ΓΙΑ ΠOΙΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΜΙΛΑΜΕ;

 

Αφιερωμένο στην Γιορτή της Δικαιοσύνης 3/10/2022

 

Κάθε 23η Μαΐου τιμάται η μνήμη του Giovanni Falcone, του Ιταλού δικαστή που δολοφονήθηκε μαζί με τη γυναίκα του και τρεις σωματοφύλακες, από τη μαφία αυτή την ημέρα, το 1992.

Αυτό είναι το ακριβό τίμημα που πληρώνουν οι δικαστές υπερασπιζόμενοι την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Το τίμημα για την η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης δεν είναι επιθετικός προσδιορισμός, αλλά συστατικό στοιχείο της έννοιας της Δικαιοσύνης θεμέλιος λίθος του Δημοκρατικού μας Πολιτεύματος. Δίχως ανεξαρτησία δεν μπορεί να  υπάρχει Δικαιοσύνη.

Κάθε μέρα διαβάζουμε περισπούδαστα άρθρα για κάποιους δημόσιους λειτουργούς που «παραμελούν» το καθήκον τους. Έτσι γενικά και αόριστα ρίχνουμε τον λίθο του αναθέματος επί δικαίους και αδίκους. Οι πάντες αρθρογραφούν για την δικαιοσύνη και ψάχνουν για ενόχους και υπαίτιους αλλά αγνοούν το θύμα τον αδικούμενο πολίτη, τον ίδιο Δικαστή που  χωρίς αυτόν δεν θα υπάρχει δικαιοσύνη . Ο Δικαστής ζει, εργάζεται και λειτουργεί σαν μέρος του κοινωνικού συνόλου έχοντας σαν βασική αρετή το σύνολο των ψυχικών ιδιοτήτων του, τον χαρακτήρας του, την ψυχική του καλλιέργεια, το ηθικό επίπεδο στο οποίο βρίσκεται, ο ψυχικός του κόσμος. Δεν βρίσκεται εκτός της ζώσας πραγματικότητας, ούτε παύει να είναι κατά τον Αριστοτέλη « ζώο πολιτικό». Είναι απολύτως φυσικό ο δικαστής να επιδιώκει με καθαρή ματιά «να κρίνει με ασφάλεια τα δίκαια». Στην Ελληνική δικαστική ιστορία υπάρχουν δικαστές που με το κύρος, την επιστημοσύνη, το ήθος και την παρρησία τους στάθηκαν και στέκονται φάροι και ελπίδα της Κοινωνίας. Η δικαιοσύνη δεν είναι και δεν μπορεί να είναι  μόνο η δίκαιη κατανομή των πραγμάτων με αξία, αλλά και η σωστή αξιολόγησή τους, η οποία θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη αλληλεγγύη, καλλιέργεια αισθήματος αμοιβαίας ευθύνης και όρθωση εμποδίων στην εισβολή των αγορών σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής συμβίωσης.  Ο Μπαλής[1],  ο οποίος, τόνιζε ότι ο δικαστής, "έμψυχον δίκαιον" αυτός, είναι τεταγμένος ν' "απονέμη δικαιοσύνην" . Κατά την άποψή μου, την λύση στα προβλήματα της δικαιοσύνης δεν θα τη δώσουν συγγράμματα και μελέτες ,ούτε ημερίδες, χρειάζεται γνώση των προβλημάτων της δικαιοσύνης, αλλά και  συστράτευση και συναίνεση όλων των φορέων που έχουν σχέση με το αντικείμενο . Η αλήθεια είναι πώς δεν μπορεί να γίνει καμμιά ουσιαστική μεταρρύθμιση αν δεν υπάρχει ένα εθνικό σχέδιο για την συνολική αναμόρφωση της Δικαιοσύνης και αυτό να προέλθει  από έναν εθνικό διάλογο  και τελικά η απόφαση ότι κάθε μεταρρύθμιση έχει πολιτικό κόστος. Πιστεύω στη θεσμική διαδικασία του διαλόγου, με την ίδρυση και λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Μεταρρύθμισης Δικαιοσύνης. Θεωρώ ότι παρά τις όποιες ιδεολογικές διαφορές, μπορούμε να προσεγγίσουμε τα θέματα μεταρρύθμισης της δικαιοσύνης με γνώμονα τη βελτίωση της κατάστασης, αλλά και την εθνική αναγκαιότητα για κοινωνική και παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας. Το Εθνικό Συμβούλιο Μεταρρύθμισης Δικαιοσύνης θα μπορούσε και είναι δυνατόν να  επιτύχει να εξευρεθεί συναίνεση μεταξύ όλων των εμπλεκομένων χωρίς καμμιά εξαίρεση  και των πολιτειακών θεσμών, έχοντας πάντοτε υπόψη αποκλειστικά και μόνο το καλώς νοούμενο συμφέρον των πολιτών και την Ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης Δηλαδή ενός συμβουλευτικού οργάνου της Πολιτείας, μιας  συντονιστικής επιτροπής από όλους τους λειτουργούς της δικαιοσύνης με θεσμική ιδιότητα(ηγεσίες δικαστηρίων  συνδικαλιστικές οργανώσεις δικαστών, Ολομέλεια Δικηγόρων, Συμβολαιογράφων), που να βάλουν το ζήτημα τι πρέπει να γίνει  για την βελτίωση του όλου συστήματος απονομής της δικαιοσύνης.

Η Δικαιοσύνη κατά τον Γεώργιο Παπανδρέου είναι το «Οχυρό της Δημοκρατίας»

Ναι, υπάρχουν δικαστές στην Αθήνα… Και αποδεικνύουν ότι στέκονται όρθιοι και άξιοι μαχητές στο οχυρό της Δημοκρατίας.

---

[1] Γενικαί αρχαί του αστικού δικαίου, 8η εκδ. 1961 § 2 σελ. 5-7.