ΣτΕ Γ΄ Τμ. 3184/2017 : Αρχή της ισότητας – Πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις – Διακρίσεις λόγω ηλικίας –

Αρχή της ισότητας – Πρόσβαση στις δημόσιες θέσεις – Διακρίσεις λόγω ηλικίας – Οδηγία 2000/78 – Αθέμιτη η θέσπιση με ΥΑ ορίου ηλικίας 45 ετών για την πρόσβαση σε θέση Επιμελητή Β΄ του ΕΣΥ

Η επίμαχη κανονιστική ρύθμιση συνεπάγεται για ορισμένα άτομα που επιθυμούν να καταλάβουν τέτοια θέση και έχουν συμπληρώσει το όριο ηλικίας μεταχείριση λιγότερο ευνοϊκή από άλλα άτομα που τελούν υπό τις αυτές συνθήκες, για τον λόγο και μόνον ότι έχουν υπερβεί ορισμένη ηλικία, ενώ συνδέει, άνευ άλλου, την ηλικία με τη φύση και τα καθήκοντα των ιατρών που υπηρετούν στο ΕΣΥ – Στα στοιχεία του φακέλου δεν υφίσταται οποιαδήποτε τεκμηρίωση εκ μέρους της Διοικήσεως ως προς τις ειδικότερες απαιτήσεις, τις ιδιαιτερότητες και τις γενικότερες συνθήκες της ασκήσεως, εντός του συστήματος δημόσιας υγείας, του ιατρικού επαγγέλματος – Με την επίμαχη διάταξη δεν προσδιορίζεται, άλλωστε, συγκεκριμένα, πέραν της αόριστης αναφοράς ότι το όριο αυτό ηλικίας για την πρόσβαση στις ανωτέρω θέσεις δικαιολογείται «από την ιδιάζουσα φύση και τα καθήκοντα του εν λόγω προσωπικού», και ο σκοπός που θεραπεύεται με τον καθορισμό, ειδικότερα ως προς τη θέση του Επιμελητή Β΄, του συγκεκριμένου ορίου ηλικίας, ώστε περαιτέρω να ελεγχθεί δικαστικώς αν το όριο αυτό είναι πρόσφορο για την επίτευξη του σκοπού αυτού και δεν βαίνει πέραν του αναγκαίου για την επίτευξή του μέτρου – Ο δικαιολογητικός λόγος θεσπίσεως συγκεκριμένου ορίου ηλικίας για την πρόσβαση σε μόνιμη θέση στο δημόσιο σύστημα υγείας, που ίσχυε ήδη και υπό την ισχύ προγενεστέρων νομοθετημάτων, δεν συνάγεται, ούτε από το μνημονευόμενο στο προοίμιο της οικείας ΥΑ έγγραφο του Υπουργού Υγείας προς τη Διεύθυνση Προσλήψεων και Προσωπικού του Υπουργείου Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, με το οποίο διατυπώνεται η γνώμη της υπηρεσίας υπέρ της διατηρήσεως, μεταξύ άλλων, του ανωτάτου ορίου ηλικίας του επιμελητή Β΄ στα 40 έτη (και όχι στα 45, όπως τελικά διαμορφώθηκε), ούτε από οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, αλλά ούτε και από τις προπαρασκευαστικές εργασίες για την ψήφιση των εκάστοτε νόμων για την οργάνωση του ΕΣΥ και των σχετικών αιτιολογικών εκθέσεων των νόμων αυτών – Εντούτοις, από την ερμηνεία της επίμαχης διατάξεως, σε συνδυασμό και με τη διάταξη του άρθρου 2 παρ. 5 της Οδηγίας, μπορεί να γίνει δεκτό ότι ο σκοπός για την επιβολή του εν λόγω ορίου ηλικίας (45 έτη) συνίσταται, στη διασφάλιση της υγείας των ασθενών από τους κινδύνους που συνεπάγεται η παροχή υπηρεσιών από μεγαλύτερης ηλικίας ιατρούς – Το συγκεκριμένο όμως μέτρο διαχρονικά δεν εμφανίζει συνοχή σε σχέση με τον επιδιωκόμενο αυτό σκοπό, καθόσον α) το ανώτατο όριο ηλικίας για την πρόσληψη στην επίμαχη θέση, ορίσθηκε αρχικά με το άρθρο 26 παρ. 2 του ν. 1397/1983, στα 45 έτη, ανήλθε εν συνεχεία με το άρθρο 65 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 2071/1992 στα 50 έτη και επανήλθε με το άρθρο 35 του ν. 2519/1997 στα 45 έτη, στα οποία και παρέμεινε με την κρίσιμη εν προκειμένω ΥΑ [ήδη δε με το άρθρο 35 παρ. 2 του ν. 4368/2016 επανήλθε στα 50 έτη], β) οι ιατροί μπορούν να ασκούν το επάγγελμά τους εκτός των δημόσιων νοσηλευτικών ιδρυμάτων και μετά τη συμπλήρωση του ορίου αυτού και μέχρι τη συνταξιοδότησή τους, γ) όριο ηλικίας δεν εφαρμόζεται προκειμένου για τους ήδη υπηρετούντες στον κλάδο ιατρών του ΕΣΥ που συμμετέχουν στη διαγωνιστική διαδικασία, ενδιαφερόμενοι για τον διορισμό τους σε άλλη θέση του εθνικού συστήματος υγείας, δ) οι ιατροί αυτοί μπορούν να ασκούν τα καθήκοντά τους χωρίς όριο ηλικίας προκειμένου για την κατάληψη θέσεως υψηλότερης βαθμίδας μέχρι την αποχώρησή τους από την υπηρεσία λόγω συνταξιοδήσεως, ε) ο περιορισμός του ορίου ηλικίας δεν ισχύει για τους ιατρούς που καταλαμβάνουν θέσεις σε περιοχές άγονες και προβληματικές, σύμφωνα με την προεκτεθείσα διάταξη του άρθρου 34 του ν. 3329/2005, με την οποία προστέθηκε σχετικό εδάφιο γ΄ στην παρ. 2 του άρθρου 26 του ν. 1397/1983 και, τέλος, στ) ο περιορισμός αυτός δεν ισχύει ούτε για την πρόσληψη των επικουρικών ιατρών στα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα – Εξάλλου, και από το συνολικό πλαίσιο των νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων εν προκειμένω δεν προκύπτει διαφοροποίηση ή εξειδίκευση των καθηκόντων των υπηρετούντων στο ΕΣΥ ιατρών ανάλογα με τον κατεχόμενο βαθμό (πλην των συντονιστών Διευθυντών που ασκούν επιπροσθέτως και διοικητικά καθήκοντα), παρότι τα όρια ηλικίας για την πρόσβαση στις επί μέρους θέσεις του κλάδου αυτού διαφοροποιούνται, αφού για τους Επιμελητές Α΄ συγχωρείται η πρόσληψή τους με ανώτατο όριο ηλικίας τα 50 έτη, για δε τους Διευθυντές τα 55 έτη [ήδη δε με το μνημονευθέν άρθρο 35 παρ. 2 του ν. 4368/2016 το όριο ηλικίας ανήλθε για τους Επιμελητές Α΄ στα 55 έτη και για τους Διευθυντές στα 60 έτη] – Ενόψει των ανωτέρω και δεδομένου ότι το άρθρο 4 παρ. 1 της Οδηγίας, στον βαθμό που επιτρέπει παρέκκλιση από την αρχή της απαγορεύσεως των διακρίσεων, είναι στενά ερμηνευτέο, ο καθορισμός εν προκειμένω του ορίου ηλικίας των 45 ετών, για την πρόσβαση, ειδικότερα, σε θέση Επιμελητή Β΄ του ΕΣΥ, που πάντως δεν μπορεί να θεωρηθεί προχωρημένο, δεν συνιστά ουσιαστική και καθοριστική επαγγελματική προϋπόθεση για την άσκηση της συγκεκριμένης επαγγελματικής δραστηριότητας, αλλά ούτε και μέτρο πρόσφορο για την επίτευξη του επιδιωκόμενου σκοπού και, ως εκ τούτου, αναγκαίο για την προστασία της υγείας, κατά την έννοια των διατάξεων των ως άνω άρθρων 4 παρ.1 και 2 παρ. 5 της Οδηγίας – Συνεπώς, η σχετική ρύθμιση είναι μη νόμιμη, ως αντικείμενη στις διατάξεις αυτές

http://www.humanrightscaselaw.gr/