Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2013

Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος: Προωθούμενη ρύθμιση παραγραφής υφ’ όρον του αξιοποίνου αδικημάτων μικρής κοινωνικής απαξίας με τροπολογία του Υπουργείου Δικαιοσύνης

EΝΩΣΗ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ             Αθήνα 9-9-2013
ΠΡΩΗΝ ΣΧΟΛΗ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ                      Αρ. πρωτ.  87  
Κτίριο 16 Γραφείο 204                             
Τηλ. 210 8222548 Fax 210 8254211
Email: eisag@otenet.gr                       
                                              
        
                                                 

ΠΡΟΣ :
                                                                      
           Τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και     
                  Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, κ. Χαράλαμπο Αθανασίου  
         
       

Θέμα : Προωθούμενη ρύθμιση παραγραφής υφ’ όρον του αξιοποίνου αδικημάτων μικρής κοινωνικής απαξίας με τροπολογία του Υπουργείου Δικαιοσύνης


Αξιότιμε κύριε Υπουργέ, 


Με το πρώτο άρθρο  της τροπολογίας με αριθμό 777/5-9-2013 του Υπουργείου σας,  στο προς ψήφιση την 9 & 10-9-2013 Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με τίτλο «Αναδιάρθρωση δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κ.λπ διατάξεις του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων», προβλέπεται η υφ’ όρον παραγραφή του αξιοποίνου αδικημάτων μικρής κοινωνικής απαξίας, κατ’ ανάλογη εφαρμογή αντίστοιχης ρύθμισης του Ν 4043/2012, ώστε να επιταχυνθεί η απονομή της Ποινικής Δικαιοσύνης και να αποσυμφορηθούν τα ποινικά δικαστήρια από το φόρτο του όγκου τέτοιων υποθέσεων.
(Α) Κατ’ αρχάς επιθυμούμε να υπενθυμίσουμε την πάγια άποψη της Ένωσής μας ότι δεν αποτελεί δογματικά και συστηματικά ορθή νομοτεχνική πρακτική η κατά καιρούς πρόβλεψη παραγραφής κατηγοριών αδικημάτων, με επίκληση ως δικαιολογητικού λόγου τούτου της επιτάχυνσης της απονομής της Ποινικής Δικαιοσύνης. Είναι αυτονόητο ότι η επιβάρυνση του Συστήματος της Ποινικής Δικαιοσύνης (ΣΠΔ) επέρχεται προεχόντως από την ανορθολογική τάση του νομοθέτη να εγκληματοποιεί και να ποινικοποιεί ακατάσχετα, ευκαιριακά και συστηματικά απαράσκευα συμπεριφορές, με σκοπό μάλλον την άσκηση πολιτικής ξένης με τη λογική του Ποινικού Δικαίου, παρά την καίρια αντιμετώπιση του εγκληματικού φαινομένου.
Θα πρέπει, περαιτέρω, να σημειωθεί ότι η ανά τακτά χρονικά  διαστήματα «αναβίωση» νόμων περί υφ’ όρον παραγραφής του αξιοποίνου ορισμένων αδικημάτων (βλ. τους Ν 3346/2005, 3904/2010 και 4043/2012), πέραν του γεγονότος ότι έχει δεχθεί επιστημονική κριτική, φαίνεται να αδιαφορεί για το κόστος και το δυναμικό των αρχών εφαρμογής του νόμου (αστυνομία, προανακριτικοί υπάλληλοι, εισαγγελείς, δικαστικοί επιμελητές, δικαστήρια), οι οποίες ασχολήθηκαν σε διάφορα χρονικά και διαδικαστικά στάδια με το χειρισμό των παραγραφομένων εν μια νυκτί υποθέσεων.
(Β) Η ειλικρινής και οργανωμένη προσπάθεια αντιμετώπισης της επιβάρυνσης του ΣΠΔ απαιτείται να περιλαμβάνει, κατά την άποψή μας : (i) ενίσχυση της διακριτικής ευχέρειας του εισαγγελέα να αρχειοθετεί ποινικές υποθέσεις, με παράλληλη αναθεώρηση της αρχής της νομιμότητας για τα αδικήματα ήσσονος σημασίας, (ii) θαρραλέα απεγκληματοποίηση και αποποινικοποίηση συμπεριφορών που δεν θίγουν εμφανώς τους βασικούς όρους της κοινωνικής συμβίωσης, ώστε να απαιτείται να αναχθούν σε ποινικά ενδιαφέρουσες, (iii) διεύρυνση και ευρεία εφαρμογή θεσμών διευθέτησης της ποινικής υπόθεσης κατά παρέκκλιση του ΣΠΔ, συμπεριλαμβανομένου του θεσμού του «plea bargaining», (iv) υιοθέτηση βασικών σημαντικών Συστάσεων του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως της R(87)18 «για την απλούστευση της Ποινικής Δικαιοσύνης», της R(92)16 και της R(2000)22 «για τις κυρώσεις και μέτρα που εκτίονται στην κοινότητας», της R(95)12 «για τη διαχείριση της Ποινικής Δικαιοσύνης»  κ.λπ., ενώ παρεμφερείς προβλέψεις περιλαμβάνονται ήδη σε ποινικά κείμενα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τα οποία η χώρα μας είναι υποχρεωμένη να ευθυγραμμίσει την εσωτερική νομοθεσία της, με τυπικό μάλιστα τρόπο, μετά την ισχύ της Συνθήκης της Λισσαβώνας.
(Γ) Παρά τις ανωτέρω επιφυλάξεις μας, επιθυμούμε να θέσουμε υπόψη σας και να ζητήσουμε να προωθήσετε άμεσα νέα τροπολογία στο προς συζήτηση Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Παιδείας, με την οποία, σε συνέχεια των λοιπών προβλέψεων περί παραγραφής υφ’ όρον κατά το πρότυπο του Ν 4043/2012, θα αντιμετωπίζεται με τρόπο νομικά ορθό το ζήτημα των υποθέσεων ψευδούς καταμήνυσης, ψευδορκίας μάρτυρα και συκοφαντικής δυσφήμησης που απομένουν «εκκρεμείς» όταν οι αντίθετές τους παραγράφονται υφ’ όρον. Με τις εκκρεμείς αυτές υποθέσεις στο παρελθόν τα δικαστήρια αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα, αφού θα έπρεπε να «απολογηθούν» στους διαδίκους ότι για λόγους αναγόμενους στη βούληση του νομοθέτη, ο αντίδικός τους «αθωώθηκε» ουσιαστικά, αφού αιφνιδίως η παράβαση στην οποία υπέπεσε «παραγράφηκε» χωρίς προφανή λόγο. Τούτο είχε ως συνέπεια την ενίσχυση της δυσπιστίας του πολίτη στη Δικαιοσύνη και την απαξίωση στα μάτια του της λειτουργία της νομοθετικής και της δικαστικής λειτουργίας.
Η προτεινόμενη, επομένως, ρύθμιση τίθεται μετά την παράγραφο (2) του πρώτου άρθρου της τροπολογίας 777/5-9-2013 και έχει ως εξής :
(παρ. 3) «Δικογραφίες για τις αξιόποινες πράξεις της ψευδούς καταμήνυσης, ψευδορκίας μάρτυρα και συκοφαντικής δυσφήμησης (άρθρα 229, 224 § 2, 363-362 ΠΚ) που εδράζονται σε μηνύσεις που υπήχθησαν στην παρούσα διάταξη, τίθενται αυτοδικαίως στο αρχείο με πράξη που αρμοδίου Εισαγγελέα, σε οιονδήποτε δικονομικό στάδιο και να ευρίσκονται. Σε περίπτωση αναβίωσης της ποινικής  δίωξης υπό τους όρους και τις προυποθέσεις της παρ. 1 εδ. β’ του παρόντος  άρθρου, η δικογραφία ανασύρεται εκ του αρχείου μη υπολογιζομένου του χρόνου της παρ.1 εδ. γ’ του παρόντος για την παραγραφή.
(4) Προκαταβλητέα δικαστικά έξοδα, ήτοι το παράβολο υπέρ Δημοσίου από  100 ευρώ κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 46 παρ. 2 ΚΠΔ και το τέλος πολιτικής αγωγής από 50 ευρώ κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 63 ΚΠΔ, επιστρέφονται στον εγκαλούντα από το Δημόσιο Ταμείο κατόπιν αίτησής του στον αρμόδιο Εισαγγελέα η οποία υποβάλλεται εντός προθεσμίας 6 (έξ) μηνών από την υφ’ όρον παύση της ποινικής δίωξης ή την αρχειοθέτηση σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παραγράφους 1 και 2 του παρόντος. Σε  περίπτωση αναβίωσης της ποινικής  δίωξης υπό τους όρους και τις προυποθέσεις της παρ.1 εδ.β’  του παρόντος ο εγκαλών καλείται να δηλώσει εάν επιθυμεί την επανεκκίνηση της ποινικής διαδικασίας, καταβάλλοντας σε αυτή την περίπτωση εκ νέου παράβολο υπέρ Δημοσίου από 100 ευρώ κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 46παρ. 2 ΚΠΔ.»
Έχουμε την άποψη ότι αν τέτοια ρύθμιση υιοθετηθεί, θα συμβάλει θετικά στην άρση των συναφών προβλημάτων που συνόδευσαν την εφαρμογή των Ν 3346/2005, 3904/2010και 4043/2012.

Με τιμή
                            Για το Διοικητικό Συμβούλιο της Ε.Ε.Ε.

                       Ο Πρόεδρος                                      Ο  Γενικός Γραμματέας


      Ρούσσος-Εμμανουήλ Παπαδάκης                Δημήτριος Ζημιανίτης        
        Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου                   Εισαγγελέας Πρωτοδικών





9 σχόλια:

  1. Η ειδοποιός διαφορά μεταξύ της εν λόγω τροπολογίας και των επαίσχυντων παρόμοιων διατάξεων των νόμων 3346/2005, 3904/2010 και 4043/2012 είναι ότι για πρώτη φορά (αν δεν κάνω λάθος) υπήρχε και η διαβούλευση της διάταξης. Επομένως όλοι γνώριζαν ήδη εδώ και ένα έτος περίπου, ότι θα μπορούσαν να διαπράξουν τα αδικήματα που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της τροπολογίας, χωρίς να τιμωρηθούν ποτέ γι’ αυτά! Ελλάς το μεγαλείο σου!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η προτεινόμενη τροπολογία-ρύθμιση από την Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος είναι πολύ δίκαιη, και αποκαταστατική της δικαιοσύνης, στο πλαίσιο πάντοτε ενός νόμου υφ'όρον παραγραφής αδικημάτων, έστω και μικρής κοινωνικής απαξίας, που εκ της φύσεώς του είναι άδικος. Είναι υποχρέωση του κ. Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων να προωθήσει την εν λόγω προτεινόμενη ρύθμιση, πρό της καταδίκης της χώρας μας από το ΕΔΔΑ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ενδιαφερουσα προταση.. γιατι ο στοχος αυτων των νομων αποτυγχανει, αφου ναι μεν δεν δικαζεις την απειλη ή την εξυβριση, αλλα δικαζεις τη συκοφαντικη δυσφήμηση που τη συνοδεύει σχεδον παντα πλεον

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Μας δουλεύετε κκ Εισαγγελείς. Αντί να στηλιτεύσετε με επιστημονικά επιχειρήματα την τροπολογία και την αδικία που δημιουργεί, καταλήγετε να ζητάτε διευκολύνσεις για ορθότερη εφαρμογή της με αποτέλεσμα η πρότασή να διευρύνει την αδικία επεκτείνοντάς τη και σε άλλα αδικήματα. Εν συνεχεία, χρυσώνετε το χάπι στους αδικηθέντες με επιστροφή παραβόλου! Κι ενώ είναι σαφές ότι ετοιμάζεστε να εφαρμόζετε την τροπολογία που πολλοί κρίνουν αντισυνταγματική (επ'αυτού αποφεύγετε να τοποθετηθείτε επιστημονικά), ζητάτε και διακριτική ευχέρεια να θέτετε υποθέσεις στο αρχείο επιβεβαιώνοντας ότι ο νόμος μπορεί και πρέπει να εφαρμόζεται αλά καρτ. Πολύ ωραία όλα αυτά και πάνω απ'όλα δίκαια...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Στο ψηφισθέν νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας, ως προς το οποίο είχε κατατεθεί η συγκεκριμένη τροπολογία, δεν περιλαμβάνονται τελικά διατάξεις περί παραγραφής υφ' 'ορον κ.λπ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η τροπολογία ξανακατατέθηκε με αριθμό 821/27 13.9.2013 στο σχέδιο νόμου: "Πρόληψη και καταπολέμιση της εμπορίας του ανθρώπου και προστασία των θυμάτων αυτής".
    Ο σύνδεσμος:
    http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/bbb19498-1ec8-431f-82e6-023bb91713a9/8187614.pdf

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Στον ανώνυμο των 10.31: Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί η διακριτική ευχέρεια (η οποία δεν είναι κατ'ανάγκη ανέλεγκτη κρίση) συνιστά αδικία. Εξάλλου η απόκλιση από την αρχή της νομιμότητας υπέρ της σκοπιμότητας δεν είναι κάτι ξένο στο δίκαιό μας (βλ. άρθρο 45Α Κ.Π.Δ.). Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το άρθρο 153 της γερμανικής ποινικής δικονομίας, το οποίο αποτελεί κανόνα στην καθημερινή πρακτική κατά την αντιμετώπιση των... κακουργημάτων της εξύβρισης, απειλής κτλ. κτλ., χωρίς μάλιστα να αποκλείεται και η δυνατότητα δίωξης μέσω της ιδιωτικής οδού (Privatklage, άρθρα 374 επ. της γερμ. ποινικής δικονομίας). Το ύφος είναι ανάξιο σχολιασμού...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Στον ανώνυμο,11.42: 1) Δεν είδα πουθενά να προτείνουν οι εισαγγελείς τον οποιοδήποτε έλεγχο της κρίσης τους. Αυτό είναι προσωπική σας θέση.
    2) Είναι ή δεν είναι γεγονός ότι η ανακοίνωση αποφεύγει να δώσει απαντήσεις στο θέμα της αντισυνταγματικότητας? Αυτό σας διέφυγε από το σχολιασμό.
    3) Το ύφος είναι αυτό που δίνει τον τόνο της αγανάκτισης. Δεν είμαστε άλλωστε σε δικαστική αίθουσα, μην ξεχνιέστε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Στον ανώνυμο των 7.25: 1) Δεν κατανοείτε σωστά την έννοια της διακριτικής ευχέρειας, γι'αυτό και παρεξηγείτε την ανακοίνωση, η οποία εξάλλου δεν περιέχει - ως προς το συγκεκριμένο θέμα - πρόταση για ειδική ρύθμιση, παρά μόνον διατυπώνει μια θέση αρχής. Ούτε είναι προσωπική μου θέση, κάνω συγκεκριμένη αναφορά σε συγκεκριμένη διάταξη αλλοδαπής έννομης τάξης, όπου η αρχειοθέτηση της εξύβρισης τίθεται αναλογικά - από άποψη οργάνων που αποφασίζουν - στο ίδιο επίπεδο με τη στέρηση της ελευθερίας κατά την προδικασία στη δική μας έννομη τάξη.
    2) Ναι, όντως, δεν το σχολίασα, όχι γιατί μου διέφυγε, αλλά γιατί δεν βρήκα κάτι να σχολιάσω. Άλλωστε - χωρίς να είμαι εκπρόσωπος της ένωσης εισαγγελέων - δεν βλέπω, πώς θα μπορούσαν να δωθούν "απαντήσεις στο θέμα της αντισυνταγματικότητας" σε μία επιστολή δύο το πολύ σελίδων, από τη στιγμή που η έρευνα των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 47 παρ. 4 Σ μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μονογραφίας. Μην ξεχνάτε, άλλωστε, ότι στο σύνολο του περιεχομένου της, η ανακοίνωση της ένωσης κάνει προτάσεις de lege ferenda, χωρίς να ερμηνεύει τις ισχύουσες - ή έστω προταθείσες και ήδη ψηφισθείσες - διατάξεις, πράγμα το οποίο γίνεται από τους δικαστικούς λειτουργούς κατά τη δικαιοδοτική λειτουργία και όχι στις ανακοινώσεις των οικείων ενώσεων. Σε τελική ανάλυση ορθώς δεν σχολίασε η ένωση το θέμα της συνταγματικότητας στην ανακοίνωσή της, καθώς ούτε θα μπορούσε ούτε θα έπρεπε να κάνει κάτι τέτοιο από τη θέση αυτή.
    3) Σωστά, δεν είμαστε σε αίθουσα δικαστηρίου (όπου, πάντως, το αδικαιολόγητα εριστικό ύφος αποτελεί πάγια πρακτική), αλλά σε ένα blog, όπου μπορούμε όλοι (και εγώ, φυσικά) να απολαμβάνουμε το προνόμιο της ανωνυμίας. Όμως, αλήθεια, γιατί τόση αγανάκτηση με την ανακοίνωση της ένωσης;...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε, αναφορικά με τα σχόλια που δημοσιεύονται ότι:
1) Δε θα δημοσιεύονται δυσφημιστικά και εξυβριστικά σχόλια
2) Δε θα δημοσιεύονται ΑΣΧΕΤΑ σχόλια σε ΑΣΧΕΤΕΣ αναρτήσεις
3) Δε θα δημοσιεύονται επαναλαμβανόμενα σχόλια στην ίδια ανάρτηση
4) Δε θα δημοσιεύονται σχόλια σε Greeklish


5) Σχόλια σε ενυπόγραφα άρθρα θα δημοσιεύονται μόνον εφόσον και αυτά είναι ενυπόγραφα.
6) Σχόλια σε ενυπόγραφο σχόλιο θα δημοσιεύονται μόνον εφόσον και αυτά είναι ενυπόγραφα.

7) ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ "ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΧΟΛΙΑ"


Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΩΝ ΔΕ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΥΙΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ