ΕνΔΕ:ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΘΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΥΤΩΝ

 

                   

 

 

 ΕΝΩΣΗ

ΔΙΚΑΣΤΩΝ   &   ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ                           

        ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

          ΚΤΙΡΙΟ 6 –ΓΡΑΦΕΙΟ 210

 ΤΗΛ: 213 2156114 -  FAX 210 88 41 529

          e- mail: endikeis@otenet.gr                                     

 

                                                                                                            Αθήνα,  13/10/2023

Αριθμ. Πρωτ.: 402

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΑ – ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΘΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΑΥΤΩΝ

  

Η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων αρθρώνει τεκμηριωμένο λόγο και προκειμένου να υποβάλλει προτάσεις σχετικά με τη λειτουργία των Ειρηνοδικείων, όπως είναι γνωστό διεξήγαγε έρευνα, στα Ειρηνοδικεία όλης της χώρας και αιτήθηκε την αποστολή στοιχείων περί των υποθέσεων που χρεώθηκαν οι Δικαστικοί  Λειτουργοί – Ειρηνοδίκες κατά το προηγούμενο δικαστικό έτος και περί των υποθέσεων που εκκρεμούν προς εκδίκαση το τρέχον δικαστικό έτος.   

Πριν παραθέσουμε τα συμπεράσματα από την έρευνα, πρέπει να προβούμε στις ακόλουθες παραδοχές:

Α) από το έτος 2010  έως το έτος 2023 οι Ειρηνοδίκες υπερχρεώθηκαν  λόγω της εκδίκασης των υποθέσεων του ν. 3869/2010,

Β) ότι οι θέσεις των Ειρηνοδικών αυξήθηκαν διαδοχικά με συνέπεια, σήμερα, να ανέρχονται σε 962,  

Γ) με ενέργειες των Προεδρείων, που συμμετείχαμε, διεξήχθησαν δύο διαγωνισμοί και καλύφθηκαν στο σύνολο τους οι οργανικές θέσεις,

Δ) ότι έγινε επαναπροσδιορισμός των υποθέσεων του ν. 3869/2010, δυνάμει του ν. 4745/2020 (ρυθμίσεις για την επιτάχυνση της εκδίκασης εκκρεμών υποθέσεων του ν. 3869/2010), δίχως γνώση περί του αριθμού των εκκρεμών υποθέσεων, με συνέπεια την χρέωση των Ειρηνοδικών και κυρίως των νεοδιορισθέντων με υπερβολικά μεγάλο αριθμό υποθέσεων.    

 

 

 

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ:

 

1)            Υφίστανται περί τα 50 περιφερειακά  Ειρηνοδικεία στα οποία προσδιορίζεται, κατά το τρέχον δικαστικό έτος,  πολύ μικρός αριθμός υποθέσεων, ο οποίος κυμαίνεται από 7 υποθέσεις έως 50 υποθέσεις Η μείωση δικαιολογείται από το γεγονός του βίαιου επαναπροσδιορισμού των αιτήσεων του ν. 3869/2010, που είχε ως συνέπεια την άμεση εκδίκαση αυτών και πλέον την κατάθεση μικρού αριθμού δικογράφων τακτικής, ειδικής διαδικασίας κλπ.    

2)            Προς ισοκατανομή των υποθέσεων οι Ειρηνοδίκες των άνω Ειρηνοδικείων χρεώνονταν και σε άλλα  Ειρηνοδικεία της Περιφέρειας του Πρωτοδικείου π.χ. Ειρηνοδίκης που χρεώθηκε στο Ειρηνοδικείο, όπου υφίσταται η οργανική του θέση μόνο 19 πολιτικές υποθέσεις, στο πλαίσιο της ισοκατανομής εν τέλει χρεώθηκε 135 πολιτικές υποθέσεις.  

3)            Οι Ειρηνοδίκες που εισήλθαν στο Δικαστικό Σώμα τον Ιούλιο και το Νοέμβριο του έτους 2022 χρεώθηκαν υποθέσεις τόσο στα Ειρηνοδικεία που τοποθετήθηκαν όσο και στα Ειρηνοδικεία, στα οποία εκκρεμούσε μεγάλος αριθμός υποθέσεων ρύθμισης οφειλών και συγκεκριμένα χρεώθηκαν τον υπερβολικό αριθμό των 60 υποθέσεων ή των 30 υποθέσεων.  

4)            Ότι ο αριθμός των πτωχεύσεων μικρού αντικειμένου, που προσδιορίζονται και εκδικάζονται στα 63 Ειρηνοδικεία, που έχουν πτωχευτική αρμοδιότητα,  είναι πολύ μικρός προς το παρόν (πλην του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης) και τούτο οφείλεται στο γεγονός ότι ακόμη εκκρεμούν οι εφέσεις επί των αποφάσεων του ν. 3869/2010.

5)             Ότι οι Ειρηνοδίκες, κατά κανόνα, στα περιφερειακά Δικαστήρια μετέχουν: α) στις συνθέσεις των Τριμελών Πλημμελειοδικείων και της αυτόφωρης διαδικασίας, β) όπου δεν υφίστανται Πταισματοδικεία διενεργούν την προκαταρκτική εξέταση και την προανάκριση και γ) παρευρίσκονται στις κατ’ οίκον έρευνες.     

6)            Ότι η δικαστηριακή ύλη των Ειρηνοδικείων βαίνει μειούμενη το τρέχον δικαστικό έτος στα περισσότερα Ειρηνοδικεία της χώρας, πλην του Ειρηνοδικείου Θεσσαλονίκης, στο οποίο κατατέθηκαν και εκκρεμούν προς εκδίκαση, μεταξύ άλλων, 4.545 υποθέσεις μικροδιαφορών και 1.956 υποθέσεις τακτικής διαδικασίας.

7)            Ότι οι υποθέσεις του ν. 3869/2010, που επανέρχονται με κλήση κυμαίνονται  σε μονοψήφιο αριθμό.  

8)            Ότι τόσο οι υπ’ αριθμ. 7 υποθέσεις, όσο και οι πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου δεν διαμορφώνουν  μια νέα συνθήκη, η οποία θα ήταν δυνατό να αποτελέσει άμεσα  τη νέα ύλη του Ειρηνοδικείου, όπως συνέβη από το 2010 μέχρι και σήμερα, με τις υποθέσεις του ν. 3869/2010. Ωστόσο, δεν μπορεί να διατυπώσουμε βέβαιη θέση και για το μέλλον, διότι, όπως ήδη αναφέρθηκε, δεν έχει ολοκληρωθεί η εκδίκαση των αιτήσεων του ν. 3869/2010 σε δεύτερο βαθμό, κάτι που όταν συντελεστεί, ενδέχεται να αυξήσει, περαιτέρω, την κατάθεση αιτήσεων πτώχευσης μικρού αντικειμένου. Άλλωστε, τα στατιστικά στοιχεία της πενταετίας 2010 – 2015, αποδεικνύουν ότι η κατάθεση και εκδίκαση αιτήσεων του ν. 3869/2010 αυξήθηκαν  δημιουργώντας ασφυκτικές συνθήκες πίεσης στα Ειρηνοδικεία, ως προς την διαχείριση του όγκου των εκκρεμών ως άνω αιτήσεων μετά την πάροδο πενταετίας από την ισχύ του νόμου.

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΡΥΘΜΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΩΝ

 

I)             Η διαμορφωθείσα νέα κατάσταση  δεν δικαιολογεί την ύπαρξη 50 περίπου περιφερειακών Ειρηνοδικείων ως αυτοτελών δικαστικών σχηματισμών. Προτείνουμε την κατάργηση αυτών και τη μεταφορά των οργανικών θέσεων  των περιφερειακών ειρηνοδικείων στο Ειρηνοδικείο της έδρας του Πρωτοδικείου, με συνέπεια τη δημιουργία Πολυδύναμων Ειρηνοδικείων, τα οποία θα διαθέτουν Διοικητική Αυτοτέλεια και με περαιτέρω αποτέλεσμα το διαχωρισμό των καθηκόντων και την πλήρη οριοθέτηση της ύλης  των Δικαστηρίων του Πρώτου Βαθμού. Η δημιουργία των Πολυδύναμων Ειρηνοδικείων θα συμβάλλει στην εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης, στην ισοκατανομή των υποθέσεων και στον καλύτερο προγραμματισμό της υπηρεσιακής και προσωπικής κατάστασης κάθε Δικαστή.

 

ΔΥΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ:

 

α) Από την κατάργηση πρέπει να εξαιρεθούν Ειρηνοδικεία με μικρό μεν αριθμό υποθέσεων, η ύπαρξη, όμως, των οποίων δικαιολογείται για εθνικούς, συγκοινωνιακούς, ιστορικούς κλπ. λόγους.

β) Μετά τη δημιουργία των Πολυδύναμων Ειρηνοδικείων και σε περίπτωση πλεονάζοντος αριθμού Δικαστικών Λειτουργών σε σχέση με τη δικαστηριακή ύλη προτείνεται η ανακατανομή των οργανικών θέσεων, με σκοπό να ενισχυθούν τα Ειρηνοδικεία με αυξημένη δικαστηριακή ύλη.

 

II)   Η συνεχώς μειούμενη, πάντα με βάση τα στατιστικά στοιχεία, δικαστηριακή ύλη των Ειρηνοδικείων δικαιολογεί: 1) μία λελογισμένη αύξηση της καθ’ ύλην αρμοδιότητας  των Ειρηνοδικείων κατά το ποσό των 10.000 ευρώ, ήτοι αύξηση στο ποσό των 30.000 ευρώ, ποσό το οποίο, άλλωστε, τίθεται εκτός του πλαισίου της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης και επίσης τροποποίηση του άρθρου 14 παρ. 1 περ. β ΚΠολΔ ως προς το ύψος του μισθώματος, το οποίο πρέπει να προσδιοριστεί στο ποσό των 800 ευρώ, ποσό που ανταποκρίνεται στις διαμορφωθείσες μισθωτικές αξίες κατοικιών και 2) τη μεταφορά της αρμοδιότητας των υποθέσεων του κτηματολογίου (εκουσία δικαιοδοσία) από τα Πρωτοδικεία στα Ειρηνοδικεία. Υπό εξέταση τίθεται δε το ζήτημα της αύξησης του ορίου των μικροδιαφορών κατά 5.000 ευρώ και συνεπώς και του ανέκκλητου των αποφάσεων επ’ αυτών (άρθρο 512 ΚΠολΔ) καθώς, έτσι, θα μειωθεί και ο αριθμός των εφέσεων, οι οποίες θα προσδιορίζονται και θα εκδικάζονται  από το Μονομελές Πρωτοδικείο.

III)          Μετά την συγχώνευση των Ειρηνοδικείων η προανάκριση θα διενεργείται μόνο από Ειδικούς πταισματοδίκες του Κεντρικού Πταισματοδικείου του Νομού, ενώ παράλληλα προτείνεται η δημιουργία οργανικής θέσης  Ειδικού Πταισματοδίκη, ώστε να αποφευχθεί  η πολλαπλότητα των καθηκόντων του Ειρηνοδίκη, ο οποίος, κατόπιν της κατάργησης των μη δικαιοδοτικών καθηκόντων, που έχουν προταθεί και έχουν γίνει ήδη αποδεκτά από το Υπουργείο, θα ασκεί αποκλειστικά δικαιοδοτικά καθήκοντα πολιτικού Δικαστή.

Επισημαίνεται, ότι  πρόταση αυτή της αύξησης της ύλης, η οποία θα επιφέρει ταυτόχρονη ελάφρυνση της ύλης στο Πρωτοδικείο και της αναμόρφωσης των Ειρηνοδικείων θα πρέπει να συνδυαστεί με κατάρτιση νέου μισθολογίου των Ειρηνοδικών, όπως ήδη έχουμε αναπτύξει και αιτηθεί σε προηγούμενη συνάντηση μας με τους αρμόδιους φορείς.

Η τύχη των Ειρηνοδικείων στη χώρα μας γνώρισε ποικίλη νομοθετική αντιμετώπιση. Είναι γνωστό ότι τα έτη 1998 – 1999 ξεκίνησε διάλογος για την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας των πολιτικών και ποινικών Δικαστηρίων και μάλιστα την 10-5-1999 συντάχθηκε από τη Διεύθυνση Επιστημονικών Μελετών της Βουλής των Ελλήνων σχετική έκθεση επί σχεδίου νόμου που προέβλεπε την κατάργηση των Ειρηνοδικείων και τη λειτουργική αντικατάστασή τους από τα μονομελή Πρωτοδικεία. Η προσπάθεια αυτή απέτυχε για πολλούς λόγους. Με την ερμηνευτική δήλωση στο άρθρο 88 του Συντάγματος επιτρέπεται η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής και μόνο δικαιοσύνης.

Η διατυπωθείσα, εκ νέου, άποψη  περί ενοποίησης των Ειρηνοδικείων με τα Πρωτοδικεία μας βρίσκει κάθετα αντίθετους, διότι θα επιφέρει σημαντικές καθυστερήσεις στην απονομή της Δικαιοσύνης ενώ, ταυτόχρονα, θα προκληθούν προβλήματα στην υπηρεσιακή κατάσταση των ήδη υπηρετούντων Δικαστών Πρώτου βαθμού (π.χ. επετηρίδα, Δικαστές πρώτου βαθμού δύο κατηγοριών κλπ.).

 Θεωρούμε αναγκαία για την εύρυθμη λειτουργία της Δικαιοσύνης τη διατήρηση των Ειρηνοδικείων, ώστε να εξακολουθήσουν να εκδικάζουν αποτελεσματικά τις υποθέσεις που εισάγονται σ’ αυτά, συμβάλλοντας, όπως άλλωστε συμβαίνει  διαχρονικά,  στην ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης.

 

Η Πρόεδρος   Μαργαρίτα Στενιώτη           Εφέτης

Η Γενική Γραμματέας   Ελευθερία Κώνστα Εφέτης

 

https://ende.gr/%cf%83%cf%85%ce%bc%cf%80%ce%b5%cf%81%ce%b1%cf%83%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%83-%ce%b5%cf%81%ce%b5%cf%85%ce%bd%ce%b1%cf%83-t%ce%b7%cf%83-%ce%b5%ce%bd%ce%b4%ce%b5-%ce%b3%ce%b9%ce%b1-%cf%84/