Η υγειονομική κρίση, τα νέα δεδομένα, που έχει δημιουργήσει και η ανάγκη ύπαρξης δομών και προϋποθέσεων υγειονομικής ασφάλειας στους χώρους των Δικαστηρίων

 - Η επάνοδος στην κανονικότητα δεν αποτελεί απλό ζήτημα 

Κώστας Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

                                                                        Αθήνα, 22-4-2020

Τους τελευταίους μήνες ολόκληρη η Ευρώπη βιώνει μια πρωτοφανή και συνεχιζόμενη υγειονομική κρίση, που προκάλεσε η πανδημία του κορωνοϊού covid 19 με χιλιάδες μέχρι σήμερα απώλειες. Η έξοδος από την κρίση αυτή εξαρτάται από την έκβαση πολλών παραγόντων και η επάνοδος στην κανονικότητα αποτελεί ζήτημα πολύπλοκο, που απαιτεί μελέτη και σχεδιασμό με βάση τα τρέχοντα πορίσματα των επιστημόνων και δεν μπορεί να συντελεσθεί, κατά το κοινώς λεγόμενο, από τη μία μέρα στην άλλη.

 Ειδικώς και σε ότι αφορά τα Δικαστήρια:

Τα Δικαστήρια της χώρας σύμφωνα με σχετικά αριθμητικά στοιχεία, που έχουν δημοσιευθεί κατά το προηγούμενο χρονικό διάστημα, αποτελούν τους πλέον πολυσύχναστους και άρα αυξημένης πιθανότητας, για την εμφάνιση του κορωνοϊού, χώρους. Υπενθυμίζουμε ότι μία μόλις ημέρα μετά την έναρξη της αναστολής λειτουργίας των Δικαστηρίων και συγκεκριμένα στις 14-3-2020 και ενώ μέχρι τότε ο αριθμός των κρουσμάτων κορωνοϊού στη χώρα ήταν ακόμη σχετικά χαμηλός, εμφανίστηκε κρούσμα της νόσου στην Γραμματεία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών με αποτέλεσμα να διακοπεί η λειτουργία πολλών τμημάτων της Εισαγγελίας λόγω των αναγκαίων μέτρων, που έπρεπε να ληφθούν. Η διαχρονική, περαιτέρω, έλλειψη επαρκών κτιριακών υποδομών επιτείνει έτι περαιτέρω τον κίνδυνο. Αξίζει να σημειωθεί, ενδεικτικά, ότι κατά το παρελθόν και για λόγους χωροταξικής αποσυμφόρησης, είχε υποβληθεί αίτημα για την παραχώρηση της χρήσης, όμορου του Πρωτοδικείου Αθηνών, κτιρίου, για τη στέγαση υπηρεσιών του, χωρίς, όμως, να γίνει αποδεκτό το αίτημα αυτό.

Κάθε νέα μελλοντική εξέλιξη στο θέμα του κορωνοϊού ακόμη και στην αισιόδοξη της εκδοχή δεν θα παύει, ειδικά τον πρώτο καιρό να εγκυμονεί κινδύνους για την δημόσια υγεία και ειδικά σε χώρους πολυκοσμίας όπως είναι τα Δικαστήρια.

Τα μέχρι σήμερα συμπεράσματα, που εξάγονται, με βάση τις εκτιμήσεις των επιστημόνων (Ιατρών – Λοιμωξιολόγων), που δημοσιεύονται καθημερινά, είναι τα ακόλουθα: 1^ον) Ο ιός covid 19 χαρακτηρίζεται από επικινδυνότητα και υψηλή μεταδοτικότητα ειδικά σε χώρους με πολυκοσμία γεγονός αυταπόδεικτο αν ληφθούν υπόψη οι μέχρι σήμερα συνέπειες και τα μέτρα, που λαμβάνονται παγκοσμίως, 2^ον) δεν είναι βέβαιο, ούτε έχει διευκρινισθεί ακόμη πλήρως εάν ο ιός εξασθενεί στις υψηλότερες θερμοκρασίες, που επικρατούν από το μήνα Ιούνιο και μετά, 3^ον) η προσπάθεια για την ανεύρεση εμβολίου βρίσκεται στο στάδιο των ερευνών και 4^ον) επί εμφάνισης όχι μόνο κρούσματος αλλά και ύποπτων συμπτωμάτων, ακόμη και ήπιων, η σχετική σύσταση περιλαμβάνει υποχρεωτική παραμονή στην κατοικία τουλάχιστον για 14 ημέρες (και άρα χορήγηση αντίστοιχης αναρρωτικής άδειας) καταρχήν για όσους εμφανίζουν τα συμπτώματα, αλλά ενδεχομένως και για τα άτομα του επαγγελματικού τους περιγύρου. Τέλος, επειδή κατά καιρούς διατυπώνονται διάφορα συμπεράσματα, θα πρέπει να διευκρινισθεί εάν ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από μονάδες κλιματισμού, μέσω των οποίων ρυθμίζεται η θερμοκρασία πάρα πολλών κλειστών χώρων των δικαστηρίων (γραφείων, διαδρόμων, ακροατηρίων) και να υπάρξουν οι ανάλογες εγγυήσεις της Πολιτείας σε καθημερινό επίπεδο ως προς το ειδικότερο αυτό ζήτημα.

Περαιτέρω, τα δεδομένα, που έχει δημιουργήσει η όλη υγειονομική κρίση ειδικά στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, τόσο με κριτήριο την ηλικία, όσο και με κριτήριο την ύπαρξη υποκείμενου νοσήματος, που αφορά ευρύτερο ηλικιακό φάσμα, πιθανολογείται (σε περίπτωση άρσης αναστολής της λειτουργίας των Δικαστηρίων) ότι θα οδηγούν στην υποβολή αιτημάτων αναβολών από τους εν γένει παράγοντες μιας δίκης (μάρτυρες, κατηγορούμενους, διαδίκους κλπ.), όχι μόνο για τους συνήθεις λόγους ασθενείας, αλλά, πλέον, και για προληπτικούς λόγους προστασίας από την επιδημία, τη στιγμή, μάλιστα, που υπάρχουν πρόσφατες συστάσεις από όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ότι οι ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, θα πρέπει να τηρήσουν τα μέτρα για πολύ καιρό ακόμη.

Σε καθαρά υπηρεσιακό επίπεδο, πέραν του πρώτιστου, που αποτελεί η περιφρούρηση της υγείας όλων των εργαζομένων, των δικαστικών υπαλλήλων, των λειτουργών και συλλειτουργών της Δικαιοσύνης και όλων των πολιτών, η τυχόν εμφάνιση κρούσματος στα Δικαστήρια θα συνεπαγόταν, έκτακτες άδειες περισσοτέρων ατόμων για προφανείς προληπτικούς λόγους με περαιτέρω συνέπειες (θέματα αναπληρώσεων, ενδεχομένως και εκτός του τόπου υπηρεσίας κλπ.), που θα είχαν ως τελικό επακόλουθο την εν τοις πράγμασι δυσλειτουργία όλου του συστήματος. Όπως, έχει, ήδη, αναφερθεί,  η εμφάνιση κρούσματος στο χώρο της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών σχεδόν με την αναστολή των εργασιών των Δικαστηρίων είχε σαν επακόλουθο τη διακοπή της λειτουργίας περισσότερων τμημάτων.

Κατόπιν όλων των ανωτέρω, βασική προτεραιότητα πρέπει να αποτελέσει η εξασφάλιση όλων των αναγκαίων προϋποθέσεων για τη διαφύλαξη της υγείας εντός των Δικαστηρίων και κατά την άποψη μου δεν συντρέχουν ακόμη οι όροι ώστε να δύναται να γίνει λόγος για άρση της αναστολής λειτουργίας αυτών. Η αναστολή, βέβαια, αυτή κάποια στιγμή πιθανολογείται ότι θα αρθεί. Ωστόσο, η επάνοδος στην κανονικότητα απαιτεί πρωτίστως την οργάνωση όλων των αναγκαίων δομών σε βάθος ενός εύλογου χρόνου ειδικά τους πρώτους μήνες από τότε, που θα παρατηρηθεί σταθερή βελτίωση στους δείκτες της πανδημίας, χωρίς διαφοροποιήσεις σε σχέση με όσα προβλέπουν οι διατάξεις του Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων, ώστε να διασφαλισθούν όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις υγειονομικής ασφάλειας στους χώρους εργασίας.

Κώστας Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Μέλος του ΔΣ της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων