Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΩΝ ΟΚΤΩ ΦΥΓΑΔΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΟΦ. 3ΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ (ΑΡ. ΥΠΟΘΕΣΗΣ 37,668): ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥΡΚΟΥ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣΦΥΓΑ

Η ΥΠΟΘΕΣΗ ΤΩΝ ΟΚΤΩ  ΦΥΓΑΔΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ Η ΑΠΟΦ. 3ΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ (ΑΡ. ΥΠΟΘΕΣΗΣ 37,668): ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥΡΚΟΥ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ ΩΣ ΠΡΟΣΦΥΓΑ

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ :

1.-Η πρώτη γραπτή μαρτυρία παραχώρησης ασύλου εμπεριέχεται στις Ικέτιδες[i] του Αισχύλου και αφορά την ασυλία που προσέφερε ο μυθικός βασιλιάς του Αργους Πελασγός στις 50 Δαναΐδες, οι οποίες προσέφυγαν στην πόλη του προκειμένου ν’ αποφύγουν τον αιμομικτικό γάμο με τους 50 εξαδέλφους τους, γιους του βασιλιά Αιγύπτου. Το άσυλο δόθηκε με ψηφοφορία του λαού του Άργους με «ανάταση των χειρών» Κι όταν ο Αίγυπτος του ζήτησε τον λόγο για την παροχή ασύλου, ο Πελασγός τού αντέτεινε την πάνδημη απόφαση του λαού του Άργους.

2.-Στις 26 Ιανουαρίου του 2017 τα ποινικά τμήματα του Άρειου Πάγου αποφάσισαν να μην εκδοθούν οι οκτώ Τούρκοι στρατιωτικοί στη γείτονα χώρα και διέταξαν την απόλυσή τους από τις φυλακές. Σύμφωνα με την απόφαση, «η πιθανότητα ακυρώσεως ή περιστολής του πλαισίου δικαιωμάτων όλων των εκζητουμένων, ανεξαρτήτως του βαθμού ενοχής ή βαρύτητας των αδικημάτων, δεν επιτρέπει την εφαρμογή διατάξεων που ρυθμίζουν την έκδοσή τους, αφού αυτές υποχωρούν έναντι των υπέρτερης σημασίας κανόνων που προστατεύουν τα δικαιώματα του ανθρώπου».

3.-Η Τουρκία ζητάει την έκδοση τους κατηγορώντας τους ως πραξικοπηματίες, ενώ οι ίδιοι αρνούνται οποιαδήποτε συμμετοχή τους στα γεγονότα της 15ης Ιουλίου.

Η χορήγηση πολιτικού ασύλου και η άρνηση έκδοσης είναι κατ’ αρχήν δύο διαφορετικά ζητήματα[ii]  και επομένως πρέπει να διακρίνουμε απόλυτα την  χορήγηση ασύλου από την άρνηση έκδοσης.

·        Η διαδικασία εκδόσεως έχει ως ουσιώδη  προϋπόθεση να διώκεται κάποιος για αξιόποινη πράξη. Το ζήτημα αυτό στην περίπτωση μας έχει κριθεί  οριστικά από τον Άρειο Πάγο,  έτσι δεν τίθεται θέμα εκδόσεως στην Τουρκία, γι’ αυτό τον λόγο. 

·        Η χορήγηση ο άσυλου[iii], αντίθετα, δεν έχει ως αναγκαία προϋπόθεση να διώκεται κάποιος για εγκληματική πράξη, αφού μπορεί η δίωξη να γίνεται για λόγους πολιτικούς ή άλλους λόγους ,όπως η συμμετοχή στο πραξικόπημα.

4.-Η απόφαση της 3ης Ανεξάρτητης Δευτεροβάθμιας Επιτροπής

 (αποτελούμενης από δύο Δικαστικούς Λειτουργούς των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων και έναν εκπρόσωπο της Ύπατης Αρμοστείας του Ο.Η.Ε)  έκρινε, σταθμίζοντας ορθά τα δεδομένα της υπόθεσης, ειδικότερα το βάσιμο λόγο δίωξης του συγκεκριμένου στρατιωτικού από τυχόν επιστροφή του στην Τουρκία και την έλλειψη στοιχείων για στοιχειοθέτηση συμμετοχής του σε πράξεις εναντίον της πατρίδας του, μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου που απέκλεισε την έκδοσή τους στην Τουρκία, λόγω του κινδύνου να υποστούν βασανιστήρια και απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση, και την έλλειψη εγγυήσεων για δίκαιη δίκη στη χώρα τους, προχώρησε ορθά στη χορήγηση ασύλου στην Ελλάδα.

5.-Δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει τη σημασία της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η οποία στο άρθρο 14 παρ. 1 κατοχυρώνει το δικαίωμα του καθενός να ζητά άσυλο. Η χορήγηση ασύλου συνιστά κυριαρχικό δικαίωμα του ίδιου του κράτους (principle of sovereignty), από την οποία απορρέει ταυτόχρονα η υποχρέωση όλων των υπολοίπων κρατών να σεβαστούν τη σχετική επιλογή ως κυριαρχική και όχι για αντίστοιχο δικαίωμα των υποκειμένων. Στο πλαίσιο αυτό, ένα κράτος είναι δυνατόν να σταθμίσει άλλα δικαιώματα, αρχές ή συμφέροντα προκειμένου να προβεί στη χορήγηση ασύλου, όπως για παράδειγμα η κρατική ασφάλεια. Οι αιτούντες άσυλο δεν μπορούν  να διεκδικήσουν ένα δικαίωμα στο άσυλο , αλλά τη διεξαγωγή μιας διαδικασίας η οποία να σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα του, τα δικαιώματα ακρόασης, προσφυγής και δίκαιης δίκης. Όπως, όμως, φαίνεται και από την πρόσφατη νομολογία του ΕΔΔΑ και του ΔΕΕ το πιο ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη υπόθεση άρθρο της Σύμβασης της Γενεύης είναι το 33. Στην παρ. 1 του άρθρου αυτού εξαγγέλλεται η αρχή της μη επαναπροώθησης καμία χώρα δεν επιτρέπεται να απελαύνει ή να επαναπροωθεί πρόσφυγες σε εδάφη όπου η ζωή ή ελευθερία τους κινδυνεύουν εξαιτίας φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, κοινωνικής τάξεως ή πολιτικών πεποιθήσεων. (Βλ:ΕΔΔΑ: CASE OF ABDOLKHAMI AND KARIMNIA v. TURKEY, ΕΔΔΑ: CASE OF EMINBEYLI v. RUSSIA, ΔΕΚ, C-465/07, Οδηγία 2004/83/EΚ–

6.-Συνεχεις οι καταδίκες από το ΕΔΔΑ :

·        Με απόφασή του της 17ης Ιανουαρίου 2012 (υπόθεση Zontul), το Ευρωπαϊκό ∆ικαστήριο ∆ικαιωµάτων του Ανθρώπου καταδίκασε την Ελλάδα για παραβίαση της απαγόρευσης βασανιστηρίων και απάνθρωπης ή εξευτελιστικής µεταχείρισης (άρθρο 3 της Ευρωπαϊκής Σύµβασης ∆ικαιωµάτων του Ανθρώπου). Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, με την από 07 Ιουνίου 2011 απόφαση (υπόθεση «R.U.» κατά Ελλάδας), έκρινε πως η Ελλάδα επεφύλαξε εξευτελιστική μεταχείριση σε αλλοδαπό, αιτούντα άσυλο, αναφερόμενο στις συνθήκες υπό τις οποίες αυτός κρατείτο στο τμήμα συνοριακής φύλαξης στο Σουφλί και στην Διεύθυνση Αλλοδαπών Αθηνών,.

·        Το Δικαστήριο καταδίκασε, εκ νέου, την Ελλάδα για την παραβίαση του δικαιώματος στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια (άρθρο 5 παρ.1 και 4) εστιάζοντας στην έλλειψη νομιμότητας της διοικητικής κράτησης αιτούντος άσυλο, η απέλαση του οποίου έχει ανασταλεί, αλλά και στην έλλειψη αποτελεσματικού ενδίκου μέσου προσβολής αυτής

7.-. Η ελληνική κυβέρνηση υπέβαλε αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης με την οποία χορηγήθηκε άσυλο σε έναν από τους οκτώ Τούρκους στρατιωτικούς.

Όπως αναφέρει ανακοίνωση του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, «ακολουθώντας την πάγια θέση σε σχέση με τους 8 Τούρκους στρατιωτικούς, όπως έχει επανειλημμένως και δημοσίως εκφραστεί, υποβλήθηκε σήμερα εκ μέρους της Ελληνικής Κυβέρνησης αίτηση ακύρωσης κατά της χθεσινής απόφασης παροχής ασύλου της Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Προσφυγών». Είναι βέβαιο ότι η Αίτηση είναι παντελώς αβάσιμη εν όψει των κριθέντων από τον ΑΠ στην παράλληλη υπόθεση της εκδόσεως, άλλωστε υπάρχει νομολογία επί του ζητήματος και ιδίως νομολογία του ΕΔΔΑ. Διερωτώμαι πιο διοικητικό δικαστήριο άλλωστε θα κρίνει διαφορετικά, από τις Αρεοπαγιτικές Αποφάσεις;

Υποστηρίζεται και η άποψη ότι μια δικαστική απόφαση θα βοηθήσει την  διεθνή θέση της Χώρας μας. Πιστεύω ότι είναι πεπλανημένος ο ισχυρισμός, ότι η Αίτηση Ακυρώσεως αποτελεί "παίγνιο" εξωτερικής πολιτικής, Θεωρώ ότι είναι εσφαλμένο παίγνιο που ενδεχομένως μπορεί να δημιουργήσει μέγιστα προβλήματα, ιδίως αν το δικαστήριο ασχοληθεί με την ουσία της υποθέσεως  και περί του κατά πόσον  η Τουρκία έχει την  έννοια του «ασφαλούς» κράτους» (πρβλ. ΣτΕ Ολ 2347,2348/2017) .

.

8.-ΕΠΙΛΟΓΟΣ:

1.-Επειδή η ιστορία είναι διδακτική[iv] θα θυμίσω ότι μετά την 13η Δεκεμβρίου 1967 και το αποτυχόν βασιλικό κίνημα κατά της δικτατορίας, Έλληνες αξιωματικοί κατέφυγαν για να διασωθούν στην Τουρκία, όπου τους καλοδέχτηκαν και τους συμπαρασταθήκαν (Ταξίαρχος Ζαλοχώρης).

2.- Στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών διαβιβάστηκε, (2/1), από το Αστυνομικό Τμήμα, η αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης της 3ης Ανεξάρτητης Δευτεροβάθμιας Επιτροπής Ασύλου, με την οποία παρέχεται άσυλο στον Τούρκο συγκυβερνήτη του ελικοπτέρου, ο οποίος μαζί με άλλους επτά στρατιωτικούς κατέφυγε στην Αλεξανδρούπολη μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου 2017 στην γείτονα χώρα. Οι αιτήσεις εισήχθησαν στο Θ΄ Τμήμα του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.

Ακόμη, ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής, κατέθεσε στο Διοικητικό Εφετείο αίτηση έκδοσης προσωρινής διαταγής, προκειμένου να «παγώσει» άμεσα η απόφαση χορήγησης ασύλου του Τούρκου συγκυβερνήτη του ελικοπτέρου, που ήδη είναι ελεύθερος, όπως επίσης κατέθεσε και αίτηση αναστολής. Εχω την άποψη ότι  η αίτηση αναστολής  πρέπει ν’ απορριφθεί γιατί δεν στοιχειοθετείται κίνδυνος ανεπανόρθωτης ή δυσχερώς επανορθώσιμης βλάβης ή κινδύνου.

2/1/2018.-

---

[i] Οι Iκέτιδες (1073 στίχοι) είναι τίτλος τραγωδίας, που έγραψε ο Αισχύλος και εξιστορεί την ικεσία των Δαναΐδων και του πατέρα τους προς την πόλη του Άργους, για να αποφύγουν τον αιμομικτικό γάμο με τους γιούς του Αιγύπτου. Αποτελεί ύμνο στη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια της γυναίκας.

Αισχύλος Ικέτιδες, μεταφραση και σχόλια Θ. Μαυρόπουλου, Εκδόσεις Ζήτρος, Θεσσαλονίκη 2007

[ii] Βλ: Το ζήτημα της έκδοσης των 8 Τούρκων στρατιωτικών: Ο καθηγητής Χρίστος Μυλωνόπουλος απαντάει σε 7 καίρια ερωτήματα σε  Lawspot.gr 22/08/2016

[iii]  Βλ 4375/2016ΦΕΚ 51/Α/3-4-2016 Οργάνωση και λειτουργία Υπηρεσίας Ασύλου, Αρχής Προσφυγών, Υπηρεσίας Υποδοχής και Ταυτοποίησης σύσταση Γενικής Γραμματείας Υποδοχής, προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας προς τις διατάξεις της Οδηγίας 2013/32/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου «σχετικά με τις κοινές διαδικασίες για τη χορήγηση και ανάκληση του καθεστώτος διεθνούς προστασίας (αναδιατύπωση)» (L 180/29.6.2013), διατάξεις για την εργασία δικαιούχων διεθνούς προστασίας και άλλες διατάξεις.

[iv] Μήνυμα ότι οι δημοκρατίες δεν απειλούν, ούτε απειλούνται, αντιθέτως, εργάζονται με υπευθυνότητα και μεθοδικότητα για την προώθηση της συνεννόησης και την εδραίωση της σταθερότητας καθώς και της καλής γειτονίας στην περιοχή στην οποία ανήκουν, έστειλε το Υπουργείο Εξωτερικών με αφορμή την απόφαση της Επιτροπής Ασύλου

ΠΗΓΕΣ:

1.- Πρόσφυγες και αιτούντες άσυλοΣυγγραφείς: Μπαξεβάνης Χρήστος Α., Νάσκου-Περράκη Παρούλα, Παπαγεωργίου Γιάννης,Εκδ ΣΑΚΚΟΥΛΑ

2.- Το ζήτημα της έκδοσης των 8 Τούρκων στρατιωτικών: Ο καθηγητής Χρίστος Μυλωνόπουλος απαντάει σε 7 καίρια ερωτήματα, σε  Lawspot.gr 22/08/2016

3.- Του Σπύρου Απέργη «ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΣΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΩΝ  ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΓΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ»

4.- Ηλίας Μάζος (Πάρεδρος ΣτΕ): Πτυχές της νομολογίας του Σ.τ.Ε. σχετικά με τους

Πρόσφυγες και Ηλίας Μάζος (Πάρεδρος ΣτΕ): Οι διοικητικές απελάσεις στη νομολογία του ΣτΕ

Σε http://www.adjustice.gr/webcenter/portal/edilStE?_afrLoop

5.- Γ. ΚΤΙΣΤΑΚΙΣ «Σύνορα, μετανάστες και δίκαιο» ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ 27.02.2016

8. ΣτΕ Δ΄ Τμ. 3046/2017 επταμ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ ©

2/1/2018