ΕΔΔΑ: Εξευτελιστική μεταχείριση αιτούντος άσυλο. Καταδίκη Ελλάδας και Γερμανίας

 

 

 

ΑΠΟΦΑΣΗ

H.T. κατά Γερμανίας και Ελλάδας της 15.10.2024 (αρ. προσφ. 13337/19)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Ο προσφεύγων, αφού έφτασε στην Ελλάδα στις 30 Ιουνίου 2018, υπέβαλε αίτηση ασύλου, αλλά εγκατέλειψε την χώρα φοβούμενος για αναποτελεσματική προστασία και πιθανή κράτηση. Στη συνέχεια, επιχείρησε να εισέλθει στη Γερμανία από την Αυστρία στις 4 Σεπτεμβρίου 2018. Κατά την άφιξή του, τον σταμάτησε η Γερμανική ομοσπονδιακή αστυνομία, η οποία διαπίστωσε ότι χρησιμοποιούσε κλεμμένη βουλγαρική ταυτότητα και ότι είχε προηγουμένως υποβάλει αίτηση ασύλου στην Ελλάδα. Παρά το γεγονός ότι εξέφρασε την πρόθεσή του να ζητήσει άσυλο στη Γερμανία και ζήτησε νομική συνδρομή, οι γερμανικές αρχές δεν καταχώρισαν την αίτησή του για άσυλο. Αντιθέτως, τον ενημέρωσαν ότι θα τον επέστρεφαν στην Ελλάδα στο πλαίσιο διοικητικής συμφωνίας μεταξύ των δύο χωρών, η οποία επέτρεπε την ταχεία επιστροφή αιτούντων άσυλο.

Ο προσφεύγων επέστρεψε στην Ελλάδα αργότερα την ίδια ημέρα, αφού κρατήθηκε χωρίς πρόσβαση σε δικηγόρο ή τη δυνατότητα να ασκήσει έφεση κατά της απομάκρυνσής του. Κατά την άφιξή του στην Αθήνα, συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση εν αναμονή της απέλασης, η οποία διήρκεσε πάνω από δύο μήνες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, κρατήθηκε σε ακατάλληλες συνθήκες, χωρίς βασικές ανέσεις και πρόσβαση σε εξωτερικό χώρο, με αποτέλεσμα να παραβιάζονται τα δικαιώματά του σύμφωνα με το άρθρο 3 της ΕΣΔΑ, το οποίο απαγορεύει την απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε ότι δεν υπήρχε επαρκές τεκμήριο αποτελεσματικής πρόσβασης σε επαρκή διαδικασία ασύλου στην Ελλάδα κατά τη στιγμή της απομάκρυνσης του. Το ΕΔΔΑ υπογράμμισε ότι η διοικητική ρύθμιση μεταξύ Γερμανίας και Ελλάδας δεν παρείχε εγγυήσεις ότι οι αιτούντες άσυλο δεν θα αντιμετώπιζαν μεταχείριση αντίθετη προς το άρθρο 3 κατά την επιστροφή τους. Η έλλειψη ατομικής αξιολόγησης κινδύνου πριν από την απομάκρυνση του Χ.Τ. από τη Γερμανία επέτεινε περαιτέρω τις ανεπάρκειες στον χειρισμό του αιτήματός του για άσυλο.

Το Δικαστήριο εξέτασε επίσης τις συνθήκες κράτησης του στην Ελλάδα, καταλήγοντας τελικά στο συμπέρασμα ότι αυτές ισοδυναμούσαν με εξευτελιστική μεταχείριση, παραβιάζοντας το άρθρο 3 ΕΣΔΑ. Αν και η συνολική διάρκεια της κράτησής του κρίθηκε δικαιολογημένη βάσει του άρθρου 5 § 1 (στ) της ΕΣΔΑ, το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του άρθρου 5 § 4 λόγω έλλειψης αποτελεσματικής δικαστικής εποπτείας όσον αφορά τη νομιμότητα της κράτησής του. Οι αρχές δεν εξέτασαν επαρκώς τις ειδικές συνθήκες κράτησης, οι οποίες χαρακτηρίζονταν από έλλειψη πρόσβασης σε εξωτερικούς χώρους και ανεπαρκείς συνθήκες διαβίωσης.

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η Γερμανία παραβίασε το διαδικαστικό σκέλος του άρθρου 3, καθώς δεν εκτίμησε τους κινδύνους να υποστεί ο προσφεύγων εξευτελιστική μεταχείριση στην Ελλάδα πριν από την απομάκρυνσή του. Το Δικαστήριο επανέλαβε ότι τα κράτη έχουν την υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι τα άτομα που αντιμετωπίζουν απέλαση σε άλλη χώρα, ιδίως οι αιτούντες άσυλο, δεν υποβάλλονται σε μεταχείριση που παραβιάζει την ΕΣΔΑ.

Το Δικαστήριο επιδίκασε στον προσφεύγοντα για ηθική βλάβη 6.500 ευρώ για τη μεταχείριση που υπέστη στην Ελλάδα και 8.000 ευρώ για τις διαδικαστικές παραβιάσεις από τη Γερμανία.

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ https://www.echrcaselaw.com ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ