Σκόπιμη η καθιέρωση διαδικτυακής ψηφοφορίας στις συνελεύσεις της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων

Σκόπιμη η καθιέρωση διαδικτυακής ψηφοφορίας στις συνελεύσεις

της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων

Αφετηρία του προβληματισμού για τη σύνταξη αυτού του κειμένου είναι η διαπίστωση ότι ο συντριπτικά μεγαλύτερος αριθμός των μελών της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων δεν συμμετέχει στις γενικές συνελεύσεις της ένωσης, ακόμη και όταν πρόκειται για κρίσιμα ζητήματα, όπως αυτό της διακοπής των συνεδριάσεων ως διαμαρτυρίας για τις σχεδιαζόμενες μισθολογικές μεταβολές.

Ορισμένοι προτιμούν να ξεκουραστούν την ημέρα που διεξάγεται η συνέλευση, κάποιοι αξιοποιούν το χρόνο της συνέλευσης καθώς και αυτόν που θα δαπανούσαν στη μετακίνηση, για να γράψουν αποφάσεις, και άλλοι, ιδίως από νησιά ή από πόλεις στις άκρες της χώρας, του γράφοντος περιλαμβανομένου, αποθαρρύνονται από τη μεγάλη απόσταση. Εν πάση περιπτώσει για διάφορους λόγους στις συνελεύσεις δεν προσέρχονται πάντοτε όσοι θα έπρεπε. Αυτό συμβαίνει στις συνελεύσεις πολλών σωματείων, επαγγελματικών και επιστημονικών ενώσεων κλπ και παρ’ όλο που δεν είναι επιθυμητό, είναι εν μέρει αναμενόμενο και ανθρωπίνως κατανοητό.

Η επί μακρό χρόνο μεγάλη αποχή από τις εργασίες των συνελεύσεων, ακόμη και αν δεν τίθεται ζήτημα απαρτίας, σταδιακά αποδυναμώνει την ουσιαστική ισχύ των αποφάσεων που λαμβάνουν. Αυτό συμβαίνει επειδή πολλοί από όσους δεν συμμετέχουν στις συνελεύσεις βαθμιαία αποξενώνονται από το θεσμό και όταν διαφωνούν με τις λαμβανόμενες αποφάσεις, θεωρούν ότι δεν δεσμεύονται ηθικά από αυτές, επειδή δεν έλαβαν μέρος στη λήψη τους. Βεβαίως, για τη μη συμμετοχή τους ευθύνονται οι ίδιοι αλλά αυτός ο ψυχολογικός μηχανισμός δεν παύει να λειτουργεί και ανεπαίσθητα απαξιώνεται στη συνείδησή μας η ισχύς των αποφάσεων της συνέλευσης, οι οποίες εξ άλλου δεν είναι αναγκαστικού χαρακτήρα. Είναι χαρακτηριστικό ένα σχόλιο που διάβασα σε αυτό το ιστολόγιο μετά από τη λήψη της απόφασης της συνέλευσης της Ε.Δ.Ε. για διακοπή των συνεδριάσεων στις 10.00 π.μ. Ο σχολιαστής διερωτήθηκε δημοσίως: «Αυτή η απόφαση δεσμεύει τους διακόσιους που την ψήφισαν ή τους δυόμισι χιλιάδες που δεν την ψήφισαν;».

Επειδή η συμμετοχή στη λειτουργία των θεσμών παραμένει πάντοτε το ζητούμενο και επειδή σήμερα η τεχνολογική πρόοδος επιτρέπει την εξ αποστάσεως συμμετοχή, σκόπιμο θα ήταν να εξεταστεί η δυνατότητα συμμετοχής των μελών της Ε.Δ.Ε στις ψηφοφορίες των συνελεύσεων μέσω του διαδικτύου. Η τεχνογνωσία για τη δημιουργία και υποστήριξη του σχετικού συστήματος δεν είναι άγνωστη στη χώρα μας και δεν είναι του παρόντος να περιγραφεί αναλυτικά η αλληλουχία των ενεργειών που πρέπει να γίνουν αρχικά και να εκτελούνται έπειτα, ώστε να συλλέγονται μέσω του διαδικτύου οι ψήφοι εκατοντάδων ή και περισσότερων δικαστών και εισαγγελέων που δεν μπορούν ή δεν επιθυμούν να παρευρεθούν στη συνέλευση. Σε αδρές γραμμές η ιδέα αυτή θα μπορούσε να υλοποιηθεί με τη χορήγηση κωδικού αριθμού σε όλα τα μέλη ή σε όσα το ζητήσουν, με τη χρήση του οποίου θα εισέρχονται στη σχετική ιστοσελίδα που θα δημιουργηθεί και θα ψηφίζουν υπέρ ή κατά της υπό κρίση πρότασης. Είναι εφικτό να εμφανίζεται ή να αποκρύπτεται η ταυτότητα του συμμετέχοντος, αναλόγως, εάν μία ψηφοφορία διεξαχθεί ως ονομαστική ή όχι. Ασφαλώς, η ηλεκτρονική ψηφοφορία θα διεξάγεται μετά το πέρας της συζήτησης στον πραγματικό χώρο της συνέλευσης, π.χ. στο αμφιθέατρο του Εφετείου Αθηνών και κατά το δυνατόν ταυτόχρονα με την ψηφοφορία που θα διεξάγεται στο χώρο αυτό. Έτσι, μόλις τελειώνει η συζήτηση και τίθεται προς ψηφοφορία η υπό κρίση πρόταση, θα ενεργοποιείται η δυνατότητα της ηλεκτρονικής ψήφου, η οποία θα διαρκεί για ορισμένο χρόνο, π.χ. τριάντα λεπτά ή μία ώρα. Η ευθύνη παρακολούθησης του χρόνου αυτού θα βαρύνει αυτούς που θα επιθυμούν να λάβουν μέρος στην ηλεκτρονική ψηφοφορία. Εν τω μεταξύ θα έχει διεξαχθεί και η ψηφοφορία στον πραγματικό χώρο και τα αποτελέσματα των δύο ψηφοφοριών θα αθροίζονται και θα ανακοινώνεται η απόφαση των μελών της συνέλευσης. Ενδεχομένως να πρέπει να προηγηθεί τροποποίηση του καταστατικού της Ε.Δ.Ε. με σκοπό την κάλυψη του προτεινόμενου τρόπου της ψηφοφορίας αλλά αυτό δεν είναι ανυπέρβλητο εμπόδιο. Για την πληρότητα της διαδικασίας θα μπορούσε να προστεθεί η δυνατότητα να αναρτούν στην ιστοσελίδα αυτή το κείμενο της ομιλίας τους, όσοι από τους ομιλητές της συνέλευσης το έχουν σε γραπτή μορφή.

Ίσως προβάλουν ορισμένοι την επιφύλαξη ότι δεν πρέπει να επιτραπεί από άποψη σοβαρότητας της διαδικασίας να διεξάγεται μία ψηφοφορία με διττό τρόπο, δηλαδή με φυσική και διαδικτυακή συμμετοχή, και μάλιστα από διαφορετικούς τόπους. Η επιφύλαξη αυτή δεν είναι βάσιμη, αν αναλογισθούμε τον τρόπο διεξαγωγής των αρχαιρεσιών της Ε.Δ.Ε., οι οποίες διεξάγονται σε πολλούς διαφορετικούς τόπους και μάλιστα σε δύο διαφορετικές ημέρες, π.χ. την τελευταία φορά διεξήχθησαν την 27.5.2012 στα δικαστήρια όλης της χώρας πλην των πρωτοδικείων Αθηνών και Πειραιώς, στα οποία διεξήχθησαν την 3.6.2012. Δηλαδή, η Ε.Δ.Ε. είναι εξοικειωμένη με την έννοια της διασπασμένης τοπικά και χρονικά ψηφοφορίας και δεν θα είναι από καμία άποψη ανακόλουθη, εάν καινοτομήσει προσφέροντας τη δυνατότητα συμμετοχής στις ψηφοφορίες των συνελεύσεών της σε όσα μέλη της δεν είναι φυσικώς παρόντα στο χώρο των συνελεύσεων, τα οποία είναι άλλωστε τα συντριπτικά περισσότερα.

Η αντίρρηση, η οποία επίσης είναι πιθανό να προβληθεί, ότι με τον τρόπο αυτό θα αποδυναμωθεί ο θεσμός της συνέλευσης, επειδή η προτεινόμενη δυνατότητα θα λειτουργήσει ως αντικίνητρο για τη φυσική παρουσία σε αυτή, επίσης δεν είναι βάσιμη για δύο λόγους. Αφ’ ενός όσοι επιθυμούν να λάβουν ενεργά μέρος και να βιώσουν το κλίμα της συνέλευσης θα συνεχίσουν να πηγαίνουν στο χώρο διεξαγωγής της συνέλευσης, διότι ως γνωστό η εμπειρία της φυσικής συμμετοχής σε μία διαδικασία δεν υποκαθίσταται πλήρως από τη δυνατότητα της εξ αποστάσεως παρακολούθησης και έκφρασης γνώμης ή ψήφου. Αφ’ ετέρου η δυνατότητα ψήφου πολύ περισσότερων μελών θα ενδυναμώσει την ηθική ισχύ των αποφάσεων της Ε.Δ.Ε., διότι θα πρόκειται για αποφάσεις μεγάλου αριθμού και όχι ενός μικρού μέρους των μελών της.

   Το ταραγμένο κλίμα αυτής της περιόδου και η αφιέρωση όλων των δυνάμεων της διοίκησης της Ε.Δ.Ε. στην αντιμετώπιση των σχεδιαζόμενων μισθολογικών μεταβολών μάλλον δεν αφήνει προς το παρόν περιθώρια δράσης προς την προτεινόμενη κατεύθυνση. Όταν όμως καταλαγιάσει το κλίμα ασχέτως της έκβασης της τρέχουσας κινητοποίησης, θεωρώ ότι η διεύρυνση της συμμετοχής στις συνελεύσεις της Ε.Δ.Ε. μέσω του διαδικτύου πρέπει να συμπεριληφθεί στις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν.

Γιώργος Πλαγάκος

Πρωτοδίκης