ΔΕΕ: Χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

 ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ αριθ. 25/17

Λουξεμβούργο, 9 Μαρτίου 2017

Αποφάσεις στις υποθέσεις C-484/15 και C-551/15 Ibrica Zulfikarpasic κατά Slaven Gajer και Pula Parking d.o.o. κατά Sven Klaus Tederahn

Οι συμβολαιογράφοι στην Κροατία, στο μέτρο που ενεργούν στο πλαίσιο των διαδικασιών αναγκαστικής εκτελέσεως επί τη βάσει «εγγράφου που αποτελεί πλήρη απόδειξη», δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως «δικαστήρια» ούτε κατά την έννοια του κανονισμού για τον ευρωπαϊκό εκτελεστό τίτλο ούτε για τους σκοπούς της εφαρμογής του κανονισμού για την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων

σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις

Κατά συνέπεια, οι διαταγές εκτελέσεως τις οποίες εκδίδουν δεν μπορούν, καταρχήν, να πιστοποιηθούν ως ευρωπαϊκοί εκτελεστοί τίτλοι και δεν πρέπει να αναγνωρίζονται και να εκτελούνται, ως δικαστικές αποφάσεις, στα άλλα κράτη μέλη

Τα πραγματικά περιστατικά της υποθέσεως C-484/15

Ο Ibrica Zulfikarpasic είναι Κροάτης δικηγόρος ο οποίος υπέβαλε ενώπιον συμβολαιογράφου αίτηση αναγκαστικής εκτελέσεως στρεφόμενη κατά ενός πελάτη του, του Slaven Gajer, για τον λόγο ότι ο τελευταίος δεν είχε καταβάλει το αντάλλαγμα για τις παρασχεθείσες σε αυτόν νομικές υπηρεσίες. Επί τη βάσει της αιτήσεως αυτής, ο συμβολαιογράφος εξέδωσε διαταγή εκτελέσεως η οποία, ελλείψει ασκήσεως ανακοπής από τον πελάτη, απέκτησε δύναμη δεδικασμένου.

Ο I. Zulfikarpasic ζήτησε τότε από ένα συμβολαιογράφο, βάσει του κανονισμού για τον ευρωπαϊκό εκτελεστό τίτλο^[1], να πιστοποιήσει την ως άνω διαταγή εκτελέσεως ως ευρωπαϊκό εκτελεστό τίτλο. Ειδικότερα, κατά τον κανονισμό αυτό, οι αποφάσεις «δικαστηρίων» σχετικά με μη αμφισβητούμενες αξιώσεις μπορούν να πιστοποιηθούν ως ευρωπαϊκοί εκτελεστοί τίτλοι, οι οποίοι πρέπει να αναγνωρίζονται και να εκτελούνται σε όλα τα κράτη μέλη.

Ο συμβολαιογράφος αρνήθηκε όμως να πιστοποιήσει τη διαταγή εκτελέσεως με το σκεπτικό ότι η επίμαχη αξίωση δεν θεωρούνταν ως μη αμφισβητούμενη κατά την έννοια του κανονισμού. Προέβη, σύμφωνα με το κροατικό δίκαιο, σε διαβίβαση της υποθέσεως στο Opcinski sud u Novom Zagrebu - Stalna sluzba u Samoboru (ειρηνοδικείο Novi Zagreb - μόνιμο τμήμα Samobor, Κροατία). Το δικαστήριο αυτό ερωτά το Δικαστήριο αν η διαλαμβανόμενη στον κανονισμό έννοια του «δικαστηρίου» περιλαμβάνει και τους συμβολαιογράφους στην Κροατία (πρώτο μέρος του ερωτήματος) και αν ένας ευρωπαϊκός εκτελεστός τίτλος μπορεί να εκδίδεται επί τη βάσει μιας τέτοιας διαταγής εκτελέσεως (δεύτερο και τρίτο μέρος του ερωτήματος).

Τα πραγματικά περιστατικά της υποθέσεως C-551/15

Η Pula Parking, εταιρία που ανήκει στον Δήμο της Pula (Κροατία), διαχειρίζεται τους υποκείμενους σε τέλη δημόσιους χώρους σταθμεύσεως του Δήμου αυτού. Η εταιρία αυτή ζητεί από τον Sven Klaus Tederahn, κάτοικο Γερμανίας, να εξοφλήσει εισιτήριο σταθμεύσεως το οποίο του παρέδωσε. Βάσει λογιστικών εγγράφων που πιστοποιούσαν την ύπαρξη αξιώσεως για το αναγραφόμενο στο εισιτήριο αυτό ποσό, ο συμβολαιογράφος εξέδωσε διαταγή εκτελέσεως εις βάρος του S.-K. Tederahn.

Πλην όμως, κατόπιν ανακοπής την οποία άσκησε ο S.-K. Tederahn κατά της διαταγής αυτής, η υπόθεση παραπέμφθηκε ενώπιον του Opcinski sud u Puli-Pola (ειρηνοδικείο Pula, Κροατία). Το δικαστήριο αυτό ερωτά, κατ' ουσίαν, το Δικαστήριο αν μια τέτοια διαδικασία αναγκαστικής εκτελέσεως εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις^[2] (πρώτο ερώτημα) και αν οι συμβολαιογράφοι στην Κροατία, στο μέτρο που ενεργούν στο πλαίσιο των διαδικασιών αναγκαστικής εκτελέσεως επί τη βάσει «εγγράφου που αποτελεί πλήρη απόδειξη», εμπίπτουν στην κατά τον κανονισμό αυτό έννοια του «δικαστηρίου» (δεύτερο ερώτημα).

Οι απαντήσεις του Δικαστηρίου

Σχετικά με τον χαρακτηρισμό των συμβολαιογράφων στην Κροατία ως «δικαστηρίων» κατά την έννοια των προπαρατεθέντων κανονισμών, το Δικαστήριο επισημαίνει, με τις σημερινές αποφάσεις του, ότι η τήρηση της αρχής της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μεταξύ των κρατών μελών στον τομέα της δικαστικής συνεργασίας σε αστικές υποθέσεις απαιτεί να εκδίδονται οι αποφάσεις των εθνικών αρχών κράτους μέλους των οποίων ζητείται η εκτέλεση σε άλλο κράτος μέλος στο πλαίσιο δικαστικής διαδικασίας παρέχουσας εχέγγυα ανεξαρτησίας και αμεροληψίας και συμμορφούμενης προς την αρχή της κατ' αντιμωλίαν διαδικασίας. Συναφώς, όμως, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η διαδικασία βάσει της οποίας οι συμβολαιογράφοι στην Κροατία εκδίδουν διαταγή εκτελέσεως επί τη βάσει «εγγράφου που αποτελεί πλήρη απόδειξη», όπως ο λογαριασμός τον οποίο εξέδωσε ο I. Zulfikarpasic προς τον πελάτη του ή τα προσκομισθέντα από την Pula Parking λογιστικά έγγραφα δεν διενεργείται κατ' αντιμωλίαν.

Ειδικότερα, αφενός, η αίτηση του δανειστή για την έκδοση μιας τέτοιας διαταγής εκτελέσεως δεν γνωστοποιείται στον οφειλέτη και, αφετέρου, η διαταγή εκτελέσεως επιδίδεται στον οφειλέτη μόνο μετά την έκδοσή της. Επομένως, στην Κροατία, οι συμβολαιογράφοι, στο μέτρο που ενεργούν στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων που τους εκχωρούνται από το εθνικό δίκαιο στις διαδικασίες αναγκαστικής εκτελέσεως επί τη βάσει «εγγράφου που αποτελεί πλήρη απόδειξη», δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν ως «δικαστήρια» κατά την έννοια των δύο προπαρατεθέντων κανονισμών.

Σχετικά με το δεύτερο και το τρίτο μέρος του ερωτήματος της υποθέσεως C-484/15, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, μολονότι οι συμβολαιογράφοι στην Κροατία έχουν την εξουσία να συντάσσουν δημόσια έγγραφα τα οποία μπορούν να αποτελέσουν βάση και για την έκδοση ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου, κατά το μέτρο που αφορούν μια μη αμφισβητούμενη αξίωση, οι διαταγές εκτελέσεως τις οποίες εκδίδουν οι ως άνω συμβολαιογράφοι δεν μπορούν να πιστοποιηθούν ως ευρωπαϊκοί εκτελεστοί τίτλοι παρά μόνον εφόσον αποδεικνύεται ότι ο οφειλέτης αναγνώρισε ρητώς την αναγραφόμενη σε αυτές αξίωση. Στην υπό κρίση υπόθεση όμως, ο συμβολαιογράφος εξέδωσε διαταγή εκτελέσεως επί τη βάσει λογαριασμού τον οποίο είχε μονομερώς καταρτίσει ο δανειστής, χωρίς ο οφειλέτης να έχει αναγνωρίσει ρητώς την αξίωση.

Ως προς το πρώτο ερώτημα της υποθέσεως C-551/15, το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι, μολονότι οι εξουσίες της Pula Parking τής έχουν απονεμηθεί με πράξη δημόσιας εξουσίας, ούτε ο καθορισμός του μη εξοφληθέντος τέλους σταθμεύσεως, το οποίο έχει συμβατικό χαρακτήρα, ούτε η επίσπευση διαδικασίας για την είσπραξη του τέλους αυτού, η οποία αποσκοπεί στη διαφύλαξη ιδιωτικών συμφερόντων και διέπεται από τις εθνικές διατάξεις του κοινού δικαίου που εφαρμόζονται στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών, δεν φαίνονται να απαιτούν την ενάσκηση προνομίων δημόσιας εξουσίας. Ομοίως, η αξίωση αυτή κατά τα φαινόμενα δεν συνοδεύεται από χρηματικές ποινές η επιβολή των οποίων θα αποτελούσε άσκηση δημόσιας εξουσίας, αλλά, αντιθέτως, φαίνεται να συνιστά απλώς το αντάλλαγμα μιας παρασχεθείσας υπηρεσίας. Επομένως, η διαδικασία αναγκαστικής εκτελέσεως την οποία επέσπευσε η Pula Parking κατά του S.-K. Tederahn έχει χαρακτήρα ιδιωτικού δικαίου, με συνέπεια να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Ανεπίσημο έγγραφο προοριζόμενο για τα μέσα μαζικής ενημερώσεως, το οποίο δεν δεσμεύει το Δικαστήριο.

Το πλήρες κείμενο των αποφάσεων (C-484/15 και C-551/15) είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA από την

ημερομηνία δημοσιεύσεώς τους

Επικοινωνία: Estella Cigna-Αγγελίδη @ (+352) 4303 2582

---

^[1] Κανονισμός (ΕΚ) 805/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 21 ης Απριλίου 2004, για τη θέσπιση ευρωπαϊκού εκτελεστού τίτλου για μη αμφισβητούμενες αξιώσεις (ΕΕ 2004, L 143, σ. 15).

^[2] Κανονισμός (ΕΕ) 1215/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Δεκεμβρίου 2012, για τη διεθνή δικαιοδοσία, την αναγνώριση και την εκτέλεση αποφάσεων σε αστικές και εμπορικές υποθέσεις (ΕΕ 2012, L 351, σ. 1).