ΟΜΑΔΑ ΕΔΕ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ - θέση της ομάδας υπέρ του θεσμού της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης

ΟΜΑΔΑ ΕΔΕ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ 

Πάγια και σταθερή η θέση της ομάδας μας υπέρ του θεσμού της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης στην επίλυση των αστικών διαφορών – Ο συμβιβασμός δεν περνά κατ΄ ανάγκη μέσα από τις αίθουσες των Δικαστηρίων 

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

Γρηγόρης Κομπολίτης, Ειρηνοδίκης, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

                                                                Αθήνα, 15-10-2019

Πραγματοποιήθηκε στις 12-10-2019 συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου  της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων, προκειμένου η Ένωση να διατυπώσει τη θέση της, μεταξύ άλλων, και επί του νομοσχεδίου για το θεσμό της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης, που έχει τεθεί προς διαβούλευση.

Για τους λόγους, που αναλυτικά μέχρι σήμερα έχουμε εκθέσει, πάγια και σταθερή είναι η θέση της ομάδας μας υπέρ, καταρχήν, του θεσμού της Υποχρεωτικής Διαμεσολάβησης στην επίλυση των αστικών διαφορών, που προωθείται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης,  καθότι η υποχρεωτικότητα  δεν αντιβαίνει στο Σύνταγμα και στο Κοινοτικό Δίκαιο. Υποστηρίξαμε, ότι η νομοθετική πρόβλεψη πρέπει να εναρμονισθεί με το διατακτικό της υπ' αριθμ. 34/2018 απόφασης της Διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, σύμφωνα με την οποία: α) η διαμεσολάβηση πρέπει να είναι αδάπανη, με ανοχή τα ελάχιστα έξοδα και β) η σχετική ρύθμιση δεν επιβάλλει υποχρεωτική παράσταση δικηγόρων. Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, κατά την άποψη μας, πληροί τις εν λόγω προϋποθέσεις και συνεπώς εναρμονίζεται με την παραπάνω απόφαση της Διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.

Το Διοικητικό Συμβούλιο, με πλειοψηφία εννέα συμβούλων και μειοψηφία έξι, αποφάσισε κατά τον ίδιο τρόπο, ήτοι ότι με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο επέρχεται συμμόρφωση  στην παραπάνω απόφαση της Διοικητικής Ολομέλειας του Αρείου Πάγου.

  Περαιτέρω, κρίνουμε σκόπιμο να επαναλάβουμε τους λόγους για τους οποίους είμαστε αντίθετοι στην πρόταση για υποχρεωτικό στάδιο Δικαστικής Μεσολάβησης, το οποίο, υπό τις ισχύουσες συνθήκες, είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σοβαρή δυσλειτουργία κατά την απονομή της Δικαιοσύνης. 

Ειδικότερα, η Δικαστική Μεσολάβηση (υποχρεωτική):

α)  συνεπάγεται εις διπλούν εισαγωγή των υποθέσεων  στο Δικαστήριο με ότι αυτό σημαίνει για τις υποστελεχωμένες Γραμματείες των Δικαστηρίων, εκτός εάν υποτεθεί ότι ο θεσμός θα επιτύχει απόλυτα και δεν θα επακολουθεί εκδίκαση καμίας εξ  αυτών ενώπιον Δικαστηρίων και 

β) συνεπάγεται, λόγω του ορισμού Μεσολαβητών Δικαστών, την αποδυνάμωση των τμημάτων εκδίκασης των σχετικών υποθέσεων και τη μείωση του αριθμού των Δικαστών, που θα δικάζουν, αντίστοιχα, δεδομένου του κωλύματος του Μεσολαβητή Δικαστή να δικάσει μετέπειτα την υπόθεση επί της ουσίας (σε περίπτωση μη επίτευξης συμβιβασμού) με ότι αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα για όλα τα Δικαστήρια της χώρας.  

Να σημειωθεί, ότι στα πλαίσια της εφαρμογής του εν λόγω θεσμού (προαιρετικής Δικαστικής Μεσολάβησης), κατά την τελευταία εξαετία, επί των χιλιάδων υποθέσεων, που εισήχθησαν για εκδίκαση στο Πρωτοδικείο Αθηνών, οι διάδικοι εξέφρασαν ενδιαφέρον προς δικαστικό συμβιβασμό επί 340 (!!) υποθέσεων και συμβιβασμός επετεύχθη σε ελάχιστες εξ αυτών.

Επανερχόμενοι στο νέο θεσμό της Υποχρεωτικής Διαμεσολάβησης θα πρέπει να επισημάνουμε ότι η Ιδιωτική Διαμεσολάβηση θα λειτουργήσει και ως φίλτρο στις υποθέσεις, που θα ακολουθήσουν τελικώς τη δικαστική οδό:

Ειδικότερα:

Από τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεση μας και με βάση την πολυετή δικαστική εμπειρία αποτελεί κοινή διαπίστωση ότι επί των προσδιοριζομένων στα πινάκια αστικών υποθέσεων οι δύο, τουλάχιστον, στις είκοσι υποθέσεις δηλαδή ποσοστό της τάξης του 10%, κατά μέσο όρο (ίσως και περισσότερο), δεν συνεχίζονται διαδικαστικά λόγω ματαίωσης της συζητήσεως τους χωρίς να υπολογίζονται οι περιπτώσεις των παραιτήσεων από τα δικόγραφα των αγωγών, οι αναβολές ενόψει συμβιβασμού, η μη εκφώνηση παλαιότερα υποθέσεων κλπ. Αν υπολογισθεί μάλιστα και ο αριθμός αυτών των υποθέσεων, το ποσοστό των υποθέσεων, που τελικώς δεν συνεχίζονται διαδικαστικά προς έκδοση δικαστικής αποφάσεως μπορεί να αγγίζει και το 15%.   Υπάρχουν μάλιστα διαδικασίες (π.χ. οικογενειακές διαφορές), όπου το ποσοστό αυτό μπορεί να είναι ακόμη υψηλότερο.

Πως μεταφράζεται αυτό σε αριθμούς: Ότι σε κάθε 100.000 εισαχθείσες προς εκδίκαση αστικές υποθέσεις η συζήτηση για τις 15.000 εξ αυτών κατά μέσο όρο δεν συνεχίζεται διαδικαστικά και αν, βέβαια, επεκταθούμε ακόμη περισσότερο σε πανελλαδικό επίπεδο και σε ένα πιο μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα (π.χ. δεκαετιών) ο αριθμός αυτός πολλαπλασιάζεται ραγδαία με βάση την άνω ποσοστιαία βάση, με την αγωγή ουσιαστικά να αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις απλά μέσο πίεσης. Αυτές, όμως, οι υποθέσεις, που τελικώς δεν συζητούνται, σε μακροπρόθεσμη κλίμακα έχουν δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στην ταχεία απονομή της Δικαιοσύνης δεδομένου ότι έχουν κλείσει ισόποσο αριθμό στα πινάκια (ή τα εκθέματα) των αστικών υποθέσεων ανά την Επικράτεια με αποτέλεσμα την καθυστέρηση στον προσδιορισμό, που αποτελεί και την κύρια αιτία καθυστέρησης στην απονομή της Δικαιοσύνης. Όλες, λοιπόν, αυτές οι υποθέσεις, που τελικώς δεν συζητούνται και ο αριθμός των οποίων δεν είναι αμελητέος θα μπορούσαν να είχαν ΄΄φιλτραριστεί΄΄ σε επίπεδο θεσμών εξωδικαστικής επίλυσης των διαφορών ώστε να μην προκαλέσουν τη δικονομική συμφόρηση, που έχουν προκαλέσει μέχρι σήμερα.   

Η ιδιωτική διαμεσολάβηση δεν συνιστά άσκηση δικαιοδοτικού έργου αλλά διαδικασία για συμβιβασμό.

Και ο συμβιβασμός δεν περνά κατ΄ ανάγκη μέσα από τις αίθουσες των Δικαστηρίων.

Τα μέλη της ομάδας ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ      

Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

Κωνσταντίνος Βουλγαρίδης, Πρόεδρος Πρωτοδικών, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ

Γρηγόρης Κομπολίτης, Ειρηνοδίκης, μέλος του ΔΣ της ΕΔΕ