Η Ένωση στο «πάμε κι όπου βγει…»

 

 

Παντελής Μποροδήμος, Πρωτοδίκης, μέλος Δ.Σ. ΕΝΔΕ

 

 

 

 

 

Τα δικαιώματα, όπως και οι άνθρωποι, αν δεν ασκούνται, ατονούν. Έτσι και το δικαίωμα της συλλογικής μας έκφρασης, που υπήρξε ανέκαθεν ένα «ενοχλητικό» δικαίωμα, κινδυνεύει πια λιγότερο από τους ακούραστους εξωτερικούς εχθρούς του και περισσότερο από τη ραθυμία του αυτονόητου, την κενότητα του λαϊκισμού και την ένοχη σιωπή. Οι δικαστικές ενώσεις είναι ο ζωντανός καρπός αυτού του δικαιώματος. Η συνταγματική και η νομοθετική τους κατοχύρωση, αποτυπώνουν μεν τη θεσμική τους αξία για μια δημοκρατία, όμως για την καρδιά και το μυαλό των δικαστών δεν παράγουν δεδομένα. Η αξία της λειτουργίας μιας ένωσης πρέπει να είναι ζώσα και η ισχύς της να ανατροφοδοτείται από την αποτελεσματικότητα και την προσήλωση στις θεμελιώδεις αρχές που δίνουν νόημα και συνέχεια στην ύπαρξή της. Η Ένωσή μας θέλουμε να εκφράζει και να πράττει, όσα δεν μπορεί ο καθένας μας από μόνος του και ξεχωριστά. Να θωρακίζει τη δικαστική μας ανεξαρτησία και να συγκροτεί έναν αξιόπιστο πυλώνα της Δικαιοσύνης, στον οποίο θα αναφέρονται οι λοιποί φορείς της. Να οργανώνει και να ενοποιεί τον διαρκή διάλογο εντός των τειχών μας. Να διαμορφώνει τη συλλογική μας θέση και να την υποστηρίζει σθεναρά έναντι τρίτων. Πρωτίστως, όμως, να είναι ειλικρινής και υπεύθυνη απέναντί μας.   

            Η διετία που πέρασε, αποτέλεσε, κατά τη γνώμη μου, τη σημαντικότερη περίοδο υπαρξιακής αυτοαναίρεσης αυτών των αρχών υπόστασης της ΕΝΔΕ. Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να κατανοήσει κανείς την έκταση του θεσμικού της υποβιβασμού, από το να προσπαθήσει να απαντήσει σε ένα απλό ερώτημα: Τι από αυτά που συνέβησαν τον τελευταίο χρόνο, μπορούσε να είχε πάει χειρότερα αν δεν υπήρχε καν η Ένωση; Μήπως θα χάναμε την ευκαιρία να παρέμβουμε έγκαιρα σε φαραωνικές μεταρρυθμίσεις, που επηρεάζουν άμεσα εμάς, αλλά πρωτίστως τους πολίτες; Μήπως θα κινδυνεύαμε να απωλέσουμε την εσωτερική μας συνοχή ως Σώμα, εμπλεκόμενοι σε ατέρμονες αντεγκλήσεις μεταξύ συναδέλφων; Μήπως θα διατρέχαμε τον κίνδυνο να δεχόμαστε δημοσίως προσβολές και συκοφαντίες από δημοσιογράφους, δικηγόρους και πολιτικούς χωρίς απάντηση; Η΄ να λάβουμε ως αύξηση δεκαετίας, το κόστος μιας επίσκεψης σε super market; Θα βιώναμε την υπηρεσιακή εντατικοποίηση, χωρίς ουσιαστικά δικαιώματα ή συλλογική στήριξη; Η΄ θα ανησυχούσαμε για την κανονικοποίηση του αποκλεισμού μας από όλους τους σχεδιασμούς για το μέλλον της Δικαιοσύνης;

            Το ότι όλα αυτά τα ζήσαμε και τα ζούμε, είναι προφανές. Η υπόθεση της ενοποίησης αποτέλεσε απλά τον επίλογο μιας πορείας διαχείρισης της συλλογικής μας εκπροσώπησης, κατά την οποία η διαφάνεια και η εξωστρέφεια του παρελθόντος, έδωσαν τη θέση τους, στο παρασκήνιο, τη θεσμική σιωπή και την αποτυχημένη συναλλαγή. Η δραστικότερη μεταρρύθμιση στη Δικαιοσύνη των τελευταίων δεκαετιών, έγινε, δυστυχώς, το απόλυτο πεδίο συνδικαλιστικού κυνισμού και ανευθυνότητας, που έχει αφήσει βαθιές πληγές ακόμα και στις προσωπικές σχέσεις συνυπηρετούντων συναδέλφων του πρώτου βαθμού. Μια αντίστροφη χρονική καταγραφή των γεγονότων, αποκαλύπτει ότι τελικά το μόνο πραγματικό σχέδιο του προεδρείου της κ. Στενιώτη, ήταν να μην υπάρξει ποτέ κανένα σχέδιο. Όσο οι άλλοι φορείς επί μήνες πίεζαν και συνδιαμόρφωναν το αποτέλεσμα του νέου δικαστικού χάρτη, η δική μας Ένωση, κρυμμένη πίσω από ένα «όχι», έλειπε συνειδητά από κάθε συζήτηση. Ο φόβος του συνδικαλιστικού κόστους, η απουσία ακόμα και στοιχειώδους εσωτερικής συνοχής – άλλα να λέει η Πρόεδρος, άλλα η Γεν. Γραμματέας – η χοντροκομμένη παρεμπόδιση του εσωτερικού διαλόγου με το «όχι» στο αίτημα 311 συναδέλφων για έκτακτη Γ.Σ, η πολυγλωσσία κατά τη διαμόρφωση μιας πρότασης της τελευταίας στιγμής, χάραξαν για την Ένωση μια πορεία προς άγνωστη κατεύθυνση, χωρίς στρατηγική, χωρίς στόχο. Στην κρισιμότερη στιγμή για τη Δικαιοσύνη, η Ένωση υιοθέτησε το δόγμα «πάμε κι όπου βγει…».  

            Και ίσως δεν θα είχε νόημα η δική μας κριτική, αν δεν είχαμε προσπαθήσει να είμαστε μέρος και της λύσης. Έτσι, παρόλο που από την αρχή καταλάβαμε ότι η Ένωση επρόκειτο να βυθιστεί στη σιωπή, αγωνιστήκαμε να κρατήσουμε με κάθε τρόπο ζωντανή τη φωνή των δικαστών και εισαγγελέων. Απαντήσαμε σε αμετροέπειες υπουργών, αναδείξαμε τις θεσμικές προεκτάσεις της υπόθεσης των υποκλοπών, βάλαμε τον πήχη των οικονομικών εκεί που πρέπει, αντιδράσαμε σε κυβερνητικές υποδείξεις, προειδοποιήσαμε έγκαιρα για φαινόμενα γενικευμένης υπηρεσιακής αυστηρότητας και εντατικοποίησης, στηρίξαμε καθαρά εκείνους που δεν είχαν φωνή. Προτάθηκαν αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες: ετοιμάσαμε παρατηρήσεις. Εξαγγέλθηκε η ενοποίηση: παρουσιάσαμε άμεσα προτάσεις, που αποτύπωναν ρεαλισμό και μια ειλικρινή προσπάθεια για ισορροπημένη λύση. Δώσαμε επανειλημμένα και δημοσίως ιδέες και ευκαιρίες βελτίωσης σε αυτό το προεδρείο, τις οποίες αρνήθηκε εμμονικά να αξιοποιήσει. Είναι βέβαιο ότι δεν τις άξιζε. Αλλά το οφείλαμε στους συναδέλφους μας και στους πολίτες να κάνουμε την προσπάθεια.    

            Παρά τη φανερή ζημιά που έγινε αυτά τα κρίσιμα χρόνια, η Ένωση πάντα παραμένει μια δύναμη ικανή για κάτι καλύτερο. Στους κόλπους της διαθέτει αναξιοποίητες δυνάμεις της επιστήμης και του ήθους, στις οποίες πρέπει να δώσουμε χώρο για να αλλάξουν το τοπίο. Οι μεγάλες προκλήσεις που έρχονται (υλοποίηση ενοποίησης, συνταγματική αναθεώρηση, όρια αφυπηρέτησης, πίεση της ανεξαρτησίας) καλούν σε επαγρύπνηση, ώστε όλοι μαζί να σώσουμε οτιδήποτε αν σώζεται. Και φυσικά, ο πήχης δεν θα τεθεί στα επίπεδα που τον κατέβασε η τωρινή Διοίκηση. Αλλά, έχοντας πια διδαχθεί από δικά μας και δικά τους λάθη, μαζί με το Χριστόφορο και το Χαράλαμπο Σεβαστίδη, το Μιχάλη Τσέφα, το Γιάννη Ασπρογέρακα, την Ακριβή Ερμίδου, το Χρήστο Φαρσαλιώτη και το Ζάχο Παλιούρα θα επιλέξουμε μια εκπροσώπηση, που δε φοβάται να πρωτοπορεί, αλλά και να ακούει. Αυτή που εμπιστεύεται την εσωτερική Δημοκρατία, που δίνει χώρο σε κάθε υγιή δύναμη του Σώματος και αντιστέκεται σθεναρά σε εκείνους που επιδιώκουν καριέρες, πατώντας πάνω στην ψήφο μας και υπονομεύοντας την ανεξαρτησία μας. Αυτή που θα ξανακάνει την Ένωση σημαντική και ενιαία, μόνιμο σημείο αναφοράς στο χώρο της Δικαιοσύνης. Αυτή που θα εγγυηθεί την ειρήνευση των πνευμάτων και θα ενισχύσει την εσωτερική ισότητα, την εσωτερική δικαιοσύνη και τον αμοιβαίο μεταξύ μας σεβασμό. Μια Ένωση prima inter pares.