Ομιλία κ. Παναγιώτη Λυμπερόπουλου, Εφέτη Αθηνών - Α΄ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΥ ΕΝΔΕ, στην Π.Βουλή για τον εορτασμό του Αγίου Διονυσίου

Eξοχώτατε κ. Πρόεδρε της Ελληνικής Δημοκρατίας

        Αποτελεί εξαιρετική τιμή για όλους εμάς που διακονούμε την

Δικαιοσύνη να συμμετέχετε σήμερα στις εορταστικές εκδηλώσεις της 30ης Επετείου του Πανελληνίου Εορτασμού του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη, Προστάτη του Δικαστικού Σώματος . Ο συμβολισμός της παρουσίας Σας σήμερα ανάμεσα μας στη συγκυρία της εποχής δείχνει το ενδιαφέρον σας , το διαχρονικό ενδιαφέρον σας για το θεσμό της Δικαιοσύνης και  τους Λειτουργούς της . Σας καλωσορίζω εκ μέρους όλων των Δικαστικών Ενώσεων και σας ευχαριστώ θερμά που δεχθήκατε την πρόσκληση μας.    

Κύριε εκπρόσωπε του Πρωθυπουργού

Κυρία Εκπρόσωπε του Προέδρου της Βουλής

Πανοσιολογιώτατε Εκπρόσωπε του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου

Κύριε Εκπρόσωπε του Αρχηγού της Αξιωμαστικής Αντιπολίτευσης

Κύριοι Εκπρόσωποι των Πολιτικών Κομμάτων

Κύριε Πρώην Πρωθυπουργέ

Κυρία Πρώην Πρωθυπουργέ & Πρόεδρε του Αρείου Πάγου

Κυρία Πρώην Πρόεδρε της Βουλής

Κύριε Εκπρόσωπε του Υπουργού Δικαιοσύνης

Κύριε Πρόεδρε του Συμβουλίου της Επικρατείας

Κυρία Πρόεδρε του Ελεγκτικού Συνεδρίου

Κυρία Εισαγγελέα Αρείου Πάγου

Κύρια Γενική Επίτροπε της Επικρατείας Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων

Κύριε Πρόεδρε του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους

Κύριε Πρόεδρε του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών

Κύριε Πρόεδρε του Δικηγορικού Συλλόγου Πειραιά

Κυρία Εκπρόσωπε της Περιφέρειας Αττικής

Κυρία Εκπρόσωπε του Δημάρχου Αθηναίων

Κύριε Πρόεδρε του ΤΝ

Επίσημοι Προσκεκλημένοι μας

Κυρίες και Κύριοι

Ευχαριστούμε όλους εσάς για την παρουσία σας στις σημερινές εκδηλώσεις

Μετά από τριάντα χρόνια διαδρομής του εορτασμού του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτη και μέσα σε αυτή την ιστορική για την Ελληνική Δημοκρατία αίθουσα , μοιραία σκέφτεται ο Δικαστής , ο Εισαγγελέας , ο Δικηγόρος, ο Δικαστικός υπάλληλος , αλλά και ο Πολίτης , αν ο θεσμός της Δικαιοσύνης στη Χώρα που γέννησε το Πνεύμα και τις ηθικές αξίες είναι σήμερα αποτελεσματικός .

Σε μια εποχή κρίσης, συστημικής κρίσης, το ενδιαφέρον για την αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης δεν πρέπει να εξαντλείται στο εξατομικευμένο επίπεδο, αλλά πρέπει να διερευνά τη θεσμική λειτουργία αυτή καθεαυτή.

Το διακύβευμα σήμερα παρά ποτέ είναι το ίδιο το Κράτος Δικαίου.

Όπως αυτό εξασφαλίζει την λειτουργία των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεών των πολιτών αλλά και τις δράσεις των κρατικών οργάνων.   

Εξοχώτατε κυριε Πρόεδρε,

θα μου επιτρέψετε να αναπαράγω  μία φράση από την πρόσφατη ομιλία σας στο  4ο ετήσιο “Athens Democracy Forum”. Μια φράση που μόνη της είναι ένα πανεπιστημιακό σύγγραμα  :

“Και υπενθυμίζω, για μιαν ακόμη φορά, ότι η αποτελεσματική λειτουργία της Δικαιοσύνης ως κυρωτικού μηχανισμού σε περίπτωση παραβίασης της αρχής της νομιμότητας από τα κρατικά όργανα συνιστά πραγματικό πυλώνα της Αντιπροσωπευτικής Δημοκρατίας, αφού η Αντιπροσωπευτική Δημοκρατία, υπό τη σύγχρονη έννοιά της, δεν είναι νοητή χωρίς την κορυφαία, πολυπρισματική, θεσμική αντηρίδα του Κράτους Δικαίου.”

Χιλιάδες πολίτες που βαδίζουν αυτή την ώρα  στους γύρω δρόμους έχουν να διηγηθούν μια ιστορία μικρή ή μεγάλη για κάποια δικαστική εμπλοκή που είχαν στην ζωή τους. Ταυτόχρονα ,παρακολουθούν πολιτειακούς παράγοντες να μιλούν, να δρουν και αναμετρούνται με την αλήθεια και τη λογική .

Έτσι σχηματίζουν την εικόνα που έχουν για το Κράτος Δικαίου .

Ποια είναι αυτή εικόνα ;

Αν θα μπορούσαμε τώρα να φέρουμε έναν πολίτη σε αυτό το  podium και του δώσουμε το μικρόφωνο , είναι πιθανό  να ακούσουμε δυσάρεστες αλήθειες για το τι πιστεύει για το Κράτος Δικαίου και το πόσο αποτελεσματική για την υπεράσπιση  του είναι η Δικαιοσύνη. Και αν τολμήσουμε να του ζητήσουμε να αποδείξει τη θέση του με μεγάλη ευκολία θα παραθέσει ειδήσεις , οδυνηρές, από το προσφατο δικαστικό και πολιτικό ρεπορτάζ .

Και φοβάμαι, τότε, ότι θα πρέπει να μείνουμε σιωπηλοί και σκεπτικοί απέναντι στις ευθύνες ακόμα και αν δεν μας βαρύνουν προσωπικά .

Το Κράτος Δικαίου δεν υφίσταται χωρίς Δικαιοσύνη , χωρίς αποτελεσματική Δικαιοσύνη.

Το Κράτος Δικαίου λειτουργεί μόνον όταν εφαρμόζονται οι δικαστικές αποφάσεις.

Όσο επώδυνες και αν είναι αυτές.

Αυτό είναι σαφές και αδιαπραγμάτευτο .

        Για την υπεράσπιση του Κράτους Δικαίου η σύγχρονη ελληνική  Πολιτεία επιφύλαξε συνταγματικά στην Δικαστική  Λειτουργία το ρόλο του ισότιμου και ισόκυρου με την Εκτελεστική και τη Νομοθετική με την αναπόφευκτη συνέπεια της υποχρέωσης για την ανάλογη θεσμική αναγνώριση.

Η υποχρέωση αυτή ίδια για τις τρεις Λειτουργίες του Κράτους πρέπει να  εκφράζεται εμπράκτως είτε η συζήτηση είναι επί των αρχών είτε αφορά σε τεχνοκρατικά μεγέθη .

Δεν μπορεί η Δικαστική Λειτουργία να υποβαθμίζεται θεσμικά με οικονομοτεχνικά εργαλεία.

Με ενυπόγραφες επιθέσεις σε πρόσωπα κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους ή σε θεσμικά της όργανα.

Με την απαξίωση της σιωπής όταν θα πρέπει να υπάρχει στήριξη.

Με την ανοχή ή ακόμα και με την ανάδειξη σε ρόλους “επιθεωρητή” αναρμόδιων θεσμικά και ελλειμματικών αξιακά προσώπων.

Και ναι μεν εμείς οι Δικαστικοί Λειτουργοί κρινόμεθα γιατί και οι κρίνοντες κρίνονται στη Δημοκρατία , αλλά και η Εκτελεστική και Νομοθετική Εξουσία κρίνεται . Κανένας δεν πρέπει να το λησμονεί ή να το υποτιμά αυτό!

Θα μου επιτρέψετε στο σημείο αυτό να επαναλάβω τις φράσεις της εντιμότατης  Shirley Abrahamson, Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Wisconsin στις ΗΠΑ , που ένας πολύ καλός φίλος και συνάδελφος έθεσε υπόψη μου. Αναφερόμενη στην διάκριση και την ισότητα της εκτελεστικής ,νομοθετικής και δικαστικής εξουσίας και στην διαπίστωση ότι οι δικαστικές αποφάσεις σε θέματα αιχμής δεν είναι πάντα αρεστές επισήμανε : “Οι Δικαστές οφείλουν να συνεχίσουν να λαμβάνουν τέτοιες αποφάσεις έστω και αν αυτές μπορούν να έχουν σημαντικές συνέπειες για την δικαστική λειτουργία . Οι τρεις λειτουργίες της Πολιτείας είναι ανεξάρτητες και ίσες αλλά είναι αλληλοεξαρτόμενες. Θα μπορούσε η εκτελεστική ή η νομοθετική λειτουργία να απαντήσει σε μια δικαστική απόφαση με την άρνηση στην αύξηση του αριθμού των δικαστικών σχηματισμών που απαιτούνται για την αντιμετώπιση της αύξησης των υποθέσεων; με την άρνηση ορισμού δικαστών ;  με την άρνηση της αύξησης της δικαστικής αποζημίωσης ; με την άρνηση της χρηματοδότησης δικαστηρίων και προσωπικού ;””

        Με άλλα λόγια η εντιμότατη Πρόεδρος επανέλαβε εκσυγχρονίζοντας την τη ρήση του Αυτοκράτορα Φερδινάρδου του 1ου “Fiat justicia et pereat mundus” “είθε να αποδοθεί δικαιοσύνη κι αν ακόμη καταστραφεί ο κόσμος”

Υπάρχει όμως και ένα δομικό στοιχείο στην  Λειτουργία της Δικαιοσύνης για την υπεράσπιση του Κράτους Δικαίου :

Η προσωπική και Λειτουργική ανεξαρτησία των Δικαστικών Λειτουργών. Το άρθρο 87 του Συντάγματος έχει πολλαπλούς αποδέκτες.

Πρώτοι εξ αυτών εμείς οι ίδιοι .

        Η προσωπική και Λειτουργική ανεξαρτησία πρέπει να είναι πρωταρχικά και κυρίαρχα δική μας κατάκτηση . Εσωτερική .Ακόμα και αν δεν προβλεπόταν θα έπρεπε να την έχουμε εφεύρει εμείς οι ίδιοι οι Δικαστές .

Να χαλυβδώνει τις συνειδήσεις σε κάθε  δυσκολία , σε κάθε επίθεση από όπου και αν προέρχεται , είτε ζητείται πραγματικό αίμα, είτε “νέο”, είτε εμφανίζεται ως παραίνεση, είτε ως μελλούμενη επιβράβευση , είτε ως παράκληση ,είτε αποβλέπει στη ψυχολογική πίεση , είτε στην εύνοια. Και θα πρέπει να εκπέμπεται σαν ηχηρό μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις από όλες τις κατευθύνσεις μέσα στη πυραμίδα του Σώματος.

Μόνον με το τρόπο αυτό μπορούμε να πείσουμε ότι οι δικαστικές αποφάσεις είναι προϊόν δίκαιης και ανεξάρτητης σκέψης, δικαστή που συλλογίσθηκε και αποφάσισε έχοντας γνώμονα μόνο το Σύνταγμα τους νόμους και τη συνείδηση του.

Στην συγκυρία της κρίσης αυτό είναι το χρέος μας απέναντι στον Πολίτη που αναζητά τη προστασία του Κράτους Δικαίου .

Και αυτό θα κάνουμε

Σας ευχαριστώ πολύ