Ομιλίες Προέδρων ΑΠ και ΣτΕ στην τελετή ορκωμοσίας των σπουδαστών της 28ης εκπαιδευτικής σειράς της Ε.Σ.Δ.Ι.

 

Χαιρετισμός του Προέδρου στις σπουδάστριες και στους σπουδαστές της 28ης εκπαιδευτικής σειράς της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών (Θεσσαλονίκη, 1η Φεβρουαρίου 2022)

03/02/2022

---

Αγαπητές σπουδάστριες, αγαπητοί σπουδαστές της 28ης εκπαιδευτικής σειράς,

Σας καλωσορίζω στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών ως μελλοντικούς συναδέλφους, υπό τη διπλή ιδιότητα του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας και του  Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Σχολής. 

Σήμερα, ξεκινάτε ένα μεγάλο ταξίδι.  Βλέποντάς σας  έτοιμους να δώσετε τον όρκο σας, θυμάμαι, όχι χωρίς κάποια συγκίνηση, τον όρκο που έδωσα ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας  μια ημέρα του Μαρτίου του 1983.  Έχοντας πίσω μου 39 χρόνια στην υπηρεσία της δικαιοσύνης, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το ταξίδι αυτό αξίζει.

Έχετε αποφασίσει να ακολουθήσετε ένα μακρύ δρόμο, στον οποίο καθημερινά θα πρέπει να λύνετε διαφορές και να παίρνετε αποφάσεις· είτε συνθέτοντας απόψεις στις πολυμελείς συνθέσεις, είτε στη μοναξιά της μονομελούς. Αποφάσεις που σημαδεύουν τη ζωή των διαδίκων, αλλά όχι μόνον αυτών, ίσως κατά τρόπο μη αναστρέψιμο. Και όχι μόνο στην ποινική δικαιοσύνη, αλλά και στις αστικές και τις διοικητικές διαφορές. Η λύση σπάνια θα είναι προφανής. Καμιά φορά θα έρχεται στο μυαλό σας το ρητό των σκεπτικών φιλοσόφων «επέχω και διασκέπτομαι» (διστάζω να εκφράσω άποψη και σκέφτομαι το ζήτημα)· εσείς όμως θα πρέπει να αποφασίσετε. Αυτό είναι το καθήκον σας. Ας μην ξεχνάτε τέλος ότι, για κάποιους διαδίκους, η δικαστική τους εμπειρία θα είναι η μοναδική τους επαφή με τη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης. Γι’ αυτό και σε κάθε υπόθεση, όσο μικρή και αν φαίνεται, πρέπει να της δίνετε την προσοχή που της αξίζει.

Στον δρόμο σας θα συναντήσετε δυσκολίες. Θα κληθείτε να ερμηνεύσετε και να εφαρμόσετε τρεις έννομες τάξεις, συχνά επικαλυπτόμενες, σπάνια συγκρουόμενες: την εθνική, την ενωσιακή, τη σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ίσως χρειαστεί να αντιμετωπίσετε δαιδαλώδη νομοθεσία ή κυμαινόμενη νομολογία. Ενδεχομένως, θα χρεωθείτε πολλές ή και δυσχερείς υποθέσεις που μόνο με υπερένταση των δυνάμεών σας θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε.

Είμαι βέβαιος ότι όλες αυτές τις δυσκολίες θα τις ξεπεράσετε. Το ότι είστε εδώ, αυτή τη στιγμή, έτοιμοι να δώσετε τον όρκο του σπουδαστή, έχοντας πετύχει σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό διαγωνισμό δείχνει τη σταθερή σας επιλογή να ακολουθήσετε το δικαστικό λειτούργημα και με κάνει ιδιαίτερα αισιόδοξο για τις ικανότητές σας. Η άρτια εκπαίδευση που θα λάβετε στη σχολή και η πρακτική άσκηση που θα ακολουθήσει θα προστεθούν σ’ αυτές. Και να μην ξεχνάμε τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις: ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δικαστικού συστήματος και η συνεχώς αυξανόμενη χρήση της πληροφορικής και του διαδικτύου διευκολύνουν κατά  πολύ την έρευνα και, γενικότερα, τη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης σε σχέση με το παρελθόν.

Αγαπητές σπουδάστριες, αγαπητοί σπουδαστές, στοχεύοντας πάντα το βέλτιστο αποτέλεσμα ας έχουμε στον νου μας τη σύνθεση δύο αιτημάτων, που φαίνονται αλλά δεν είναι αλληλοαναιρούμενα: ποιοτική απονομή δικαιοσύνης, μέσα σε  εύλογο χρόνο. Πάντα να θυμόμαστε ότι η καλύτερη απόφαση, όταν δεν εκδίδεται επίκαιρα, δεν απονέμει δίκαιο: justice delayed, justice denied, όπως σοφά υπενθυμίζει το αγγλικό ρητό. 

Θα ήθελα να κλείσω τον σύντομο αυτόν χαιρετισμό υπενθυμίζοντας ένα θεμελιώδες δίπολο: Η ανεξαρτησία των δικαστικών λειτουργών – η ανεξαρτησία σας, είναι ο σκληρός πυρήνας του λειτουργήματός μας. Αποτελεί κομβική έννοια για το κράτος δικαίου και εγγύηση ορθής απονομής της δικαιοσύνης. Ανεξαρτησία όμως, δεν σημαίνει απουσία ελέγχου. Σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, όπως η ελληνική, όλες οι κρατικές εξουσίες, και η δικαστική, υπόκεινται σε αξιολόγηση και λογοδοσία.

Με τις λίγες αυτές σκέψεις, σας συγχαίρω και σας καλωσορίζω και πάλι. Υγεία και δύναμη!

 

Δ. Σκαλτσούνης

 

 

 

Ομιλία της Προέδρου του Αρείου Πάγου στην τελετή ορκωμοσίας των σπουδαστών της 28ης εκπαιδευτικής σειράς της Ε.Σ.Δ.Ι.

 

 

Αγαπητοί συνάδελφοι!

Καλώς ήρθατε στο δικαστικό σώμα του έθνους μας! Σκόπιμα δεν σας αποκαλώ μέλλοντες, γιατί κατά τη γνωστή παροιμία «Καλομελέτα κι έρχεται».

Το λειτούργημα μας, η απονομή της δικαιοσύνης είναι ιερό υψηλό!

Εμείς κατά το Σύνταγμά μας συγκροτούμε τη δικαστική εξουσία, τη μια από τις τρεις ισότιμες και ανεξάρτητες.

Ενόψει τούτων η σύμφωνα με το Σύνταγμα, τους νόμους και την αμερόληπτη συνείδηση μας ενάσκησή του είναι μονόδρομος. Είναι αλήθεια πως οι απορρέουσες απ' αυτό (λειτούργημα) υποχρεώσεις είναι πολλές και κατά κανόνα επείγουσες. Από τη στιγμή που αποφασίσατε να υπηρετήσετε το λειτούργημα αυτό είσθε υποχρεωμένοι ν' ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις του. Είναι βέβαιο πως θα πρέπει να περάσετε ακόμη και μεγάλες γιορτές, να βιώσετε γεγονότα ευχάριστα ή δυσάρεστα της προσωπικής σας ζωής εργαζόμενοι. Τα φανερά λάθη, η καθυστέρηση, η επιπολαιότητα κατά την ενάσκηση του λειτουργήματός μας έχουν άμεση επίπτωση στο κύρος της δικαιοσύνης στη συνέχεια στη χώρα μας και τέλος στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Για ν' ανταποκριθείτε στις απαιτήσεις αυτές να έχετε την ενσυναίσθηση πως κάθε απόφαση οποιονδήποτε κι αν αφορά, ανεξάρτητα από το αντικείμενό της είναι σημαντική, αποτελεί ιστορία, γι' αυτό πρέπει να καταβάλετε προσπάθεια να είναι ορθή και σύμφωνη με το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Αυτό θα συμβαίνει όταν με τη διεκπεραίωση κάθε υπόθεσης νοιώθετε πως καταθέσατε γι' αυτήν κάτι από εσάς.

Πιστεύω πως για ν' ανταποκριθείτε στις υποχρεώσεις του δικαστικού λειτουργού δεν αρκεί η επιστημονική κατάρτιση. Χρειάζεται διαρκής καλλιέργεια - φόρτιση του εσωτερικού μας κόσμου ανάλογα με τα ενδιαφέροντα του καθενός, αξιοποιώντας τις δικαστικές διακοπές και αποκαθιστώντας το λόγο θέσπισής τους. Εμείς δουλεύουμε με το νου, καταπονούμε τον εγκέφαλό μας. Έχει ανάγκη ανάπαυση για ν' αποδίδει.

Σχετικά με τις δικαστικές διακοπές σας διαβάζω την αναφορά σ' αυτές του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας Μιχ. Δ. Στασινόπουλου στο κείμενό του με τίτλο: «Μια πνευματική συνάντηση με τον Κωνσταντίνο Τσάτσο μεταξύ φιλοσοφίας και νομικής» που περιέχεται στο βιβλίο με τίτλο «Έκφραση τιμής στον Κωνσταντίνο Τσάτσο» (Τετράδια Ευθύνης αρ. 16). «Λοιπόν, στα φοβερά συρματοπλέγματα ενός τέτοιου προβλήματος είχα μπλεχτεί κι εγώ εκείνη την εποχή, κι είχα αρχίσει να γράφω τη μονογραφία μου «ο δικαστικός έλεγχος της διακριτικής εξουσίας». Ήταν καλοκαίρι, είχα δικαστικές διακοπές ως Πάρεδρος του Συμβουλίου Επικρατείας, σχεδόν δύο μήνες. Μάζεψα λοιπόν όσα βιβλία ήταν απαραίτητα για τη συγγραφή του, πήρα μια σκηνή και την έστησα στην Πάρνηθα, στην τοποθεσία Παλιοχώρι, κοντά στην Αγία Τριάδα. Εκεί, μέσα στη δροσιά του δάσους, στρώθηκα στο διάβασμα και στο γράψιμο».... «Τώρα που επίστευα ότι είχα μπει σε καλό

δρόμο.... νόμισα ότι είχα το δικαίωμα......... να βγω λίγο περίπατο, έξω από τη σκηνή

μου, στα έλατα της Πάρνηθας».

Συνάδελφοι,

Είναι αλήθεια πως ο καθένας από εσάς από αύριο κιόλας σιγά-σιγά θα βρει τα ερείσματά του, τα πατήματά του στο δικαστικό σώμα. Κάθε αρχή και δύσκολη αλλά και το ήμισυ του παντός! Να απολαμβάνετε πως είσθε νέοι! να προσέχετε την ψυχική και σωματική σας υγεία! Ας θωρακίσετε την προσωπικότητά της, Ας προγραμματίσετε την καθημερινότητα σας επιτυγχάνοντας την άρτια απόδοση για να τιμήσετε τον όρκο σας, να διατηρήσετε και ν' ανυψώσετε την αίγλη του δικαστικού σώματος στη συνείδηση όχι μόνον του κάθε Έλληνα αλλά και του καθενός στην οικουμένη. Τότε θ' απολαύσετε το αντίδωρο της αφοσίωσής σας στο έργο σας που είναι ένα συναίσθημα ανάμεικτο χαράς, μαγικής ηρεμίας, δύναμης για το βέλτιστο ψυχραιμίας που οδηγεί σταδιακά σε φιλοσοφημένη άποψη για κάθε έκφανση της επίγειας ζωής.

Είσθε η αρχή και είμαι το τέλος!

Όσα σας είπα είναι μια περίληψη της βιογραφίας μου ως δικαστικής λειτουργού.

Η πορεία σας θα δείξει αν θελήσατε να τα συμπεριλάβετε στις αναμνήσεις της ημέρας αυτής.

Εύχομαι κάποιοι-ες από εσάς να κατακτήσουν τη θέση του Έλληνα Δικαστή στο ΕΔΔΑ και στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Λουξεμβούργο.

Σας ευχαριστώ!