Σχέδιο για fast track δικαιοσύνη

Του ΧΡΗΣΤΟΥ ΖΕΡΒΑ

Οι χιλιάδες πολίτες που κατακλύζουν καθημερινά τα δικαστήρια της Ευελπίδων, διάδικοι, κατηγορούμενοι, δικηγόροι, υπάλληλοι, δικαστές, βιώνουν στο πετσί τους τα χάλια της ελληνικής δημόσιας διοίκησης.

.Και μάλιστα στον πιο ευαίσθητο τομέα της. Η εικόνα ξεχαρβαλώματος, απίστευτων καθυστερήσεων, ηλεκτρονικού αναλφαβητισμού και αδικαιολόγητης ταλαιπωρίας κυριαρχεί σε όλα σχεδόν τα δικαστήρια της χώρας. Το σύστημα απονομής δικαιοσύνης, ένας από τους πυλώνες ομαλής λειτουργίας του κράτους δικαίου, έχει κυριολεκτικά φρακάρει, βρίσκεται ήδη πολύ κάτω από το σημείο μηδέν.

Δίκες που τελεσιδικούν μετά από δέκα χρόνια (αλλεπάληλες είναι οι καταδίκες της Ελλάδας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων), παντελής έλλειψη ολοκληρωμένων συστημάτων μηχανοργάνωσης, χιλιάδες εκκρεμότητες που οδηγούν σε παραγραφή τις απαιτήσεις του Δημοσίου, δικογραφίες και χαρτομάνι που «πνιγούν» γραφεία και δικαστικές αίθουσες, συνθέτουν τη σημερινή απαράδεκτη κατάσταση της ελληνικής Δικαιοσύνης. Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά κράτη, το ελληνικό δικαστικό σύστημα κινείται ακόμη στην εποχή του «χαρτιού».

Τα πρόσφατα στοιχεία τα οποία συνέλεξε η ηγεσία του αρμόδιου υπουργείου, κατά τις αλλεπάλληλες συσκέψεις που πραγματοποιεί τον τελευταίο καιρό με τους επικεφαλής των ανώτατων δικαστηρίων και τις δικαστικές ενώσεις, το μαρτυρούν:

* Το σύνολο των εκκρεμών υποθέσεων σε όλα τα διοικητικά δικαστήρια της χώρας, ανέρχονταν τον Ιούλιο του 2011, σε 466.219!

* Εως τις 20/07/2011, εκκρεμούσαν σε όλα τα διοικητικά δικαστήρια 165.452 φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις. Από αυτές οι 138.720 δεν έχουν ακόμη προσδιοριστεί για δίκη.

* Αυξητική τάση παρατηρείται στις εισαγόμενες και εκκρεμείς υποθέσεις και στα πολιτικά δικαστήρια. Μόνο στο πρωτοδικείο της Αθήνας, οι εκκρεμείς υποθέσεις, στις 31/12/2009 ανέρχονταν σε 117.997. Το 2010 εισήχθησαν 205.734 υποθέσεις και εκδικάστηκαν μόλις οι 183.230, με αποτέλεσμα στα τέλη του 2010 ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων να εκτιναχθεί στις 140.501 υποθέσεις (προστέθηκαν 22.000 νέες δικογραφίες σ' έναν χρόνο, αύξηση 18,5%).

* Ιδια και μεγαλύτερη καθυστέρηση υπάρχει και στην εκδίκαση των ποινικών υποθέσεων, με υποθέσεις, κυρίως πλημμελήματα, να δικάζονται μετά από 7-8 χρόνια, εξαιτίας και των συχνών αναβολών.

Ενδεικτικό της αδιέξοδης κατάστασης είναι ότι όλες οι κυβερνήσεις τα τελευταία 20 χρόνια εξαγγέλλουν συνεχώς μέτρα επιτάχυνσης των δικών, χωρίς κανένα χειροπιαστό αποτέλεσμα. Ομως τώρα, ο νέος καταλυτικός παράγοντας λέγεται «τρόικα».

Οι αριθμοί της «αρνησιδικίας» σόκαραν ακόμη και τους φαινομενικά ατάραχους τεχνοκράτες-εκπροσώπους των δανειστών μας. Αυτό που κυρίως τους ενόχλησε ήταν οι χιλιάδες εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις και η καθυστερημένη εκδίκαση των διαφορών που σχετίζονται με προμήθειες και μεγάλα έργα του Δημοσίου. Και τα δύο συνδέονται, βλέπετε, με τα βασικά κεφάλαια της μνημονιακής πολιτικής: τα έσοδα του κράτους και τις ιδιωτικοποιήσεις.

Ελέω μνημονίου, λοιπόν, οι επιτελείς του υπουργείου Δικαιοσύνης, υπό την εποπτεία του υπουργού Μιλτ. Παπαϊωάννου, δίνουν κατεπείγουσα προτεραιότητα στην υλοποίηση ρηξικέλευθων δικονομικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την επιτάχυνση των δικών. Στο τραπέζι έχουν πέσει πολλές προτάσεις, όπως συντομότερες δικάσιμοι, γρηγορότερες αποφάσεις, μεγαλύτερο ωράριο λειτουργίας των δικαστηρίων, επέκταση της ψηφιακής δικαιοσύνης (e-justice) και των θεσμών εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών.

«Με πρωτοβουλία του υπουργείου και προς το σκοπό της αποσυμφόρησης και αύξησης της αποτελεσματικότητας των δικαστηρίων, έχει ξεκινήσει ένας γενικός συντονισμένος διάλογος, με στόχο ένα ενιαίο πολυνομοσχέδιο για τον εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης, το οποίο θα επιφέρει σημαντικές τομές στην πολιτική, την ποινική και τη διοικητική δίκη» δηλώνει στην «Κ.Ε.» ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Δικαιοσύνης, Νικόλας Κανελλόπουλος. «Πρόκειται για μια εκτεταμένη δέσμη τροποποιήσεων που αναμένεται να φέρει "επανάσταση" σε ολόκληρο το φάσμα της καθημερινής δικαστηριακής πραγματικότητας» συμπληρώνει.

Το νέο «δικονομικό πολυνομοσχέδιο» για fast track δικαιοσύνη περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

1. Προσδιορισμό δικών σε σύντομες δικασίμους και σύντμηση των προθεσμιών έκδοσης των αποφάσεων.

2. Δραστική μείωση του προβλεπόμενου αριθμού ανακοπών κατά τη διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης.

3. Ενίσχυση των θεσμών εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών (σε αστικές κυρίως υποθέσεις). Εχει ήδη εκπονηθεί, σε εφαρμογή του ν. 3.898/2011 προεδρικό διάταγμα για τους όρους και τις προϋποθέσεις αδειοδότησης και λειτουργίας των φορέων κατάρτισης διαμεσολαβητών και προωθούνται ρυθμίσεις για τη δικαστική διαμεσολάβηση (conciliation). Αυτά γίνονται σε συνδυασμό με το ήδη υπάρχον σύστημα διαιτησίας.

4. Επέκταση του θεσμού της «πρότυπης δίκης» σε διοικητικές διαφορές ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αυτό θα γίνει με ομαδοποίηση ομοειδών υποθέσεων και εκδίκαση σε σύντομες δικασίμους.

5. Καθιέρωση μονομελών εφετείων κακουργημάτων.

6. Διεύρυνση του ωραρίου των δικαστηρίων.

7. e-justice. Η ψηφιακή δικαιοσύνη θα περιλαμβάνει ηλεκτρονικές υπηρεσίες και on line εξυπηρέτηση δικηγόρων, δικαστών και πολιτών. Ξεκινά πιλοτικό πρόγραμμα στο Πρωτοδικείο της Αθήνας με βάση την ηλεκτρονική κατάθεση δικογράφων, ενώ προωθείται η πλήρης μηχανοργάνωση με χρήση Διαδικτύου. Στις άμεσες προτεραιότητες είναι η δημιουργία ηλεκτρονικού πινακίου, συστήματος fast lane για κατάθεση αγωγών και παρακολούθηση υποθέσεων στην εισαγγελία πρωτοδικών της Αθήνας, ηλεκτρονική κατάθεση αιτήσεων για έκδοση πιστοποιητικών.

8. Ψηφιακή καταγραφή και απομαγνητοφώνηση των πρακτικών συνεδρίασης των δικαστηρίων (και των ποινικών). Μελετάται και η εφαρμογή συστήματος voice-to-text για την επιτάχυνση στην έκδοση των αποφάσεων, οι οποίες θα είναι εξ αρχής ψηφιοποιημένες και δεν θα χρειάζονται καθαρογραφή.

http://www.enet.gr/?i=news.el.ellada&id=312644

=======

ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ