. 6 ν. 3869/2010, ακόμα και σε περίπτωση απορρίψεως της αιτήσεώς του, ενόψει της ειδικής διάταξης του αρ. 7 παρ. 4 ν. 3869/2010 (Κρητικός, Ρύθμιση των οφειλών υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων, 2012, σ. 202), κατ΄εξαίρεση από το αρ. 746 ΚΠολΔ, και, ως εκ τούτου, οιαδήποτε μορφή παραβόλου, ενσήμου ή εξόδων, αντιστρατεύεται την ιστορική και τελολογική συνέχεια τόσο του ν. 3869/2010, όπως  ισχύει, όσο και τη διαδικασίας της εκούσιας δικαιοδοσίας, στην οποία ο νομοθέτης παρέπεμψε και τις σχετικές υποθέσεις. Δ. Οσον αφορά το ζήτημα της  έναρξης ευρείας συζήτησης για  την αναγκαιότητα παράστασης Δικαστικού Λειτουργού στις κατ΄οίκον έρευνες, είναι γνωστό ότι η προβλεπόμενη απο την διάταξη του άρθρου 253 ΚΠοινΔ κατ΄οικον έρευνα στηρίζεται στην  κατ΄επιταγή του Συντάγματος (αρθρο 9) ανάγκη προστασίας του ασύλου της κατοικίας και του απαραβίαστου της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής,.. Οι εγγυήσεις του ασύλου της κατοικίας κατά το ισχύον Σύνταγμα, είναι δραστικότερες από εκείνες που παρείχαν τα Συντάγματα του 1952 και 1968, τα οποία προέβλεπαν κατ’ οίκον έρευνα με μόνη προϋπόθεση την ύπαρξη σχετικού νόμου (τυπικού ή ουσιαστικού), χωρίς να απαιτούν την παρουσία κατ’ αυτήν εκπροσώπου της δικαστικής αρχής [ βλ . Γνωμ.Εισ. Αρείου Πάγου αριθμ. 6/2014] .Το άσυλο της κατοικίας κατοχυρώνεται από τα Συντάγματα όλων των κρατών – μελών του Συμβουλίου της Ευρώπης αλλά και από Συντάγματα κρατών που δεν ανήκουν σε αυτό. Επιπλέον, κατοχύρωση του εν λόγω δικαιώματος υπάρχει στην Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1948, στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αλλά και στο Διεθνές Σύμφωνο Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Δικαιολογητικό λόγος  της συνταγματικής αυτής επιταγής είναι  η  προφύλαξη του χώρου αυτού από τις αυθαίρετες επεμβάσεις της κρατικής εξουσίας, για να καταλήξει σήμερα στην κατοχύρωσή του από όλο και περισσότερα συνταγματικά κείμενα.

Συμπερασματικά πρέπει να επισημανεί  ότι  στην προσπάθεια που γίνεται είτε μέσω της  Ενωσης Δικαστών και Εισαγγελέων είτε μέσω άλλων  αρμοδίων  θεσμικών οργάνων, κάθε πρόταση που σκοπεί στην  καλύτερη δυνατή επίλυση των χρονίων προβλημάτων του κλάδου μας όπως και  την βελτίωση των εργασιακών μας συνθηκών,  είναι ευπρόσδεκτη και  δυνατή να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης , συνοδευόμενη όμως  με την αυτονόητη  προυπόθεση   της αναγκαίας υπευθυνότητας   που πρέπει να μας διακρίνει  όλους κατά την   εκφορά του δημόσιου λόγου.   





================



βλ. και

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΩΝ ΤΗΣ ΑΞΙΟΤΙΜΗΣ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΟΥ Κ. ΑΚΡΙΒΗΣ ΕΡΜΙΔΟΥ,