ΕΔΔΑ: Άρνηση αναγνώρισης έννομης σχέσης μεταξύ παιδιού και της πρώην συντρόφου της βιολογικής μητέρας

Άρνηση αναγνώρισης έννομης σχέσης μεταξύ παιδιού και της πρώην συντρόφου της βιολογικής μητέρας. Μη παραβίαση ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής 

ΑΠΟΦΑΣΗ 

C.E. κ.α. κατά Γαλλίας της 24.03.2022 (αρ. προσφ. 29775/18 και 29693/19) 

 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ 

Ομόφυλα ζευγάρια γυναικών. Υιοθεσία και έννομη σχέση μεταξύ συντρόφων βιολογικής μητέρας και παιδιών. 

Η απόφαση αφορά δύο ξεχωριστές αλλά παρόμοιες υποθέσεις. Η πρώτη αφορά την απόρριψη από τα εθνικά δικαστήρια αίτησης για πλήρη υιοθεσία παιδιού από την πρώην σύντροφο της βιολογικής μητέρας του. Η δεύτερη αφορά την άρνηση των εθνικών δικαστηρίων να εκδώσουν έγγραφο που να πιστοποιεί ένα ζήτημα κοινής γνώσης (acte de notoriété) που αναγνωρίζει μια έννομη σχέση γονέα-παιδιού, με βάση την de facto σχέση (possession d’état), μεταξύ ενός παιδιού και της πρώην συντρόφου της βιολογικής μητέρας. Και στις δύο περιπτώσεις πρόκειται για δημιουργία οικογένειας μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών γυναικών. 

Το Δικαστήριο του Στρασβούργου τόνισε ότι υπάρχουν νομικά μέσα στη Γαλλία που επιτρέπουν την αναγνώριση σχέσης μεταξύ ενός ανήλικου τέκνου και ενός ενηλίκου. Για παράδειγμα, η βιολογική μητέρα του παιδιού θα μπορούσε να λάβει δικαστική απόφαση για άσκηση από κοινού γονικής μέριμνας με την σύντροφό της ή την πρώην σύντροφό της. Ενώ παρ’ όλα αυτά, μια τέτοια απόφαση δεν συνεπαγόταν τη σύναψη νόμιμης σχέσης γονέα-παιδιού, ωστόσο επέτρεπε στον/στην σύντροφο ή τον/την πρώην σύντροφο να ασκήσει ορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις που σχετίζονται με την γονεϊκότητα, και έτσι ισοδυναμούσε με έναν βαθμό νομικής αναγνώρισης της σχέσης. 

Και στις δύο περιπτώσεις, οι προσφεύγοντες ισχυρίστηκαν ότι υπέστησαν παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. Το Δικαστήριο εξέτασε τις καταγγελίες τους από τη σκοπιά της θετικής υποχρέωσης των Κρατών Μελών να εξασφαλίζουν στα πρόσωπα τον αποτελεσματικό σεβασμό της ιδιωτικής και οικογενειακής τους ζωής. 

Το ΕΔΔΑ, αφού επισήμανε ότι μετά τον χωρισμό των ζευγαριών και παρά την έλλειψη νομικής αναγνώρισης της σχέσης μεταξύ των εν λόγω παιδιών και των ενηλίκων, οι ενδιαφερόμενοι είχαν μια οικογενειακή ζωή παρόμοια με εκείνη που διήγαγαν οι περισσότερες οικογένειες μετά το χωρισμό των γονέων, το Δικαστήριο έκρινε ότι δεν είχε παραβιαστεί το δικαίωμα σεβασμού της οικογενειακής ζωής. 

Στη συνέχεια το Δικαστήριο προσπάθησε να εξακριβώσει εάν οι καταγγελλόμενες αρνήσεις είχαν παραβιάσει το δικαίωμα σε σεβασμό της ιδιωτικής ζωής. 

Το ΕΔΔΑ τόνισε εξαρχής ότι σε καταστάσεις όπως αυτές των προσφευγουσών υπήρχαν νομικά μέσα στη Γαλλία που επέτρεπαν την αναγνώριση της σχέσης μεταξύ παιδιού και ενήλικα. Για παράδειγμα, η βιολογική μητέρα του παιδιού θα μπορούσε να λάβει δικαστική απόφαση για την άσκηση από κοινού γονικής μέριμνας με τον/την σύντροφό της ή τον/την πρώην σύντροφό της, όπως είχε γίνει σε μια από τις δύο περιπτώσεις. 

Παρατήρησε, στη συνέχεια, ότι από τη δημοσίευση του νόμου περί βιοηθικής της 2ας Αυγούστου 2021, ομόφυλα ζευγάρια γυναικών που είχαν προσφύγει στη μέθοδο της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής (ART) στο εξωτερικό πριν από 4 Αυγούστου 2021 είχαν τη δυνατότητα, για περίοδο τριών ετών, να αναγνωρίσουν από κοινού ένα παιδί με το οποίο είχαν νόμιμη σχέση γονέα-τέκνου μόνο με τη γυναίκα που το είχε γεννήσει. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη σύναψη έννομης σχέσης με την άλλη γυναίκα. Αυτή η επιλογή ήταν διαθέσιμη σε μια από τις δύο περιπτώσεις. Στην άλλη περίπτωση, καθώς το παιδί ήταν πλέον ενήλικο, η υιοθεσία του από την εν λόγω προσφεύγουσα ήταν δυνατή με την απλή διαδικασία υιοθεσίας. 

Επομένως, το ΕΔΔΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, ενόψει του περιθωρίου εκτίμησης που καταλείπεται στο κράτος – το οποίο, κατά γενική ομολογία, ήταν πιο στενό όταν αφορούσε το συμφέρον των παιδιών – το εναγόμενο κράτος δεν είχε παραβεί την υποχρέωσή του να εγγυηθεί τον αποτελεσματικό σεβασμό της ιδιωτικής ζωής των ενδιαφερόμενων προσώπων και δεν υπήρξε παραβίαση του άρθρου 8 της ΕΣΔΑ. 

 

 

 

 

 

 

 

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ https://www.echrcaselaw.com ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ