ΑΝΑΣΤΟΛΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ - ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ

Α. Για ποιους λόγους η αναστολή λειτουργίας των Δικαστηρίων θα πρέπει να συνεχισθεί για το επόμενο χρονικό διάστημα μόνο με τις νυν ισχύουσες σήμερα εξαιρέσεις

Β. Η με αριθμ. πρωτ. Δ1(δ)/ Γ Ποικ 26635/23-4-2020 Εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας «Λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας από ιογενείς και άλλες λοιμώξεις κατά τη χρήση κλιματιστικών μονάδων».

Κώστας Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Μέλος ΔΣ της ΕΔΕ

                                                                                                Αθήνα, 9-5-2020

Α. Ως προς το πρώτο ζήτημα (περί της αναγκαιότητας συνέχισης της αναστολής της λειτουργίας των Δικαστηρίων):

Μέχρι σήμερα, με αλλεπάλληλη αρθρογραφία μας, αναδείξαμε τα προβλήματα, που δημιουργούνται στο χώρο της Δικαιοσύνης εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης.

H λειτουργία των Δικαστηρίων τελεί σε αναστολή μέχρι τις 15-5-2020 σύμφωνα με τα οριζόμενα στη σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση, ενώ, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η αναστολή αυτή πιθανολογείται ότι θα συνεχισθεί ανά στάδια. Σε ότι, δε, αφορά τις ποινικές υποθέσεις η έναρξη της εκδίκασης αυτών, σε κάθε περίπτωση, τοποθετείται χρονικά μετά τα μέσα Ιουνίου και αυτό υπό προϋποθέσεις. Είναι προφανές ότι δεν υπάρχει εφησυχασμός όταν, μάλιστα, πριν από λίγο καιρό ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επεσήμανε ότι βαδίζουμε ακόμη σε «αχαρτογράφητα νερά».

Η άποψη μου είναι ότι η αναστολή της λειτουργίας των Δικαστηρίων θα πρέπει να συνεχισθεί για το μετά τις 15-5-2020 χρονικό διάστημα σύμφωνα ακριβώς με τα νυν ισχύοντα και χωρίς την πρόβλεψη έτι περαιτέρω εξαιρέσεων για τους εξής ειδικότερους, πλέον, λόγους:

1ον) Διότι η πορεία της πανδημίας σύμφωνα με τα πορίσματα της Ιατρικής Επιστήμης δεν επιτρέπει ακόμη εφησυχασμό και

2ον (και το κυριότερο):

Θα μπορούσε κάποιος να ισχυρισθεί ότι η επιδημία θα μας απασχολεί για καιρό, ότι υπάρχουν λ.χ. εκτιμήσεις για έξαρση του ιού το φθινόπωρο κλπ. και ότι δεν μπορεί η λύση της αντιμετώπισης του προβλήματος να είναι κάθε φορά η αναστολή της λειτουργίας των Δικαστηρίων.  

Θα πρέπει ωστόσο να επισημανθεί ότι από σήμερα μέχρι τον Σεπτέμβριο – Οκτώβριο μεσολαβούν πέντε περίπου μήνες. Ήδη, το τελευταίο δίμηνο η Ιατρική Επιστήμη έχει κάνει κάποια βήματα προόδου προς την κατεύθυνση της αντιμετώπισης του ιού σε κατασταλτικό επίπεδο και μέσα στους επόμενους μήνες η πρόοδος αυτή υπάρχουν πιθανότητες να έχει προχωρήσει ακόμη περισσότερο. Αν σήμερα η αντιμετώπιση της νόσου και ειδικά η αντιμετώπιση των δυσμενών συνεπειών της (κινδύνου ζωής κλπ.) έχει φτάσει ένα ποσοστό επιτυχίας, το ποσοστό αυτό (επιτυχούς αντιμετώπισης της νόσου) μετά την πάροδο τεσσάρων – πέντε μηνών υπάρχουν πιθανότητες να έχει πολλαπλασιασθεί με αποτέλεσμα να αρχίσει να παγιώνεται και ένα αίσθημα υγειονομικής ασφάλειας και σταθερότητας. Στην παρούσα, όμως, χρονική στιγμή βρισκόμαστε ακόμη σε σχετικά αρχικό στάδιο ερευνών αντιμετώπισης της νόσου και η παράμετρος αυτή πρέπει να λαμβάνεται υπόψη.

Β. Ως προς το δεύτερο ζήτημα:

Στις 23-4-2020 εκδόθηκε η με αριθμ. πρωτ. Δ1(δ)/ Γ Ποικ 26635/23-4-2020 Εγκύκλιος του Υπουργείου Υγείας/Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Ποιότητας Ζωής/Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής Περιβάλλοντος (βλ. αυτή δημοσιευμένη και στο διαδίκτυο) με θέμα: «Λήψη μέτρων διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας από ιογενείς και άλλες λοιμώξεις κατά τη χρήση κλιματιστικών μονάδων».

Με την ανωτέρω εγκύκλιο το Ελληνικό Δημόσιο αναγνωρίζει, καταρχήν, τη σοβαρότητα του ζητήματος, όπως έχει επισημανθεί επανειλημμένα και από Ιατρούς – Λοιμωξιολόγους, στον πίνακα, δε, αποδεκτών της εν λόγω εγκυκλίου περιλαμβάνεται και το Υπουργείο Δικαιοσύνης.

 Στην εγκύκλιο αυτή γίνεται καταρχήν μία γενική αναφορά σχετικά με το νέο κορωνοϊό και τους τρόπους μετάδοσης αυτού και στη συνέχεια στο δεύτερο κεφάλαιο της εγκυκλίου Μέτρα προστασίας/Σκοπός αναφέρεται ότι «Τα προτεινόμενα μέτρα προστασίας αποσκοπούν στον περιορισμό της μηχανικής διάδοσης του ιού μέσω των ρευμάτων αέρα που αναπτύσσονται κατά τη λειτουργία των κλιματιστικών μονάδων». Ακολούθως, δε, στο κεφάλαιο 2.2 περιλαμβάνονται οι «Συστάσεις Τεχνικών Μέτρων» και ειδικότερα συστήνονται δεκατέσσερα συνολικά μέτρα.

Από την ανάγνωση των δεκατεσσάρων τεχνικών αυτών μέτρων, τα οποία συστήνονται για τη διασφάλιση της Δημόσιας Υγείας από τη χρήση των κλιματιστικών, λόγω του νέου κορωνοϊού, προκύπτει ότι η εφαρμογή τους απαιτεί εξειδικευμένες τεχνικές γνώσεις. Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι υπάρχουν δημοσιευμένες απόψεις εμπειρογνωμόνων σύμφωνα με τις οποίες, σε περίπτωση επιδημίας, τα κλιματιστικά πρέπει να παραμένουν κλειστά. Αυτό, βέβαια, εν μέσω της καλοκαιρινής (ή χειμερινής) περιόδου θα συνεπάγονταν σοβαρά προβλήματα κατά τη διεξαγωγή των δικών.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω προτείνω, όπως με την επιμέλεια των αρμόδιων φορέων της Πολιτείας και εντός του επόμενου χρονικού διαστήματος:

1) Να πραγματοποιηθεί τεχνικός έλεγχος από εξειδικευμένα τεχνικά συνεργεία σε όλες τις μονάδες κλιματισμού όλων των Δικαστηρίων της χώρας ώστε να διαπιστωθεί, καταρχήν, αν πληρούν όλες τις προδιαγραφές ασφαλούς λειτουργίας τους σύμφωνα με τις σχετικές τεχνικές οδηγίες της ανωτέρω εγκυκλίου του Υπουργείου Υγείας, 2) Να αντικατασταθούν όλα τα φίλτρα κλιματισμού των κλιματιστικών μονάδων όλων των Δικαστηρίων με βιολογικά φίλτρα (έπειτα και από σχετικές τεχνικές συστάσεις), τα οποία (τα βιολογικά φίλτρα δηλαδή), σύμφωνα με δημοσιευμένες μελέτες, έχουν την ιδιότητα να καταστρέφουν, σε κάθε περίπτωση, τα μικρόβια και να ληφθεί περαιτέρω μέριμνα ώστε να πραγματοποιείται εντατική συντήρηση, απολύμανση και αντικατάσταση τους από εξειδικευμένα προς το σκοπό αυτό συνεργεία τεχνικών για όλο το επόμενο χρονικό διάστημα και 3) να ληφθεί κάθε άλλο αναγκαίο μέτρο.

Το ζήτημα είναι σημαντικό καθόσον: α) ο κορωνοϊός μπορεί να μεταδοθεί μέσω των κλιματιστικών συστημάτων ανακύκλωσης του αέρα σε ευρύτερες αποστάσεις (βλ. περιεχόμενο ανωτέρω εγκυκλίου και γι αυτό άλλωστε και εκδόθηκε) και β) η υγειονομική ασφάλεια των κλιματιστικών μονάδων ενόψει του νέου κορωνοϊού αποτελεί ιδιαίτερα σημαντικό ζήτημα καθότι μέσω αυτών ρυθμίζεται η θερμοκρασία σχεδόν όλων των κλειστών χώρων των Δικαστηρίων καθ΄ όλη τη διάρκεια του έτους (αίθουσες δικαστών, γραφεία, αίθουσες ακροατηρίων, διάδρομοι κλπ.).

Η επιδημία, η οποία κατά τις εκτιμήσεις των επιστημόνων θα μας απασχολεί για καιρό, έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα. Και αν προηγουμένως η συντήρηση των συστημάτων κλιματισμού ήταν ενδεχομένως ελλιπής, η συνέχιση μιας τέτοιας κατάστασης στο μέλλον είναι προφανές ότι θα εγκυμονούσε κινδύνους για την υγεία μέσα σε κλειστούς χώρους. Η βελτίωση και συνεχής συντήρηση του συστήματος κλιματισμού όλων των Δικαστηρίων της χώρας στο πλαίσιο των τεχνικών οδηγιών  της ανωτέρω εγκυκλίου είναι, κατά την άποψη μου, αναγκαία.

Κώστας Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων