ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1999 "ΠΕΡΙ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ".

 

                                 

                 

 

 

 

 ΕΝΩΣΗ

   ΔΙΚΑΣΤΩΝ   &   ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ

               ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

            (ΠΡΩΗΝ ΣΧΟΛΗ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ)

                   ΚΤΙΡΙΟ 6 –ΓΡΑΦΕΙΟ 210

      ΤΗΛ: 2132156114-  FAX 210 88 41 529

                                  Τ.Κ. 101 71

                 e- mail: endikeis@otenet.gr

 

                                                                                                  Αθήνα, 21/12/2023  

                                                                                   

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΤΑΞΗΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟΥ ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1999 "ΠΕΡΙ ΕΝΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΒΑΘΜΟΥ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΩΝ".

 

ΑΝΤΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΝΟΜΟΥ ΤΟ ΕΤΟΣ 2023 ;     

 

  

Το έτος 1999 επιχειρήθηκε από την τότε Κυβέρνηση και το Υπουργείο Δικαιοσύνης με Υπουργό τον Ευάγγελο Γιαννόπουλο η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων. Το νυν Υπουργείο Δικαιοσύνης, σε ένα ομιχλώδες τοπίο, επαναφέρει στο διάλογο για τις μεταρρυθμίσεις στο χώρο της Δικαιοσύνης  το θέμα της ενοποίησης του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής και μόνο Δικαιοσύνης, όπως, πλέον, αναφέρει η ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 88 του Συντάγματος. Το νομοσχέδιο του έτους 1999 ουδέποτε έγινε νόμος του Κράτους και εγκαταλήφθηκε από την τότε Κυβέρνηση, λόγω της αντισυνταγματικότητάς του και των σφοδρών αντιδράσεων που προκλήθηκαν. Από το πρακτικό των τεσσάρων συνεδριάσεων της Διαρκούς Επιτροπής Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης επί του σχετικού σχεδίου νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης έχει ενδιαφέρον η τοποθέτηση των κοινοβουλευτικών κομμάτων και τούτο διότι τόσο το πόρισμα της ομάδας εργασίας, που συνεστήθη στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, την άνοιξη του τρέχοντος έτους  για την υποβολή προτάσεων για τις μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη, όσο και το πόρισμα της Παγκόσμιας Τράπεζας, με την οποία συνεβλήθη το Υπουργείο Δικαιοσύνης για τον ίδιο σκοπό, ομιλούν εκτός των άλλων και για την ενοποίηση των Πρωτοδικείων και των Ειρηνοδικείων και ουσιαστικά ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΥΝ το σχέδιο νόμου του έτους 1999.  Οι συνεδριάσεις της άνω Επιτροπής διήρκεσαν περίπου 12 ώρες, υπό την προεδρία του Προέδρου αυτής κ. Ηλία Παπαηλία και παρέστησαν ο Υπουργός Δικαιοσύνης  Ευάγγελος Γιαννόπουλος και αρμόδιοι υπηρεσιακοί παράγοντες.

Κατά τη διάρκεια των συνεδριάσεων, έλαβαν το λόγο ο Εισηγητής της Πλειοψηφίας  κ. Ευάγγελος Στάικος, ο Εισηγητής της Μειοψηφίας κ. Επαμεινώνδας Ζαφειρόπουλος, ο Ειδικός Αγορητής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Αχιλλέας Κανταρτζής, ο Ειδικός Αγορητής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Φώτιος Κουβέλης, ο Ειδικός Αγορητής του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Γεώργιος Τσαφούλιας και αρκετοί Βουλευτές (Προκόπης Παυλόπουλος, Άννα Ψαρούδα - Μπενάκη, Αναστάσιος Πεπονής, Αντώνιος Φούσας, Γεώργιος Καρατζαφέρης, Απόστολος Ανδρεουλάκος κλπ.).

Ο Εισηγητής της Πλειοψηφίας, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, κ. Ευάγγελος Στάικος, εισηγούμενος τη ψήφιση του συζητούμενου νομοσχεδίου, ως προς την ενοποίηση,  ανέφερε τα ακόλουθα:

«Προωθείται η ιστορικής σημασίας μεταρρύθμιση με την κατάργηση των ειρηνοδικείων. Μέχρι τώρα οι διαφορές μικρότερης σημασίας επιλύονταν στο ειρηνοδικείο και οι μεγαλύτερες στο μονομελές πρωτοδικείο. Τώρα επέρχεται ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας και με αυτόν τον τρόπο αναβάθμιση των ειρηνοδικών. Επίσης, επιτυγχάνεται εξοικονόμηση δικαστών - έχουμε πάνω από 600 ειρηνοδίκες με τεράστια εμπειρία, οι οποίοι μπορούν να στελεχώσουν τη δικαιοσύνη - καθώς και περαιτέρω επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης. Δεν επέρχεται άλλη ουσιαστική μεταβολή. Η έδρα του ειρηνοδικείου παραμένει ως έδρα του μονομελούς πρωτοδικείου. Η έδρα αυτή βέβαια είναι μεταβατική και μόνο για λόγους επικοινωνιακούς ή αυξημένης δικαστηριακής κίνησης μπορεί να ιδρυθεί με προεδρικό διάταγμα αυτοτελές μονομελές πρωτοδικείο. Λαμβάνεται πρόνοια για την ένταξη των υπηρετούντων ήδη ειρηνοδικών στην επετηρίδα, με μία ειδική διαδικασία. Ο Πρόεδρος Πρωτοδικών μπορεί, σε αυτούς τους ειρηνοδίκες και ήδη αναβαθμισμένους σε πρωτοδίκες, να τους αναθέτει έργο στα αυτοτελή μονομελή πρωτοδικεία. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται η αξιοποίησή τους».

Ο Εισηγητής της Μειοψηφίας κ. Επαμεινώνδας Ζαφειρόπουλος, αναφερόμενος στο ίδιο ζήτημα, ανέφερε τα ακόλουθα:

«Το κεφάλαιο Α' αφορά στα θέματα καταργήσεως των ειρηνοδικείων και είναι γεγονός, ότι θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί η δικαιοσύνη. Στη συγκεκριμένη, όμως, περίπτωση υπάρχει μία ένσταση, όσον αφορά στην κατάργηση των ειρηνοδικείων. Μετά το σχέδιο "Καποδίστριας" δημιουργήθηκαν οι καινούργιοι δήμοι. Επειδή σε κάθε δήμο από αυτούς που δημιουργήθηκαν υπήρχαν 3 και 4 ειρηνοδικεία, η πρώτη μας πρόταση είναι, τουλάχιστον το μεταβατικό πρωτοδικείο να είναι στην πρωτεύουσα του νομού, καταργουμένων των άλλων μεταβατικών πρωτοδικείων, εκτός εάν υπάρχει μεγάλη απόσταση από την πρωτεύουσα του νομού ή για ιστορικούς λόγους πρέπει να παραμείνει εκεί ως μεταβατικό πρωτοδικείο. Για το θέμα της μετάταξης, πιστεύουμε ότι τώρα, για όσους ενταχθούν, δεν μπορεί να γίνει μετάταξη. Στο νομοσχέδιο δεν αναφέρεται κάτι για μετάταξη. Πιστεύουμε, ότι μετά από τρίμηνη δοκιμασία, η οποία θα γίνει και η οποία θα είναι υπό τον έλεγχο του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, θα μπορούν να εντάσσονται ως πάρεδροι παρά πρωτοδίκαις στην τακτική δικαιοσύνη, καταργουμένου έτσι τελείως του πρώτου βαθμού, του ειρηνοδίκου ».

Ο Ειδικός Αγορητής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας κ. Αχιλλέας Κανταρτζής, μεταξύ άλλων, τόνισε τα εξής:

"Η λειτουργία των ειρηνοδικείων, κατά γενική ομολογία, έχει συμβάλει στην αντιμετώπιση πολλών προβλημάτων στα μικρά επαρχιακά κέντρα. Η διαδικασία που ακολουθείτο στα ειρηνοδικεία διευκόλυνε την προσφυγή στη δικαιοσύνη των οικονομικά ασθενέστερων στρωμάτων, ώστε να μπορούν να επιλύσουν διαφορές οι οποίες ανέκυπταν. Πολλές φορές ο ειρηνοδίκης, πριν η υπόθεση καταφύγει στη δικαιοσύνη, λειτουργούσε προς την κατεύθυνση της συμβιβαστικής επίλυσης των διαφορών που υπήρχαν. Φοβόμαστε ότι αυτή η κατάσταση ανατρέπεται με την κατάργηση των ειρηνοδικείων και αυτό θα έχει αρνητικές συνέπειες. Στη θέση των ειρηνοδικείων η Κυβέρνηση θέτει τα μονομελή πρωτοδικεία. Ο τρόπος, με τον οποίο γίνεται αυτή η αλλαγή, κατά τη γνώμη μας δεν επιλύει τα προβλήματα, αλλά, αντίθετα, θα τα οξύνει, τόσο στην απονομή της δικαιοσύνης, όσο και στο συγκεκριμένο καθεστώς των δικαστικών λειτουργών. Δεν υπάρχει η γραμματειακή υποστήριξη στους συγκεκριμένους χώρους, για να μπορέσουν να υπάρξουν αυτά τα μονομελή πρωτοδικεία. Με το φόρτο της εργασίας που θα αντιμετωπίσουν, αφού θα αυξηθεί η αρμοδιότητά τους, θα έχουν πολλά προβλήματα και δυσχέρειες στη λειτουργία τους. Επίσης, θα δημιουργηθεί πρόβλημα με τους ειρηνοδίκες, γιατί εντάσσονται στη γενική επετηρίδα. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι οι ειρηνοδίκες μπαίνουν σε υποδεέστερη θέση και από τον τελευταίο πάρεδρο. Ανατρέπεται η εξέλιξή τους, η οποία θα υπήρχε, εάν δεν λάμβανε χώρα αυτή η αλλαγή».

Ο Ειδικός Αγορητής του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου κ. Φώτιος Κουβέλης, ανέφερε τα εξής:

 " Αναφορικά με την κατάργηση των ειρηνοδικείων, έχω αντίθετη άποψη. Θεωρώ ότι δεν πρέπει να καταργηθούν, πολύ δε περισσότερο που η συγκεκριμένη διάταξη ελέγχεται και ως προς τη συνταγματικότητά της. Είναι ακριβές, όμως, ότι υπάρχουν ειρηνοδικεία που δε λειτουργούν. Υπάρχουν στατιστικοί πίνακες που αποδεικνύουν ότι στη χώρα μας λειτουργούν ειρηνοδικεία με μία υπόθεση ετησίως ή με μία υπόθεση στα δύο χρόνια, ή και με καμία. Όμως, αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να οδηγηθούμε σε μία συνολική κατάργηση των ειρηνοδικείων. Εφ' όσον έτσι έχουν τα πράγματα και αποδεικνύονται από τις στατιστικές, αυτά τα ειρηνοδικεία πρέπει να καταργηθούν. Εκείνα, όμως, που πράγματι προσφέρουν σημαντική υπηρεσία στη δικαιοσύνη και ιδιαίτερα στον Έλληνα πολίτη, ο οποίος προστρέχει σ' αυτά για την παροχή έννομης προστασίας, πρέπει να διατηρηθούν. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν ειρηνοδίκες που έχουν χρόνια να δικάσουν υποθέσεις και απέχουν από την οποιαδήποτε επικοινωνία με το δίκαιο, αυτό, όμως, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να οδηγήσει στη ρύθμιση αυτή ».

            Ο Ειδικός Αγορητής του Δημοκρατικού Κοινωνικού Κινήματος κ. Γεώργιος Τσαφούλιας, μεταξύ άλλων, τόνισε τα εξής:

            "Η κατάργηση των ειρηνοδικείων και πταισματοδικείων μας βρίσκει πλήρως αντίθετους. Διαφωνώ με την αιτιολογία, ότι καταργούνται τα ειρηνοδικεία γιατί δεν υπήρχαν εργασίες. Αυτό δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Υπάρχουν ειρηνοδικεία με λίγη δουλειά, αλλά αυτά είναι ελάχιστα. Αποξενώνεται τελείως ο πολίτης από την εύκολη πρόσβαση προς το φυσικό του δικαστή. Ανακύπτουν προβλήματα, ανακύπτουν ερμηνείες διατάξεων, οι οποίες έχουν σχέση με τη λειτουργία της εφαρμογής των νόμων. Επίσημη παρουσία του κράτους στις περιοχές αυτές δεν υπάρχει. Ολόκληρη η ύπαιθρος, με την κατάργηση των ειρηνοδικείων, θα στερηθεί οποιασδήποτε έννοιας λειτουργίας εννόμου τάξεως. Και χάριν κάποιας δήθεν οικονομίας χρόνου και δαπάνης δημιουργείται αυτό το φαινόμενο, να λέμε ότι είναι περιττά τα ειρηνοδικεία. Εξάλλου, οι ειρηνοδίκες αδικούνται, όσον αφορά την επετηρίδα, κάτω από τον τελευταίο πάρεδρο».

Ενόψει των παραπάνω τοποθετήσεων και σε περίπτωση που η Κυβέρνηση και ειδικά το Υπουργείο Δικαιοσύνης, λαμβάνοντας υπόψη τα άνω  πορίσματα (ομάδας εργασίας - Παγκόσμιας Τράπεζας), προκρίνει ως μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της πολιτικής Δικαιοσύνης, θα πρέπει να απαντήσει στους προβληματισμούς και στα ερωτήματα, που τέθηκαν ήδη από το έτος 1999. Όπως, επίσης, πρέπει να απαντηθούν ερωτήματα για την τύχη των συμβάσεων που έχουν καταρτιστεί από το Υπουργείο Δικαιοσύνης και αφορούν την ψηφιοποίηση -  επέκταση του ΟΣΔΥΠΠ σε όλους τους σχηματισμούς της Χώρας, συνεπώς και στα Ειρηνοδικεία της Χώρας. Έργο ενταγμένο στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που έχει ήδη προϋπολογισθεί και εξελίσσεται εντός συγκεκριμένου συμβατικού πλαισίου, λαμβάνοντας κατά την τρέχουσα υλοποίηση του ως βασική παράμετρο την λειτουργία των Ειρηνοδικείων, επί των οποίων άλλωστε θα συνεχίσει να εγκαθίσταται ο προβλεπόμενος ψηφιακός εξοπλισμός αλλά και τα ειδικά ψηφιακά προγράμματα, που σχεδιάζονται για τη λειτουργία αποκλειστικά των Ειρηνοδικείων. Επίσης, πρέπει να απαντηθεί πως η τυχόν ενοποίηση θα επηρεάσει τη λειτουργία του νέου Πτωχευτικό Κώδικα, ο οποίος θεσπίσθηκε με το ν. 4738/2020, με επισπεύδον μάλιστα Υπουργείο όχι το Υπουργείο Δικαιοσύνης αλλά των Οικονομικών. Πρέπει να απαντηθεί πως οι πτωχεύσεις μικρού αντικειμένου, δηλαδή μία απλοποιημένη πτωχευτική διαδικασία, που έχει καταστρωθεί, μόλις το 2020, ως διαδικασία ενώπιον των Ειρηνοδικείων και  πλέον αφορά και φυσικά πρόσωπα και δη χιλιάδες ευάλωτους οφειλέτες, έχοντας, συνεπώς,  τεράστια κοινωνική διάσταση μπορεί να αντιμετωπισθεί, μετά την κατάργηση των Ειρηνοδικείων;   Και βέβαια, θα πρέπει να απαντηθούν τα πολλαπλά ερωτήματα που άπτονται της υπηρεσιακής εξέλιξης και ασφάλειας όλων των Δικαστικών Λειτουργών (προαγωγές, μεταθέσεις, αντισυνταγματικότητα παράλληλης επετηρίδας, πρόταση για εθελουσία έξοδο των παραγωγικών Ειρηνοδικών Α Τάξης κλπ.) και προσβάλλουν τη συνταγματικά κατοχυρωμένη προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των Δικαστών.         

 

Η Πρόεδρος

 

Μαργαρίτα Στενιώτη          

Πρόεδρος Εφετών

 

https://ende.gr/%ce%bf%ce%b9-%ce%b1%cf%80%ce%bf%cf%88%ce%b5%ce%b9%cf%83-%cf%84%cf%89%ce%bd-%ce%ba%ce%bf%ce%bc%ce%bc%ce%b1%cf%84%cf%89%ce%bd-%cf%83%cf%84%ce%b7-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%cf%81%ce%ba%ce%b7-%ce%b5%cf%80%ce%b9/