ΕΔΔΑ: Επανάληψη διαδικασίας για υποθέσεις εγκλημάτων που συνδέονταν με το Ολοκαύτωμα

 

Επανάληψη διαδικασίας για υποθέσεις εγκλημάτων που συνδέονταν με το Ολοκαύτωμα. Παραβίαση της ιδιωτικής ζωής και διάκριση σε βάρος των επιζώντων θυμάτων

ΑΠΟΦΑΣΗ

Zăicescu και Fălticineanu κατά Ρουμανίας της 23.04.2024 (προσφ. αριθ. 42917/16)

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Επανάληψη της διαδικασίας και αθώωση δύο αξιωματικών του στρατού τη δεκαετία του 1990. Οι παραπάνω αξιωματικοί είχαν καταδικαστεί τη δεκαετία του 1950 για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας για τη συμμετοχή τους, μεταξύ άλλων εγκλημάτων, στη δίωξη των Ρουμάνων Εβραίων το 1941, ιδίως στο πογκρόμ του Iași, του οποίου ο πρώτος προσφεύγων είχε επιζήσει, και στην επιβολή γκέτο μεγάλου αριθμού Εβραίων, κάτι που συνέβη και στους δύο προσφεύγοντες.

Επικαλούμενοι τα άρθρα 3 (απαγόρευση απάνθρωπης και εξευτελιστικής μεταχείρισης) και 8 (δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής), τόσο από μόνα τους όσο και σε συνδυασμό με το άρθρο 14 (απαγόρευση της διακρίσεων), οι προσφεύγοντες κατήγγειλαν ότι η διεξαγωγή της διαδικασίας επανάληψης της διαδικασίας, οι επακόλουθες αθωωτικές αποφάσεις και η παράλειψη ενημέρωσης των ιδίων στέρησαν την ουσιαστική διερεύνηση του Ολοκαυτώματος και είχαν πλήξει την ψυχολογική τους ακεραιότητα ως επιζώντες του Ολοκαυτώματος. Ισχυρίστηκαν επίσης ότι οι αρχές δεν έλαβαν υπόψη τους τον αντισημιτικό χαρακτήρα των εγκλημάτων, γεγονός που ισοδυναμούσε με διάκριση.

Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η επανεκδίκαση ιστορικών καταδικαστικών αποφάσεων για εγκλήματα που συνδέονται με το Ολοκαύτωμα δεν είχε αιτιολογηθεί επαρκώς από την Κυβέρνηση και πρέπει να προκάλεσε αισθήματα ευαλωτότητας και ταπείνωσης σε θύματα του Ολοκαυτώματος, όπως οι προσφεύγοντες.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η κακομεταχείριση που είχαν υποστεί οι προσφεύγοντες είχε λάβει χώρα 9 χρόνια πριν από την έναρξη της ΕΣΔΑ και 50 χρόνια πριν η Ρουμανία την υπογράψει, και οι σημαντικότερες διαδικαστικές ενέργειες που έπρεπε η Κυβέρνηση να υιοθετήσει είχαν λάβει χώρα πολύ πριν η Ρουμανία γίνει Συμβαλλόμενο Μέρος. Το Στρασβούργο απέρριψε το μέρος της προσφυγής που αφορούσε το διάστημα αυτό.

Κατά το ΕΔΔΑ τα κράτη που είχαν βιώσει τη ναζιστική φρίκη έχουν ιδιαίτερη ηθική ευθύνη να αποστασιοποιηθούν από τις μαζικές φρικαλεότητες των Ναζί. Η υποχρέωση αυτή διαμόρφωσε μέρος της υπό εξέταση υπόθεσης, όπου εικαζόμενες πράξεις διάκρισης είχαν πραγματοποιηθεί από κρατικές αρχές.

Ως ζήτημα δημοσίου συμφέροντος, οι αρχές θα έπρεπε να είχαν δημοσιοποιήσει τις διαδικασίες της επανάληψης της δίκης και τα επακόλουθα αποτέλεσμα. Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι, λόγω της παράλειψης αυτής, οι προσφεύγοντες είχαν ενημερωθεί για αυτά τυχαία, γεγονός που θα μπορούσε να τους είχε προκαλέσει την αίσθηση ότι ήταν ευάλωτοι και ταπεινωμένοι.

Το Δικαστήριο έκρινε ότι η Κυβέρνηση δεν είχε παράσχει επαρκή αιτιολογία για την αναθεώρηση των ιστορικών καταδικαστικών αποφάσεων για εγκλήματα που συνδέονται με το Ολοκαύτωμα. Οι αθωωτικές αποφάσεις ως εκ τούτου ήταν «υπερβολικές» και «μη αναγκαίες σε μια δημοκρατική κοινωνία», συνιστώντας παραβίαση του άρθρου 8 σε συνδυασμό με το άρθρο 14 της Σύμβασης.

Το ΕΔΔΑ διαπίστωσε παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής (άρθρο 8) σε συνδυασμό με το άρθρο 14 (απαγόρευση διακρίσεων) και επιδίκασε στους προσφεύγοντες 8.500 ευρώ για τα έξοδα.

 

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΑΔΕΙΑ ΤΗΣ https://www.echrcaselaw.com ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΠΟΦΑΣΗ