Σημαντικές τροποποιήσεις των δικονομικών κανόνων του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου τίθενται σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου

Αριθ. 126/2024 : 30ής Αυγούστου 2024

Γενικά στοιχεια

Σημαντικές τροποποιήσεις των δικονομικών κανόνων του Δικαστηρίου και του Γενικού Δικαστηρίου τίθενται σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου

 

 

 

 Οι νέοι κανόνες θέτουν σε εφαρμογή τις τροποποιήσεις του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκσυγχρονίζουν τις διαδικασίες ενώπιον αμφοτέρων των δικαιοδοτικών οργάνων

Το Δικαστήριο και το Γενικό Δικαστήριο τροποποίησαν τους Κανονισμούς Διαδικασίας τους προκειμένου να θέσουν σε εφαρμογή τις τροποποιήσεις του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποφασίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 1. Συγχρόνως, οι νέοι κανόνες εκσυγχρονίζουν και απλουστεύουν τις διαδικασίες ενώπιον αμφοτέρων των δικαιοδοτικών οργάνων. Τα σχέδια τροποποιήσεων που υποβλήθηκαν από το Δικαστήριο και από το Γενικό Δικαστήριο εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Ιούνιο και οι σχετικές τροποποιήσεις θεσπίστηκαν επίσημα από κάθε δικαιοδοτικό όργανο χωριστά τον Ιούλιο 2. Επιπλέον, το Δικαστήριο τροποποίησε τις πρακτικές οδηγίες προς τους διαδίκους σχετικά με τις υποθέσεις που άγονται ενώπιόν του 3 και το Γενικό Δικαστήριο τροποποίησε τις διατάξεις για τη ρύθμιση πρακτικών ζητημάτων σχετικών με την εκτέλεση του Κανονισμού Διαδικασίας του 4.

Η θέση σε εφαρμογή των τροποποιήσεων του Οργανισμού
Μέρος των νέων κανόνων αποσκοπεί στη θέση σε εφαρμογή των τροποποιήσεων του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρόκειται, ειδικότερα, για τις διατάξεις που είναι αναγκαίες για τη μερική μεταβίβαση της προδικαστικής αρμοδιότητας του Δικαστηρίου στο Γενικό Δικαστήριο, η οποία θα ισχύσει από την 1η Οκτωβρίου 2024 5.
Οι τροποποιήσεις του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου ρυθμίζουν, κατ’ αρχάς, τον τρόπο αρχικού χειρισμού των αιτήσεων προδικαστικής αποφάσεως που υποβάλλονται στο Δικαστήριο, προκειμένου να προσδιορίζεται ποιο δικαιοδοτικό όργανο είναι αρμόδιο για την εκδίκασή τους. Στη συνέχεια, θεσπίζουν τις αναγκαίες διατάξεις για τη διασφάλιση της ταχείας εξετάσεως των αιτήσεων προδικαστικής αποφάσεως τις οποίες το Γενικό Δικαστήριο παραπέμπει στο Δικαστήριο για τον λόγο ότι συνεπάγονται την έκδοση αποφάσεως επί αρχής, η οποία ενδέχεται να θίξει την ενότητα ή τη συνοχή του δικαίου της Ένωσης. Τέλος, προβλέπουν τις λεπτομέρειες για την ανάρτηση στο διαδίκτυο, εντός ευλόγου χρόνου μετά την περάτωση της υποθέσεως, των γραπτών παρατηρήσεων που καταθέτουν οι ενδιαφερόμενοι διάδικοι στις προδικαστικές υποθέσεις επί των οποίων θα εκδοθεί απόφαση από 1ης Σεπτεμβρίου 2024, πλην των περιπτώσεων στις οποίες ένας διάδικος αντιτάσσεται. Οι νέες πρακτικές οδηγίες προς τους διαδίκους περιέχουν διευκρινίσεις ως προς τον τρόπο κατά τον οποίο ο διάδικος μπορεί να αντιταχθεί στην ανάρτηση των παρατηρήσεών του στο διαδίκτυο.
Οι τροποποιήσεις του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου αφορούν, πρώτον, ορισμένες πτυχές σχετικές με τη δομή και την οργάνωση του Γενικού Δικαστηρίου. Ειδικότερα, προβλέπουν τη σύσταση τμήματος διευρυμένης συνθέσεως, ενδιάμεσης μεταξύ της πενταμελούς συνθέσεως και της μείζονος

δεκαπενταμελούς συνθέσεως, το οποίο θα συγκροτείται από εννέα δικαστές και του οποίου θα προεδρεύει ο Αντιπρόεδρος του Γενικού Δικαστηρίου. Οι αιτήσεις προδικαστικής αποφάσεως θα ανατίθενται σε τμήματα ειδικώς επιφορτισμένα με την εκδίκαση των υποθέσεων αυτών, συγκείμενα από πέντε δικαστές, υπό την επιφύλαξη της δυνατότητας παραπομπής τους σε άλλον δικαστικό σχηματισμό, με γνώμονα τη δυσκολία και τη σημασία της υποθέσεως. Οι δικαστές που θα ασκούν τα καθήκοντα γενικού εισαγγελέα στις προδικαστικές υποθέσεις και οι δικαστές που θα τους αναπληρώνουν σε περίπτωση κωλύματός τους εκλέγονται από το Γενικό Δικαστήριο και επικουρούν τον αρμόδιο δικαστικό σχηματισμό σε κάθε προδικαστική υπόθεση, κατά το πρότυπο της συμμετοχής των γενικών εισαγγελέων στις διαδικασίες ενώπιον του Δικαστηρίου. Δεύτερον, νέοι κανόνες περιλαμβάνουν τις λεπτομερείς ρυθμίσεις για την εκ μέρους του Γενικού Δικαστηρίου εκδίκαση των αιτήσεων προδικαστικής αποφάσεως που θα του διαβιβάζει το Δικαστήριο. Προκειμένου να παρασχεθούν στα εθνικά δικαστήρια, καθώς και στους ενδιαφερομένους, οι αυτές εγγυήσεις με τις ισχύουσες στο Δικαστήριο, το Γενικό Δικαστήριο ενσωμάτωσε στον Κανονισμό Διαδικασίας του τις διατάξεις του Κανονισμού Διαδικασίας του Δικαστηρίου οι οποίες εφαρμόζονται στις αιτήσεις προδικαστικής αποφάσεως, υπό την επιφύλαξη ορισμένων προσαρμογών ώστε να διαφυλαχθεί η εσωτερική συνοχή των δικονομικών διατάξεων που εφαρμόζονται στο Γενικό Δικαστήριο. Ομοίως, όσον αφορά την εκδίκαση των αιτήσεων προδικαστικής αποφάσεως, οι νέες διατάξεις για τη ρύθμιση πρακτικών ζητημάτων σχετικών με την εκτέλεση του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου εμπνέονται σε μεγάλο βαθμό από την πρακτική του Δικαστηρίου.
Οι λοιπές τροποποιήσεις των δικονομικών κανόνων
Άλλοι νεοπαγείς κανόνες δεν συνδέονται με τις τροποποιήσεις του Οργανισμού του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αποσκοπούν στη βελτίωση, την απλούστευση και τον εκσυγχρονισμό του τρόπου εκδίκασης, από το Δικαστήριο και το Γενικό Δικαστήριο, των υποθέσεων που άγονται ενώπιόν τους.
Όσον αφορά τον Κανονισμό Διαδικασίας του Δικαστηρίου, νέες διατάξεις, οι οποίες αποσκοπούν στην αξιοποίηση των διδαγμάτων της πείρας που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, προβλέπουν ρητώς τη δυνατότητα των διαδίκων ή των εκπροσώπων τους να αγορεύουν μέσω τηλεδιασκέψεως, εφόσον τηρούνται ορισμένες νομικής και τεχνικής φύσεως προϋποθέσεις που προβλέπονται λεπτομερώς στις πρακτικές οδηγίες προς τους διαδίκους. Επιπλέον, διευκρινίζονται οι κανόνες που αφορούν την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, καθώς και τους τρόπους καταθέσεως και επιδόσεως των διαδικαστικών εγγράφων. Όσον αφορά, τέλος, την αναμετάδοση των συνεδριάσεων του Δικαστηρίου, η οποία συντελεί στη διαφάνεια και την προσβασιμότητα της δικαιοσύνης, διατυπώνονται πλέον σε μια νέα διάταξη οι κανόνες που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή για τις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις του τμήματος μείζονος συνθέσεως καθώς και για τις συνεδριάσεις στις οποίες δημοσιεύονται αποφάσεις του Δικαστηρίου και αναπτύσσονται προτάσεις γενικών εισαγγελέων.
Οι νέες πρακτικές οδηγίες προς τους διαδίκους τις οποίες εξέδωσε το Δικαστήριο λαμβάνουν υπόψη τις τροποποιήσεις του Κανονισμού Διαδικασίας του και παρέχουν πρόσθετες διευκρινίσεις επί σειράς πρακτικών ζητημάτων που συνδέονται με την έγγραφη ή την προφορική διαδικασία.
Οι λοιπές τροποποιήσεις του Κανονισμού Διαδικασίας του Γενικού Δικαστηρίου αφορούν ιδίως τα ακόλουθα σημεία:
- κατάργηση των τελών της Γραμματείας για τα αποσπάσματα του πρωτοκόλλου της Γραμματείας και για τα αντίγραφα των διαδικαστικών εγγράφων καθώς και των διατάξεων και αποφάσεων∙
- εκσυγχρονισμός των κανόνων που αφορούν τους τρόπους καταθέσεως και επιδόσεως των διαδικαστικών εγγράφων∙
- δυνατότητα να διαταχθεί, με απλή απόφαση, η λήψη μέτρων για τα οποία μέχρι σήμερα απαιτούνταν η έκδοση διατάξεως (επανάληψη της προφορικής διαδικασίας και συνεκδίκαση υποθέσεων εφόσον δεν

υπάρχει αίτηση εμπιστευτικής μεταχειρίσεως)∙
- σύντμηση της προθεσμίας υποβολής υπομνήματος προσαρμογής της προσφυγής όταν μια πράξη της οποίας ζητείται η ακύρωση αντικαθίσταται ή τροποποιείται από άλλη πράξη έχουσα το ίδιο αντικείμενο∙
- δυνατότητα κατευθείαν λήψης μέτρου διεξαγωγής αποδείξεων με το οποίο ζητείται η παροχή πληροφοριών ή η προσκόμιση στοιχείου, χωρίς προηγούμενη λήψη μέτρου οργανώσεως της διαδικασίας∙
- αποσαφήνιση και εξορθολογισμός των κανόνων σχετικά με την ανάθεση, σε δικαστικό σχηματισμό, των παρεπόμενων αιτήσεων (διόρθωση, παράλειψη του Γενικού Δικαστηρίου να αποφανθεί, ανακοπή ερημοδικίας, τριτανακοπή, ερμηνεία, αναθεώρηση, αμφισβήτηση σχετικά με τα έξοδα)∙
- αναμετάδοση των συνεδριάσεων του Γενικού Δικαστηρίου, η οποία θα καταστεί δυνατή στο μέλλον μετά τη θέση σε ισχύ σχετικής απόφασης εφαρμογής.
Οι νέες διατάξεις για τη ρύθμιση πρακτικών ζητημάτων τις οποίες εξέδωσε το Γενικό Δικαστήριο επεξηγούν και εξειδικεύουν τις διατάξεις του Κανονισμού Διαδικασίας του, ιδίως όσον αφορά την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, την εμπιστευτική μεταχείριση ορισμένων στοιχείων στις ευθείες προσφυγές, την εμφάνιση των διαδικαστικών εγγράφων και των παραρτημάτων τους, καθώς και τη συμμετοχή στις επ’ ακροατηρίου συζητήσεις, περιλαμβανομένης της συμμετοχής μέσω τηλεδιασκέψεως.
Οι νέοι δικονομικοί κανόνες, οι οποίοι τίθενται σε ισχύ την 1η Σεπτεμβρίου, καθώς και τα κωδικοποιημένα κείμενα του Οργανισμού και των Κανονισμών Διαδικασίας των δύο δικαιοδοτικών οργάνων είναι διαθέσιμα στον ιστότοπο Curia στις σελίδες Δικαστήριο/Διαδικασία και Γενικό Δικαστήριο/Διαδικασία.