Ένας στους δύο Ευρωπαίους θα νοσήσει από καρκίνο κατά τη διάρκεια της ζωής του και οι θάνατοι από τη νόσο αυτή αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω, δεδομένης της γήρανσης του πληθυσμού. Πέραν των ανθρώπινων απωλειών, η νόσος του καρκίνου έχει τεράστια επίπτωση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και στις οικονομίες των χωρών της ΕΕ. Η οικονομική επίπτωση εκτιμάται συνολικά σε περισσότερο από 100 δισ. ευρώ ετησίως. Η ΕΕ καταβάλλει εδώ και δεκαετίες προσπάθειες για την καταπολέμηση του καρκίνου. Στο πλαίσιο αυτό, δρομολόγησε το 2021 το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, με στόχο τη βελτίωση έως το 2030 από διάφορες απόψεις της πρόληψης και της θεραπείας της νόσου, καθώς και της περίθαλψης. Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) αξιολογεί επί του παρόντος την πρόοδο που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής όσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου, καθώς και τα σχετικά επιτεύγματα.
Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θνησιμότητας στην ΕΕ, καθώς ευθύνεται για έναν στους τέσσερις θανάτους. Ωστόσο δεν διατρέχουν όλοι τον ίδιο κίνδυνο θανάτου από καρκίνο, ακόμη και εντός της ίδιας χώρας. Τα ποσοστά θανάτων για πολλές μορφές καρκίνου είναι υψηλότερα σε χώρες της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης (Κροατία, Λετονία, Ουγγαρία, Σλοβενία και Σλοβακία), ενώ τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται σε χώρες της δυτικής και βόρειας Ευρώπης (Ισπανία, Λουξεμβούργο, Φινλανδία και Σουηδία). Μέσα στην ίδια χώρα, τα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο μπορεί να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ περιφερειών, μεταξύ των δύο φύλων (τα ποσοστά θνησιμότητας για τους άνδρες είναι κατά 70 % σχεδόν υψηλότερα από ό,τι τα αντίστοιχα για τις γυναίκες) και με βάση το μορφωτικό επίπεδο (είναι 2,6 φορές πιθανότερο άνδρες χαμηλότερου μορφωτικού επιπέδου να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα σε σύγκριση με άνδρες με υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο).
Οι διαφορές αυτές αποδίδονται εν μέρει στον διαφορετικό βαθμό επιπολασμού παραγόντων κινδύνου, όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η κατανάλωση αλκοόλ ή η ατμοσφαιρική ρύπανση στις διάφορες χώρες και πόλεις. Οι επιπτώσεις της νόσου διαφέρουν και αυτές ανάλογα με την πρόσβαση στη γνώση, την πρόληψη και τη διάγνωση του καρκίνου και την περίθαλψη των καρκινοπαθών. Ορισμένες χώρες και περιφέρειες της ΕΕ διαθέτουν κατάλληλο εξοπλισμό αλλά όχι αρκετό ειδικευμένο υγειονομικό προσωπικό. Σε άλλες, υπάρχουν πολλοί καταρτισμένοι γιατροί αλλά ο εξοπλισμός είναι ανεπαρκής.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου είναι η απάντηση της ΕΕ στις προκλήσεις αυτές. Του έχει διατεθεί χρηματοδοτικό κονδύλιο ύψους 4 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχει και η δυνατότητα χρήσης πρόσθετων πόρων, μεταξύ άλλων από τα ταμεία της πολιτικής συνοχής και τον μηχανισμό ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Το σχέδιο αποσκοπεί να επιτύχει τους ακόλουθους επτά στόχους έως το 2030:
1. τη μεγιστοποίηση των δυνατοτήτων των νέων τεχνολογιών και των πληροφοριών,
2. τη διάσωση ζωών μέσω της βιώσιμης πρόληψης του καρκίνου,
3. τη βελτίωση της έγκαιρης ανίχνευσης του καρκίνου,
4. τη διασφάλιση υψηλών προδιαγραφών στην περίθαλψη του καρκίνου,
5. τη βελτίωση της ποιότητας ζωής για τους ασθενείς με καρκίνο, τους επιζώντες και τους φροντιστές,
6. τη μείωση των ανισοτήτων λόγω καρκίνου στην ΕΕ, και
7. τη θέση στο προσκήνιο του καρκίνου της παιδικής ηλικίας.
Πρόκειται, λοιπόν, για ένα πολύ φιλόδοξο εγχείρημα. Αποτελεί όμως αποτελεσματικό μέσο για την καταπολέμηση της νόσου; Με τον έλεγχο που διενεργεί, το ΕΕΣ αναζητεί απάντηση στο ερώτημα αυτό. Η σχετική έκθεση αναμένεται να δημοσιευθεί το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δεν επιτρέπονται νέα σχόλια.