Κατά τον γενικό εισαγγελέα Melchior Wathelet, η εισαγωγή σε ιστότοπο υπερσυνδέσμου παραπέμποντος σε άλλον ιστότοπο στον οποίο έχουν δημοσιευθεί φωτογραφίες άνευ αδείας δεν στοιχειοθετεί, αυτή καθ' εαυτήν, προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 

 ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ αριθ. 37/16

Λουξεμβούργο, 7 Απριλίου2016

Προτάσεις του γενικού εισαγγελέα στην υπόθεση C-160/15 GS Media BV κατά Sanoma Media Netherlands BV, Playboy Enterprises

International Inc., Britt Geertruida Dekker

Κατά τον γενικό εισαγγελέα Melchior Wathelet, η εισαγωγή σε ιστότοπο υπερσυνδέσμου

παραπέμποντος σε άλλον ιστότοπο στον οποίο έχουν δημοσιευθεί φωτογραφίες άνευ αδείας δεν στοιχειοθετεί, αυτή καθ' εαυτήν, προσβολή του δικαιώματος του δημιουργού

Τα κίνητρα του προσώπου που εισάγει τον υπερσύνδεσμο και το γεγονός ότι αυτό γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι για την αρχική παρουσίαση των φωτογραφιών σε άλλους ιστοτόπους δεν είχε δοθεί

άδεια δεν ασκούν επιρροή

Δυνάμει οδηγίας της Ένωσης, για οιαδήποτε πράξη παρουσιάσεως έργου στο κοινό απαιτείται η άδεια του κατόχου του δικαιώματος του δημιουργού^[1].

Η Sanoma, εκδότρια του μηνιαίου περιοδικού Playboy, παρήγγειλε σε φωτογράφο φωτογραφικό αφιέρωμα στην B. G. Dekker, η οποία εμφανίζεται τακτικά σε τηλεοπτικά προγράμματα στις Κάτω Χώρες. Η GS Media, η οποία διαχειρίζεται τον ιστότοπο GeenStijl, δημοσίευσε ανακοινώσεις και ανήρτησε υπερσύνδεσμο ο οποίος οδηγούσε τους αναγνώστες σε αυστραλιανό ιστότοπο, στον οποίο οι επίμαχες φωτογραφίες διετίθεντο άνευ της συναινέσεως της Sanoma. Παρά τις οχλήσεις της Sanoma, η GS Media αρνήθηκε να καταργήσει τον εν λόγω υπερσύνδεσμο. Όταν, κατ' απαίτηση της Sanoma, ο αυστραλιανός ιστότοπος απέσυρε τις φωτογραφίες, ο GeenStijl προέβη σε νέα δημοσίευση η οποία συνοδευόταν ομοίως από υπερσύνδεσμο προς άλλον ιστότοπο, στον οποίο ο επισκέπτης μπορούσε να έχει πρόσβαση στις επίμαχες φωτογραφίες. Κατ' απαίτηση της Sanoma, ο τελευταίος αυτός ιστότοπος απέσυρε ομοίως τις φωτογραφίες. Τα μέλη του forum του ιστοτόπου GeenStijl εισήγαγαν εν συνεχεία στον εν λόγω ιστότοπο νέους συνδέσμους οι οποίοι οδηγούσαν σε άλλους ιστοτόπους, στους οποίους ήταν διαθέσιμες οι φωτογραφίες.

Κατά την άποψη της Sanoma, η GS Media προσέβαλε το δικαίωμα του δημιουργού. Επιληφθέν της υποθέσεως κατ' αναίρεση, το Hoge Raad der Nederlanden (Ακυρωτικό Δικαστήριο, Κάτω Χώρες) υποβάλλει στο Δικαστήριο συναφή με την υπόθεση ερωτήματα. Το αιτούν δικαστήριο επισημαίνει μεταξύ άλλων ότι, προ της εισαγωγής, εκ μέρους της GS Media, του επίμαχου υπερσυνδέσμου, ο εντοπισμός των φωτογραφιών δεν ήταν αδύνατος, ήταν όμως δυσχερής και, ως εκ τούτου, ο υπερσύνδεσμος λειτούργησε άκρως απλουστευτικώς.

  

Με τις προτάσεις που ανέπτυξε σήμερα, ο γενικός εισαγγελέας Melchior Wathelet διευκρινίζει κατ' αρχάς ότι η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά αποκλειστικώς τους υπερσυνδέσμους του ιστοτόπου GeenStijl. Το ζήτημα των προσβολών του δικαιώματος του δημιουργού εκ της διαθέσεως των φωτογραφιών σε άλλους ιστοτόπους δεν θίγεται με την εν λόγω αίτηση προδικαστικής αποφάσεως.

Ο γενικός εισαγγελέας αναγνωρίζει ότι οι υπερσύνδεσμοι που εισάγονται σε ιστότοπο διευκολύνουν σημαντικά την ανακάλυψη άλλων ιστοτόπων καθώς και προστατευομένων έργων διαθέσιμων στους ιστοτόπους αυτούς, προσφέροντας, συνεπώς, στους επισκέπτες του πρώτου ιστοτόπου τη δυνατότητα ταχύτερης και πιο άμεσης προσβάσεως στα εν λόγω έργα. Μολοντούτο, οι υπερσύνδεσμοι που οδηγούν, ακόμη και απευθείας, σε προστατευόμενα έργα δεν τα

«καθιστούν προσιτά» σε κοινό στην περίπτωση κατά την οποία τα έργα αυτά είναι ήδη ελευθέρως προσβάσιμα σε άλλον ιστότοπο, αλλά διευκολύνουν απλώς τον εντοπισμό τους. Η πράξη που συνιστά την πραγματική «διάθεση στο κοινό» είναι αυτή του προσώπου που προέβη στην αρχική παρουσίαση.

Συνεπώς, οι υπερσύνδεσμοι που εισάγονται σε ιστότοπο και παραπέμπουν σε προστατευόμενα έργα ελευθέρως προσβάσιμα σε άλλον ιστότοπο δεν δύνανται να χαρακτηρισθούν «πράξη παρουσιάσεως» κατά την έννοια της οδηγίας. Συγκεκριμένα, η παρέμβαση του διαχειριστή του ιστοτόπου στον οποίο εισάγεται ο υπερσύνδεσμος, εν προκειμένω της GS Media, δεν είναι αναγκαία για τη θέση των επίμαχων φωτογραφιών στη διάθεση των χρηστών του Διαδικτύου, συμπεριλαμβανομένων των επισκεπτών του ιστοτόπου GeenStijl.

Στο πλαίσιο αυτό, τα κίνητρα της GS Media και το γεγονός ότι αυτή γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ότι η αρχική παρουσίαση των φωτογραφιών στους άλλους ιστοτόπους είχε χωρήσει άνευ της αδείας της Sanoma ή ότι οι εν λόγω φωτογραφίες δεν είχαν κατά το παρελθόν τεθεί στη διάθεση του κοινού με τη συναίνεση της Sanoma δεν ασκούν επιρροή.

Ο γενικός εισαγγελέας διευκρινίζει εντούτοις ότι τα συμπεράσματα αυτά ερείδονται στην προκείμενη ότι οι φωτογραφίες ήταν «ελευθέρως προσβάσιμες» στους ιστοτόπους τρίτων από το σύνολο των χρηστών του Διαδικτύου. Αρμόδιο να αποφανθεί επί του πραγματικού ζητήματος κατά πόσον η παρέμβαση της GS Media ήταν αναγκαία για τη θέση των φωτογραφιών στη διάθεση των επισκεπτών του ιστοτόπου GeenStijl είναι το Hoge Raad.

Κατά τον γενικό εισαγγελέα, οιαδήποτε άλλη ερμηνεία της έννοιας «παρουσίαση στο κοινό» θα παρεκώλυε σοβαρά τη λειτουργία του Διαδικτύου και θα υπονόμευε έναν εκ των κύριων σκοπών της οδηγίας 2001/29, ήτοι την ανάπτυξη της κοινωνίας της πληροφορίας στην Ευρώπη.

Συγκεκριμένα, μολονότι οι περιστάσεις της συγκεκριμένης υποθέσεως είναι ιδιαιτέρως σαφείς, ο γενικός εισαγγελέας εκτιμά ότι, κατά κανόνα, οι χρήστες του Διαδικτύου δεν γνωρίζουν και δεν διαθέτουν τα μέσα για να εξακριβώνουν εάν η αρχική παρουσίαση στο κοινό προστατευόμενου έργου ελευθέρως προσβάσιμου στο Διαδίκτυο πραγματοποιήθηκε με ή χωρίς τη συναίνεση του κατόχου του δικαιώματος του δημιουργού. Εάν, οσάκις εισήγαν υπερσύνδεσμο προς έργα ελευθέρως προσβάσιμα σε άλλον ιστότοπο, οι χρήστες του Διαδικτύου κινδύνευαν να εναχθούν για προσβολή των δικαιωμάτων του δημιουργού, αυτοί θα ήταν πολύ πιο επιφυλακτικοί στην εισαγωγή τέτοιων υπερσυνδέσμων, τούτο δε εις βάρος της εύρυθμης λειτουργίας και της ίδιας της δομής του Διαδικτύου, καθώς και εις βάρος της αναπτύξεως της κοινωνίας της πληροφορίας.

---

^[1] Οδηγία 2001/29/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 22ας Μαίου 2001, για την εναρμόνιση ορισμένων πτυχών του δικαιώματος του δημιουργού και συγγενικών δικαιωμάτων στην κοινωνία της πληροφορίας (EE L 167, σ. 10).