Αίτημα για τη συνέχιση της αναστολής λειτουργίας των Δικαστηρίων - "Δικαστικές διακοπές"

 Α. Αίτημα για τη συνέχιση της αναστολής λειτουργίας των Δικαστηρίων

 Β. Επί του ζητήματος των «δικαστικών διακοπών» - Δημόσιο συμφέρον

  

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, Μέλος ΔΣ της ΕΔΕ

Κώστας Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Μέλος ΔΣ της ΕΔΕ

Γρηγόρης Κομπολίτης, Ειρηνοδίκης, Μέλος ΔΣ της ΕΔΕ

                                                                                                Αθήνα, 24-4-2020

Α. Ως προς το πρώτο ζήτημα (αίτημα συνέχισης της αναστολής λειτουργίας των Δικαστηρίων):

Με την από 9-3-2020 ανακοίνωσή μας, με υπευθυνότητα, αναδείξαμε τα προβλήματα, που δημιουργούνται στο χώρο της Δικαιοσύνης από την εξάπλωση του κορωνοϊού λόγω της συγκέντρωσης πολλών ατόμων στις δικαστικές αίθουσες, στα γραφεία των δικαστικών υπαλλήλων κλπ.

H Πολιτεία στις 13-3-2020 εγκαίρως ανέστειλε τη λειτουργία των Δικαστηρίων και έλαβε όλα τα απαιτούμενα μέτρα για τον περιορισμό εξάπλωσης του ιού. 

Μετά από ενάμιση σχεδόν μήνα εφαρμογής των μέτρων και σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση των αρμοδίων οργάνων της Πολιτείας καθώς και του ιατρικού – επιστημονικού προσωπικού της χώρας πλησιάζει ο χρόνος σταδιακής άρσης των μέτρων, με έναρξη αυτής εκ των Δικαστηρίων.

Η Δικαιοσύνη είναι πυλώνας της Δημοκρατίας και η πρόσβαση σ’ αυτή αναφαίρετο δικαίωμα των πολιτών υπό συνθήκες εύρυθμης λειτουργίας της χώρας μας. Στις ημέρες μας, όμως, που επικρατούν συνθήκες «εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης» το δικαίωμα αυτό δύναται να περιορισθεί με τήρηση πάντα της αρχής της αναλογικότητας και της στάθμισης της προστασίας του υπέρτερου αγαθού, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση είναι η δημόσια υγεία. Ο περιορισμός, βέβαια, αυτός, σ’ ένα δημοκρατικό κράτος, όπως η Ελλάδα, δεν μπορεί να διαρκεί αορίστως. Επομένως, η άρση της αναστολής λειτουργίας των Δικαστηρίων  είναι κάτι, καταρχήν, αναμενόμενο.

Το ερώτημα και ζητούμενο είναι πότε, πως και με ποιους όρους θα επαναλειτουργήσουν τα Δικαστήρια (;)

Δεν υπάρχει αμφισβήτηση ότι η άρση της αναστολής πρέπει να γίνει σταδιακά. Ωστόσο, και η σταδιακή επαναλειτουργία των Δικαστηρίων  προϋποθέτει την εξασφάλιση τέτοιων συνθηκών, που θα εγγυώνται την προστασία της υγείας όλων των παραγόντων μίας δίκης και παράλληλα δεν θα υποκρύπτουν εκπτώσεις από τη γενική αρχή της Δίκαιης Δίκης. Συνεπώς, κάθε στάδιο άρσης αναστολής λειτουργίας των Δικαστηρίων προϋποθέτει ενδελεχή έρευνα και μελέτη των επιδημιολογικών επιπτώσεων εξαιτίας των συναθροίσεων και μόνο σε περίπτωση συμφωνίας του επιστημονικού ιατρικού προσωπικού και της εξαγγελίας συγκεκριμένης δέσμης μέτρων προστασίας των εμπλεκόμενων προσώπων θα πρέπει να αποφασίζεται η άρση.

Να σημειωθεί, ότι η δημόσια συζήτηση για την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών επαναλειτουργίας των Δικαστηρίων έχει επικεντρωθεί στα Δικαστήρια των Αθηνών, παραλείποντας ν’ αναφερθούμε τόσο στα άλλα μεγάλα Δικαστήρια της χώρας π.χ. Θεσσαλονίκης, Πατρών, Ηρακλείου, Λάρισας, Βόλου, Τρικάλων, Ιωαννίνων, Καβάλας, Ρόδου κλπ. όσο και στα Δικαστήρια,  που απέχουν από το κέντρο λήψης αποφάσεων, κυρίως των ακριτικών  νησιών και της παραμεθορίου.

Είναι γεγονός, ότι η επόμενη ημέρα της Δικαιοσύνης θα είναι διαφορετική από την 9-3-2020, καθώς και όλες τις προηγούμενες ημέρες και τα προηγούμενα έτη.

Αίτημα μας αποτελεί η άμεση συμμετοχή μας στη συζήτηση αυτή και η παράθεση συγκεκριμένων προτάσεων.

Με βάση τις παραπάνω σκέψεις και επειδή θεωρούμε ότι το εγχείρημα της επαναλειτουργίας  των Δικαστηρίων στην παρούσα χρονική στιγμή ενέχει πολλούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία, καθότι τα Δικαστήρια εξακολουθούν ν’ αποτελούν πολυσύχναστους χώρους, στους οποίους ουδέποτε υπήρχαν ιατροί εργασίας και ιατρική υποδομή, προτείνουμε να παραταθεί η αναστολή λειτουργίας των Δικαστηρίων, σύμφωνα με τα όσα ισχύουν  έως σήμερα, έως το χρόνο λήψης όλων των απαραίτητων προστατευτικών μέτρων και σ’ όλα τα Δικαστήρια της χώρας, προκειμένου να μην αποτύχει η αποτελεσματική έως σήμερα αντιμετώπιση της πανδημίας.      

                            

Β. Ως προς το δεύτερο ζήτημα:

Η επιχειρηματολογία και αρθρογραφία επί του ζητήματος των «δικαστικών διακοπών», που αποτελεί κεκτημένο του Δικαστικού Σώματος, θεωρούμε ότι, εδώ και αρκετές ημέρες, ξεκινά από λανθασμένη αφετηρία και κινείται προς λανθασμένη κατεύθυνση και τούτο, διότι εκλαμβάνει ως δεδομένο, ότι βρισκόμαστε υπό συνθήκες κανονικότητας και όχι εν μέσω μίας πρωτοφανούς υγειονομικής κρίσης (κατά πολλούς συνθήκες πολέμου),  που έχει σαν συνέπεια να περιορίζονται ακόμη και θεμελιώδη ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα των πολιτών (προσωπική ελευθερία, οικονομική ελευθερία, λατρείας κλπ.) προς σκοπό διαφύλαξης του υπέρτερου αγαθού της δημόσιας υγείας.

Θέμα περιορισμού των «δικαστικών διακοπών» μέχρι σήμερα ουδέποτε τέθηκε υπό κανονικές συνθήκες.   

Οι υπογράφοντες την παρούσα και σε μια περίοδο ευρείας αναστολής των λειτουργιών του κράτους λόγω της πανδημίας, σε μια περίοδο έντονης υγειονομικής ανασφάλειας, σε μια περίοδο εργασιακής ανασφάλειας για χιλιάδες εργαζομένους, σε μια περίοδο που οι πυλώνες της Δημοκρατίας, μεταξύ των οποίων και η Δικαιοσύνη πρέπει να παραμείνουν φωτεινοί και να συμβάλουν, στο μέτρο, που τους αντιστοιχεί, στην έξοδο από την πολλαπλή, πλέον, όπως εξελίσσεται, κρίση, δεν πρόκειται να υπεισέλθουμε στη λογική μιας τέτοιας εξ υπαρχής λανθασμένης συζήτησης, η οποία ούτε αξιολογεί, ούτε σταθμίζει την κατάσταση εντός του πλαισίου των συνθηκών, που επικρατούν σήμερα.

Πρωταρχικό μας σκοπό αυτή τη στιγμή αποτελεί η ύπαρξη δομών υγειονομικής ασφάλειας στους χώρους των Δικαστηρίων. Την εξέλιξη αυτού του ζητήματος παρακολουθούμε με προσοχή και θα παρεμβαίνουμε συνεχώς.

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, Μέλος ΔΣ της ΕΔΕ

Κώστας Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, Μέλος ΔΣ της ΕΔΕ

Γρηγόρης Κομπολίτης, Ειρηνοδίκης, Μέλος ΔΣ της ΕΔΕ