Παρασκευή 22 Ιουνίου 2012

Σκέψεις αναφορικά με το νέο τρόπο κλήρωσης των προεδρευόντων κατά το Ν. 4055/2012 (αρθρ. 87 παρ.1 και 2)



του Κωνσταντίνου Βουλγαρίδη, Πρωτοδίκη, μέλους του Δ.Σ. της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων


            Με τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις του Ν. 4055/2012 (ΦΕΚΑ51/12-3-2012) και συγκεκριμένα με το άρθρο 87 παρ.1, που αντικατέστησε το στοιχ. Β΄ του άρθρου 17 του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και Κατάστασης Δικαστικών Λειτουργών και με το άρθρο 87 παρ.2, με το οποίο προστέθηκε στοιχ. Δ΄ στο άρθρο 17 του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ. και ισχύει από 2-4-2012, εισάγεται, ουσιαστικά, αναφορικά με τις κληρώσεις των προεδρευόντων στο τριμελές πλημμελειοδικείο και στο ποινικό εφετείο ειδική ρύθμιση αποκλίνουσα από τη γενική διάταξη του άρθρου 17 στοιχ. Β παρ.2 Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ., σύμφωνα με την οποία (ειδική ρύθμιση) οι κληρώσεις των προεδρευόντων του τριμελούς πλημμελειοδικείου και των ποινικών εφετείων γίνονται τον Ιανουάριο και Ιούλιο κάθε έτους και οι γενικές διατάξεις κληρώσεως (ανά μήνα) ισχύουν μόνο για τα μέλη της συνθέσεως. Οι δε υποθέσεις, που αναβάλλονται, σύμφωνα με τη νέα διάταξη (αρθρ. 17 στοιχ.Δ΄ του Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ.), αναβάλλονται στη δικάσιμο, με τον ίδιο προεδρεύοντα, ο οποίος με το νέο σύστημα κλήρωσης θα γνωρίζει από πριν τις ποινικές του έδρες για χρονικό διάστημα περίπου 6 μηνών.

 Ενόψει, της ανωτέρω νομοθετικής πρόβλεψης και ήδη κρατούσας ερμηνείας των σχετικών διατάξεων θα ήταν σκόπιμο να τεθούν ορισμένα ζητήματα, που ευλόγως ανακύπτουν:
1) Θίγεται ή όχι με τη νέα ρύθμιση του άρθρου 17 στοιχ. Δ΄ η έννοια του φυσικού δικαστή (αρθρ. 8 Σ) όταν: α) θα είναι γνωστό σε όλους τους παράγοντες της δίκης (κατηγορουμένους, πολιτικώς ενάγοντες, αστικώς υπεύθυνους) το πρόσωπο του Προέδρου της ποινικής συνθέσεως ακόμη και έξι μήνες πριν από τη δικάσιμο; Μπορεί αυτό, περαιτέρω, να είναι δικαιοπολιτικά και κοινωνικά αποδεκτό; Να μεσολαβεί δηλ. μεταξύ της κλήρωσης και της δικασίμου ένα τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα; Στο σημείο δε, αυτό παραθέτω απόσπασμα από το έργο του συνταγματολόγου Αριστ. Μάνεση Συνταγματικά δικαιώματα – ατομικές ελευθερίες (δ΄ έκδοση), ο οποίος στη σελίδα 213 αναφέρει επί λέξει τα εξής: ΄΄Η αρχή του νόμιμου (φυσικού) δικαστή θεσπίστηκε για την αποτροπή επεμβάσεων στην απονομή της δικαιοσύνης και για την εξασφάλιση της εμπιστοσύνης της κοινής γνώμης στην αντικειμενικότητα της κρίσης των δικαστηρίων΄΄. Ο δε συνταγματολόγος Δημήτριος Τσάτσος στο έργο του Συνταγματικό Δίκαιο – Οργάνωση και Λειτουργία της Πολιτείας, αναφέρει στη σελ. 555 επί λέξει τα εξής: ΄Όι παρεμβάσεις (στο δικαστικό έργο), που απαγορεύονται από το Σύνταγμα δεν είναι όμως μόνο οι νομικά τυποποιημένες αλλά και οι άτυπες παρεμβάσεις. Έτσι το Σύνταγμα απαγορεύει π.χ. δηλώσεις για την πορεία μιας δίκης ή για την πιθανολόγηση της έκβασης της. Ακόμη το άρθρο 87 παρ.2 απαγορεύει να αξιολογούνται δημόσια οι πράξεις των δικαζομένων διότι τέτοιες αξιολογήσεις εμπεριέχουν τον κίνδυνο παρέμβασης στη διαμόρφωση της δικανικής πεποίθησης΄΄ και β) όταν ο προεδρεύων δικαστής, που θα κληρωθεί ήδη από τον Ιούλιο σε ποινική δικάσιμο του τελευταίου μήνα της κληρώσεως για συγκεκριμένες υποθέσεις αυτής της δικασίμου αναβάλλει εκ των πραγμάτων αυτές (τις υποθέσεις δηλ. που έχει ορισθεί να δικάσει ως φυσικός δικαστής) σε δικάσιμο με άλλη σύνθεση μετά τον Ιανουάριο, επειδή στο μεταξύ δεν θα έχουν γίνει οι νέες κληρώσεις του μήνα αυτού, και επειδή θα προηγείται η εκδίκαση των αναβληθεισών υποθέσεων περασμένων μηνών, που θα έχουν κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, βάσει του όγκου των ποινικών υποθέσεων, συσσωρευθεί στα τελευταία ποινικά πινάκια του εξαμήνου; 
 2) Συνιστά ή όχι ανεπίτρεπτο περιορισμό του κατ΄ άρθρο 8 Σ δικαιώματος να αναβάλλεται η υπόθεση σε δικάσιμο, που προεδρεύει υποχρεωτικά ο ίδιος δικαστής, ο οποίος ουσιαστικά με τον τρόπο αυτό επιβαρύνεται και ΄΄χρεώνεται΄΄ συγκεκριμένες ποινικές υποθέσεις εσαεί και διαρκώς, ΄΄ταυτιζόμενος΄΄ με την εκδίκαση τους;     
Επίσης, τι θα γίνεται με τις αναβολές μέχρις ότου εκδοθεί απόφαση πολιτικού δικαστηρίου; ή τις αναβολές κατ΄ άρθρο 61 ΚΠΔ; Ποια θα είναι τα επακόλουθα στα ποινικά πινάκια σε περίπτωση αποχής των δικηγόρων ή απεργίας των γραμματέων;   
Ενόψει των ανωτέρω, θα πρότεινα, προς το παρόν, να επιδιωχθεί και επιτευχθεί άμεσα, η αναστολή της ισχύος της διάταξης του άρθρου 17 στοιχ. Δ΄ Κ.Ο.Δ.Κ.Δ.Λ., που προστέθηκε με το άρθρο 87 παρ.2 Ν. 4055/2012, η οποία αντιμετωπίζεται, ήδη, με επιφύλαξη και της οποίας επίκειται η εφαρμογή, προκειμένου να διευκρινιστούν επιμέρους σημαντικά θέματα, που άπτονται της εφαρμογής της, ακόμη, ενδεχομένως και η τροποποίηση αυτής ώστε να εμπίπτουν στο πεδίο της εφαρμογής της υποθέσεις με ήδη περισσότερες αναβολές ή που τελούν υπό παραγραφή κατά την απόλυτη κρίση του εκάστοτε δικαστηρίου. Διότι, με βάση τον υπάρχοντα όγκο ποινικών υποθέσεων, το αποτέλεσμα από την εφαρμογή της διάταξης αυτής είναι αβέβαιο: Μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, μπορεί όμως να επέλθουν απρόβλεπτες και προπαντός μη αναστρέψιμες συνέπειες. Δεν έχουμε διάθεση αντίρρησης απέναντι σε κάθε νέα νομοθετική διάταξη. Είμαστε, όμως, επιφυλακτικοί απέναντι σε ρυθμίσεις, που εκκινούνται από μία λαθεμένη αντίληψη περί αρνησιδικίας, έκφραση (αυτή της αρνησιδικίας), που εμπεριέχεται άλλωστε και στον τίτλο του σχετικού νόμου, ο οποίος με τον τρόπο αυτό μας αποδίδει τη μομφή ότι αρνησιδικούμε. Και οφείλουμε να αναδεικνύουμε τα όποια θεσμικά ζητήματα στην κοινωνία, από την οποία αντλούμε καθημερινά τη νομιμοποίηση μας.    


Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, Πρωτοδίκης,  μέλος του Δ.Σ. της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων             
     


6 σχόλια:

  1. Συμφωνώ με τις σκέψεις και παρατηρήσεις που διατύπωσε ο συνάδελφος Κ.Βουλγαρίδης στο άρθρο 17 στοιχ.Δ του Ν.1756/1988,σχετικά με τις κληρώσεις των προεδρευόντων στα ποινικά δικαστήρια.Συμπληρωματικά αναφέρω,ότι θα υπάρξει πρόβλημα και με την παρ.στ' του εν λόγω άρθρου,διότι θα επιβαρύνονται τα πινάκια των δικασίμων για τις οποίες θα έχει γίνει ήδη η κλήρωση των προεδρευόντων και με τις υποθέσεις,για τις οποίες ο εισαγγελέας και ο προϊστάμενος δικαστής,θα κρίνουν ότι συντρέχει σοβαρός λόγος σύντομου προσδιορισμού.Εκτός αυτού,ερωτάται:
    για ποιό λόγο ο νομοθέτης επιβάλλει να δικασθεί η υπόθεση οπωσδήποτε από τον άπαξ κληρωθέντα δικαστή?Αν ο νομοθέτης δεν τον εμπιστεύεται γιά την επί της αναβολής κρίση του,πως τον εμπιστεύεται γιά την ουσιαστική κρίση του?Εξάλλου είναι γνωστό οτι οι δικηγόροι μέσω των αναβολών δεν επιδιώκουν "να έχουν την σύνθεση που θέλουν" αλλά "να μην έχουν την σύνθεση που δεν θέλουν"!Πριν από την εισαγωγή του θεσμού των κληρώσεων, τις συνθέσεις των ποινικών δικαστηρίων όριζε ο εκάστοτε προϊστάμενος του δικαστηρίου, δηλαδή δικαστής και είναι γνωστό ότι γιά ορισμένες "δύσκολες" υποθέσεις,επέλεγε τις συνθέσεις που θεωρούσε ότι μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες. Η εισαγωγή των κληρώσεων θεωρήθηκε επίτευγμα προς ενίσχυση της αμεροληψίας. Το επίτευγμα αυτό,όμως,γίνεται "παρελθόν" σε περίπτωση που εφαρμοστεί η υπόψη διάταξη.Γι'αυτό πρέπει άμεσα να ανασταλεί η εφαρμογή της και να καταργηθεί,ενόψει και του ότι δεν είναι συμβατή ούτε με το άρθρο 5 του Συντάγματος(!!!),καθόσον δεν είναι δυνατόν να δεσμεύονται, οι προεδρεύοντες και οι αναπληρωματικοί τους, γιά χρονικό διάστημα 6 μηνών, με συγκεκριμένες ημερομηνίες δικασίμων!
    Βαρβάρα Πάπαρη,Εφέτης,μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Αρα να υποθεσω, οτι στα περιφερειακα πρωτοδικεια, που δεν γινεται κλήρωση αλλά ορισμός της σύνθεσης απο τον Προεδρεύοντα, δεν τυγχάνει εφαρμογής η διάταξη αυτη?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Μπορείτε συνάδελφε να αναπτύξετε λίγο τον προβληματισμό για το άρθρο 5 του Συντάγματος;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Για την ταυτότητα του νομικού λόγου, διότι μία διάταξη εφαρμόζεται ενιαία, και στα περιφερειακά πρωτοδικεία κανονικά ο προεδρεύων θα πρέπει να ορίσει τους προεδρεύοντες για τους επόμενους έξι μήνες... πραγματικά είναι διάταξη, που θα δημιουργήσει πολλά προβλήματα και πρέπει το θέμα να επανεξεταστεί

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Απάντηση στο συνάδελφο σχετικά με το άρθρο 5 του Συντ.Ο προβληματισμός μου είναι ο εξής:Με το άρθρο αυτό κατοχυρώνεται ρητά η ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας και η ελεύθερη συμμετοχή του ατόμου στην πολιτική,κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας και θεμελιώνεται η ελευθερία της μετακίνησης,της εγκατάστασης και διαμονής,η οικονομική ελευθερία κλπ.Κατά την άποψή μου η ελευθερία αυτή περιορίζεται με τη κλήρωση των προεδρευόντων και των αναπληρωματικών τους , γιά χρονικό διάστημα 6 μηνών, με συγκεκριμένες ημερομηνίες δικασίμων.Με το προηγούμενο νομικό καθεστώς,όταν ο καθένας από εμάς είχε κάποιο σοβαρό προσωπικό πρόβλημα,είχε την δυνατότητα να ζητήσει,εγγράφως, από τον προιστάμενο του δικαστηρίου του,εκθέτοντας το πρόβλημά του,να μην περιληφθεί το όνομά του στις κληρώσεις ορισμένων δικασίμων του επόμενου μήνα.Η δυνατότητα αυτή καταργήθηκε μετά την τροποποίηση του άρθρου 17 του Ν.1756/1988.Η παρ.γ΄ του άρθρου 17Δ του εν λόγω νόμου,που αναφέρει ότι σε περίπτωση μετάθεσης,προαγωγής ή αντικατάστασης γιά άλλη νόμιμη αιτία του πρροεδρεύοντος,κληρώνεται εύλογος κατά την κρίση του συμβουλίου ή του δικαστή που διευθύνει το δικαστήριο αριθμός προεδρευόντων,δεν μπορεί,κατά την γνώμη μου, να αναπληρώσει την παραπάνω δυνατότητα.
    Βαρβάρα Πάπαρη,Εφέτης,μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Είναι μια περίεργη διάταξη, αλλά όμως όποιος γνωρίζει την Ελληνική πραγματικότητα, κατανοεί οτι έχει αξία. Ο πρόεδρος είναι αυτός που διαβάζει την υπόθεση κατά τεκμήριο. Επομένως χρήσιμο είναι να δικάσει την υπόθεση και στη μετ΄αναβολή δίκη, εφόσον κληρώθηκε να δικάσει την υπόθεση αυτή και συνεπώς είναι και ο φυσικός δικαστής. Επιπρόσθετα, δεν υπάρχει λόγος να αναβληθεί η υπόθεση και να φορτωθεί σε άλλον. Μη σας ενοχλεί ο όρος, είναι πραγματικότητα. Αρκεί να σας θυμίσω οτι επειδή πλέον οι αναβολές 349 κρίνονται πλέον από το αυτόφωρο, τα περισσότερα αιτήματα απορρίπτονται. Και αυτό γιατί το αίτημα της αναβολής δικάζεται από άλλους δικαστές που δεν θα δικάσουν την υπόθεση. Ο φυσικός δικαστής είναι αυτός που αρχικά κληρώνεται να δικάσει και όχι αυτός που δικάζει τελικά την υπόθεση στην οκταετία, υπό τη πίεση του χρόνου κλπ. Βέβαια μπορεί να παρατηρηθεί το φαινόμενο κάποιοι δικαστές να έχουν εκκρεμότητα στο ποινικό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε, αναφορικά με τα σχόλια που δημοσιεύονται ότι:
1) Δε θα δημοσιεύονται δυσφημιστικά και εξυβριστικά σχόλια
2) Δε θα δημοσιεύονται ΑΣΧΕΤΑ σχόλια σε ΑΣΧΕΤΕΣ αναρτήσεις
3) Δε θα δημοσιεύονται επαναλαμβανόμενα σχόλια στην ίδια ανάρτηση
4) Δε θα δημοσιεύονται σχόλια σε Greeklish


5) Σχόλια σε ενυπόγραφα άρθρα θα δημοσιεύονται μόνον εφόσον και αυτά είναι ενυπόγραφα.
6) Σχόλια σε ενυπόγραφο σχόλιο θα δημοσιεύονται μόνον εφόσον και αυτά είναι ενυπόγραφα.

7) ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΠΟΥ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΧΕΤΙΚΗ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ "ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΧΟΛΙΑ"


Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΩΝ ΔΕ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΟΤΙ ΥΙΟΘΕΤΟΥΝΤΑΙ ΑΠΌ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ