ΔΕΕ: σπουδαστική υποτροφία σε τέκνο μεθοριακού εργαζομένου

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης 

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ αριθ. 133/16

Λουξεμβούργο, 14 Δεκεμβρίου 2016

Απόφαση στην υπόθεση C-238/15 Maria do Ceu Bragan?a Linares Verruga κ.λπ. κατά Ministere de I'Enseignement superieur et de la Recherche

Εξαρτώντας τη χορήγηση σπουδαστικής υποτροφίας σε τέκνο μεθοριακού εργαζομένου από την προϋπόθεση ότι ο εν λόγω εργαζόμενος έχει εργαστεί στη λουξεμβουργιανή επικράτεια επί πέντε έτη αδιαλείπτως κατά το χρονικό σημείο υποβολής της αιτήσεως υποτροφίας, το Λουξεμβούργο παρέβη το δίκαιο της

Ένωσης

Το δίκαιο του Λουξεμβούργου προβλέπει ότι τα τέκνα μεθοριακών εργαζομένων οι οποίοι απασχολούνται στο Λουξεμβούργο ή ασκούν τη δραστηριότητά τους στη χώρα αυτή μπορούν να ζητήσουν οικονομικό βοήθημα για ανώτατες σπουδές (υποτροφία) υπό την προϋπόθεση, μεταξύ άλλων, ότι ο μεθοριακός εργαζόμενος είχε εργαστεί στο Λουξεμβούργο επί πέντε έτη αδιαλείπτως κατά το χρονικό σημείο υποβολής της σχετικής αιτήσεως. Η προϋπόθεση αυτή αδιάλειπτης εργασίας τουλάχιστον πέντε ετών θεσπίστηκε τον Ιούλιο του 2013 μετά την έκδοση της αποφάσεως του Δικαστηρίου στην υπόθεση Giersch ^[1] και καταργήθηκε τον Ιούλιο του 2014 υπέρ ενός ελαστικότερου κανόνα ^[2].

Ο Andre Angelo Linares Verruga διαμένει με τους γονείς του, Maria do Ceu Bragan?a Linares Verruga και Jacinto Manuel Sousa Verruga, στο Longwy (Γαλλία). Η Maria do Ceu Bragan?a Linares Verruga εργάζεται στο Λουξεμβούργο ως μισθωτή από τις 15 Μαΐου 2004, με μόνη διακοπή της εργασίας της για χρονικό διάστημα κάτω των τριών μηνών από τα τέλη του 2011 έως τις αρχές του 2012. Ο Jacinto Manuel Sousa Verruga εργάστηκε στο Λουξεμβούργο ως μισθωτός από το 2004 έως το 2011 και από το 2013 έως το 2014. Από την 1η Φεβρουαρίου 2014 εργάζεται στο εν λόγω κράτος ως ελεύθερος επαγγελματίας.

Ο Andre Angelo Linares Verruga, που είναι εγγεγραμμένος στο πανεπιστήμιο της Λιέγης (Βέλγιο), ζήτησε από τις λουξεμβουργιανές αρχές να του χορηγήσουν υποτροφία για το χειμερινό και το εαρινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2013/2014. Οι λουξεμβουργιανές αρχές απέρριψαν τα αιτήματα αυτά για τον λόγο ότι ούτε η μητέρα ούτε ο πατέρας του Andre Angelo Linares Verruga είχαν εργαστεί επί πέντε έτη αδιαλείπτως κατά το χρονικό σημείο υποβολής της αιτήσεως υποτροφίας. Ο Andre Angelo Linares Verruga προσέβαλε την απόφαση αυτή ενώπιον της λουξεμβουργιανής δικαιοσύνης και το tribunal administratif (διοικητικό πρωτοδικείο) του Λουξεμβούργου, το οποίο επιλήφθηκε της ένδικης διαφοράς, ζητεί από το Δικαστήριο να διευκρινίσει εάν η προϋπόθεση αδιάλειπτης εργασίας πέντε ετών συνάδει προς το δίκαιο της Ένωσης.

Στη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η προϋπόθεση αδιάλειπτης εργασίας διάρκειας πέντε ετών συνιστά αδικαιολόγητη διάκριση και αντιβαίνει συνεπώς στο δίκαιο της Ένωσης.

Το Δικαστήριο διαπιστώνει συγκεκριμένα ότι η εν λόγω προϋπόθεση δεν προβλέπεται για τους σπουδαστές που διαμένουν στη λουξεμβουργιανή επικράτεια. Μια τέτοια διάκριση λόγω διαμονής ενδέχεται να αποβεί κυρίως εις βάρος των υπηκόων άλλων κρατών μελών, δεδομένου ότι εκείνοι οι οποίοι δεν διαμένουν στην ημεδαπή είναι συνήθως αλλοδαποί. Το Δικαστήριο συνάγει εκ των ανωτέρω το συμπέρασμα ότι υφίσταται δυσμενής διάκριση.

Το Δικαστήριο εξετάζει στη συνέχεια εάν η εν λόγω δυσμενής διάκριση μπορεί να δικαιολογηθεί από τον προβαλλόμενο εκ μέρους του Λουξεμβούργου σκοπό να αυξηθεί, σε σημαντικό βαθμό, ο αριθμός των κατοίκων που είναι πτυχιούχοι ανωτάτης εκπαιδεύσεως στο Λουξεμβούργο. Το Δικαστήριο αναγνωρίζει ότι είναι θεμιτό το Λουξεμβούργο να επιδιώκει να διασφαλίσει ότι ο μεθοριακός εργαζόμενος έχει δεσμό που τον εντάσσει στη λουξεμβουργιανή κοινωνία, απαιτώντας επαρκή σύνδεσμο για να αποτραπεί ο κίνδυνος εμφανίσεως ενός «τουρισμού υποτροφιών». Ειδικότερα, το Δικαστήριο κρίνει πρόσφορη την προϋπόθεση ελάχιστης διάρκειας εργασίας του γονέα μεθοριακού εργαζομένου στο Λουξεμβούργο, στο μέτρο που η προϋπόθεση αυτή είναι ικανή να αποδείξει τον δεσμό του εργαζομένου με τη λουξεμβουργιανή κοινωνία καθώς και την εύλογη πιθανότητα επιστροφής του σπουδαστή στο Λουξεμβούργο ^[3].

Αντιθέτως, το Δικαστήριο εκτιμά ότι η προϋπόθεση αδιάλειπτης εργασίας διάρκειας πέντε ετών βαίνει πέραν των αναγκαίων ορίων για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού. Πράγματι, η προϋπόθεση αυτή δεν επιτρέπει στις αρμόδιες αρχές να χορηγήσουν υποτροφία όταν, όπως εν προκειμένω, οι γονείς έχουν εργαστεί στο Λουξεμβούργο, πλην ορισμένων σύντομων διακοπών, επί μακρό χρονικό διάστημα (εν προκειμένω σχεδόν οκτώ έτη) πριν από την υποβολή της αιτήσεως. Καθόσον τέτοιου είδους διακοπές δεν είναι ικανές να διαρρήξουν τον δεσμό που συνδέει τον αιτούντα την υποτροφία με το Λουξεμβούργο, το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι η προϋπόθεση αδιάλειπτης εργασίας πέντε ετών βαίνει πέραν των αναγκαίων ορίων για την επίτευξη του θεμιτού σκοπού που επιδιώκει το Λουξεμβούργο (δηλαδή να αυξήσει τον αριθμό των πτυχιούχων ανωτάτης εκπαιδεύσεως εντός του πληθυσμού του).

Επισημαίνεται τέλος ότι το Δικαστήριο θα αποφανθεί αύριο, στις 15 Δεκεμβρίου, εάν το τέκνο του ή της συζύγου μεθοριακού εργαζομένου μπορεί επίσης να λάβει υποτροφία στο Λουξεμβούργο, μολονότι δεν είναι το βιολογικό τέκνο του εργαζομένου αυτού. Θα υπάρξει επίσης ανακοινωθέν τύπου με αντικείμενο τη συγκεκριμένη υπόθεση.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Ανεπίσημο έγγραφο προοριζόμενο για τα μέσα μαζικής ενημερώσεως, το οποίο δεν δεσμεύει το Δικαστήριο.

Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA από την ημερομηνία

δημοσιεύσεώς της

Επικοινωνία: Estella Cigna-Αγγελίδη @ (+352) 4303 2582

---

^[1] Απόφαση του Δικαστηρίου της 20ής Ιουνίου 2013, Giersch (C-20/12, βλ. ΑΤ αριθ. 74/13).

^[2] Από την έναρξη ισχύος του λουξεμβουργιανού νόμου της 24ης Ιουλίου 2014, αρκεί ο μεθοριακός εργαζόμενος να έχει εργαστεί στο Λουξεμβούργο για χρονικό διάστημα πέντε ετών εντός της επταετίας πριν από την υποβολή της αιτήσεως υποτροφίας.

^[3] Στην προπαρατεθείσα απόφαση Giersch, το Δικαστήριο είχε εξάλλου το ίδιο επισημάνει τη δυνατότητα να εξαρτηθεί η χορήγηση υποτροφίας από την προϋπόθεση ότι ο μεθοριακός εργαζόμενος εργάστηκε στο Λουξεμβούργο για ορισμένο τουλάχιστον χρονικό διάστημα.