Παρέμβαση στην Γενική Συνέλευση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων Δημητρίου Ζιγκόλη Αντεισαγγελέα Πρωτοδικών Ροδόπης, Αναπληρωματικού Μέλους του Δ.Σ. της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων.

Κομοτηνή, 12-12-2015

Αγαπητοί συνάδελφοι,

    Συμμετέχοντας στην Τακτική Γενική Συνέλευση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων

της 6^ης-12-2015 και παρακολουθώντας τις εργασίες της, προέβην σε παρέμβαση σχετικά με θέματα που μας απασχολούν όλους, ενόψει μάλιστα και του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Πιστεύω ότι θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η παρουσίαση κάποιων θεμάτων που μας απασχολούν.

1. Μισθολόγιο.

   Όσον αφορά το μισθολόγιο, θα πρέπει να πούμε ότι οι ενέργειες του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά και όλων των συναδέλφων, ήταν οι ενδεδειγμένες για την επαναφορά των αποδοχών μας στα επίπεδα του Ιουλίου του 2012 και μάλιστα αναδρομικά. Θα πρέπει προς τούτο να εξάρω την στάση στο ζήτημα αυτό της πρώην προέδρου της Ένωσης και νυν Προέδρου του Αρείου Πάγου κ. Βασιλικής Θάνου καθώς και όλων των προηγούμενων Προέδρων της Ενώσεως. Επέστησα πάντως την προσοχή του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά και των συναδέλφων, διότι λόγω του "Τρίτου Μνημονίου" δεν αποκλείεται να δούμε και πάλι περικοπές των αποδοχών μας λόγω του εκ νέου "εξορθολογισμού" των ειδικών μισθολογιών με το νέο ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο. Με μια ματιά στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, τα σενάρια που κυκλοφορούν είναι τρία: 1) Κατάργηση επιδομάτων ή ενσωμάτωσή τους στον βασικό μισθό, οπότε οδηγούμαστε σε μείωση 3% έως 6% (δεν ξέρουμε αν η μείωση θα αφορά τις μεικτές ή τις καθαρές αποδοχές), 2) Κατάργηση ορισμένων ειδικών μισθολογίων και ένταξή τους στο ενιαίο μισθολόγιο, αφού τα ειδικά μισθολόγια είναι περίπου 20 και θα παραμείνουν περίπου 10, 3) Φορολόγηση της πάγιας αποζημίωσης, πράγμα που σημαίνει μείωση των αποδοχών μας κατά 10-15% περίπου. Βέβαια δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την αύξηση της φορολογίας. Θα πρέπει να θυμίσω ότι με πρόσφατη απόφαση του Προέδρου της Βουλής, στην οποία γίνεται επίκληση του Ζ' Ψηφίσματος, μειώθηκε η βουλευτική αποζημίωση σε ποσοστό 10%. 

   Στο θέμα του μισθολογίου, επικαλούμαστε μεν το άρθρο 88 παρ. 2 του Συντάγματος, πλην όμως κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα η εκτελεστική και η νομοθετική εξουσία έχουν επιδείξει απλώς αδιαφορία. Συνεπώς επιβάλλεται διαρκής επαγρύπνηση και ενόψει της εξαγγελθείσας αναθεωρήσεως του Συντάγματος.

2) Συνθήκες εργασίας και υλικοτεχνική υποδομή.

    Κατά την γενική συνέλευση, αναφέρθηκε το θέμα της διανομής φορητών ηλεκτρονικών υπολογιστών σε δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς, την οποία χρηματοδοτούν διάφορα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (Ίδρυμα Νιάρχου, Ίδρυμα Ωνάση κλπ.). Εξέφρασα λοιπόν την άποψη,  ότι αφού η Πολιτεία έχει επιδείξει αδιαφορία για τα προβλήματα και τις συνθήκες εργασίας υπό τις οποίες εργάζονται οι δικαστικοί λειτουργοί, καλό είναι να δείξουν διάφορα νομικά πρόσωπα και ιδρύματα στην Πολιτεία τον ρόλο που της αναλογεί. Επειδή έγινε - και ορθώς- λόγος για τις συνθήκες εργασίας στο Πρωτοδικείο αλλά και το Εφετείο Αθηνών, θεώρησα καλό να αναφερθώ στις συνθήκες που επικρατούν στα δικαστικά κτίρια ανά την επικράτεια με χαρακτηριστικό παράδειγμα το κτίριο του Πρωτοδικείου Κιλκίς, που στεγάζεται σε... μισθωμένη τριώροφη οικοδομή, στον τελευταίο όροφο της οποίας διαμένει ο ... ιδιοκτήτης και στο ισόγειο, στο χώρο όπου θα στεγαζόταν ένα κατάστημα, βρίσκεται ο χώρος των... ακροατηρίων. Αυτό αλλά και πολλά άλλα παραδείγματα, καταδεικνύουν την ... έμπρακτη φροντίδα με την οποία περιβάλλει η Ελληνική Πολιτεία τον θεσμό αλλά και το ίδιο το κύρος της Δικαιοσύνης. Πρέπει λοιπόν να καταστήσουμε σαφές ότι η ίδια η Πολιτεία με την ολιγωρία της υποβιβάζει τον θεσμό της Δικαιοσύνης.

3) Κωλύματα εντοπιότητας.

   Θεώρησα καλό, ως προερχόμενος από την Επαρχία, να αναφερθώ στα περίφημα "κωλύματα εντοπιότητας". Κατά την άποψη που εξέφρασα, με την θέσπιση και μόνο των κωλυμάτων αυτών, ο νομοθέτης δείχνει μια εκ των προτέρων δυσπιστία προς τους δικαστικούς λειτουργούς. Δηλαδή, δεν μπορεί ο Δικαστής να ασκήσει τα καθήκοντά του στον τόπο καταγωγής του, αλλά μπορεί να τα ασκήσει ... στην άλλη άκρη της Ελλάδος. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στην πράξη, το κώλυμα εντοπιότητας καθορίζεται από τον τόπο γέννησης του καθενός μας. Έτσι λοιπόν, αν λ.χ. γεννήθηκα απλώς στην Δράμα, αλλά έζησα όλα τα υπόλοιπα χρόνια στην Καβάλα ή στις Σέρρες, κωλύομαι μεν να υπηρετώ στην Δράμα, αλλά δεν κωλύομαι να υπηρετώ στις Σέρρες ή την Καβάλα και το αντίστροφο.

   Αναφέρθηκα επίσης στο γεγονός ότι ορισμένες δικαστικές περιφέρειες εξαιρούνται από τα κωλύματα εντοπιότητας: οι δικαστικές περιφέρειες των Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης,  Πατρών,  Λαρίσης,  Βόλου,  Ηρακλείου,  Ρόδου,  Χανίων και Ιωαννίνων. Ποιά είναι αλήθεια η διαφορά των Χανίων με την Καβάλα; ή ακόμα καλύτερα με την Κομοτηνή που αποτελεί και αυτή έδρα Εφετείου; Ποια η διαφορά της Ρόδου ή της Λάρισας με τις Σέρρες, την Κοζάνη, την Καλαμάτα και άλλες περιφέρειες της πατρίδας μας οι οποίες έχουν την ίδια περίπου έκταση και τον ίδιο πληθυσμό; Και το οξύμωρο είναι, ότι υπάρχει κώλυμα εντοπιότητας για τον δικαστικό λειτουργό, ακόμη και όταν πρόκειται για τον τόπο καταγωγής της ή του συζύγου. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η άσκοπη ταλαιπωρία και μόνον, των συναδέλφων που έχουν την ατυχία να υπηρετούν στην επαρχία και να δημιουργείται το ακόλουθο παράδοξο σχήμα: έχω κώλυμα εντοπιότητας στις Σέρρες και υπηρετώ ως εισαγγελέας ή ως πρόεδρος πρωτοδικών στο Κιλκίς. Δεν μπορώ να δικάσω πλημμελήματα στις Σέρρες, μπορώ όμως να δικάσω κακουργήματα αρμοδιότητας του ΜΟΔ που τελέσθηκαν στις Σέρρες.  Βλέπουμε λοιπόν ότι τα "κωλύματα εντοπιότητας" φτάνουν πλέον στο σημείο να προσβάλλουν ακόμη και την νοημοσύνη του μέσου λογικού ανθρώπου, αλλά και έμμεσα και τους ίδιους τους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς. Τόνισα με έμφαση ότι τα κωλύματα εντοπιότητας είναι καθαρά ελληνική «πατέντα», και δεν υπάρχουν σε καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, ούτε καν στην Τουρκία.

   Τα κωλύματα εντοπιότητας φτάνουν στο σημείο να ταλαιπωρούν ακόμη και συναδέλφους του δευτέρου βαθμού. Έτσι αν τέκνο εφέτη, εγγραφεί σε δικηγορικό σύλλογο της περιφέρειας του ιδίου εφετείου, τότε ο γονέας αποκτά κώλυμα εντοπιότητας, και πρέπει να μετατεθεί σε άλλη εφετειακή περιφέρεια. Και μιλάμε για συναδέλφους που έχουν ήδη υπερβεί το 50ο ή και 55ο έτος της ηλικίας τους, καί συχνά έχουν εμφανίσει και τα πρώτα προβλήματα υγείας. Αυτά θα πρέπει να σκεφθεί η Πολιτεία, διότι ήδη διανύσαμε το έτος 2015 και βαίνουμε αισίως στο έτος 2016.  Τα κωλύματα εντοπιότητας θα είχαν ίσως νόημα στις κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στην χώρα κατά την δεκαετία του '60 ή του '70, όχι όμως στη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα.

4)   ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

    Ενόψει του νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, αναφέρθηκα επίσης στο ζήτημα της αιτιολογίας των δικαστικών αποφάσεων και ειδικά όσον αφορά τις αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων. Αναφέρθηκα στο γεγονός, ότι σε άλλες χώρες και ειδικά στην Γερμανία, οι αποφάσεις των πολιτικών δικαστηρίων, απαγγέλλονται λίγη ώρα μετά την διαδικασία και δεν δημοσιεύονται απλώς. Ανέφερα εμπειρία μου, όταν δικηγορούσα στην Γερμανία και δίκασα αγωγή χρέους (5000 γερμανικών μάρκων) από πώληση μεταχειρισμένου ΙΧ στο μικρό ειρηνοδικείο της πόλης Bad Dürkheim. Είχαν εισαχθεί προς εκδίκαση 12 υποθέσεις και δικάσθηκαν όλες. Εγώ είχα "ραντεβού" στις 10:15. Στις 12.30, αφού εκδικάσθηκαν και οι υπόλοιπες υποθέσεις, απαγγέλθηκε η απόφαση. Το σκεπτικό γράφηκε από τον Δικαστή λίγες ημέρες μετά. Δεν είναι δυνατόν, ένα Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο μετά από διάσκεψη μιας ώρας να επιβάλλει εξοντωτικές ποινές πολυετούς ή ακόμη και ισόβιας κάθειρξης, και να τις απαγγέλει αμέσως μετά την διαδικασία, και στα πολιτικά δικαστήρια για μια αγωγή χρέους των 5.000 ευρώ να αναμένεται απόφαση από τον διάδικο δυο, τρείς ή και περισσότερους μήνες από την συζήτηση.  Πρόκειται για καθαρή στρέβλωση ή και αγκύλωση.

   Επίσης, θα πρέπει να αναθεωρηθεί και το πλέγμα των διατάξεων που διέπουν την προσωρινή δικαστική προστασία. Και εννοώ τα "ασφαλιστικά μέτρα". Στην Γερμανία η προσωρινή δικαστική προστασία παρέχεται αποκλειστικώς και μόνον με προσωρινή διαταγή (einstweilige Verfügung), μέχρι την εκδίκαση της αγωγής. Έτσι παρέχεται προσωρινή δικαστική προστασία σε σωρεία διαφορών, από οικογενειακές, έως και διαφορές που ανάγονται στο δίκαιο ανταγωνισμού. Ας φανταστούμε μόνον, πόσος χρόνος και πόσες εργατοώρες ακόμη και πόσα χρήματα θα εξοικονομούνταν, εάν υπήρχε ανάλογος θεσμός και στο δικό μας δίκαιο. Θεωρώ ότι τα "ασφαλιστικά μέτρα" είναι καθαρή τροχοπέδη για την ταχύτητα της απονομής της δικαιοσύνης και πολλές φορές συμβάλλουν στην στρεψοδικία ορισμένων κοινωνών του δικαίου. Ας αναλογιστούν μόνον οι συνάδελφοι της "καθημένης" πόσες δίκες ασφαλιστικών μέτρων, ανοίγονται με ένα διαζύγιο κατ' αντιδικία. Έχω την άποψη ότι πρέπει να προχωρήσουμε στην κατάργηση των ασφαλιστικών μέτρων και η προσωρινή δικαστική προστασία να παρέχεται με προσωρινή διαταγή, έως την εκδίκαση της αγωγής.

    Επίσης αναφέρθηκα, και στο ζήτημα της αναθεώρησης της ποινικής προδικασίας, και δη της κατά το δυνατόν σταδιακής κατάργησης των Δικαστικών Συμβουλίων. Δεν είναι δυνατόν να έχω καταχραστεί εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια και να παραπέμπομαι για παράβαση του Ν. 1608/1950 με σύμφωνη γνώμη Προέδρου και Εισαγγελέα Εφετών, και σε άλλες περιπτώσεις να απαιτείται Βούλευμα. Ενόψει ήδη εξαγγελθείσας συνταγματικής αναθεωρήσεως, πιστεύω ότι είναι η κατάλληλη ευκαιρία να τεθεί και το ζήτημα αυτό.

   Κλείνοντας και απευθυνόμενος προς όλα τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, έκανα έκκληση για ενότητα, τονίζοντας, ότι για την επίτευξη και δικαίωση των παγίων και δικαίων αιτημάτων και στόχων μας και την διαφύλαξη του λειτουργήματός μας απαιτούνται τρία πράγματα: 1ον Ενότητα, 2ον Ενότητα, 3ον Ενότητα.

  

Με την ευκαιρία, θα ήθελα να ευχηθώ προς όλους τους συναδέλφους καλές γιορτές, υγεία και ευτυχία για το νέο έτος 2016.

                                                                                                       Δημήτριος Ζιγκόλης