Έρχεται ο Ευρωπαίος Εισαγγελέας

Ρεπορτάζ: Πέτρος Κουσουλός 

Στην τελική ευθεία μπαίνει το μεγαλεπήβολο αλλά και συνάμα ιδιαίτερα επίφοβο -ως προς τα κυριαρχικά δικαιώματα- πανευρωπαϊκό σχέδιο, που, όταν εφαρμοσθεί, θα αλλάξει άρδην τα δικαστικά δρώμενα σε επίπεδο Ευρώπης.

Ο λόγος για τη δημιουργία του γραφείου του Ευρωπαϊκού Εισαγγελέα, μιας ανεξάρτητης αποκεντρωμένης Αρχής, που θα καλείται να διερευνά οικονομικά -κυρίως- εγκλήματα, τα οποία στρέφονται εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά θα μπορεί να διεξάγει και έρευνες για αδικήματα που έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα.

Ο νέος -υπό διαβούλευση- θεσμός, ο οποίος προβλέπεται από το άρθρο 86 της Συνθήκης της Λισαβόνας, μελετάται εδώ και χρόνια από τις δικαστικές Αρχές των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτέλεσε το κύριο αντικείμενο συζήτησης και διαβούλευσης του 10ου συνεδρίου της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) που πραγματοποιήθηκε στις 8 και 9 Νοεμβρίου στο Βερολίνο.

Παρόντες ήταν αντιπρόσωποι δικαστικών Αρχών από όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ενώ επί τάπητος τέθηκαν όλα τα ζητήματα που αφορούν στον υπό σύσταση θεσμό. Μάλιστα, στο Συνέδριο αποφασίστηκε ότι τον Ιούνιο του 2013 θα παραδοθεί η έκθεση που αφορά σε όλες τις λεπτομέρειες για το European Public Prosecutor Office (όπως θα ονομάζεται το γραφείο του Ευρωπαϊκού Εισαγγελέα), προκειμένου να συζητηθεί σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο.

Τι προβλέπεται 
Σύμφωνα με εκτιμήσεις, ο νέος θεσμός δεν πρόκειται να ιδρυθεί και να λειτουργήσει νωρίτερα από το 2014-2015. Παρόλο που η Συνθήκη της Λισαβόνας προέβλεπε τη θέσπιση του ΕPPO, όλα αυτά τα χρόνια ο σχεδιασμός βρισκόταν στα χαρτιά.

Πριν από δύο χρόνια, το Πανεπιστήμιο του Λουξεμβούργου πραγματοποίησε μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα έρευνα, η οποία αφορούσε στην εναρμόνιση του Δικαίου των ευρωπαϊκών χωρών, μελών της Ένωσης, που συνιστά και το μεγαλύτερο «εμπόδιο» αναφορικά με την ομαλή λειτουργία του θεσμού. Από την πλευρά της χώρας μας είχε συνταχθεί μελέτη 800 σελίδων, η οποία παραδόθηκε προς επεξεργασία.

Ωστόσο, η ίδρυση του Ευρωπαϊκού Εισαγγελέα κρίθηκε πλέον επιβεβλημένη, καθώς τόσο η Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Καταπολέμησης της Απάτης εμφανίζονται «δυσαρεστημένες» ως προς τις αποδόσεις για την πάταξη της κοινοτικής απάτης σε εθνικό επίπεδο. Δικαστικοί κύκλοι από την Ελλάδα επισημαίνουν ότι οι διεργασίες βρίσκονται σε εμβρυακό στάδιο, καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει αποφασιστεί η ακριβής δομή αλλά και ο τρόπος λειτουργίας του νέου θεσμού. «Όλα αυτά θα διευκρινιστούν στην οδηγία-έκθεση η οποία θα έχει συνταχθεί μέχρι το καλοκαίρι του 2013» αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Εντούτοις, επισημαίνουν οι ίδιοι «κύκλοι», ο θεσμός προβλέπει τη δημιουργία ενός ενιαίου γραφείου, το οποίο θα συνεργάζεται με τους εθνικούς εισαγγελείς. Όπως μάλιστα προβλέπεται από την παράγραφο 2 του άρθρου 86 της Λισαβόνας, ο Ευρωπαϊκός Εισαγγελέας θα έχει τη δυνατότητα να διεξάγει έρευνες, να ασκεί διώξεις αλλά και να εισάγει τις υποθέσεις για δικαστική κρίση. «Θα ενεργεί όπως και οι εθνικοί εισαγγελικοί λειτουργοί» διευκρινίζουν.

Επιπροσθέτως προβλέπεται και η επέκταση των αρμοδιοτήτων του πέραν των υποθέσεων που αφορούν στην κοινοτική απάτη, καθώς βάσει της παραγράφου 4 του άρθρου 86 δίνεται η δυνατότητα να επεκτείνει τις αρμοδιότητές του και για αδικήματα τα οποία έχουν διασυνοριακό χαρακτήρα.

«Αυτά μπορεί να είναι αδικήματα που αφορούν στο Οικονομικό Έγκλημα, το εμπόριο ανθρώπων αλλά και περιπτώσεις όπου οι ύποπτοι εμφανίζονται να έχουν δράσει σε περισσότερες από μία χώρες. Παραδείγματος χάρη, θα μπορεί να διεξάγει έρευνες και να ασκεί διώξεις για σκάνδαλα όπως των εξοπλιστικών ή άλλες παρόμοιες ιδιαίτερα ευαίσθητες υποθέσεις» επισημαίνουν στη zougla.gr δικαστικές πηγές.

Κατάλυση (;) της εθνικής κυριαρχίας
Ωστόσο, η δημιουργία του νέου θεσμού προκαλεί και σωρεία αντιδράσεων, οι οποίες εκφράστηκαν και στο Συνέδριο του Βερολίνου. Νομικοί κύκλοι αρχικά υπενθυμίζουν ότι είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εναρμονιστούν τα εθνικά δίκαια των κρατών-μελών της Ε.Ε..

«Ας μη ξεχνάμε ότι πρόκειται για χώρες με διαφορετικά πολιτιστικά χαρακτηριστικά αλλά και διαφορετικό τρόπο απονομής της δικαιοσύνης» αναφέρουν. Παρ' όλα αυτά, η εναρμόνιση ενδέχεται να σημειωθεί με την εφαρμογή ενός μίνι ευρωπαϊκού Συντάγματος, το οποίο θα περιλαμβάνει τους στοιχειώδεις κανόνες σε ευρωπαϊκό επίπεδο και θα προβλέπει τη συμπληρωματική εφαρμογή των εθνικών δικαίων.

Το μείζον θέμα το οποίο όμως προκύπτει και προκαλεί «πονοκέφαλο» στις δικαστικές Αρχές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η εκχώρηση αρμοδιοτήτων από τους εθνικούς εισαγγελείς στον Ευρωπαϊκό Εισαγγελέα. Εκπρόσωποι του νομικού κόσμου της χώρας μας εκφράζουν, πάντως, τους εξής προβληματισμούς:

1) ότι με τον νέο θεσμό παραβιάζεται η Αρχή της εδαφικότητας
2) ότι υπάρχει κίνδυνος να καταπατηθούν τα εθνικά δίκαια και
3) ότι με την αφαίρεση ύλης από τους εθνικούς εισαγγελείς αυτομάτως καταλύεται η εθνική κυριαρχία.

Παράλληλα, ακόμη ένας μεγάλος «φόβος» που εκφράζεται και σίγουρα θα αποτελέσει αντικείμενο «διαβούλευσης» αφορά στον τρόπο διενέργειας των ερευνών και κυρίως της επεξεργασίας της βάσης δεδομένων που τηρείται σε κάθε κράτος.

«Για τις έρευνες οι οποίες αφορούν σε οικονομικά εγκλήματα είναι απαραίτητη η αρωγή υπηρεσιών όπως του ΣΔΟΕ, κτλ.. Τι ακριβώς θα συμβαίνει με τις έρευνες που θα διεξάγονται από το γραφείο του Ευρωπαϊκού Εισαγγελέα; Αυτομάτως, υπήκοοι ξένων χωρών θα έχουν πρόσβαση στις ελληνικές βάσεις δεδομένων και στα αρχεία της χώρας μας» αναφέρουν σχετικά.

Τα ίδια πρόσωπα, παράλληλα, θέτουν το ερώτημα για τον τόπο εκδίκασης των υποθέσεων όταν πρόκειται για έρευνες του Ευρωπαϊκού Εισαγγελέα.

Τελευταία ενημέρωση: Δευτέρα, 19 Νοεμβρίου 2012, 12:14

http://www.zougla.gr/greece/article/erxete-o-evropeos-isageleas

=============
ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ