Δήλωση επιφύλαξης κατά της έκτακτης εισφοράς

το ακόλουθο κείμενο αναρτήθηκε στο http://elawyer.blogspot.com/2011/09/blog-post_15.html


==============

Κυκλοφορεί αυτές τις μέρες στο διαδίκτυο ένα κείμενο, το οποίο καλείται να υποβάλει στην εφορία κάθε φορολογούμενος που θα καταβάλει μεν την έκτακτη εισφορά αλλά διαφωνεί ως προς τη συνταγματικότητά της (βλ. εδώ). Με το κείμενο αυτό, το οποίο φέρει τον τίτλο "επιφύλαξη κατά της εκτακτης εισφοράς", αναλύονται οι λόγοι αντισυνταγματικότητας του εν λόγω φορολογικού μέτρου και ο φορολογούμενος καταβάλει μεν το ποσό, αλλά ξεκαθαρίζει ότι επιφυλάσσεται να αναζητήσει το ποσό αυτό με προσφυγή στα Δικαστήρια.

Θεωρώ ότι τέτοιου είδους κινήσεις είναι νομικά αναποτελεσματικές, αν όχι κι επικίνδυνες σε έναν βαθμό, για τρεις λόγους.

1. Πρώτ' απ' όλα, κανένα συνταγματικό δικαίωμα τελεί υπό την προϋπόθεση κάποιας "ρητής επιφύλαξης". Αλοίμονο αν την ώρα που σε βασανίζουν πρέπει να δηλώσεις "συγγνώμη μισό λεπτό, επιφυλάσσομαι να αποζημιωθώ γι' αυτό που θα μου κάνετε". Όποιος λοιπόν προσφύγει στο δικαστήριο και δικαιωθεί για την αντισυνταγματική εισφορά, θα αποζημιωθεί, ανεξάρτητα από το αν έχει υποβάλει "δήλωση" ή όχι. Η εφαρμογή του Συντάγματος δεν προϋποθέτει τέτοιου είδους διακηρύξεις και πανηγυρικές διατυπώσεις. Αρκεί να εκθέσεις lege artis την ευθύνη του Δημοσίου στο αρμόδιο δικαστήριο. Το αν θα δικαιωθείς (και κυρίως, το πότε) είναι φυσικά μια άλλη ιστορία.

2. Εάν, όμως, η υποβολή "δήλωσης επιφύλαξης" γίνει μια μόδα που γνωρίσει κάποια έκταση, αυτό θα προκαλέσει προσφεύγοντες δύο "ταχυτήτων". Οι δικηγόροι του Δημοσίου στις σχετικές δίκες ενδέχεται να αρχίσουν να αναζητούν εάν ο προσφεύγων είχε υποβάλει "δήλωση επιφύλαξης" ή όχι, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα δήθεν επιχείρημα εναντίον όσων προσφύγουν χωρίς να το έχουν κάνει. Και το επιχείρημα αυτό θα είναι νομικά αβάσιμο, αφού δεν προβλέπονται τέτοιου είδους επιφυλάξεις, αλλά παρ' όλ' αυτά, τα δικαστήρια θα πρέπει να αντιμετωπίσουν κι αυτή την ένσταση. "Δεν είχε υποβάλει δήλωση", θα λέει το Δημόσιο σε όσους δεν ακολουθήσουν τη μόδα (το έκαναν παλιά και για το εφάπαξ κάποιες ΔΕΚΟ) , και άντε μετά ο δικηγόρος του προσφεύγοντος να πρέπει να πείσει για τα αυτονόητα και άντε μετά ο δικαστής να πρέπει να αιτιολογεί στην απόφασή του τα αυτονόητα (και πόσο αυτονόητα δεν ξέρω αν θα είναι για όλους) και να σου οι καθυστερήσεις στην απονομή της δικαιοσύνης. Οπότε η "δήλωση" περισσότερο πρόβλημα θα δημιουργήσει, παρά θα λύσει.

3. Ορισμένοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι νομικά μεν δεν έχει κάποια επίπτωση (αν και παραπάνω εξήγησα πιθανές στρεβλώσεις), αλλά ότι αποτελεί μια μορφή μαζικής διαμαρτυρίας που από μόνη της ενέχει αυξημένη πολιτική σημασία και μας καθιστά ενεργούς πολίτες. Αυτή η προσέγγιση αγνοεί το πως λειτουργεί το Δημόσιο: ένας χαμηλόβαθμος υπάλληλος θα πρωτοκολλήσει και θα αρχειοθετήσει την αναφορά της δήλωσης και τελείωσε. Δεν πρόκειται στις εφορίες να φτιάξουν ειδικά αρχεία ή να βγάλουν στατιστικά ή να ασχοληθούν έστω προϊστάμενοι με το θέμα αυτό. Και από πλευράς σκοπιμότητας λοιπόν αποτελεί μια κλασική τρύπα στο νερό.

Θεωρώ λοιπόν ότι δεν υπάρχει λόγος ταλαιπωρίας με την υποβολή άλλης μιας δήλωσης στην εφορία. Το ζητούμενο είναι η ετυμηγορία των δικαστηρίων επί του θέματος, οπότε εάν θέλει κάποιος να συμβάλει στην κήρυξη της αντισυνταγματικότητας, ο δρόμος είναι αυτός.