ΕΝΑΣ ΜΙΚΡΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ ΧΑΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΔΑΣΟΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΠΑΙΔΙΚΈΣ ΙΣΤΟΡΙΈΣ

 

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΥΤΣΟΓΕΩΡΓΟΥ Εφέτης Θράκης

 

            Σε μια εποχή όπου o κόσμος ήταν συγχρόνως πολύ μικρότερος και πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που ζούμε η  αντίληψη της   societas civilis σε σχέση με το δίκαιο απέδιδε σε αυτό  το χαρακτήρα ενός μεγέθους, που εκτός από την εμπειρική του επιβεβαίωση κυρίως είχε την ιδιότητα να είναι ενταγμένο στον πυρήνα του όντος, το οποίο  συγκροτεί τη φύση του ανθρώπου, ώστε να τον κατευθύνει στην υγιή διαμόρφωση της κοινωνικοπολιτικής του συμπεριφοράς. Το δίκαιο κατά την αντίληψη αυτή δεν κατασκευάζεται, αλλά απλώς υφίσταται και παραμένει αμετάβλητο διότι,  λόγω της προέλευσής του από την τάξη του όντος δεν δημιουργείται, ούτε μεταβάλλεται από την ιστορικά περιορισμένη ανθρώπινη  ισχύ.  Το δίκαιο με την έννοια αυτή δεν είναι δημιούργημα, αλλά υπερκείμενο της ανθρώπινης  δημιουργίας,  οποία συγκροτείται κατευθύνεται και νομιμοποιείται από αυτό. Συνακόλουθα, η νομιμότητα και ηθικότητα  διαμορφώνουν κατά την αντίληψη αυτή μια ενιαία  ταυτότητα, ένα σύνολο, που  αποκλείει  τον διαχωρισμό του δημόσιου από τον ιδιωτικό  χώρο.

             Η προαναφερόμενη αντίληψη σε σχέση με το δίκαιο συγκροτεί το αναγκαίο υπόβαθρο, ώστε να λειτουργήσει το  ασύμμετρο,  πολυκεντρικό, ιεραρχικό και   χαρακτηριζόμενο  από την έλλειψη κάθε  μορφής κοινωνικής κινητικότητας σύστημα των τάξεων που αποτελούσαν τις ευρείες  κατηγορίες ομάδων οι οποίες  συγκροτούσαν την  societas civilis. Κατά το σύστημα αυτό σε κάθε  ομάδα  μετείχαν  φυσικά,   νομικά πρόσωπα, ενώσεις και συντεχνίες  με δεδομένες διαφορές κοινωνικής θέσης, οι οποίες δεν αίρονταν  λόγω της ένταξης αυτών  στην ίδια ευρύτερη ομάδα. Η αναγωγή σε απόλυτη αξία της σχέσης ιεραρχίας  και η προερχόμενη από αυτήν βεβαιότητα, ότι εκτός από την ομάδα  ως  ενότητα δεν υφίσταται κάποιο άλλο λειτουργικό μέγεθος για την  συγκρότηση της κοινωνίας,  αποτελούσαν  τους συστατικούς όρους της κοινωνικής οργάνωσης. Η φυσική ατομική ύπαρξη από την έναρξη μέχρι το τέλος της παρέμενε περιορισμένη εντός των συγκεκριμένων και απαραβίαστων ιεραρχικών ορίων που επέβαλλε   η αμετάβλητη θέση της στην  ομάδα.

Το δίκαιο  αποτελούσε αναγκαίο όρο συγκρότησης  και λειτουργίας  αυτής της   οργανικής ιεραρχικής  δομής της  κοινωνικής οργάνωσης. Κύριο χαρακτηριστικό του δικαίου κατά   τη συγκεκριμένη  ιστορική περίοδο είναι  η αποσπασματική ισχύς διαφορετικών κανόνων,    κατά τρόπο  ώστε να αποκλείεται η παροχή σε όλους των ίδιων δικαιωμάτων και να παραμένει  αναλλοίωτη η ιεραρχική σχέση μεταξύ των ομάδων και αμετάβλητη η θέση κάθε φυσικής ύπαρξης εντός των ορίων τους. Με την έννοια αυτή δεν ίσχυε οποιοσδήποτε γενικός και αφηρημένος κανόνας,  ούτε  παρεχόταν  δικαιώματα, άλλα αναγνωριζόταν διάφορα  προνόμια που συνδεόταν  με την ιδιαίτερη  ιεραρχική θέση της κάθε ομάδας και με τα υφιστάμενα  εντός  αυτής όρια του κοινωνικού χώρου κάθε  φυσικής ύπαρξης.  Η δικαιοδοτική λειτουργία αποτελούσε ένα προνόμιο του βασιλιά, ο οποίος  όμως ήταν δεσμευμένος από την  παραπάνω περιγραφόμενη αντίληψη   του δικαίου. Η λειτουργία του βασιλιά  ως δικαστή ήταν  περιορισμένη,  ώστε να μην υπερβαίνει  τα όρια που  έθετε το ίδιο το δίκαιο ως οργανικό  τμήμα της τάξης του όντος από  την οποία προέρχονται οι   διαφορετικοί   κανόνες  ισχύος προνομίων κατά την  ιεραρχική κατάταξη  κάθε  ομάδας. Παράλληλα όμως εντός των περιορισμένων  αυτών ορίων ο βασιλιάς  είχε  απόλυτη δικαιοδοτική λειτουργία επιβολής της κυριαρχίας  του  έναντι κάθε  φυσικής ύπαρξης.              

Η νεωτερική  σύλληψη του ατόμου ως φυσικής οντότητας χωρίς οποιαδήποτε δεσμό με κάποια ομάδα και ιεραρχία  αποτελούσε  την  ολική καταστροφή  της παραπάνω περιγραφόμενης κοινωνικής  τάξης  και συνέθετε  μία αιρετική  αντίληψη,  διότι  διέλυε κάθε  θεμελιώδη αρχή ισχύος  του δικαίου  της  societas civilis. Ακριβέστερα, η  εξατομίκευση  της φυσικής ύπαρξης προκάλεσε την  αντιστροφή   του συνόλου  των αντιλήψεων  σχετικά με την κοινωνική  συγκρότηση, η οποία  επέβαλε την ιεραρχική διάρθρωση και  διάκριση των προνομίων  κάθε ομάδας εντός αυτής. Η εξατομίκευση της φυσικής ύπαρξης προκλήθηκε  με την αναίρεση όλων   των δεσμών και των περιορισμών που προκύπτουν από την ένταξη αυτής στην ομάδα. Πλέον ο άνθρωπος με την δεδομένη ατομική του ταυτότητα υποβάλλεται στις ρυθμίσεις των κανόνων δικαίου χωρίς την διαμεσολάβηση οποιασδήποτε ομάδας. Υπό  τους όρους αυτούς το δίκαιο δεν περιέχει διαφορετικούς   κανόνες για κάθε  κατηγορία, αλλά αναπτύσσει γενική ισχύ έναντι όλων. Υπό την έννοια αυτή το δίκαιο συλλαμβάνεται πλέον ως ένα σύστημα κανόνων με τους οποίες   ρυθμίζεται  η εκδήλωση της  συμπεριφοράς  του  ανθρώπου στο οργανωμένο σύνολο,   η οργάνωση του συνόλου και η σχέση με καθενός με αυτό.

Η σύνδεση της  εξατομικευμένης φυσικής  ύπαρξης  με το δίκαιο συγκροτείται ανεξαρτήτως των ιδιαίτερων  χαρακτηριστικών  του κάθε  ανθρώπου . Κάθε άνθρωπος συνιστά κατά το δίκαιο  πρόσωπο το οποίο σε κάθε    σχέση του με τους  κανόνες δικαίου  συγκροτείται ως υποκείμενο της έννομης τάξης. Αξιολογικό υπόβαθρο της αναγωγής της ατομικής φυσικής  ύπαρξης σε υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων αποτελεί  η αντίληψη, ότι ο άνθρωπος ως φυσικό πρόσωπο με σωματική πνευματική και κοινωνική υπόσταση συγκροτεί τον πυρήνα της έννομης  τάξης. Η αποδιδόμενη  με τον τρόπο αυτό αξία στο πρόσωπο ως υποκείμενο του δικαίου συνιστά τον όρο σύστασης οποιουδήποτε  κανόνα δικαίου. Η αναγωγή στην αξία αυτή αποτελεί   συστατικό όρο της ισχύος και υπό την έννοια οργανώνει την ερμηνεία και εφαρμογή οποιουδήποτε κανόνα δικαίου που επιχειρείται από  όλες τις λειτουργίες,  όλα    τα όργανα της πολιτείας αλλά και από κάθε πρόσωπο. Η αρχή  αυτή δεν αποτελεί  μέγεθος υποβαλλόμενο  σε διαβάθμιση,  ώστε η ισχύς  της  να περιορίζεται  ποσοτικά η ποιοτικά  σε κάποιες περιπτώσεις  αλλά θέτει τα όρια  του συστήματος των νομίμων ειδικών περιορισμών  των  δικαιωμάτων από την έννομη  τάξη.

Εξεταζόμενη υπό  το πνεύμα  της ως άνω  αρχής και της λειτουργίας που αναπτύσσει στην έννομη  τάξη ενός κράτους δικαίου,  η  αναγωγή στις αξίες που συνθέτουν  το  περιεχόμενο αυτής κατά την  εκφορά στο δημόσιο λόγο μίας  έκκλησης για την αναγκαιότητα   της διάσωσης  της ζωής και της υγείας ενός προσώπου που εκτίει ποινή, διότι τέλεσε αξιόποινες πράξεις, οι οποίες  ερευνήθηκαν και η ενοχή του διαγνώστηκε από το αρμόδιο ποινικό δικαστήριο,  δεν αποκλείεται σε μια δημοκρατική  κοινωνία να  υποβληθεί σε κριτικό έλεγχο και συζήτηση σε σχέση με την νομική και την  ουσιαστική  ορθότητα του περιεχομένου της αντίστοιχης ερμηνευτικής επιλογής. Όμως η κριτική αυτή επιβάλλεται  να επιχειρηθεί ορθολογικά   επί της ουσίας,  ώστε να αναπτυχθεί  η σχετική συζήτηση με την ανταλλαγή και την έρευνα  όλων  των προβαλλομένων  επιχειρημάτων.

Δεν  φαίνεται όμως να υφίσταται εντός ενός κράτους δικαίου ένας τρόπος να  απαγορευτεί η εκφορά   στο δημόσιο λόγο μίας  έκκλησης με  αυτό το περιεχόμενο  ούτε  να τεθεί εκτός ορίων του διαλόγου η σχετική συζήτηση που  προκαλείται εξαιτίας της.  

 

 

Υ.Γ Ερώτηση: -Και τι απέγινε ο μικρός  ζωγράφος:

Απάντηση: -Ο μικρός ζωγράφος χάθηκε για πάντα μέσα στο σκοτεινό  δάσος. Ο δρόμος  που ακολούθησε δεν βρέθηκε και δεν τον αναζήτησε κανείς.

Ποτέ.

Κωνσταντίνος Κουτσογεώργος Εφέτης Θράκης