ΕΔΔΑ: Ποινική καταδίκη βασισμένη σε email που αποκτήθηκε παράνομα. - Μη παραβίαση δίκαιης δίκης

 

 

Ποινική καταδίκη βασισμένη σε email που αποκτήθηκε παράνομα. Παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και της αλληλογραφίας. Μη παραβίαση δίκαιης δίκης 

ΑΠΟΦΑΣΗ

Macharik κατά Τσεχίας της 13.02.2025 (προσφ. αριθ. 51409/19) 

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Η προσφεύγουσα, Τσέχα υπήκοος γεννηθείσα το 1979, καταδικάστηκε για συνέργεια σε φοροδιαφυγή. Η καταδίκη της στηρίχθηκε κυρίως στο περιεχόμενο ηλεκτρονικών μηνυμάτων που είχε ανταλλάξει με άλλο κατηγορούμενο, τα οποία είχαν προωθηθεί σε τρίτο πρόσωπο (τον Μ.Π.) και αποκτήθηκαν από την αστυνομία κατόπιν δικαστικής εντολής.

Στις 14 Νοεμβρίου 2011, δικαστής του Περιφερειακού Δικαστηρίου Πράγας 3 εξέδωσε εντολή βάσει του άρθρου 88a του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (ΚΠΔ), διατάσσοντας πάροχο υπηρεσιών επικοινωνίας να παραδώσει στην αστυνομία όλα τα δεδομένα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της εταιρείας Π., συμπεριλαμβανομένου του περιεχομένου όλων των μηνυμάτων. Η εντολή εκδόθηκε στο πλαίσιο έρευνας για φοροδιαφυγή του Μ.Π. Ο πάροχος συμμορφώθηκε και παρέδωσε, μεταξύ άλλων, μηνύματα της προσφεύγουσας που είχαν προωθηθεί στον Μ.Π. από τρίτο ύποπτο.

Η προσφεύγουσα κατηγορήθηκε για φοροδιαφυγή και καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης δύο ετών με αναστολή και χρηματική ποινή. Σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, η προσφεύγουσα προέβαλε ότι τα ηλεκτρονικά μηνύματα αποκτήθηκαν παρανόμως, καθώς το άρθρο 88a του ΚΠΔ αφορούσε μόνο δεδομένα τηλεπικοινωνιακής κίνησης (operational και location data) και όχι το περιεχόμενο των επικοινωνιών. Επιπλέον, υποστήριξε ότι οι πάροχοι υπηρεσιών επικοινωνίας δεν είχαν δικαίωμα να αποθηκεύουν το περιεχόμενο των μηνυμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 97 § 3 του Νόμου περί Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών.

Τα δικαστήρια εξέτασαν τα επιχειρήματά της, καταλήγοντας όμως σε διαφορετικά συμπεράσματα ως προς τη νομική βάση απόκτησης του αποδεικτικού υλικού. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο έκρινε ότι η εντολή έπρεπε να είχε εκδοθεί βάσει του άρθρου 88 ΚΠΔ (που αφορά υποκλοπή επικοινωνιών), το δευτεροβάθμιο έκρινε ότι ορθώς εφαρμόστηκε το άρθρο 88a, ενώ το Ανώτατο Δικαστήριο δέχθηκε ότι το περιεχόμενο μηνυμάτων δεν μπορούσε να αποκτηθεί βάσει του άρθρου 88a, αλλά θα έπρεπε να είχε χρησιμοποιηθεί το άρθρο 158d (παρακολούθηση προσώπων και αντικειμένων). Παρά ταύτα, το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε ότι το αποδεικτικό υλικό ήταν παραδεκτό επειδή το άρθρο 88a παρείχε αυστηρότερες εγγυήσεις από το άρθρο 158d. Το Συνταγματικό Δικαστήριο επικύρωσε την τελευταία απόφαση.

Κατά το ΕΔΔΑ η απόκτηση ηλεκτρονικών μηνυμάτων της προσφεύγουσας από θυρίδα τρίτου και η χρήση τους ως αποδεικτικό μέσο συνιστούσαν επέμβαση στο δικαίωμά της. Η δικαστική εντολή εκδόθηκε βάσει διάταξης που αφορούσε δεδομένα τηλεπικοινωνιακής κίνησης και όχι περιεχόμενο επικοινωνιών. Το Δικαστήριο έκρινε ότι η ερμηνεία του εσωτερικού δικαίου στερούνταν σαφήνειας, συνοχής και προβλεψιμότητας και διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 8 (σεβασμός ιδιωτικής ζωής και αλληλογραφίας) λόγω μη συμμόρφωσης με την αρχή της νομιμότητας.

Σύμφωνα με το Δικαστήριο,  παρά την παραβίαση του άρθρου 8, η προσφεύγουσα είχε πραγματική δυνατότητα αμφισβήτησης του αποδεικτικού μέσου ενώπιον τεσσάρων δικαστικών βαθμών. Η αστυνομία δεν ενήργησε κακόπιστα, η γνησιότητα των μηνυμάτων δεν αμφισβητήθηκε, και τα δικαιώματα υπεράσπισης τηρήθηκαν. Έτσι δεν διαπίστωσε παραβίαση της δίκαιης δίκης (άρθρο 6 παρ. 1).

 

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ https://www.echrcaselaw.com ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ