ΔΕΕ: πρόβλεψη αστικής φύσεως διαδικασίες δημεύσεως ανεξαρτήτως της διαπιστώσεως διαπράξεως ποινικού αδικήματος

Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης

 ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΥΠΟΥ αριθ. 32/20

Λουξεμβούργο, 19 Μαρτίου2020

Απόφαση στην υπόθεση C-234/18 Komisia za protivodeystvie na koruptsiyata i za otnemane na nezakonno pridobitoto imushtestvo κατά BP κ.λπ.

Το δίκαιο της Ένωσης δεν εμποδίζει τα κράτη μέλη να προβλέπουν αστικής φύσεως διαδικασίες δημεύσεως ανεξαρτήτως της διαπιστώσεως διαπράξεως

ποινικού αδικήματος

Τέτοιου είδους διαδικασίες δεν εμπίπτουν στην απόφαση-πλαίσιο σχετικά με τη δήμευση

περιουσιακών στοιχείων

Κατά του ΒΡ, προέδρου του εποπτικού συμβουλίου βουλγαρικής τράπεζας, ασκήθηκαν ποινικές διώξεις λόγω του ότι παρακίνησε άλλα πρόσωπα, από τον Δεκέμβριο του 2011 έως τον Ιούνιο του 2014, να υπεξαιρέσουν κεφάλαια της εν λόγω τράπεζας ύψους περίπου 105 εκατομμυρίων ευρώ. Η ποινική διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη και δεν έχει ακόμα εκδοθεί αμετάκλητη δικαστική απόφαση.

Ανεξαρτήτως των εν λόγω ποινικών διώξεων, η βουλγαρική επιτροπή για την καταπολέμηση της διαφθοράς και για τη δήμευση παρανόμως αποκτηθέντων περιουσιακών στοιχείων διαπίστωσε ότι ο ΒΡ και τα μέλη της οικογένειάς του απέκτησαν περιουσιακά στοιχεία μεγάλης αξίας των οποίων η προέλευση δεν μπορεί να προσδιοριστεί. Για τον λόγο αυτόν, η εν λόγω επιτροπή κίνησε αστικής φύσεως διαδικασία ενώπιον του Sofiyski gradski sad (πρωτοδικείου Σόφιας, Βουλγαρία) προκειμένου να δημευθούν τα παρανόμως αποκτηθέντα περιουσιακά στοιχεία.

Το εν λόγω δικαστήριο ζητεί, κατ' ουσίαν, από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης να διευκρινιστεί εάν το δίκαιο της Ένωσης αντιτίθεται σε ρύθμιση κράτους μέλους η οποία προβλέπει ότι εθνικό δικαστήριο δύναται να διατάξει τη δήμευση παρανόμως αποκτηθέντων περιουσιακών στοιχείων χωρίς η εν λόγω διαδικασία να προϋποθέτει τη διαπίστωση διαπράξεως ποινικού αδικήματος ή την καταδίκη των φερόμενων ως δραστών ποινικού αδικήματος.

Με τη σημερινή του απόφαση, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η απόφαση-πλαίσιο σχετικά με τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων ^[1] σκοπό έχει να υποχρεώσει τα κράτη μέλη να θέσουν σε εφαρμογή κοινούς ελάχιστους κανόνες δημεύσεως των οργάνων και των προϊόντων που σχετίζονται με ποινικά αδικήματα, προκειμένου να διευκολυνθεί η αμοιβαία αναγνώριση των δικαστικών αποφάσεων δημεύσεως που εκδίδονται στο πλαίσιο ποινικών διαδικασιών.

Επομένως, η εν λόγω απόφαση-πλαίσιο δεν διέπει τη δήμευση οργάνων και προϊόντων παράνομων δραστηριοτήτων η οποία διατάσσεται στο πλαίσιο ή κατόπιν διαδικασίας που δεν αφορά τη διαπίστωση διαπράξεως ενός ή περισσοτέρων ποινικών αδικημάτων.

Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι η διαδικασία δημεύσεως που εκκρεμεί ενώπιον του Sofiyski gradski sad είναι διαδικασία αστικής φύσεως η οποία συνυπάρχει, στο εσωτερικό δίκαιο, με καθεστώς δημεύσεως προβλεπόμενο από το ποινικό δίκαιο. Η εν λόγω διαδικασία επικεντρώνεται αποκλειστικώς στα φερόμενα ως παρανόμως αποκτηθέντα περιουσιακά στοιχεία και διεξάγεται κατά τρόπο ανεξάρτητο από τυχόν ποινική διαδικασία κατά του φερόμενου ως δράστη των ποινικών αδικημάτων, καθώς και από τυχόν καταδίκη του.

Υπό τις συνθήκες αυτές, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι η απόφαση που καλείται να εκδώσει το Sofiyski gradski sad δεν εντάσσεται στο πλαίσιο διαδικασίας σχετικής με ένα ή περισσότερα ποινικά αδικήματα και, επομένως, δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της αποφάσεως-πλαισίου σχετικά με τη δήμευση περιουσιακών στοιχείων.

Το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι το δίκαιο της Ένωσης δεν αντιτίθεται σε εθνική ρύθμιση η οποία προβλέπει ότι η δήμευση παρανόμως αποκτηθέντων περιουσιακών στοιχείων δύναται να διαταχθεί από εθνικό δικαστήριο χωρίς η διαδικασία αυτή να προϋποθέτει τη διαπίστωση διαπράξεως ποινικού αδικήματος, ούτε την καταδίκη των φερόμενων ως δραστών ποινικού αδικήματος.

ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Η διαδικασία εκδόσεως προδικαστικής αποφάσεως παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα να υποβάλουν στο Δικαστήριο, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Ανεπίσημο έγγραφο προοριζόμενο για τα μέσα μαζικής ενημερώσεως, το οποίο δεν δεσμεύει το Δικαστήριο.

Το πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA από την ημερομηνία

δημοσιεύσεώς της

Επικοινωνία: Estella Cigna-Αγγελίδη @ (+352) 4303 2582

---

^[1] Απόφαση-πλαίσιο 2005/212/ΔΕΥ του Συμβουλίου, της 24ης Φεβρουαρίου 2005, για τη δήμευση των προϊόντων, οργάνων και περιουσιακών στοιχείων του εγκλήματος (εΕ 2005, L 68, σ. 49).