ΣτΕ Γ Τμήμα 451/2021 Πρόσληψη στην Πυροσβεστική προσώπου που έθεσε τη ζωή του σε κίνδυνο προς διάσωση κινδυνευόντων πολιτών.

Πρόσληψη στην Πυροσβεστική προσώπου που έθεσε τη ζωή του σε κίνδυνο προς διάσωση κινδυνευόντων πολιτών.

ΣτΕ Γ Τμήμα 451/2021

Πρόεδρος : Γ. Τσιμέκας, Αντιπρόεδρος

Εισηγητής: Ε. Αργυρός, Πάρεδρος

 

Με την 451/2021 απόφαση του Γ΄ Τμήματος  του Συμβουλίου της Επικρατείας έγινε δεκτή έφεση  κατά απόφασης διοικητικού εφετείου και, στη συνέχεια, ακυρώθηκε πράξη του Αρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος, με την οποία είχε απορριφθεί αίτηση του εκκαλούντος να προσληφθεί  ως πολιτικός υπάλληλος στο Πυροσβεστικό Σώμα με βάση την ειδική διάταξη του άρθρου 4 του ν. 2840/2000, άλλως να εισαχθεί χωρίς εξετάσεις στη Σχολή Πυροσβεστών με βάση την ειδική διάταξη του άρθρου 31 του ν. 2800/2000, λόγω έκθεσης της ζωής του σε κίνδυνο προς διάσωση άλλου προσώπου.

 

Το Δικαστήριο δέχθηκε, ειδικότερα, ότι με τις ανωτέρω διατάξεις ο νομοθέτης αποβλέπει στην ανταμοιβή της γενναιοφροσύνης και προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο του εξαιρετικού εκείνου πολίτη ο οποίος, αποδεδειγμένα και με τη θέλησή του, εκθέτει τη ζωή του σε άμεσο και προφανή κίνδυνο συμμετέχοντας ενεργά σε επιχείρηση του Πυροσβεστικού Σώματος προς διάσωση κινδυνευόντων προσώπων. Η προϋπόθεση αυτή - της διακινδύνευσης της ζωής - η οποία κατά τις ίδιες διατάξεις αποδεικνύεται με διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης από τις αρμόδιες αρχές, αποτελεί απαραίτητο όρο (condition sine qua non) για την εφαρμογή των εν λόγω διατάξεων. Προβλέπουν δε, η πρώτη από τις διατάξεις αυτές (άρθρο 31 του ν. 2800/2000) την εισαγωγή του ανωτέρω πολίτη στη Σχολή Πυροσβεστών χωρίς εξετάσεις και καθ’ υπέρβαση του αριθμού των εισακτέων και η δεύτερη (άρθρο 4 του ν. 2840/2000) - εάν αυτός δεν κατέχει τα προβλεπόμενα από τις οικείες διατάξεις προσόντα για την εισαγωγή στη Σχολή Πυροσβεστών - την πρόσληψη ή τον διορισμό του  στο Πυροσβεστικό Σώμα κατ’ εξαίρεση των ισχυουσών διατάξεων, ήτοι χωρίς διενέργεια διαγωνισμού, επιφυλασσομένων των διατάξεων περί κωλυμάτων διορισμού. Οι ανωτέρω διατάξεις, οι οποίες αποβλέπουν περαιτέρω και στην κοινωνική ευαισθητοποίηση των πολιτών και την καλλιέργεια κλίματος αυταπάρνησης και φιλαλληλίας, υπηρετούν, εξάλλου, και τον σκοπό της αξιοποίησης από το Πυροσβεστικό Σώμα, προς όφελος του δημοσίου συμφέροντος, των ιδιαίτερων ηθικών και ψυχικών προσόντων των πολιτών εκείνων οι οποίοι με αυτοθυσία εξέθεσαν τη ζωή τους σε κίνδυνο, συμβάλλοντας αποφασιστικά στην εκπλήρωση της αποστολής του Πυροσβεστικού Σώματος. Υπό τα δεδομένα αυτά, το Δικαστήριο έκρινε ότι η κατ’ εξαίρεση των ισχυουσών διατάξεων εισαγωγή στη Σχολή Πυροσβεστών σύμφωνα με το άρθρο 31 του ν. 2800/2000 ή - σε περίπτωση έλλειψης των σχετικών προς τούτο προσόντων - ο διορισμός σε θέση πολιτικού υπαλλήλου ή η πρόσληψη με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου σύμφωνα με το άρθρο 4 του ν. 2840/2000 των προσώπων αυτών, κατόπιν διαπίστωσης από τη Διοίκηση, με τη διενέργεια ένορκης διοικητικής εξέτασης, ότι συνέτρεξαν οι ανωτέρω οριζόμενες στις διατάξεις αυτές προϋποθέσεις, δεν παραβιάζει τις αρχές της ισότητας και της αξιοκρατίας έναντι των λοιπών πολιτών, καθόσον δικαιολογείται ως εκ της αυτοθυσίας, την οποία, καθ’ υπέρβαση του απαιτούμενου από την Πολιτεία χρέους κοινωνικής και εθνικής αλληλεγγύης κατά την παρ. 4 του άρθρου 25 του Συντάγματος, επέδειξαν τα εν λόγω πρόσωπα, εκθέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο χάριν της προστασίας της ζωής κινδυνεύοντος συμπολίτη τους . Περαιτέρω, δέχθηκε ότι οι ανωτέρω διατάξεις δεν αντίκεινται ούτε στο άρθρο 103 του Συντάγματος, κατά το μέρος που ορίζουν την κατ’ εξαίρεση από την κείμενη περί ΑΣΕΠ νομοθεσία, διαδικασία εισαγωγής στο Πυροσβεστικό Σώμα. Τούτο δε, διότι οι διατάξεις αυτές προϋφίσταντο της συνταγματικής αναθεώρησης του 2001, διατηρήθηκαν δε σε ισχύ, με ήσσονος σημασίας μεταβολές του περιεχομένου τους (θέσπιση ανατρεπτικής προθεσμίας προς άσκηση του δικαιώματος) και μετά την ως άνω αναθεώρηση, ως επέκταση του προηγουμένου της αναθεώρησης καθεστώτος. Μειοψήφησε μία Σύμβουλος ως προς τη συνταγματικότητα της δεύτερης από τις ανωτέρω διατάξεις (του άρθρου 4 του ν. 2840/2000), η οποία διατύπωσε τη γνώμη, στην οποία προσχώρησαν και οι δύο Πάρεδροι της συνθέσεως, ότι η διάταξη αυτή με την οποία επιτρέπεται, υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις, ο απευθείας διορισμός προσώπων σε θέση πολιτικού υπαλλήλου ή η πρόσληψή τους με σχέση ιδιωτικού δικαίου στο Πυροσβεστικό Σώμα χωρίς τη διενέργεια διαγωνισμού, εισάγει αδικαιολόγητη διάκριση υπέρ των προσώπων αυτών, η οποία δεν δικαιολογείται από λόγους δημοσίου συμφέροντος και, ως εκ τούτου, αντίκειται στις συνταγματικές διατάξεις της ισότητας υπέρ του νόμου και της δημοκρατικής αρχής της σταδιοδρομίας εκάστου κατά το λόγο της προσωπικής του αξίας προκειμένου περί κατάληψης δημοσίων θέσεων, καθόσον δεν παρέχεται συνταγματικό έρεισμα για την εισαγωγή της ρύθμισης αυτής, ως εξαίρεσης από τις ανωτέρω αρχές, ούτε εκπληρώνεται ειδικότερος σκοπός αποκαταστατικός ή αποζημιωτικός, ο οποίος, ενδεχομένως, θα δικαιολογούσε την επίμαχη ρύθμιση. 

 

Το Δικαστήριο δέχθηκε, ακολούθως, ότι για την, κατ’ εφαρμογή των ανωτέρω άρθρων 31 του ν. 2800/2000 και 4 του ν. 2840/2000, εισαγωγή στη Σχολή Πυροσβεστών ή για την πρόσληψη στο Πυροσβεστικό Σώμα κατ’ εξαίρεση των ισχυουσών διατάξεων, απαιτείται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην πρώτη από τις διατάξεις αυτές, η επέμβαση του ιδιώτη προς διάσωση κινδυνεύοντος προσώπου να λαμβάνει χώρα κατά τη διάρκεια επιχειρησιακής δράσης του Πυροσβεστικού Σώματος που βρίσκεται σε εξέλιξη και υπό την φυσική παρουσία του προσωπικού του∙ ο όρος δε αυτός έχει τεθεί από τον νομοθέτη, προδήλως, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο καταστρατήγησης της ανωτέρω διάταξης και να αποτραπεί περίπτωση καταχρηστικής εφαρμογής της. Περαιτέρω, όμως, το Δικαστήριο έκρινε ότι τέτοια περίπτωση δεν συντρέχει όταν λόγω των αιφνίδιων συνθηκών εκδήλωσης του συμβάντος που προκάλεσε την επέμβαση του ιδιώτη (πλημμύρα, σεισμός, ατύχημα κ.λπ.) δεν είναι δυνατή η έγκαιρη κλήση και επέμβαση της Πυροσβεστικής Yπηρεσίας, η οποία καταφθάνει αμέσως μετά στον τόπο του συμβάντος, ο δε απειλούμενος κίνδυνος ζωής είναι τόσο μεγάλος ώστε η άμεση επέμβαση προς σωτηρία του κινδυνεύοντος προσώπου να είναι απολύτως αναγκαία. Σε μια τέτοια δε εξαιρετική περίπτωση διαπιστουμένη αρμοδίως με ένορκη διοικητική εξέταση, όπως ήταν η αχθείσα ενώπιόν του (διάσωση με κίνδυνο ζωής προσώπου το οποίο κινδύνευε άμεσα από πνιγμό λόγω πλημμύρας), το Δικαστήριο έκρινε ότι ήταν εφαρμοστέες, ερμηνευόμενες κατά το πνεύμα και το σκοπό τους, οι ανωτέρω διατάξεις των άρθρων 31 του ν. 2800/2000 και 4 του ν. 2840/2000∙ εξαφάνισε, κατόπιν αυτού την εκκαλουμένη απόφαση που είχε κρίνει αντιθέτως και ανέπεμψε την υπόθεση στη Διοίκηση προκειμένου, συντρεχουσών και των λοιπών προϋποθέσεων του νόμου (ως προς τα προσόντα διορισμού και την έλλειψη κωλυμάτων), να ικανοποιηθεί το αίτημα του εκκαλούντος.

 

ΠΗΓΗ ΣτΕ