Όραμα για τη δικαιοσύνη, της Χριστίνας Σαλάππα
«ουκ άρα επιστήμη γε ουδεμία το του κρείττονος συμφέρον σκοπεί ουδ’ επιτάττει, αλλά το του ήττονός τε και αρχομένου αφ’ εαυτής”
(άρα καμία επιστήμη δεν αποβλέπει και
δεν προστάζει το συμφέρον του ισχυρού, αλλά το συμφέρον του
ασθενέστερου, το οποίο και εξουσιάζει)
Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι
Λίγες μέρες έμειναν από τις εκλογές για
την ανάδειξη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δικαστών και
Εισαγγελέων. Σε τέτοιες στιγμές το πιο συνηθισμένο είναι να μιλάμε για
τα προβλήματα στο χώρο της Δικαιοσύνης, που είναι πάρα πολλά και
φλέγοντα, όπως η έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού και υλικοτεχνικής
υποδομής, η καθυστέρηση στην απονομή της, οι ενδείξεις απαξίωσης της
δικαστικής εξουσίας από την εκτελεστική εξουσία.
Την ίδια στιγμή λοιπόν που διεκδικούμε
καλύτερες συνθήκες εργασίας και υψώνουμε τη φωνή μας για την αναμόρφωση
των Κωδίκων με στόχο την ουσιαστική επιτάχυνση της απονομής της
δικαιοσύνης, την ίδια στιγμή που υπεραμυνόμαστε για την ανεξαρτησία της
Δικαιοσύνης από το πολιτικό σύστημα, αξίζει παράλληλα να συλλογιστούμε
την ουσία του λειτουργήματός μας.
Στην “Πολιτεία” του ο Πλάτων, μέσα από
τους διαλόγους του Σωκράτη με τον Κέφαλο, τον Πολέμαρχο και τον
Θρασύμαχο θέτει το ερώτημα τι είναι Δικαιοσύνη. Ο καλόκαρδος ηλικιωμένος
Κέφαλος, που ενσαρκώνει την εμπειρία της μακράς κι έντιμης ζωής, ορίζει
τη δικαιοσύνη ως την “εντιμότητα στις συναλλαγές”. Ο Πολέμαρχος, γιος του Κέφαλου, θεωρεί ότι δικαιοσύνη είναι “να δίνεις στον καθένα αυτό που του οφείλεις” και “να κάνεις καλό στους φίλους και κακό στους εχθρούς”, αντίληψη με την οποία διαφωνεί ο Σωκράτης υποστηρίζοντας ότι “το να προξενείς βλάβη δεν είναι έργο του δίκαιου, αλλά του αντιθέτου, του αδίκου”. Ο Θρασύμαχος, σοφιστής, πιστεύει ότι δίκαιο είναι “το συμφέρον του ισχυρότερου”,
διότι δικαιοσύνη είναι η συμμόρφωση με τους νόμους, τους οποίους ορίζει
η εξουσία πάντα προς όφελός της, ενώ ο Σωκράτης αναπτύσσει την αντίθετη
άποψη ότι «η άσκηση της εξουσίας δεν αποσκοπεί στη εξυπηρέτηση των συμφερόντων των αρχόντων, αλλά των αρχομένων”.
Για όσους από εμάς λοιπόν, “η απλή εντιμότητα στις συναλλαγές” δεν είναι αρκετή κι επειδή στο σύνολό μας διαφωνούμε στο ότι “δικαιοσύνη σημαίνει να ωφελεί κανείς τους φίλους του και να βλάπτει τους εχθρούς του”, ενώ είμαστε και διαμετρικά αντίθετοι με “το δίκαιο του ισχυρότερου”
σε κάθε πεδίο εφαρμογής του, υπάρχει μία και μοναδική οδός: Να
υποστηρίξουμε την, κατά την “Πολιτεία” του Πλάτωνα, αρμονική συνύπαρξη
των τριών κύριων αρετών της δικαιοσύνης, που είναι η Σοφία, η Ανδρεία και η Σωφροσύνη. Με ηνίοχο τη Σοφία, δηλαδή την ορθή κρίση ως απόρροια της επιστημονικής μας γνώσης, ας επιδείξουμε Ανδρεία,
με την ταυτόχρονη υπεράσπιση των βαθύτατων αξιών του λειτουργήματός μας
και της τολμηρής εφαρμογής τους με ανθρωποκεντρικό πρόσημο στις
σημερινές συνθήκες, αλλά και Σωφροσύνη μέσω της αυτοκυριαρχίας και της νομιμοφροσύνης.
Είναι βέβαιο ότι Δικαιοσύνη δεν μπορεί να
υπάρξει εκεί που δεν υπάρχει βαθιά γνώση και επιστημονική συγκρότηση
μέσα από την εκπαίδευση αλλά και από την καθημερινή μελέτη του
αντικειμένου μας, εκεί που δεν υπάρχει υψηλό ήθος, εκεί που δεν υπάρχει
ανεξαρτησία από την εκτελεστική εξουσία, εκεί που δεν υπάρχει τόλμη στην
αντιμετώπιση κάθε ξεχωριστής υπόθεσης, εκεί που δεν υπάρχει ορθή κρίση
και αυτοκυριαρχία.
Ο αγώνας για την αποτελεσματική απονομή
της Δικαιοσύνης περνάει μέσα από τη βελτίωση των συνθηκών της άσκησης
του λειτουργήματός μας, αλλά και μέσα από τον τρόπο με τον οποίο
αντιμετωπίζουμε το λειτούργημά μας εμείς οι ίδιοι.
Σας καλώ να μας στηρίξετε στις εκλογές
για την ανάδειξη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δικαστών και
Εισαγγελέων. Σας καλώ να κάνετε την υπέρβαση δίνοντας στο επόμενο
Διοικητικό Συμβούλιο μια συγκρότηση που θα φέρει ουσιαστική αλλαγή στη
σύνθεση και στην πορεία του. Σας καλώ να μας εμπιστευθείτε και να
στηρίξετε την προσπάθειά μας.
Με συναδελφικούς χαιρετισμούς
Χριστίνα Σαλάππα
Πρωτοδίκης
