Πράξη 2/2024: Εισάγεται στην πλήρη ΟλΑΠ το ζήτημα της ερμηνείας ως προς τον υπολογισμό του επιτοκίου των μηνιαίων δόσεων για τη διάσωση της κύριας κατοικίας

 Απόφαση 2 / 2024    (Πράξεις Νόμου 4842)

ΑΡΕΙΟΣ ΠΑΓΟΣ

Αριθμός 2/2024

Πράξη της Επιτροπής του άρθρου 20Α παρ.1 του ν. 4842/2021

Η Επιτροπή του άρθρου 20Α παρ.1 του ν. 4842/2021, όπως ισχύει, αποτελούμενη από την Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Ιωάννα Κλάπα-Χριστοδουλέα, την Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου Μαρουλιώ Δαβίου, επειδή κωλύεται η αρχαιότερη Αντιπρόεδρος Μαρία Λεπενιώτη και την Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου και Πρόεδρο του καθ' ύλη αρμοδίου Πολιτικού Τμήματος (Δ') Αλεξάνδρα Αποστολάκη.

Συνήλθε στις 5 Νοεμβρίου 2024, ημέρα Τρίτη και ώρα 11.00', στο γραφείο της Προέδρου του Αρείου Πάγου, χωρίς την παρουσία γραμματέα, προκειμένου ν' αποφανθεί επί του προδικαστικού ερωτήματος που υποβλήθηκε με την υπ' αρ. 15/2024 απόφαση του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων κατ' εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 20Α παρ.1 εδ. α Κ.Πολ.Δ. Διάδικοι στην ως άνω απόφαση είναι: αιτούσα η Β. Τ. του Δ., κάτοικος ..., η οποία κλητεύθηκε νομότυπα να εμφανισθεί ενώπιον της ως άνω επιτροπής όπως προκύπτει από το από 11-10-2024 αποδεικτικό επίδοσης του Χ. Κ., Επιμελητή Δικαστηρίων του Πρωτοδικείου Ιωαννίνων και εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο της Ιωάννη Κυριαζή και καθής η αίτηση η εταιρεία διαχείρισης απαιτήσεων "INTRUM HELLAS ΑΕΔΑΔΠ", που εδρεύει στην Αθήνα (Λ.Μεσογείων 109-111) και εκπροσωπείται νόμιμα, ενεργούσα για λογαριασμό της "Phoenix NPL Finance Designated Activity Company", που εδρεύει στο Δουβλίνο Ιρλανδίας και έχει καταστεί ειδική διάδοχος της "Τράπεζας ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΑΕ", η οποία κλητεύθηκε νομότυπα όπως προκύπτει από το από 17-10-2024 αποδεικτικό επίδοσης του Ε. Π., Επιμελητή Δικαστηρίου του Αρείου Πάγου, που εκπροσωπήθηκε από τους πληρεξουσίους δικηγόρους της Θωμά Καναβέλη, Παναγιώτη Σαραντόπουλο και Παντελή Αζαριάδη. Επίσης κατατέθηκαν οι από 30-10-2024 πρόσθετες παρεμβάσεις υπέρ της ως άνω αιτούσας: 1)του Ν.Π.Δ.Δ με την επωνυμία "Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών", που εδρεύει στην Αθήνα, τον οποίο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος Παναγιώτης Νικολόπουλος και 2)του Ν.Π.Δ.Δ με την επωνυμία "Δικηγορικός Σύλλογος Ιωαννίνων", που εδρεύει στα Ιωάννινα, τον οποίο εκπροσώπησε ο πληρεξούσιος δικηγόρος Δημήτριος Λυρίτσης.
Αφού έλαβε υπόψη:
α) Τη διάταξη του άρθρου 20Α παρ. 1 εδ. α' του Κ.Πολ.Δ., που προστέθηκε με το άρθρο 2 του κεφαλαίου Α του μέρους Α του Ν. 4842/2021, ισχύει κατ' άρθρο 120 του ίδιου νόμου από 1/1/2002, και ορίζει ότι "Οποιοδήποτε ένδικο βοήθημα ή μέσο που ασκήθηκε ενώπιον οποιουδήποτε πολιτικού δικαστηρίου μπορεί να εισαχθεί στην πλήρη ολομέλεια του Αρείου Πάγου με απλή πράξη τριμελούς επιτροπής, που αποτελείται από τον Πρόεδρό του, τον αρχαιότερο Αντιπρόεδρο και τον Πρόεδρο του αρμόδιου καθ' ύλην Τμήματος, ύστερα από αίτημα ενός εκ των διαδίκων που κατατίθεται ενώπιόν της ή ύστερα από προδικαστικό ερώτημα που υποβάλλεται από το δικαστήριο της ουσίας, με απόφαση που δεν υπόκειται σε ένδικα μέσα, όταν με αυτό τίθεται νέο δυσχερές ερμηνευτικό νομικό ζήτημα γενικότερου ενδιαφέροντος που έχει συνέπειες για ευρύτερο κύκλο προσώπων".
β) Τη διάταξη του άρθρου 316 Κ.Πολ.Δ., με την οποία ορίζεται ότι "Αν απόφαση είναι διατυπωμένη με τρόπο που γεννά αμφιβολίες ή είναι ασαφής το δικαστήριο που την έχει εκδώσει μπορεί, αν το ζητήσει κάποιος διάδικος, να την ερμηνεύσει με νέα του απόφαση, έτσι που η έννοιά της να γίνει αναμφίβολη, η ερμηνεία όμως δεν μπορεί ποτέ να αλλάξει το διατακτικό της απόφασης που ερμηνεύεται". Από τη διάταξη αυτή προκύπτει, ότι το δικαστήριο κατά την ερμηνεία της απόφασής του περιορίζεται στην επεξήγηση της αληθούς έννοιας, ήτοι στον καθορισμό των αόριστων και στην αποσαφήνιση των ασαφών σημείων του διατακτικού της ή και των αιτιολογιών της, όταν οι τελευταίες επέχουν θέση διατακτικού, χωρίς όμως να αλλάξει το διατακτικό της απόφασής του (ΑΠ 1927/2006, ΑΠ 1124/2002). Το δικαστήριο, ενώπιον του οποίου εισάγεται η αίτηση ερμηνείας δικαστικής απόφασης (άρθρ. 317 παρ. 2 ΚΠολΔ), θα εξετάσει, σε πρώτη φάση, αν πράγματι η απόφαση είναι ασαφής, αόριστη και με αμφίβολο νόημα. Μόνο τότε, ήτοι, αν διαγνωστεί, ότι η απόφαση δεν είναι "σαφής" αλλά έχει ανάγκη ερμηνείας, θα προχωρήσει στην ερμηνεία της απόφασης, αναζητώντας την αληθινή βούληση του δικαστή (και όχι το νόημα της απόφασης καθ' εαυτό), λαμβάνοντας υπόψη, εφόσον είναι αναγκαίο, και τα διαδικαστικά έγγραφα της δίκης, κατά την οποία εκδόθηκε η ερμηνευόμενη απόφαση (αγωγή, προτάσεις και λοιπά δικόγραφα της δίκης εκείνης). Δεν ερευνάται, δηλαδή, πώς θα ήταν ορθό να αποφανθεί το δικαστήριο κατά τη δίκη εκείνη, αλλά πώς πράγματι αποφάνθηκε. Νομικές ή ουσιαστικές πλημμέλειες της απόφασης δεν είναι δυνατό να καλυφθούν με τη μέθοδο της ερμηνείας και, συνεπώς, δεν επιτρέπεται, κατά την ερμηνεία, η επανεκτίμηση των αποδείξεων που είχαν διεξαχθεί τότε, ούτε το δικαστήριο έχει εξουσία, με ερμηνεία ή προσθήκη νέας διάταξης, να αλλοιώσει την ουσία της απόφασης και την έννοια αυτής, ούτε να συμπληρώσει παραλείψεις σε αιτήματα που υποβλήθηκαν από τους διαδίκους, διότι τούτο αντίκειται στους κανόνες του δεδικασμένου (ΑΠ 815/2022, ΑΠ 1479/2019, ΑΠ 1427/2018).
γ) Την υπ' αριθμ. 15/2024 απόφαση του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων, Διαδικασία Εκούσιας Δικαιοδοσίας, το οποίο δίκασε την από 06-12-2023 (αριθμ. κατάθ. δικ. 41/19-12-2023) αίτηση της Β. Τ. του Δ. περί ερμηνείας της 16/2012 απόφασης του ίδιου Δικαστηρίου, που μεταρρυθμίσθηκε με τις 1072/2012 και 244/2019 αποφάσεις αυτού και δέχθηκε αίτηση της αιτούσας περί υπαγωγής της στο Ν. 3869/2010, ρυθμίζοντας τα χρέη της κατ' εφαρμογή των άρθρων 8 παρ. 2 και 9 παρ. 2 του ίδιου νόμου. Το ανωτέρω Δικαστήριο με την 15/2024 απόφασή του υπέβαλε προδικαστικό ερώτημα κατ' άρθρο 20Α του ΚΠολΔ για τα ακόλουθα ζητήματα: "1. Αν η διάταξη της προς ερμηνεία υπ' αριθμ. 16/2012 αποφάσεως του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων, όπως αυτή μεταρρυθμίσθηκε με τις υπ' αριθμ. 1072/2012 και 244/2019 αποφάσεις του ιδίου δικαστηρίου, που ορίζει ότι: "...Επιβάλλει στην αιτούσα την υποχρέωση να ικανοποιήσει το υπόλοιπο των απαιτήσεων της πιστώτριας, που θα απομείνει μετά τις πιο πάνω καταβολές επί 4ετία και τη διανομή του τιμήματος της εκποίησης του προαναφερομένου ακινήτου, με μηνιαίες δόσεις επί διάστημα 300 μηνών ύψους 481,66€ το μήνα. Η καταβολή των μηνιαίων αυτών δόσεων θα ξεκινήσει την 1η ημέρα του πρώτου μήνα τέσσερα χρόνια μετά την δημοσίευση της παρούσας απόφασης και θα γίνει εντόκως, χωρίς ανατοκισμό, με το μέσο επιτόκιο στεγαστικού δανείου με το κυμαινόμενο επιτόκιο, που θα ισχύει κατά το χρόνο αποπληρωμής σύμφωνα με το στατιστικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος αναπροσαρμοζόμενο με επιτόκιο αναφοράς αυτό των Πράξεων Κύριας Αναχρηματοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας...." είναι αρκούντως σαφής ή χρήζει ερμηνείας 2. Εις περίπτωση δε που χρήζει ερμηνείας, θα πρέπει να αποσαφηνισθεί αν: • Το επιτόκιο που θεσπίζεται στο άρθρο 9 παρ. 2 του ν.3869/2010 πρέπει να υπολογίζεται από την έναρξη της ρυθμίσεως, στο σύνολο του οριζομένου κεφαλαίου οφειλής του δανειολήπτη και να υπολογίζονται οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις αποσβέσεως της συνολικής οφειλής εκ κεφαλαίου και τόκων για όλη τη διάρκεια της ρυθμίσεως ή • Το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται αυτοτελώς δι' εκάστη των μηνιαίων δόσεων κατά τον μήνα της εξοφλήσεώς της. Στην τελευταία δε αυτή περίπτωση, θα πρέπει ωσαύτως να διευκρινισθεί αν το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται για όλο τον χρόνο τον διαδραμόντα από της ενάρξεως της ρυθμίσεως έως εξοφλήσεως κάθε δόσης ή μόνο για τον μήνα καταβολής κάθε δόσης".
δ) Το προεκτιθέμενο διατακτικό της υπ' αριθμ. 16/2012 απόφασης, όπως μεταρρυθμίσθηκε, είναι όμοιο σε όλες τις εκδοθείσες αποφάσεις υπαγωγής υπερχρεωμένων φυσικών προσώπων στη ρύθμιση του Ν. 3869/2010, όσον αφορά στον εκτοκισμό της καταβλητέας, για τη διάσωση της κύριας κατοικίας τους, μηνιαίας δόσης, ήδη δε έχει εκδοθεί μεγάλος αριθμός αποφάσεων διαφόρων Ειρηνοδικείων, επί κατατεθεισών στα δικαστήρια αυτά αιτήσεων ερμηνείας του διατακτικού αποφάσεών τους για την υπαγωγή υπερχρεωμένων δανειοληπτών στις διατάξεις του Ν. 3869/2010, σε σχέση με τον ορισθέντα τρόπο εκτοκισμού των μηνιαίων δόσεων, με αντικρουόμενες μεταξύ τους κρίσεις, για το αν χρήζει ή όχι ερμηνείας το διατακτικό και κατ' επέκταση, για το αν το επιτόκιο θα πρέπει να υπολογίζεται σε κάθε μηνιαία δόση, που επιβλήθηκε από το Δικαστήριο ή στο συνολικό κεφάλαιο, που ορίσθηκε να καταβληθεί για τη διάσωση της κύριας κατοικίας του υπερχρεωμένου δανειολήπτη. Το νομικό αυτό ζήτημα δεν έχει κριθεί με απόφαση του Αρείου πάγου (Ολομέλεια ή Τμήμα αυτού) και είναι δυσχερές, ενώ είναι γενικότερου ενδιαφέροντος, καθόσον έχει συνέπειες σε ευρύτερο κύκλο προσώπων κατ' άρθρο 20Α του Κ.Πολ.Δ.

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΔΙΑΤΑΣΣΕΙ:
1. Να εισαχθεί στην Πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου η εκκρεμής ενώπιον του Ειρηνοδικείου Ιωαννίνων από 06-12-2023 (αριθμ. κατάθ. δικ. 41/19-12-2023) αίτηση της Β. Τ. του Δ. κατά της εταιρείας με την επωνυμία "Intrum Hellas Ανώνυμη Εταιρεία Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις" και το διακριτικό τίτλο "Intrum Hellas Α.Ε.Δ.Α.Δ.Π.", περί ερμηνείας της υπ' αριθμ. 16/2012 απόφασης του ίδιου Δικαστηρίου, όπως μεταρρυθμίσθηκε με τις 1072/2012 και 244/2019 αποφάσεις αυτού, προκειμένου να κρίνει, αν το αναφερόμενο στο ιστορικό της παρούσας πράξης διατακτικό χρήζει ή όχι ερμηνείας ως προς τον υπολογισμό του επιτοκίου των μηνιαίων δόσεων για τη διάσωση της κύριας κατοικίας της αιτούσας και σε καταφατική περίπτωση, α) αν το επιτόκιο, που θεσπίζεται στο άρθρο 9 παρ. 2 του Ν. 3869/2010, πρέπει να υπολογίζεται από την έναρξη της ρύθμισης, επί του συνόλου του οριζομένου κεφαλαίου οφειλής του δανειολήπτη και να υπολογίζονται οι τοκοχρεωλυτικές δόσεις απόσβεσης της συνολικής οφειλής, κατά κεφάλαιο και τόκους, ή β) το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται επί εκάστης των μηνιαίων δόσεων κατά το μήνα της εξόφλησής της, στην τελευταία δε περίπτωση, αν το επιτόκιο αυτό θα υπολογίζεται για όλο το χρόνο από την έναρξη της ρύθμισης έως την εξόφληση κάθε δόσης ή μόνο από τον ορισθέντα με τη ρύθμιση μήνα καταβολής κάθε δόσης έως την εξόφλησή της.
2. Να δημοσιευθεί η πράξη αυτή στις ημερήσιες εφημερίδες "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" και "ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ" με δαπάνη του Δικαστηρίου και να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου.

Η παρούσα πράξη συνεπάγεται την αναστολή της εκδίκασης των εκκρεμών υποθέσεων, στις οποίες τίθεται το ίδιο ζήτημα, εξαιρουμένης της προσωρινής δικαστικής προστασίας.

Αθήνα, 18 Νοεμβρίου 2024
Ιωάννα Κλάπα - Χριστοδουλέα Μαρουλιώ Δαβίου Αλεξάνδρα Αποστολάκη

 

https://www.areiospagos.gr/nomologia/apofaseis_DISPLAY.asp?cd=PHNMHWDT3VBNRIQPVH5RA2ASUEDMEY&apof=2_2024&info=%D0%F1%DC%EE%E5%E9%F2%20%CD%FC%EC%EF%F5%204842%20-%20%20%C1%ED%E5%F5%20%F0%E9%ED%E1%EA%DF%EF%F5