Στις 2 και 3 Μαΐου ο Γεν.Γραμματέας της ΕΔΕ Παντελής Μποροδήμος, παραστάθηκε στην εναρκτήρια τελετή αλλά και στις εργασίες της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων. Στα πλαίσια των εργασιών, στις οποίες συμμετείχε και ο Υφυπουργός της Δικαιοσύνης κ. Ιωάννης Μπούγας, είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε την ανάπτυξη των θέσεων του υπουργείου για τις σχεδιαζόμενες αλλαγές στον ΚΠολΔ, να εκφράσουμε την σαφή αντίθεσή μας στη μείωση των προθεσμιών, στη δημιουργία αυτοματοποιημένης διαδικασίας πειθαρχικού ελέγχου εντός του ΚΠολΔ, αλλά και στο μίγμα διατάξεων που αυξάνουν εκθετικά τη δικαστική ύλη, εξηγώντας και τους λόγους για τους οποίους δε θα φέρει επιτάχυνση, αλλά υπερχρέωση
. Ταυτόχρονα, ακούσαμε τις θέσεις των εκπροσώπων του Δικηγορικού Σώματος, διαπιστώσαμε τα σημεία σύγκλισης και τις δυνατότητες διαμόρφωσης κοινών στόχων για την αποτροπή δυσμενών ή ανέφικτων ρυθμίσεων και εμβαθύναμε στο μεταξύ μας διάλογο. Ευχαριστούμε την Ολομέλεια των Δικηγορικών Συλλόγων για την πρόσκληση στις εργασίες της και εκφράζουμε τη βούλησή μας για τη δημιουργία ενός σταθερού διαύλου διαλόγου, αρχής γενομένης από τη Δευτέρα 5 Μαΐου, οπότε και θα λάβει χώρα συνάντηση του Προέδρου της ΕΝΔΕ κ. Χριστόφορου Σεβαστίδη με τον Πρόεδρο της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων κ. Δημήτρη Βερβεσό.Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας του Γεν.Γραμματέα της ΕΝΔΕ κατά την εναρκτήρια τελετή:
«Κ. Πρόεδρε της Ολομέλειας των Προέδρων Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, κ. Πρόεδροι των δικηγορικών συλλόγων της χώρας, κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι της κυβέρνησης και των πολιτικών κομμάτων, κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι των δικαστηρίων, κυρίες και κύριοι,
Είναι ιδιαίτερη χαρά και τιμή για την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων να βρίσκεται σήμερα εδώ, για την έναρξη της συνεδρίασης της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας. Μια συνεδρίαση, που τόσο η θεματική της, όσο και η συγκυρία μέσα στην οποία λαμβάνει χώρα, της προσδίδουν ιδιαίτερη βαρύτητα και αναμένεται να καταστήσουν τα πορίσματά της, σημείο αναφοράς του δημόσιου διαλόγου για τη Δικαιοσύνη. Δικαστές, εισαγγελείς και δικηγόροι έχουμε μια μακρά κοινή πορεία, υπηρετώντας όλοι μας - από τη θέση που επέλεξε ο καθένας – τη μόνη κρατική λειτουργία που μπορεί να υπερηφανευθεί ότι ασκείται με επιστήμη. Και για αυτό ακριβώς ο μεταξύ μας διάλογος, η προσπάθεια ανεύρεσης κοινών τόπων για συλλογική συμπόρευση, αλλά και οι εποικοδομητικές μας διαφωνίες, μπορούν να χαράξουν κατευθύνσεις, που στηρίζονται τόσο σε αντικειμενικά στοιχεία, όσο και στην εμπειρία που όλοι μας έχουμε αποκτήσει μέσα στις δικαστικές αίθουσες. Και είναι ευχής έργο τις κατευθύνσεις αυτές, να λαμβάνουν υπόψιν ή τουλάχιστον να σέβονται, οι φορείς της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας.
Τα τελευταία χρόνια εντός του δημοσίου διαλόγου για τη Δικαιοσύνη η έννοια της μεταρρύθμισης και της αλλαγής φαίνεται ότι έχει αποκτήσει χαρακτήρα φετίχ. Σχεδόν όλοι όσοι υποσχέθηκαν βελτίωση της λειτουργίας του συστήματος απονομής Δικαιοσύνης, συνόδευσαν και την υπόσχεσή τους με κάποια μικρή ή ευρεία νομοθετική παρέμβαση, που πάντα ως διακηρυγμένο στόχο είχε την επιτάχυνση της Δικαιοσύνης. Όμως η αποσπασματικότητα των αλλαγών, η σταθερή καχυποψία της πολιτικής εξουσίας έναντι των φορέων της Δικαιοσύνης, σε συνδυασμό με μια πιο σύγχρονη παθογένεια που είναι η μιντιακή διαχείριση της δικαστηριακής ζωής, έχουν οδηγήσει σε αλλαγές που έφεραν πενιχρά αποτελέσματα. Και ενώ οι φορείς της Δικαιοσύνης κάθε φορά προειδοποιούμε για το τι μέλει γενέσθαι και μονίμως δικαιωνόμαστε, γινόμαστε ξανά και ξανά στο ίδιο έργο θεατές αλλεπάλληλων αλλαγών, που αντί να δίνουν λύσεις, συχνά χτίζουν ένα καινούριο πρόβλημα.
Είναι πολύ σημαντικό που την Ολομέλειά σας θα απασχολήσουν ταυτόχρονα η δικαστική ανεξαρτησία, ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας και η διαμεσολάβηση. Γιατί δεν υπάρχει πιο απλός και πιο εγγυημένα αποτελεσματικός τρόπος να στοχοποιήσει κάποιος τη δικαστική ανεξαρτησία, από το να πολλαπλασιάσει το φόρτο του δικαστή. Και δεν ξέρω ποιου είδους μαθηματικά, μπορούν να θεμελιώσουν την ιδέα ότι οι αποφάσεις θα εκδίδονται ταχύτερα, αν τριπλασιασθούν οι χρεώσεις των δικαστών, συρρικνωθεί ο χρόνος που έχουν για επεξεργασία των υποθέσεων και αυτοματοποιηθεί η διαδικασία του πειθαρχικού τους ελέγχου και της αφαίρεσης των δικογραφιών σε περίπτωση υπέρβασης ασφυκτικών προθεσμιών. Πιστεύει άραγε κανείς, ότι ένα τέτοιο μαγικό ραβδί ή ένα τέτοιο μαγικό μαστίγιο, θα φέρει επιτάχυνση; Η μήπως μπορούμε να δούμε πίσω από τέτοιες ιδέες, την προσπάθεια αντικατάστασης της συστηματικότητας, από τη διαδικαστικότητα, τη δημιουργία ενός προτύπου δικαστή, που θα ζει και θα αποφασίζει υπό το διαρκή φόβο της απόλυσης, αλλά και τη διαμόρφωση των όρων, που θα φέρουν γρηγορότερα την αναθεώρηση της συνταγματικής πρόβλεψης για ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία;
Το μυστικό για την γρηγορότερη και αποδοτικότερη δικαιοσύνη δεν είναι να μεταφερθούν οι φάκελοι από τα υπόγεια της Ευελπίδων, στις ντουλάπες των σπιτιών των δικαστών. Ούτε βοηθούν στη λύση σύνθετων προβλημάτων αφοριστικά αφηγήματα ότι για όλα φταίνε οι δικαστές ή οι δικηγόροι. Γιατί το ίδιο το περιβάλλον στο οποίο καλούμαστε να λειτουργήσουμε πόρρω απέχει από των ευρωπαίων συναδέλφων μας, που απολαμβάνουν μεταξύ άλλων και το προνόμιο της νομοθετικής σταθερότητας. Η χώρα μας αποδείχθηκε ότι δυσκολεύεται να εμπιστευθεί τις ίδιες της τις επιλογές και αυτό φαίνεται από το πόσες φορές μέσα στην τελευταία δεκαετία άλλαξαν τα βασικά της νομοθετήματα. Πόσο πιστεύει κανείς βοηθάει την επιτάχυνση π.χ. της ποινικής δικαιοσύνης το ότι όλοι μας είμαστε υποχρεωμένοι να ερευνούμε πιο από τα τουλάχιστον πέντε (5) δίκαια που ίσχυσαν από το χρόνο τέλεσης της πράξης έως σήμερα είναι το εφαρμοστέο; Τι έχει αποδώσει η εδώ και χρόνια αυξανόμενη αυστηροποίηση του ποινικού οπλοστασίου; Και τι από όλα αυτά δεν τα είχε προβλέψει και υποδείξει από νωρίς ο νομικός κόσμος στην εκάστοτε κυβέρνηση;
Βέβαια, στη Δικαιοσύνη, όπως και στη ζωή, ή μαθαίνεις από τα λάθη σου ή είσαι υποχρεωμένος να τα επαναλάβεις. Η περίπτωση της ιδιωτικής διαμεσολάβησης αποτελεί ένα σαφές παράδειγμα προφανούς αποτυχίας θεσμού, που συνεχίζει να υπάρχει αποκλειστικά προς όφελος της διατήρησης ενός νεόκοπου επαγγελματικού πεδίου ημιαπασχόλησης. Τι κι αν από νωρίς επισημάναμε ότι η εξωδικαστική επίλυση διαφορών είναι στόχος και όχι μέσο πολιτικής, ότι για την αποτυχία αυτής της διαμεσολάβησης δεν φταίει η υποτιθέμενη «εκ φύσεως» δικομανία των Ελλήνων, το μάρκετινγκ ή κάποια φυσική απροθυμία των δικηγόρων, αλλά ότι για να λειτουργήσει η διαμεσολάβηση πρέπει να προκριθεί ο καθοδηγητικός ρόλος δικαστικού λειτουργού που έχει εχέγγυα αμεροληψίας, αντί μιας τυπικής συνάντησης με πιστοποιημένο απόφοιτο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Ακόμα και μετά από 6 χρόνια εφαρμογής και εξαιρετικά χαμηλής απόδοσης του θεσμού, η δικαστική διαμεσολάβηση δεν έχει προχωρήσει. Δυστυχώς, όμως, αν επιμείνουμε σε μια τέτοια εσφαλμένη συνταγή, το αποτέλεσμα θα παραμένει το ίδιο και πιστεύω ότι υπάρχουν πλέον οι συνθήκες για να γίνει στο πεδίο αυτό μια τομή.
Κυρίες και κύριοι εκπρόσωποι του δικηγορικού κόσμου. Δικαστές και δικηγόροι, είμαστε οι πρώτοι που επιθυμούμε ένα σύστημα απονομής Δικαιοσύνης, που να παρέχει ουσιαστική έννομη προστασία σε εύλογο χρόνο. Ξέρουμε όμως επίσης ότι η επίτευξη του στόχου αυτού, περνά μέσα από την ενίσχυση του Κράτους Δικαίου και όχι μέσα από τη συρρίκνωσή του. Οι δικηγόροι θέλουν – και το έχουν αποδείξει με θεσμικό τρόπο - έναν δικαστή- καταρτισμένο επιστήμονα που «συλλογάται ελεύθερα», γιατί αυτή του η ελευθερία είναι το θεσμικό αντίβαρο, που φέρνει την ισορροπία μεταξύ των κρατικών λειτουργιών και επιτρέπει την ομαλή ρύθμιση του κοινωνικού ανταγωνισμού. Επομένως οι όροι άσκησης του δικαστικού λειτουργήματος τους ενδιαφέρουν και τους αφορούν και είναι δικαίως ευαίσθητοι πρωτίστως ως προς το δικαίωμά μας να εκφράζουμε ανεμπόδιστα την ουσιαστική μας κρίση. Το ίδιο πρέπει να ισχύει και ως προς τη διαμόρφωση συνθηκών υπερχρέωσης και ανελαστικού πειθαρχικού ελέγχου για αυτήν. Προτάσεις που είδαν τη δημοσιότητα για διαδικασία αυτόματης ενεργοποίησης της επιθεώρησης αν κάποιος π.χ. πλησιάζει τον ένα μήνα στα ασφαλιστικά μέτρα, εκτός του ότι καταλήγουν ανεφάρμοστες, δίνουν κι ένα μήνυμα υπαλληλοποίησης του δικαστικού λειτουργού. Κι αυτό, σε μια εποχή που είναι περισσότερο από ποτέ αναγκαίο να προστατευθεί η δικαστική ανεξαρτησία, είναι σοβαρό πρόβλημα για όλους.
Οι δικαστές, θέλουμε τους δικηγόρους ισχυρούς στυλοβάτες του Κράτους Δικαίου για να εξασφαλίζουν με επιστημονική σπουδή ότι η Δικαιοσύνη θα παραμείνει το ασφαλές καταφύγιο του αδύναμου. Το τελευταίο διάστημα μας έχει βρει πολλές φορές στην ίδια κατεύθυνση, να προσπαθούμε με τα λόγια και τις πράξεις μας να αναδείξουμε ότι το Κράτος Δικαίου δεν είναι αυτονόητο και η ενίσχυσή του είναι ένας ωραίος και διαρκής αγώνας προς όφελος των πολιτών. Οι μέρες που έρχονται ενόψει των αλλαγών του ΚΠολΔ, αλλά και με την επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση, θα μας δώσουν περ ισσότερες αφορμές και ευκαιρίες να εμβαθύνουμε στον μεταξύ μας διάλογο και στη διαμόρφωση κοινών τόπων προς όφελος όλων.
Με τις σκέψεις αυτές, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων εύχεται καλή επιτυχία στις εργασίες της συνεδρίασης της Ολομέλειάς σας και καλή δύναμη στο έργο σας».
