Εκλογες ΕνΔΕ 2018 - Επιστολή Κωνσταντίνου Βουλγαρίδη, Προέδρου Πρωτοδικών,

ΕΚΛΟΓΕΣ ΕΝΩΣΗΣ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ

          

Επιστολή Κωνσταντίνου Βουλγαρίδη, Προέδρου Πρωτοδικών, μέλους του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΔΕ

                                                                                                            2-4-2018

Αγαπητές και αγαπητοί συνάδελφοι

Θα ήθελα καταρχήν να Σας ευχαριστήσω από καρδιάς για την εμπιστοσύνη, που δείχνετε στο πρόσωπο μου όλα αυτά τα χρόνια και να Σας γνωστοποιήσω ότι και στις επερχόμενες εκλογές της Ενώσεως θα είμαι υποψήφιος για το Διοικητικό Συμβούλιο.

Καθ΄ όλο το προηγούμενο χρονικό διάστημα και από κοινού με την κ. Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτη, τ. Πρόεδρο της Ενώσεως την περίοδο 2015-2016 και με πολυετή και μακρά διαδρομή στην Ένωση μας, προβήκαμε σε μία σειρά ενεργειών, που απέφεραν, αναμφισβήτητα, θετικά αποτελέσματα.

Εστιάζοντας, ειδικότερα, στα οικονομικά και φορολογικά ζητήματα του Σώματος, με τα οποία έχουμε ασχοληθεί από την αρχή επισταμένα, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι από την άνοιξη του 2016 αποστείλαμε σε όλα τα Δικαστήρια της χώρας τα σχέδια της σχετικής διοικητικής διαδικασίας και καλέσαμε όλους τους συναδέφλους να προσφύγουν μαζικά ενώπιον των αρμόδιων Φορολογικών Αρχών (σχετικά με το ζήτημα της φοροαπαλλαγής του 25%) με αποτέλεσμα, λόγω της μαζικής αυτής προσφυγής, να εκδοθούν τελικώς οι σχετικές Πολ περί επιστροφής του αχρεωστήτως καταβληθέντος φόρου, χωρίς να παραστεί ανάγκη περαιτέρω δικαστικών προσφυγών.

Πέραν, όμως, αυτού ήμασταν οι πρώτοι (και τούτο αποδεικνύεται από σειρά εγγράφων και είναι γνωστό, πλέον, σε όλους τους συναδέλφους), που υποστηρίξαμε, βάσει συνδυασμού ειδικών νομοθετικών διατάξεων της φορολογικής νομοθεσίας, ότι αποτελεί άλλο ζήτημα το δικαίωμα ανάκλησης φορολογικών δηλώσεων παρελθόντων ετών και άλλο ζήτημα αυτό της παραγραφής των σχετικών φορολογικών αξιώσεων, υποστηρίζοντας περαιτέρω ότι το δικαίωμα μας αυτό στην προκείμενη περίπτωση (υποβολής ανακλητικών δηλώσεων) είναι πενταετές. Καλέσαμε, μάλιστα, με έγγραφο μας έγκαιρα όλους τους συναδέλφους ήδη από το προηγούμενο δικαστικό έτος να σπεύσουν και να προβούν σε ανακλητικές δηλώσεις το αργότερο μέχρι τις 31-12-2016 (αναφορικά με το φορολογικό έτος 2010 κ.ο.κ.).  Δικαιωθήκαμε απόλυτα.

 Στα μισθολογικά και σε ότι αφορά το 50% των οφειλόμενων αναδρομικών της περιόδου 2012 – 2014 και αναφορικά με τους συναδέλφους που δεν άσκησαν σχετικές αγωγές υποστηρίξαμε, επίσης με σχετική αρθρογραφία μας, ότι οι σχετικές αξιώσεις δεν υπόκεινται στη διετή αλλά στην πενταετή παραγραφή. Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα εκδοθείσες αποφάσεις θεμελιώνουν ρητά τις σχετικές αξιώσεις στη διάταξη του άρθρου 105 ΕισΝΑΚ (λόγω νομοθέτησης αντίθετης σε υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις).

Δυστυχώς, τον περασμένο Αύγουστο (2017) απωλέσαμε κεκτημένα και δη μέρος του εισοδήματος μας με την κατάργηση της φοροαπαλλαγής του 25%, η οποία ουσιαστικά στην περίπτωση μας δεν έφερε τέτοιο χαρακτήρα αλλά είχε μορφή κάλυψης αναγκαίων λειτουργικών δαπανών. Ο φάκελος μισθολόγιο πρέπει να ξανανοίξει για την αποκατάσταση των οικονομικών στο πλαίσιο, που καθόρισε η 89/2013 απόφαση του Μισθοδικείου.

Μετά από νέα νομική έρευνα στην οποία έχουμε προβεί έχουμε καταλήξει στο βάσιμο συμπέρασμα ότι οι νομικές βάσεις προς ανάκτηση αυτής της απώλειας είναι δύο (συρροή νομίμων βάσεων της αυτής αξιώσεως) και θα δρομολογήσουμε τη σχετική διαδικασία προς αποκατάσταση των πραγμάτων παραθέτοντας αναλυτικά τα νόμιμα αιτήματα μας, σε πρώτο στάδιο, ενώπιον των αρμόδιων θεσμικών φορέων της Πολιτείας.

Περαιτέρω, σημαντική τομή αποτέλεσε προσφάτως ο εκσυγχρονισμός του θεσμού της διαμεσολάβησης. Λόγω του θορύβου, που δημιουργήθηκε σχετικά με το ζήτημα της υποχρεωτικότητας, ας μου επιτραπεί μια σύντομη παρατήρηση: Η συνταγματικότητα της υποχρεωτικότητας της διαμεσολάβησης ως αναγκαίας προδικασίας  σε ορισμένες κατηγορίες διαφορών τίθεται σε σχέση με τη διάταξη του άρθρου 20 παρ.1 του Συντάγματος. Από τη διάταξη αυτή και ειδικώς από τη διατύπωση αυτής ΄΄όπως νόμος ορίζει΄΄ συνάγεται ερμηνευτικά και κατά παγιωμένη, πλέον, άποψη ότι το δικαίωμα δικαστικής προστασίας ισχύει μέσα στα πλαίσια που καθορίζουν οι δικονομικές διατάξεις. Οι δικονομικοί αυτοί νόμοι δεν δύνανται μεν να περιορίζουν το δικαίωμα προς παροχή εννόμου προστασίας, δύνανται, όμως, να προσδιορίζουν τον τρόπο άσκησης κάθε δικαιώματος. Στην ελληνική νομοθεσία απαντάται πλήθος διατάξεων, που όχι απλώς καθορίζουν δικονομικές προϋποθέσεις ως προς την άσκηση διαφόρων ενδίκων βοηθημάτων (επί ποινή απαραδέκτου αυτών ή απαραδέκτου της σχετικής συζητήσεως κλπ.) αλλά και διατάξεις (σε πολλές διαδικασίες), που καθορίζουν ειδική προδικασία (π.χ. προηγούμενη υποβολή αιτήσεως προς επίλυση της διαφοράς ενώπιον μάλιστα διοικητικών αρχών και άρα με την προοπτική να επιλυθεί το ζήτημα καταρχήν εξωδικαστικά) πριν την άσκηση μιας αγωγής ή εν γένει ενδίκου βοηθήματος και επί ποινή απαραδέκτου είτε του δικογράφου, είτε της σχετικής συζητήσεως. Ουδεμία από τις διατάξεις αυτές έχει κριθεί ποτέ ως αντισυνταγματική ενόψει της ανωτέρω συνταγματικής αρχής. Στο ίδιο ακριβώς πλαίσιο κινείται και η πρόβλεψη της διαμεσολάβησης σε ορισμένες κατηγορίες διαφορών, με την υποχρεωτικότητα της οποίας ως προδικασίας δεν καταστρατηγείται ούτε η αρχή της ελεύθερης πρόσβασης στο δικαστικό σύστημα της χώρας, ούτε η αρχή του φυσικού δικαστή. Για παράδειγμα, σε τι διαφέρει ποιοτικά η προδικασία του άρθρου 4 περ.δ΄ Ν. 4092/2012 κατά την οποία για το παραδεκτό της αγωγής αποζημιώσεως κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου προβλέπεται η προηγούμενη υποβολή έγγραφης αιτήσεως του ενάγοντος στο Ε.Κ. με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα στο τελευταίο να μελετήσει την αίτηση και να ικανοποιήσει τον παθόντα ή να συνάψει συμβιβασμό ματαιώνοντας την προσφυγή στο Δικαστήριο από την προδικασία της υποχρεωτικής προηγούμενης προσφυγής των μερών στη Διαμεσολάβηση για συμβιβαστική επίλυση λ.χ. σε μια διαφορά από τη σχέση της οροφοκτησίας; Το ότι το στάδιο της προδικασίας (λ.χ. ενώπιον διοικητικών αρχών ή άλλων φορέων), στις περιπτώσεις που καθορίζεται τέτοιο στο δικαστικό μας σύστημα, αποτυγχάνει συνήθως λόγω έλλειψης οργανωτικών υποδομών καθιστάμενο πολλές φορές στην πράξη άνευ αντικειμένου, εν αντιθέσει ενδεχομένως με το θεσμό της διαμεσολάβησης, που εμφανίζει χαρακτηριστικά οργάνωσης (με διαπιστευμένους διαμεσολαβητές κλπ.) δεν δύναται ασφαλώς να αποτελέσει κριτήριο για την περί συνταγματικότητας ή μη κρίση. Κατά την προσωπική μου άποψη οι θεσμοί εναλλακτικής επίλυσης των διαφορών και εφόσον αποβούν στην πράξη αποτελεσματικοί (διότι αυτό δεν το γνωρίζουμε ακόμη) είναι προφανές ότι θα αποσυμφορήσουν τα Δικαστήρια από μεγάλο όγκο υποθέσεων. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι ο όρος Διαμεσολάβηση δεν είναι νέος στο Ελληνικό Δικαιϊκό σύστημα. Χαρακτηριστική περίπτωση οι διατάξεις των άρθρων 14, 15 και 16 του Ν. 1876/1990 περί προσφυγής στη διαμεσολάβηση (ΟΜΕΔ) και στη διαιτησία σε περίπτωση αποτυχίας των συλλογικών διαπραγματεύσεων και ανακύπτουσας ως εκ του λόγου αυτού συλλογικής διαφοράς (πρβλ. και άρθρο 22 παρ.2 του Συντάγματος). Οι διατάξεις είναι διατυπωμένες κατά τέτοιο τρόπο (δυνατότητα μονομερούς και μόνο προσφυγής προκειμένου να ενεργοποιηθούν οι σχετικές διαδικασίες), ώστε να γίνεται λόγος για υιοθέτηση μορφής αναγκαστικής διαιτησίας.  

Σε ευρύτερο εν γένει θεσμικό επίπεδο έχει, ήδη, ξεκινήσει μία γενικότερη συζήτηση για τη συνταγματική αναθεώρηση. Ο προσανατολισμός της χώρας ως νομικού προσώπου του διεθνούς δικαίου σε θεμελιώδη πολιτειακά ζητήματα πρέπει να είναι σαφής και ορισμένος, να μην αφήνει έδαφος σε αντίθετες ερμηνευτικές προσεγγίσεις, που κατά το παρελθόν έχουν δημιουργήσει αντιφατικούς προβληματισμούς ακόμη και στη νομολογία του ΔΕΚ επί προδικαστικών ερωτημάτων, που ετέθησαν, ενώ περαιτέρω σε ζητήματα, που βρίσκονται είτε στο μεταίχμιο στάθμισης πολιτειακών εννόμων αγαθών, είτε προϋποθέτουν το συγκερασμό μεταξύ θεμελιωδών αρχών του Συντάγματος, θα πρέπει να αναζητηθεί η ιδανική χρυσή τομή, μέσα στο πλαίσιο ευρύτερων και αναγκαίων συναινέσεων.       

Συνεχίζουμε την προσπάθεια μας.

Εύχομαι καλή επιτυχία σε όλους τους συνυποψηφίους

Με τιμή

Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων