Λίγες παρατηρήσεις για το Σχέδιο Νόμου του Κώδικα Δικαστηρίων και Δικαστικών Λειτουργών.

 

Αυτές τις ημέρες στη Βουλή συζητείται στην αρμόδια επιτροπή το

σχέδιο νομού του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο:

«ΚΩΔΙΚΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ».

Για το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχει χυθεί πολύ μελάνι[1] όλον αυτόν το καιρό. Το παρόν άρθρο έρχεται απλά να προσθέσει – επισημάνει κάποιες επιμέρους πλευρές του σχεδίου. Μερικές από τις παρατηρήσεις έχουν αλιευθεί από τα σχόλια παλαιότερης ανάρτησής που αφορούσε τον ΚΟΔΚΔΛ [2]

 

Άρθρο 2: Ίδρυση, συγχώνευση, κατάργηση, περιφέρεια και έδρα δικαστηρίων

Δεν υπάρχει κάποια ειδική επισήμανση για το συγκεκριμένο άρθρο. Επ’ ευκαιρίας, όμως, του τίτλου του θα πρέπει να διερωτηθούμε γιατί κάποιοι Νομοί έχουν 2 (ή και 3) Πρωτοδικεία, ενώ ο Νομός Ιωαννίνων (για παράδειγμα) ο οποίος διαχρονικά έχει πρόβλημα λόγω των κενών και του όγκου των υποθέσεων, αρκείται σε ένα. Σίγουρα, οι λόγοι που παλιά επέβαλλαν την ύπαρξη περισσότερων του ενός πρωτοδικείου σε έναν Νομό, έχουν εκλείψει. Η διάσπαση ενός δικαστηρίου σε πολλά μικρότερα (όπως εδώ και καιρό συζητείται για το Πρωτοδικείο Αθηνών), σημαίνει απλά ότι μειώνεται ο αριθμός των υπηρετούντων και αυξάνεται ο κίνδυνος ύπαρξης κενών – δυσλειτουργιών σε περίπτωση που κάποιος δικαστής λάβει αναρρωτική άδεια, αποσπασθεί ή παυθεί. Άλλωστε όταν έχουμε 100 δικογραφίες για 10 δικαστές, δηλαδή 10 δικογραφίες/δικαστή, αν δημιουργήσουμε δύο δικαστήρια με 50 δικογραφίες και 5 δικαστές, πάλι το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Η βραδύτητα έκδοσης αποφάσεων στην Αθήνα οφείλεται στη μεγάλη αναλογία υποθέσεων ανά δικαστή. Η ίδια αναλογία θα υπάρξει και αν διασπαστεί το πρωτοδικείο. Ίδια προβλήματα παρουσιάζονται και στην επαρχία ειδικά σε πρωτοδικεία, όπου παρά το μικρό αριθμό υποθέσεων υπάρχει έλλειψη προσωπικού. Αν εφαρμοζόταν το δόγμα «ένα πρωτοδικείο ανά νομό», τότε οι δικαστές δικαστηρίων όπως π.χ. το Γύθειο, τα Καλάβρυτα ή η Κυπαρισσία θα ανακατανέμονταν και θα ανακούφιζαν δικαστήρια ανά την επικράτεια με μεγάλο όγκο δικογραφιών (πχ. στην Αθήνα, τα Ιωάννινα, την Πάτρα, τη Θεσσαλονίκη).

Άρθρο 15 Ολομέλεια

 



Στο άρθρο 15 του Ν. 1756/1988, στην §2 υπάρχει εδάφιο σύμφωνα με το οποίο «Σε περίπτωση που δεν συγκληθεί η ολομέλεια μέσα σε πέντε (5) ημέρες, εκείνος που ζήτησε τη σύγκλησή της έχει δικαίωμα να συγκαλέσει την ολομέλεια με αίτηση που γνωστοποιείται σε όλα τα μέλη.». Αντίστοιχη πρόβλεψη δεν υπάρχει στο σχέδιο νόμου, με κίνδυνο τη δημιουργία αμφιβολίας για το τι πρέπει να γίνει εάν ο προϊστάμενος (έστω και παρανόμως) αρνηθεί να συγκαλέσει την ολομέλεια.

Επίσης θα πρέπει να προβλεφθεί ότι οι συνεδριάσεις των ολομελειών των δικαστηρίων θα μπορούν να διεξάγονται και με τηλεδιάσκεψη.

 

Άρθρο 17 Διεύθυνση δικαστηρίων

 



Θα πρέπει η Ε.Σ.Δι. να διοργανώνει κάθε χρόνο σεμινάρια για το πως διοικείται ένα δικαστήριο και ως αναγκαίο προσόν για όσους καλούνται να ασκήσουν διοίκηση ή να συμμετάσχουν στις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου των τριμελών συμβουλίων, να είναι η κατοχή τίτλου επάρκειας.


Επίσης θα πρέπει να υπάρξει εδάφιο στην §6 σύμφωνα με το οποίο «Μπορούν να είναι υποψήφιοι ως πρόεδροι και ως μέλη συμβουλίων και εφόσον εκλεγούν η ιδιότητά τους αναστέλλεται για όσο χρόνο διαρκεί η διαδικασία των περιπτώσεων α και β και μέχρι να παρέλθει η προθεσμία προσφυγής ή αυτή απορριφθεί για την περίπτωση γ. Με το πέρας της διαδικασίας, εφόσον απαλλαγούν αναλαμβάνουν καθήκοντα, άλλως εκπίπτουν αυτοδίκαια. Για όσο χρόνο τελούν σε αναστολή, εφαρμόζονται οι διατάξεις της §5 για την αναπλήρωση». Νομίζω ότι είναι λογικό να μην αποστερείται κάποιος της δυνατότητας να συμμετάσχει στις εκλογές για τη διοίκηση των δικαστηρίων, απλά και μόνον επειδή εκκρεμεί σε βάρος του μια ποινική ή πειθαρχική διαδικασία (η οποία μπορεί να είναι και εσκεμμένη ώστε να μη συμμετάσχει ο συγκεκριμένος υποψήφιος στις εκλογές). Αν στο τέλος ο υποψήφιος δικαιωθεί τότε θα μπορεί να αναλάβει καθήκοντα άλλως θα εκπίπτει. Διαφορετικά, προσβάλλεται ευθέως το τεκμήριο της αθωότητας, μιας και προκαταβολικά υπολαμβάνεται ότι όποιος κατηγορείται για κάποια πράξη, νομοτελειακά θα τιμωρηθεί και άρα δεν πρέπει να συμμετάσχει στις εκλογές.



Στην §8 θα πρέπει να προβλεφθεί ότι σε περίπτωση μετάθεσης του δικαστή μέσα στο δικαστικό έτος, για τη χρέωσή του στο νέο δικαστήριο θα συνεκτιμάται η χρέωση που είχε στο δικαστήριο από το οποίο μετατίθεται. Για το λόγο αυτό θα πρέπει υπηρεσιακά να αποστέλλεται ο σχετικός πίνακας της χρέωσης του δικαστή στο νέο δικαστήριο. Με άλλα λόγια, ο μετατιθέμενος δικαστής, δεν μπορεί να θεωρείται στο νέο δικαστήριο ως «tabula rasa».

 

Άρθρο 19 Κανονισμοί εσωτερικής υπηρεσίας

 

Εξαιρετική η πρόβλεψη της §5 περ. β, ότι οι υποθέσεις θα βαθμολογούνται υποχρεωτικά από το 1 έως το 5. Με τον τρόπο αυτό θα καταστεί ευκολότερη και δικαιότερη η χρέωση των συναδέλφων, ενώ θα μπορεί αν γίνει σύγκριση και με τους δικαστές άλλων δικαστηρίων.

Έτσι αν ένας δικαστής έχει χρεωθεί με μια ερήμην απόφαση με βαθμό δυσκολίας (1) και μία μέτρια δυσκολίας με βαθμό (3) (ΣΥΝΟΛΟ 4), θα υπολείπεται από το δικαστή που χρεώθηκε μία υπόθεση με βαθμό δυσκολίας 5.

Προσωπικά ήδη εφαρμόζω το συγκεκριμένο σύστημα και το έχω ενσωματώσει σε πρόγραμμα της «Access», με το οποίο κάνω τις χρεώσεις στο πολυμελές. (βλ. φώτο)

  σημείωση: Η αναφορά στην προσωπική εμπειρία γίνεται για να αποδειχθεί το πόσο εφικτό είναι το εγχείρημα και πόσα πλεονεκτήματα έχει.

Άρθρο 20 Κλήρωση των συνθέσεων των ποινικών δικαστηρίων

 

Σοφή η πρόβλεψη ότι η κλήρωση θα μπορεί να γίνεται και με ηλεκτρονικό υπολογιστή. Όποιος έχει μετάσχει σε κλήρωση ξέρει πόσο επίπονη είναι, ειδικά στην Αθήνα, όπου η συνεδρίαση κρατάει έως το απόγευμα. Με ένα ειδικό πρόγραμμα υπολογιστή, μέσα σε λιγότερο από μια ώρα 3 δικαστές, ένας εισαγγελέας και 2 γραμματείς θα έχουν αποδεσμευθεί και θα μπορούν να ασχοληθούν με τα κανονικά καθήκοντά τους.

Άρθρο 22 Δικαστικό κατάστημα, λειτουργία και συνεδριάσεις των δικαστηρίων

 



Ίσως θα έπρεπε το Υπουργείο να σκεφθεί σοβαρά να επεκταθεί η τήβεννος σε όλα τα δικαστήρια. «Η τήβεννος επιφέρει ομοιομορφία στην εικόνα της έδρας, της προσδίδει κύρος και αξιοπρέπεια, ενώ δρα και συμβολικά κατά τη διεξαγωγή της δίκης…. Όσοι έχουν παρακολουθήσει δια ζώσης δίκες στο εξωτερικό θα αντιλήφθηκαν πώς η τήβεννος των δικαστών και των δικηγόρων δημιουργούσε στο ακροατήριο ένα είδος δέους και σεβασμού, ενσαρκώνοντας, τρόπον τινά, την ιδέα της δικαιοσύνης.»[3]

 

Άρθρο 30 Ανακριτές και δικαστές ανηλίκων

 

Θα πρέπει να υπάρξει πρόβλεψη ώστε ο ανακριτής να μπορεί να μετατεθεί, όμως η μετάθεσή του  θα υλοποιείται με την ολοκλήρωση  της θητείας του. Επίσης η λήξη των καθηκόντων των ανακριτών να λαμβάνει χώρα την 15 Σεπτεμβρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνεται η θητεία τους. Με τον τρόπο αυτό θα σταματήσει το φαινόμενο των «διερχομένων» ανακριτών, το οποίο παρουσιάζεται στα περιφερειακά πρωτοδικεία, όπου πολλές φορές σε ένα χρόνο ή και συντομότερα, αντικαθίστανται οι ανακριτές λόγω μετάθεσης του προηγουμένου. Όμως, η ανάκριση απαιτεί χρόνο και αφοσίωση για να αποφέρει καρπούς και να μην «στοκάρει» το γραφείο με παλαιές υποθέσεις. Και είναι αλήθεια ότι μέσα σε ένα χρόνο ο νέος ανακριτής ίσα – ίσα που προλαβαίνει να αντιληφθεί τι συμβαίνει, ειδικά αν είναι νεαρός πρωτοδίκης. Από την άλλη, ο ανακριτής δε θα είναι αδικημένος στις μεταθέσεις και δε θα χάνει τη σειρά του έναντι των νεωτέρων του, αφού θα μπορεί να μετατεθεί, αλλά η μετάθεσή του θα υλοποιείται μόλις τελειώσει η θητεία του. Μέχρι τότε το κενό στο νέο δικαστήριο θα καλυφθεί με απόσπαση, εάν αυτό είναι αναγκαίο.

Άρθρο 44 Κωλύματα διορισμού δικαστικών λειτουργών

Σύμφωνα με το νέο ΠΚ δεν υφίσταται στέρηση πολιτικών δικαιωμάτων αλλά «αποστέρηση θέσεων και αξιωμάτων» (άρθρο 59 ΠΚ). Επομένως, χρήζει διόρθωσης το άρθρο 44 §1 περ. γ του σχ/νομ



Η περ. θ της §1 που αφορά τα «συμβούλια ήθους», θεωρώ ότι είναι απαρχαιωμένη και εν πολλοίς (ας μου επιτραπεί η έκφραση) γραφειοκρατική και γι’ αυτό θα πρέπει να καταργηθεί. Το σχ/νομ, όπως και ο ισχύων ΚΟΔΚΔΛ, απαιτεί τη συγκρότηση συμβουλίων και την εμφάνιση σε αυτά των υποψηφίων για την Ε.Σ.Δι., ώστε να κριθεί το ήθος και ο χαρακτήρας τους. Όμως, με ποια κριτήρια και από ποια αποδεικτικά μέσα το συμβούλιο θα κρίνει μέσα σε 5 λεπτά (τόσος είναι ο μέσος χρόνος εμφάνισης κάθε υποψηφίου) εάν ένα άτομο που δεν το έχει ξαναδεί (ειδικά στην Αθήνα) είναι κατάλληλο για δικαστής;

 

Άρθρο 46 Αναδιορισμός δικαστικών λειτουργών

 



Στο ισχύον άρθρο 39 του Ν. 1756/1988, η προθεσμία για τον αναδιορισμό είναι πενταετής. Με το σχ/νόμ γίνεται τριετής. Ίσως θα έπρεπε να παραμείνει πενταετής, καθώς μερικές φορές οι λόγοι παραίτησης ενός δικαστή οφείλονται σε ασθένειες, για τη θεραπεία των οποίων απαιτείται μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από την τριετία.

 

 

Άρθρο 48 Ασυμβίβαστα δικαστικών λειτουργών

 

Στο άρθρο 41 §2 εδ. τελευταίο του Ν. 1756/1988 προβλέπεται ότι «Ειδικώς στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, δεν μπορεί να μετέχει ως μέλος δικαστικός λειτουργός στο πρόσωπο του οποίου συντρέχει κάποιο από τα κωλύματα των περιπτώσεων α', β' και γ' της παραγράφου 6 του άρθρου 15. Εφόσον, στις ανωτέρω επιτροπές, δεν συμμετέχει δικαστικός λειτουργός με το βαθμό του Προέδρου ή Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου ή αντίστοιχο, ως Πρόεδρος της επιτροπής μπορεί να ορίζεται μέλος το οποίο δεν έχει τη δικαστική ιδιότητα.». (όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 33§7 Ν. 4509/2017 (ΦΕΚ Α 201/22-12-2017)).

Η πρόβλεψη αυτή λείπει από το σχ/νομ. Δηλαδή, κάποιος δε θα μπορεί να μετάσχει στις εκλογές για τη διοίκηση του δικαστηρίου, διότι διώκεται πειθαρχικά, αλλά θα μπορεί να μετάσχει σε νομοπαρασκευαστικές επιτροπές.

Επίσης θα πρέπει να προβλεφθεί ως κώλυμα συμμετοχής, η ύπαρξη αδικαιολόγητης εκκρεμότητας δικογραφιών.

Άρθρο 49 Κωλύματα εντοπιότητας δικαστικών λειτουργών

 

Μια παρατήρηση. Από τα κωλύματα εξαιρούνται τα δικαστήρια των πόλεων Αθηνών, Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Πατρών, Λάρισας, Βόλου, Ηρακλείου, Ιωαννίνων, Τρικάλων, Χαλκίδας, Σερρών, Αλεξανδρούπολης, Ξάνθης, Κατερίνης, Καλαμάτας, Καβάλας, Χανίων, Λαμίας, Αγρινίου, Κομοτηνής, Μυτιλήνης, Κέρκυρας, Ρόδου και Κοζάνης.

Εύλογο ερώτημα: γιατί εξαιρείται η Δράμα, η Βέροια, η Καρδίτσα, η Τρίπολη, το Ρέθυμνο, η Πτολεμαΐδα, που έχουν μεγαλύτερο πληθυσμό από την Κέρκυρα η οποία δεν εξαιρείται;

 

Άρθρο 50 Μισθός – Ημερήσια αποζημίωση – Οδοιπορικά έξοδα δικαστικών λειτουργών

«4. Στην περίπτωση της προηγούμενης παραγράφου, ο μισθός περικόπτεται με πράξη του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διεύθυνσης ή του δικαστικού λειτουργού που διευθύνει το δικαστήριο ή την εισαγγελία ή τη Γενική Επιτροπεία της Επικρατείας των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων ή με πράξη του προέδρου του τριμελούς συμβουλίου διεύθυνσης ή του δικαστικού λειτουργού που διευθύνει το αμέσως ανώτερο δικαστήριο ή εισαγγελία.»

Η περικοπή του μισθού αποτελεί ξεκάθαρα πειθαρχική ποινή και επομένως μπορεί να επιβληθεί μόνον όπως ορίζει το άρθρο 91 του Συντάγματος και όχι με απλή πράξη του διευθύνοντος το δικαστήριο.

 

Άρθρο 55 Εκπαιδευτικές άδειες δικαστικών λειτουργών στην αλλοδαπή και την ημεδαπή

 

Θα πρέπει να προβλεφθεί κώλυμα για όσους έχουν αδικαιολόγητη καθυστέρηση στην έκδοση αποφάσεων

 

 

Άρθρο 66 Βαθμοί ιεραρχίας - Αντιστοιχία – Προβάδισμα δικαστικών λειτουργών

 

 

§ 4 « Στις επίσημες τελετές ή εορτές καλούνται, ως εκπρόσωποι της δικαστικής εξουσίας:..»

 

Αυτή καθ’ αυτή η παράγραφος δεν έχει κανένα πρόβλημα. Αποτελεί, όμως, αφορμή για να ξαναδούμε το ζήτημα της θέσης που επιφυλάσσεται στη δικαστική εξουσία στις επίσημες τελετές. Παλαιότερα ίσχυε η Υ.Α. 52749 (ΦΕΚ Β 1488/6.10.2006) και πλέον η Υ.Α. 76632 (ΦΕΚ B 4961/2021). Με δεδομένη τη διάκριση των εξουσιών σύμφωνα με το άρθρο 26 του Συντάγματος, θα ανέμενε κανείς ότι ο εκπρόσωπος της δικαστικής εξουσίας θα τοποθετείτο αμέσως μετά τον Πρόεδρο της Βουλής.

Δηλαδή η σειρά του προβαδίσματος θα έπρεπε να είναι:

1) Πρόεδρος της Δημοκρατίας

2) Πρωθυπουργός (εκτελεστική εξουσία)

3) Πρόεδρος της Βουλής (νομοθετική εξουσία)

4) Πρόεδρος του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου, αρ. 100 Συντ. (δικαστική εξουσία)

 

Αντ’ αυτού η δικαστική εξουσία τοποθετείται στη 16η θέση.

 

 

Άρθρο 89 Προαγωγές λοιπών δικαστικών λειτουργών πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης

 

Στην §7 προβλέπεται «7. Οι προαγωγές των παρ. 1-6 διενεργούνται μόνο εφόσον οι υπό προαγωγή δικαστικοί λειτουργοί έχουν ολοκληρώσει την παρακολούθηση των υποχρεωτικών προγραμμάτων επιμόρφωσης της παρ. 2 του άρθρου 40 του ν. 4871/2021.»

Δε θα σχολιάσω το αν η συγκεκριμένη διάταξη είναι σωστή ή όχι. Θα σχολιάσω την εξαγγελία ότι «η έναρξη ισχύος των διατάξεων που προβλέπουν την υποχρεωτική παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων, ως προϋπόθεση για την προαγωγή, ορίζεται στις 16.9.2026.»[4]. Τελικά η παρακολούθηση των σεμιναρίων είναι χρήσιμη για τους δικαστικούς και πρέπει να αποτελεί προαπαιτούμενο για την προαγωγή τους; Αν η απάντηση είναι «ΝΑΙ», τότε η συγκεκριμένη διάταξη πρέπει να ισχύσει από…. χθες με αναδρομική ισχύ. Η πρόβλεψη ότι η διάταξη θα ισχύσει μετά από 4 έτη μάλλον οδηγεί στο αντίθετο συμπέρασμα. Διότι οι  μεταβατικές περιόδοι, έχουν σημασία για  εκείνα τα νομοθετήματα που εκ της φύσης τους θα προκαλέσουν μεγάλη «αναστάτωση» και επομένως απαιτείται ένα εύλογο χρονικό διάστημα προσαρμογής. Οι «κοσμοϊστορικές» αλλαγές του Ν. 4335/2015, προβλεπόταν ότι θα ισχύσουν μετά από 6 μήνες. Και το ερώτημα είναι εύλογο. Όταν ένα τόσο σοβαρό νομοθέτημα όπως ο Ν. 4335/2015 έχει περίοδο προσαρμογής μόλις 6 μήνες, γιατί μια διάταξη παρακολούθησης ημερίδων ή διημερίδων (η οποία μάλιστα είναι τόσο σοβαρή ώστε λαμβάνεται υπόψη για την προαγωγή του δικαστή) πρέπει να ισχύσει μετά από 4 έτη;

 

Σύμφωνα με την §8 του ιδίου άρθρο « Σε αρεοπαγίτη προάγεται πρόεδρος εφετών ή εφέτης, με επτά (7) τουλάχιστον έτη υπηρεσίας στον βαθμό του εφέτη και συνολική πραγματική δικαστική υπηρεσία είκοσι έξι (26) τουλάχιστον ετών, ύστερα από αίτησή του.». Δηλαδή ένας εφέτης θα μπορεί να γίνει αρεοπαγίτης, χωρίς να γίνει πρόεδρος εφετών. Αν ρωτήσουμε οποιονδήποτε δικαστή ή δικηγόρο (ιδίως «βετεράνο») θα μας επιβεβαιώσει ότι οι «βουτιές» στην επετηρίδα, ΠΑΝΤΑ δημιουργούσαν προβλήματα που άπτονται άμεσα με την λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστικών. Βέβαια σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση η διάταξη προβλέφθηκε «διότι τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αδυναμία κάλυψης των διαθέσιμων θέσεων αρεοπαγιτών λόγω της απροθυμίας των Προέδρων Εφετών καθώς και περιορισμένη χρονικά παραμονή των προαχθέντων στο ανώτατο δικαστήριο λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας, γεγονός που, ελαχιστοποιεί χρονικά και την παραμονή των επιλεγέντων στην ηγεσία της πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης, με αποτέλεσμα να μην έχουν το χρονικό περιθώριο για να ασκήσουν αποτελεσματικά το δικαιοδοτικό έργο τους και, κυρίως, τον ρόλο τους στη διοίκηση της πολιτικής – ποινικής δικαιοσύνης.». Άρα, για να είναι συνεπές το σχ/νόμου με την αιτιολογική έκθεση θα πρέπει η διάταξη να έχει την ακόλουθη μορφή: «Σε αρεοπαγίτη προάγεται πρόεδρος εφετών ύστερα από αίτησή του. Εφόσον δεν μπορούν να συμπληρωθούν οι θέσεις από τους υφιστάμενους προέδρους εφετών τότε μπορεί κατ’ εξαίρεση να γίνει εφέτης, με επτά (7) τουλάχιστον έτη υπηρεσίας στον βαθμό του εφέτη και συνολική πραγματική δικαστική υπηρεσία είκοσι έξι (26) τουλάχιστον ετών».

 

Άρθρο 91 Συγκρότηση Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης, αρμοδιότητα, λειτουργία

 

Στα ex officio μέλη θα πρέπει να προστεθεί και ο Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επιθεώρησης, ως ο άμεσα επιβλέπων τους κρινόμενους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς

 

 

Άρθρο 93 Συμβούλιο, όργανα και διαδικασία επιθεώρησης των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων και των δικαστικών λειτουργών

 Στην §5 ως κώλυμα θα πρέπει να προβλεφθεί και η ιδιότητα του μέλους του Δ.Σ. (τακτικού ή αναπληρωματικού) της οικείας ένωσης δικαστών κατά την τελευταία διετία. Επίσης επιθεωρητής δεν θα μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για να μετάσχει στις αρχαιρεσίες της ένωσης.

 

 

Άρθρο 99 Επιμόρφωση επιθεωρητών

Σύμφωνα με το άρθρο «Πριν από την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, τα μέλη των Συμβουλίων Επιθεώρησης και οι επιθεωρητές παρακολουθούν υποχρεωτικά έκτακτα προγράμματα επιμόρφωσης που διοργανώνονται από την ΕΣΔι. Τα προγράμματα του προηγούμενου εδαφίου διενεργούνται με απόφαση του Γενικού Διευθυντή της ΕΣΔι και χρηματοδοτούνται από τον κρατικό προϋπολογισμό μέσω του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται αναλόγως η περ. δ’ του άρθρου 7, η περ. θ’ της παρ. 1 του άρθρου 12 και τα άρθρα 44 έως 46 του ν. 4871/2021.», Επειδή έχουν δημιουργηθεί παρεξηγήσεις, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση «Στα προγράμματα αυτά, οι εκπαιδευτές, οι οποίοι κατά βάση είναι εν ενεργεία ή επί τιμή ανώτατοι δικαστικοί λειτουργοί, μεταλαμπαδεύουν την εμπειρία τους, τη νομολογία των δικαστικών συμβουλίων σχετικά με την επιθεώρηση, την εφαρμογή των κριτηρίων προαγωγής καθώς και τις βέλτιστες πρακτικές επιθεώρησης στους επιμορφούμενους, ώστε οι τελευταίοι να έχουν στη διάθεσή τους, μαζί με το ενιαίο πλαίσιο οδηγιών, πρακτικών και κατευθύνσεων του άρθρου 104, ένα ισχυρό οπλοστάσιο προκειμένου να ανταποκριθούν με επιτυχία στο ρόλο τους». Δηλαδή, η επιμόρφωση θα αφορά (και πολύ σωστά) πρακτικά ζητήματα σχετικά με την επιθεώρηση, προκειμένου ο επιθεωρητής να είναι έτοιμος να αναλάβει από την πρώτη στιγμή τα καθήκοντά του.

 

Άρθρο 101 Εκθέσεις επιθεώρησης

 

Άριστα προβλέπεται ότι η επίδοση της έκθεσης να γίνεται και ηλεκτρονικά

 

 

Άρθρο 102 Κριτήρια επιθεώρησης

 

Στην § 4 προβλέπεται ως κριτήριο για την αξιολόγηση του δικαστικού «εα) η ποιότητα του έργου τους (επεξεργασία του νομικού και πραγματικού μέρους κάθε υποθέσεως, συνεκτιμωμένης της τυχόν αναίρεσης ή εξαφάνισης αποφάσεων που συνέταξαν οι επιθεωρούμενοι κατά το επιθεωρούμενο χρονικό διάστημα).

Ήδη η §4 προβλέπει ότι συνεκτιμάται η επιστημονική κατάρτιση (β) και η κρίση, αντίληψη. Επομένως, ποιος ο λόγος να συνεκτιμάται επιπλέον η εξαφάνιση ή αναίρεση μιας απόφασης;

Αντί άλλων ας θυμηθούμε την περίφημη ΟλΑΠ 11/2001 για το άρθρο 25 του Ν. 2721/1999, που αφορούσε τις αγροτικές κινητοποιήσεις, στην οποία μειοψήφησαν 19 δικαστές. Μεταξύ αυτών ο Πρόεδρος, κάποιοι Αντιπρόεδροι καθώς και μερικοί Αρεοπαγίτες που ακολούθως έγιναν Αντιπρόεδροι και ένας εξ αυτών Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Αν είχαν κρίνει πρωτοδίκως ή κατ’ έφεση την υπόθεση, η απόφασή τους θα είχε αναιρεθεί. Αυτό σημαίνει ότι δε θα έπρεπε να ανέλθουν στον Άρειο Πάγο; (αντίστοιχο παράδειγμα είναι και οι ΟλΑΠ 18/2004, ΟλΑΠ 30/2003 και ΟλΑΠ ποιν 29/2007 για τον εξ αναγωγής κομιστή της επιταγής).



Στην §5 προβλέπεται η κλίμακα αξιολόγησης του δικαστικού, η οποία είναι ίδια όπως παλιά. Θεωρώ ότι η κλίμακα θα έπρεπε να είναι αριθμητική από το 1 (ανεπαρκής) έως το 6. Η βαθμολογία κάθε χρονιά θα αθροίζεται με τις προηγούμενες και θα εξάγεται ο μέσος όρος όλων των ετών. Για παράδειγμα ένας δικαστής έλαβε 5 την πρώτη χρονιά, 4 τη δεύτερη και 3 την τρίτη. Έχει μ.ο. 4 ((5+4+3)/ 3 έτη). Έτσι ο επιθεωρητής θα μπορεί να βλέπει διαχρονικά την επίδοση του επιθεωρούμενου, τόσο ως μέσο όρο όσο και από χρονιά σε χρονιά. Στο ανωτέρω παράδειγμα, ο επιθεωρητής έχει μπροστά του ένα δικαστή με καλό μέσο όρο, που όμως από χρονιά σε χρονιά φθίνει η απόδοσή του.

Άρθρο 111 Πειθαρχικές ποινές σε δικαστικούς λειτουργούς

Πριν την οριστική παύση θα πρέπει να προστεθεί «δ) ο υποβιβασμός της αρχαιότητας (όχι του βαθμού)».

Η ποινή αύτη αφενός είναι ευνοϊκή για τον ελεγχόμενο καθώς δεν παύεται οριστικά και αφετέρου έχει άμεσο αντίκτυπο σε σχέση με τους υπολοίπους ομοιόβαθμους συναδέλφους του που δεν έχουν τιμωρηθεί

 

 

Άρθρο 126 Άσκηση δημόσιας υπηρεσίας διοικητικής φύσεως

 

Η αρχική πρόθεση του Υπουργείου Δικαιοσύνης ήταν να καταργηθεί η δυνατότητα στους απολυόμενους δικαστές να διοριστούν στο Δημόσιο (άρθρο 108 §1 εδ. τελευταίου τον Ν. 1756/1988). Τελικά η διάταξη διατηρήθηκε (ΟΡΘΑ) στο σχ/νομ. Μια πρώτη αντίδραση θα ήταν «γιατί ο ανεπαρκής να μπορεί να διοριστεί στο Δημόσιο;». Όμως, η διάταξη αυτή δεν υπάρχει μόνον για τον κρινόμενο αλλά και για τον …. κριτή του. Ας μην ξεχνάμε ότι τα πειθαρχικά συμβούλια απαρτίζονται από ανθρώπους. Δικαστές μεν, αλλά άνθρωπους. Σκεφθείτε, λοιπόν, αυτόν τον άνθρωπο να πρέπει να αποφασίσει την αποπομπή κάποιου ο οποίος είναι 50 ετών, έχει οικογένεια και υποχρεώσεις. Η απάλειψη της ανωτέρω διάταξης πιθανόν να είχε αντίθετα αποτελέσματα, από αυτά που προσδοκά το Υπουργείο για κάθαρση της δικαιοσύνης από τους ανεπαρκείς…

 

 

Ιωάννης Χήνος

 

Πρόεδρος Πρωτοδικών

 

 

 

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ:

Επιτρέπονται τα νομικά σχόλια (έστω και ανώνυμα)

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση, με αναφορά στην πηγή

 

---

[1] Βλ. μεταξύ άλλων:

1.        Οι προτάσεις της ΕΔΕ για τον ΚΟΔΚΔΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/05/blog-post_88.html),

2.        ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΑ ΠΟΛΙΤΗ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/05/blog-post_39.html)

3.        Οι προτάσεις της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων στην δημόσια διαβούλευση για τον ΚΟΔΚΔΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/05/blog-post_35.html)

4.        ΕΕΕ: παρατηρήσεις – προτάσεις της επί του σχεδίου του ΚΟΔΚΣΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/04/blog-post_49.html)

5.        ΕνΔΕ: ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ- Τα αποτελέσματα της συνάντησης με τον Υπουργό Δικαιοσύνης για τον ΚΟΔΚΔΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/04/blog-post_9.html)

6.        Επισημάνσεις Προέδρου Εφετών Θεσσαλονίκης Χρήστου Νάστα επί του σχεδίου νόμου για τον ΚΟΔΚΚΔΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/03/blog-post_45.html)

7.        Ο ΚΟΔΚΚΔΛ και η λειτουργική ανεξαρτησία του Δικαστή

(http://dikastis.blogspot.com/2022/04/blog-post_31.html)

8.        ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΝΕΟ ΚΟΔΚΚΔΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/03/blog-post_23.html)

9.        ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΕΕ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΤΟΥ Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.

(http://dikastis.blogspot.com/2022/03/blog-post_40.html)

10.     ΕνΔΕ: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΗΣ 15ης Μαρτίου 2022 - θέσεις ΕνΔΕ επί του ΣχΝ για τις αλλαγές στον ΚΟΔΔΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/03/15-2022.html)

11.     ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΚΩΔΙΚΑΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ»

(http://dikastis.blogspot.com/2022/03/blog-post_49.html)

12.     ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ

( http://dikastis.blogspot.com/2022/03/blog-post_32.html)

[2] ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟΨΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ Ν. 1756/1988 – ΚΟΔΚΔΛ

http://dikastis.blogspot.com/2020/05/17561988.html

 

[3] Αντί άλλων βλ. άρθρο «ΤΗΒΕΝΝΟΣ – ΓΙΑΤΙ ΟΧΙ;» με σχετικά σχόλια και δημοσκόπηση

http://dikastis.blogspot.com/2011/02/blog-post_13.html

 

[4] ΕνΔΕ: ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ- Τα αποτελέσματα της συνάντησης με τον Υπουργό Δικαιοσύνης για τον ΚΟΔΚΔΛ

(http://dikastis.blogspot.com/2022/04/blog-post_9.html)