ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ

 

 

 

Χαράλαμπος Σεβαστίδης

Πρόεδρος Πρωτοδικών Αθηνών

 

 

            Οι αλλαγές που επέφερε ο Ν. 4335/2015 με την τροποποίηση του ΚΠολΔ, καθώς και η εισαγωγή ειδικών νομοθετικών ρυθμίσεων (π.χ. για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά) επιβάρυναν σε μεγάλο βαθμό τον εργασιακό φόρτο των Δικαστών όλων των βαθμίδων. Μοναδικό ανάχωμα στην εντατικοποίηση της εργασίας μας είναι οι Κανονισμοί των Δικαστηρίων, οι οποίοι είναι επιτακτική ανάγκη να εκσυγχρονιστούν και να προσαρμοστούν στον νέο τρόπο οργάνωσης της πολιτικής δίκης.

            Ήδη από το έτος 2019 επεξεργαστήκαμε ένα σχέδιο Κανονισμών για το Πρωτοδικείο Αθηνών, το οποίο θα λειτουργούσε στη συνέχεια ως πρότυπο Κανονισμού και για τα υπόλοιπα Δικαστήρια της Χώρας. Η τελική του μορφή, με την οποία κατατίθεται σήμερα, υπήρξε προϊόν συζητήσεων και συνεργασίας με τα μέλη της ομάδας μας (Χριστόφορο Σεβαστίδη, Παντελή Μποροδήμο, Αικατερίνη Ντόκα, Αικατερίνη Μάτση, Ιωάννα Ξυλιά, Μιχαήλ Τσέφα, Έφη Κώστα). Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η συμβολή του Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Πρωτοδικείου Αθηνών, με την χορήγηση στατιστικών στοιχείων από όλες τις διαδικασίες και το ενδιαφέρον του για την προώθηση της ιδέας τροποποίησης του Κανονισμού.

            Η καινοτομία των προτεινόμενων τροποποιήσεων συνίσταται στην πρόβλεψη ανώτατου κατ’ έτος αριθμού χρέωσης υποθέσεων ανά Δικαστή, με βάση τον μέσο όρο χρέωσης πριν το 2016. Παράλληλα, υπάρχει ειδική πρόβλεψη για χρέωση ανάλογη με τον χρόνο πραγματικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια του ίδιου δικαστικού έτους στο συγκεκριμένο Τμήμα-διαδικασία, ώστε να εξαλειφθεί το φαινόμενο που παρατηρήθηκε σε ορισμένα Δικαστήρια, συνάδελφοι που επιστρέφουν από μακράς διάρκειας άδειες (π.χ. ανατροφής τέκνων, αναρρωτικές, κ.λ.π.) ή μετατίθενται ή αλλάζουν Τμήμα-διαδικασία κατά τη διάρκεια του δικαστικού έτους να επιβαρύνονται δυσανάλογα. Με τις προτεινόμενες αλλαγές στον Κανονισμό ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Δικαστηρίου γνωρίζοντας ήδη πριν την έναρξη του δικαστικού έτους τον αριθμό των Δικαστών που θα υπηρετήσουν σε κάθε Τμήμα-διαδικασία και τον ανώτατο αριθμό χρέωσης ανά Δικαστή θα μπορεί να προσδιορίζει κάθε έτος ανάλογο αριθμό υποθέσεων, ώστε μετά την υπέρβαση του ανώτατου αυτού αριθμού να γίνεται πλέον προσδιορισμός των υποθέσεων στο αμέσως επόμενο δικαστικό έτος.

            Πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι ο προτεινόμενος αυτός εκσυγχρονισμός του Κανονισμού είναι σύμφωνος με το πνεύμα και το γράμμα των νέων διατάξεων του ΚΠολΔ (βλ. ενδεικτικά άρθρο 237 παρ. 4 ΚΠολΔ, που αναφέρεται σε μέγιστη ετήσια χρέωση ανά Δικαστή) και ήδη προβλέπεται για τον προσδιορισμό των υποθέσεων στο Εφετείο Θεσσαλονίκης, καθώς και στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών και στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, μετά από σχετική προσαρμογή των Κανονισμών των Δικαστηρίων αυτών που εγκρίθηκαν από τον Άρειο Πάγο και το Συμβούλιο Επικρατείας αντίστοιχα.

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι

 

 

ΣΧΕΔΙΟ ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

 

 

 

Άρθρο 1

Τροποποιήσεις στο άρθρο 2 του Κανονισμού

 

            Στο άρθρο 2 του ισχύοντος Κανονισμού Εσωτερικής Υπηρεσίας του Πρωτοδικείου Αθηνών επέρχονται οι ακόλουθες αλλαγές:

α) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. Ι προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται στο Μονομελές Πρωτοδικείο σε εκατόν εξήντα (160) και στο Πολυμελές Πρωτοδικείο σε τριάντα πέντε (35)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Ειδικό Τμήμα Οικογενειακού Δικαίου και Προστασίας Ανηλίκων).

β) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. ΙΙ προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται στο Μονομελές Πρωτοδικείο σε εκατόν είκοσι (120) και στο Πολυμελές Πρωτοδικείο σε είκοσι (20)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Εμπραγμάτου Δικαίου).

γ)Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. ΙΙΙ προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται ως εξής: 1) για το Γενικό Τμήμα στο Μονομελές Πρωτοδικείο (τακτική διαδικασία) σε ογδόντα πέντε (85), στο Πολυμελές Πρωτοδικείο (τακτική διαδικασία) σε είκοσι πέντε (25) και στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας σε είκοσι πέντε (25) και 2) για το Ειδικό Τμήμα στο Μονομελές Πρωτοδικείο σε είκοσι πέντε (25) και στο Πολυμελές Πρωτοδικείο σε είκοσι πέντε (25)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Εμπορικού Δικαίου, Πτωχεύσεων και Διανοητικής Ιδιοκτησίας).

δ) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. ΙV προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται στο Μονομελές Πρωτοδικείο σε εξήντα (60) και στο Πολυμελές Πρωτοδικείο σε σαράντα (40)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Ενοχικού Δικαίου).

ε) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. V προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται στο Μονομελές Πρωτοδικείο (τακτική διαδικασία) σε πενήντα (50), στο Πολυμελές Πρωτοδικείο (τακτική διαδικασία) σε δέκα (10) και στη διαδικασία της εκούσιας δικαιοδοσίας σε ενενήντα (90)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Υποθέσεων Κτηματολογίου).

στ) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. VΙ προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται στο Μονομελές Πρωτοδικείο σε εκατόν δέκα (110)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Εφέσεων).

ζ) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. VIIΙ προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται σε εκατόν τριάντα (130)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Μισθωτικών Διαφορών).

η) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. ΙX προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται σε εκατόν τριάντα (130)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Υποθέσεων Αυτοκινήτων).

θ) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. X προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται σε εκατόν είκοσι (120)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Εργατικών Διαφορών και Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης).

ι) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. XΙ προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται στις υποθέσεις αναγκαστικής απαλλοτρίωσης σε ογδόντα πέντε (85) και στις υποθέσεις αμοιβών σε τριάντα πέντε (35)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων και Διαφορών από Αμοιβές για Παροχή Εργασίας).

ια) Στο άρθρο 2 παρ. Β περ. XΙV προστίθεται τελευταία παράγραφος, που έχει ως εξής: «Ο ετήσιος ανώτατος αριθμός χρέωσης ανά Δικαστή ορίζεται σε εκατόν είκοσι (120)». (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: αφορά στο Τμήμα Υποθέσεων Αναγκαστικής Εκτέλεσης).

 

 

Άρθρο 2

Τροποποιήσεις στο άρθρο 7 του Κανονισμού

 

            Μετά την παρ. 3 του άρθρου 7 του Κανονισμού προστίθεται νέα παρ. με αρίθμηση 3α, που έχει ως εξής:  

            «3α. Ο προσδιορισμός των υποθέσεων εντός του δικαστικού έτους γίνεται με ευθύνη του Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Δικαστηρίου και με βάση τον αριθμό των υπηρετούντων Δικαστών σε συνδυασμό προς τον ανώτατο αριθμό χρέωσης ανά Δικαστή σε κάθε Πολιτικό Τμήμα».

 

Άρθρο 3

Προσθήκη νέων άρθρων 7α , 7β και 7γ στον Κανονισμό

         Μετά το άρθρο 7 του Κανονισμού προστίθεται νέα άρθρα με αρίθμηση 7α, 7β και 7γ, που έχουν ως εξής: 

«Άρθρο 7α

Ανώτατος αριθμός χρέωσης υποθέσεων ανά Δικαστή

         1. Για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 7α, 7β και 7γ: α) ως «υπόθεση» νοείται κάθε εισαγωγικό της δίκης δικόγραφο, συμπεριλαμβανομένων και των υποθέσεων που εισάγονται μετά από ανασυζήτηση κατ’ άρθρο 307 ΚΠολΔ· η χωριστή εκδίκασή τους ή η τυχόν συνεκδίκασή τους είναι αδιάφορη. Σε περίπτωση επίσπευσης εκδίκασης περισσότερων υποθέσεων με την πιο πάνω έννοια με μία κλήση, ο αριθμός των υποθέσεων κρίνεται αποκλειστικά με βάση τον αριθμό των εισαγωγικών δικογράφων (αγωγή ή αίτηση) και β) ως «χρέωση» υπόθεσης νοείται η συζήτηση της υπόθεσης στο ακροατήριο, μετά την οποία αναμένεται η έκδοση απόφασης από τον συγκεκριμένο Δικαστή και σε περίπτωση πολυμελούς σύνθεσης από συγκεκριμένο Δικαστή ως εισηγητή. 

         2. Εκτός του αριθμού των κατά τη διάρκεια των δικαστικών διακοπών (από 1 Ιουλίου έως 15 Σεπτεμβρίου) προσδιοριζόμενων υποθέσεων, ο αριθμός των υποθέσεων που χρεώνεται κάθε Δικαστής κατά τη διάρκεια ενός δικαστικού έτους δεν επιτρέπεται να υπερβεί το ανώτατο όριο που ορίζεται στο άρθρο 2 σε σχέση με κάθε Πολιτικό Τμήμα του Δικαστηρίου. Οι υποθέσεις αυτές κατανέμονται ανά μήνα κατά το δυνατόν συμμέτρως. Για τις υποθέσεις ασφαλιστικών μέτρων δεν ισχύει περιορισμός στην ανώτατη κατ’ έτος χρέωση. Το ίδιο ισχύει και για τις υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας, εκτός από τις υποθέσεις που υπάγονται στο 3ο και 5ο Πολιτικό Τμήμα. 

         3. Σε περίπτωση μετακίνησης κατά τη διάρκεια του ίδιου δικαστικού έτους Δικαστή από ένα Τμήμα σε άλλο, με απόφαση του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης, η χρέωση πρέπει να είναι ανάλογη με τον πραγματικό χρόνο υπηρεσίας σε κάθε Τμήμα, συνυπολογιζομένης και της τυχόν υπέρβασης του ανάλογου με τον χρόνο υπηρεσίας στο προηγούμενο Τμήμα ανώτατου αριθμού χρέωσης του συγκεκριμένου Δικαστή. 

         4. Σε περίπτωση λήψης από δικαστικό λειτουργό άδειας απουσίας από την υπηρεσία για οποιονδήποτε λόγο, συνεχόμενης διάρκειας τουλάχιστον ενός (1) μηνός, η υπηρεσιακή χρέωσή του πρέπει να είναι ανάλογη με τον χρόνο πραγματικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου δικαστικού έτους, λαμβανομένης υπόψη και της κατάστασης της υγείας του μετά τη λήξη της άδειάς του. 

Άρθρο 7β

Επιτρεπτή κατ’ εξαίρεση υπέρβαση ανώτατου ετήσιου αριθμού χρέωσης ανά Δικαστή

            Μόνο κατ’ εξαίρεση είναι επιτρεπτή η υπέρβαση, σε ποσοστό που σε καμία περίπτωση δεν ξεπερνά το 20%, του ανώτατου ετήσιου αριθμού χρέωσης ανά Δικαστή, όπως αυτός προσδιορίζεται στο άρθρο 2, σε συνδυασμό με το αμέσως προηγούμενο άρθρο, εφόσον συντρέχει επείγουσα περίπτωση και αποφανθεί σχετικά με πράξη του ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Δικαστηρίου. Η υπέρβαση του ανώτατου ετήσιου αριθμού χρέωσης πρέπει να κατανέμεται ισομερώς μεταξύ των Δικαστών που υπηρετούν στο ίδιο Τμήμα.

 

Άρθρο 7γ

Συνέπειες υπέρβασης του ανώτατου ετήσιου αριθμού χρέωσης ανά Δικαστή

            1. Σε περίπτωση υπέρβασης του ανώτατου ετήσιου αριθμού χρέωσης, καθώς και της κατά το αμέσως προηγούμενο άρθρο προσαύξησης, εφόσον εκδόθηκε σχετική πράξη του Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Δικαστηρίου, το Δικαστήριο αναβάλλει αυτεπάγγελτα την εκδίκαση των υποθέσεων που έχουν χρεωθεί σε Δικαστή, για τον οποίο έχει ήδη συμπληρωθεί ο ανώτατος ετήσιος αριθμός χρέωσης. Κατά προτίμηση αναβάλλονται οι υποθέσεις που είναι πρωτοείσακτες και έχουν εγγραφεί τελευταίες στο πινάκιο.

            2. Σε περίπτωση συμπλήρωσης του ανώτατου ετήσιου αριθμού χρέωσης του Δικαστή και της τυχόν κατά το προηγούμενο άρθρο προσαύξησης, μετά από έκδοση σχετικής πράξης από τον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Δικαστηρίου, πριν το τέλος του δικαστικού έτους, δεν ανατίθεται πλέον καμία υπόθεση στον συγκεκριμένο Δικαστή. Αν η συμπλήρωση αυτή του ανωτάτου ετήσιου αριθμού χρέωσης και της τυχόν προσαύξησης αφορά σε όλους τους Δικαστές του ίδιου Πολιτικού Τμήματος, οι ήδη προσδιορισμένες υποθέσεις αποσύρονται από τη δικάσιμο και προσδιορίζονται σε μεταγενέστερη δικάσιμο με πράξη του Προέδρου του Τριμελούς Συμβουλίου Διεύθυνσης του Δικαστηρίου».

 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ

Στατιστικά στοιχεία χρέωσης ανά Δικαστή και ανά διαδικασία

 

		2010-2011		2011-2012		2012-2013		2013-2014		2014-2015		2015-2016 (αποχή δικηγόρων)		2016-2017		2017-2018		2018-2019
	Προτεινόμενος αριθμός μέγιστης χρέωσης ανά Δικαστή	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωσης	Μέσος όρος χρέωσης	Υψηλότερη χρέωση	Μέσος όρος χρέωσης
Αμοιβές	35	32	22	30	26	32	26	40	32	43	38	42	22	71	67	44	40	35	30
Απαλλοτριώσεις	85	102	70	73	62	57	48	70	58	68	52	43	32	93	90	55	46	44	40
Αυτοκίνητα	130	206	142	120	102	146	133	129	116	114	99	67	44	181	160	176	159	119	110
Εργατικά	120	128	75	112	104	203	167	162	124	127	92	58	44	163	149	143	123	108	92
Μισθώσεις	130	119	94	110	88	129	112	137	113	148	118	88	62	168	146	118	110	92	81
Ανακοπές εκτέλεσης	120	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	38	34	143	119	114	85	134	117
Ενοχικό μον	60	59	44	37	32	57	44	61	47	48	37	17	12	61	49	58	53	59	55
Ενοχικό πολ	40	53	29	33	25	44	30	66	49	45	34	15	11	75	53	73	52	66	52
Εμπορικό μον	85	63	54	48	39	94	83	98	81	97	80	57	38	97	84	121	106	129	115
Εμπορικό πολ	25	49	32	39	30	36	31	32	26	32	27	17	9	41	32	59	47	38	30
Εμπορικό (εκουσία)	25	50	31	91	44	57	41	36	24	48	31	30	15	31	24	32	23	25	18
Εμπορ. Ειδ.μον	25	26	18	18	16	26	22	18	17	16	15	8	5	15	14	12	11	9	8
Εμπορ. Ειδ.πολ	25	49	42	39	36	32	20	26	25	22	20	7	5	27	26	32	30	22	15
Οικογ. Μον	160	10	6	11	6	11	9	120	73	160	121	108	99	255	252	232	199	198	181
Οικογ. Πολ	35	-	-	-	-	-	-	37	33	50	37	21	15	54	48	48	45	38	33
Εμπράγμ. Μον	120	72	56	52	40	115	91	101	77	91	75	51	43	120	105	178	172	212	199
Εμπράγμ. Πολ	20	25	16	17	11	17	10	15	9	12	5	8	5	27	23	27	26	20	18
Εφέσεις μον	110	6	2	2	1	12	9	32	27	51	37	77	60	167	152	155	140	125	115
Εφέσεις πολ		168	163	134	120	100	84	116	108	90	83	62	51	76	68	-	-	-	-
Κτηματολόγιο μον.	50	66	64	42	39	57	55	46	41	53	51	26	22	61	55	52	51	58	54
Κτηματολόγιο πολ.	10	25	20	17	11	16	14	9	4	8	7	3	2	7	5	7	6	16	14
Κτηματολόγιο εκουσία	90	526	513	374	333	332	321	87	65	122	120	50	46	113	100	94	92	94	85